42 000 ton toksyn pod Alzacją. Francja zabetonuje problem?
W kopalni Stocamine w Alzacji od lat zalega 42 000 ton toksycznych odpadów przemysłowych. Choć naukowcy alarmują, że zagrażają one jednemu z największych zasobów wody pitnej w Europie, Europejski Trybunał Praw Człowieka podjął decyzję o ich pozostawieniu.
Odpady przemysłowe pod ziemią
Wittelsheim, niewielkie miasteczko w Alzacji, od dekad związane było z wydobyciem węglanu potasu. Kopalnia zapewniała zatrudnienie tysiącom mieszkańców. Gdy w latach 90. surowiec się wyczerpał, pojawił się nowy pomysł: wykorzystać 125 kilometrów tuneli, sięgających 500 metrów głębokości, jako składowisko niebezpiecznych odpadów przemysłowych.
W 1997 roku rozpoczęto gromadzenie tam 42 000 ton odpadów – m.in. rtęci, arsenu, cyjanków, pestycydów, azbestu oraz popiołów po spalaniu śmieci komunalnych. Oficjalnie miało to być tymczasowe rozwiązanie, obietnicą była 30-letnia odwracalność projektu.
Pożar i zmiana planów
We wrześniu 2002 roku w jednym z sektorów kopalni wybuchł pożar. Przez kilka dni pod ziemią trwała reakcja chemiczna odpadów, a toksyczne opary wydobywały się na powierzchnię przez kolejne miesiące. Skutkiem incydentu było zamknięcie instalacji, która do tego momentu stworzyła jedynie 24 z planowanych 90 miejsc pracy.
W 2009 roku firma została zlikwidowana, a właścicielem składowiska zostało państwo francuskie.
Woda w niebezpieczeństwie
Stocamine znajduje się zaledwie 5 metrów nad zbiornikiem wód gruntowych, który zasila kluczowy dla mieszkańców Francji, Niemiec i Szwajcarii zbiornik wody pitnej. Naukowcy ostrzegają, że toksyczne substancje mogą przedostać się do wód gruntowych. Wystarczy przeciek, by zagrozić ludziom i ekosystemom.
Dodatkowo zjawiska geologiczne pogarszają sytuację. Tunelom zagraża osiadanie gruntu – obecnie około 2 cm rocznie. Ciepło, ciśnienie i przesiąkanie wód gruntowych mogą doprowadzić do zalania w ciągu 300 lat. Już teraz woda przedostaje się do szybów, mimo betonowego uszczelnienia.
Spór o przyszłość Stocamine
Francuski rząd zdecydował, że zamiast usuwać odpady, zaleje kopalnię setkami ton betonu. Ma to na celu trwałe zabezpieczenie toksyn. Jednak ta decyzja budzi sprzeciw mieszkańców i naukowców. Koszt usunięcia odpadów szacuje się na około 60–65 mln euro. Dla porównania – potencjalne skażenie może wygenerować szkody liczone w miliardach.
Jednym z przeciwników decyzji jest geolog Marcos Buser, który od 2010 roku bada Stocamine. Ostrzega, że obecne rozwiązania są krótkoterminowe i w dłuższej perspektywie zawodne:
„Musimy fundamentalnie zmienić sposób, w jaki obchodzimy się z odpadami. Nie możemy ich po prostu zakopywać. One wrócą”.
Walka o sprawiedliwość
Organizacja Alsace Nature wystąpiła do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, domagając się usunięcia odpadów ze względu na zagrożenie dla zdrowia publicznego. Trybunał 17 czerwca 2025 roku orzekł, że odpady mogą pozostać w kopalni – stan techniczny tuneli uniemożliwia ich usunięcie w bezpieczny sposób.
Decyzja ta została uznana przez aktywistów za „bombę zegarową dla przyszłych pokoleń”. Protestujący, jak Yann Flory – emerytowany nauczyciel i działacz ekologiczny – od lat organizują demonstracje.
„Może mnie to już nie dotknie, jestem za stary. Ale moje dzieci, wnuki – na pewno”, mówił Flory.
Głos mieszkańców
Wielu byłych górników, jak Jean-Pierre Hecht, czuje się oszukanych. Wierzyli, że projekt przyniesie miejsca pracy i bezpieczne rozwiązania. „Czujemy się zdradzeni”, mówi. Samorządowcy, jak burmistrz Wittelsheim Yves Goepfert, przyznają, że decyzja o zalaniu kopalni betonem to „najmniej zła opcja”.
Globalny problem
Przypadek Stocamine nie jest odosobniony. Na całym świecie niebezpieczne odpady są przechowywane w sposób, który nie gwarantuje długoterminowego bezpieczeństwa. Buser wskazuje, że dotychczasowe strategie „zakopywania problemów” muszą odejść do przeszłości. Potrzebna jest gospodarka o obiegu zamkniętym, w której odpady nie będą balastem dla przyszłych pokoleń.
Zobacz również:- Polskie kopalnie wydobywają tyle węgla co 100 lat temu. A my tylko w 2024 roku dołożymy do ich utrzymania 7 mld zł
- Co zrobić z zamkniętymi kopalniami?
Źródło: The Guardian
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Grudziądzki blok CCGT na finiszu budowy. Rozruch jeszcze w 2025 roku
Budowa nowoczesnej elektrowni gazowo-parowej CCGT w Grudziądzu osiągnęła ponad 90% zaawansowania. Jak zapowiada inwestor – spółka Energa z Grupy ORLEN – jeszcze w tym roku planowany jest rozruch instalacji, a od 2026 r. blok ma świadczyć usługę mocową. Inwestycja wpisuje się w transformację energetyczną i zastępowanie węgla bardziej elastycznymi źródłami.
Polska kluczowym partnerem odbudowy Ukrainy: zielona energia i logistyka
Polska odgrywa kluczową rolę w odbudowie Ukrainy po rosyjskiej agresji. Podczas Ukraine Recovery Conference 2025 w Rzymie, ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska podkreśliła znaczenie zaangażowania Polski w procesy inwestycyjne, logistyczne i energetyczne. Polskie firmy, dzięki innowacyjnym technologiom, mają szansę stać się istotnym partnerem w zrównoważonej odbudowie Ukrainy.
WindEurope walczy z deficytem pracowników – nowe praktyki i cele dla młodych
WindEurope intensyfikuje działania na rzecz wzmocnienia ścieżek zawodowych i zwiększenia liczby wykwalifikowanych pracowników dla europejskiego sektora energetyki wiatrowej. Organizacja dołączyła do Europejskiego Sojuszu na rzecz Praktyk Zawodowych (EAfA), zobowiązując się do promocji karier technicznych oraz rozwijania oferty staży i praktyk w branży wiatrowej.
MIT rozdaje 1,2 mln dolarów na innowacje. Poznaj nowe przełomowe badania
MIT Energy Initiative (MITEI) przyznało ponad 1,2 mln dolarów na wsparcie siedmiu nowatorskich projektów badawczych z zakresu energii. W ramach programu Seed Fund naukowcy otrzymają po 175 tys. dolarów na rozwój swoich pomysłów przez dwa lata. Projekty obejmują szerokie spektrum tematów: od recyklingu metali ziem rzadkich po nowatorskie metody zarządzania energią w centrach danych.
Baltpool ostrzega: Polska potrzebuje danych, a nie spekulacji o biomasie
W ostatnich tygodniach w Polsce nasiliły się obawy dotyczące potencjalnego niedoboru biomasy. Jednak eksperci podkreślają, że nie ma twardych dowodów potwierdzających te przypuszczenia. Baltpool, międzynarodowa giełda biomasy, wzywa do oparcia toczącej się debaty na danych i faktach, a nie spekulacjach.
Międzynarodowe fundusze klimatyczne wsparły czystą energię miliardami
Międzynarodowe fundusze klimatyczne (MCF) przeznaczyły 7,8 mld USD na projekty czystej energii w latach 2015-2024. Najwięcej środków trafiło do Azji i Afryki. Fundusze te przyczyniają się do realizacji transformacji energetycznej poprzez finansowanie projektów wytwarzania energii, magazynowania oraz sektora końcowego.
Komentarze