Ceny mieszkań w 2019 roku: kiedy kupić mieszkanie?
Trzy rzeczy: wysokie ceny nieruchomości, tanie kredyty hipoteczne, niskie stopy procentowe. I jedno pytanie: jak długo to potrwa? Bo od odpowiedzi na to pytanie zależy, czy najlepszy czas na zakup mieszkania właśnie mija, czy może jeszcze warto zaczekać?
Pamięć o krachu z 2008 roku, sprawia, że na kupno mieszkania w 2019 roku patrzymy z dużą dozą ostrożności. Czy mamy już bańkę cenową, która zaraz pęknie? Pytanie na czasie, bo nawet kwoty za m2 są już takie same jak dekadę temu! Żeby postawić dobrą prognozę sprawdziliśmy dane i nastroje na rynku. Zobacz, co wyszło z naszej analizy!
W artykule znajdziesz m.in. informacje o tym:
- jakie czynniki wpływają na ceny mieszkań na rynku pierwotnym i wtórnym,
- jak przez ostatnie 10 lat kształtowały się ceny nieruchomości w Polsce,
- jak będą się kształtować ceny mieszkań w 2019 roku,
- kiedy jest najlepszy czas na zakup nieruchomości.
[AKTUALIZACJA] Mamy już oficjalne dane NBP za ostatni kwartał 2019 roku. Ceny nieruchomości w większości miast rosną, ale znajdziemy też i kilka wyjątków. Jaki obraz wyłania się z tych informacji? Wygląda na to, że osoby zainteresowane rynkiem nieruchomości w Polsce powinny wyostrzyć uwagę, bo ryzyko nietrafionej inwestycji rośnie.
IV kwartał 2019 – Drugie życie rynku wtórnego i spokojniej na rynku pierwotnym
W dużym skrócie nowe dane NBP o nieruchomościach w Polsce pokazują cztery trendy:
- Rynek pierwotny rośnie w tempie ok. +10% r/r. (wolniej niż rynek wtórny)
- Kupujący szukają tańszych mieszkań nawet kosztem niższego standardu na rynku wtórnym, gdzie ceny rosną nawet +13,6% r/r według indeksu hedonicznego dla 10 miast.
- Wysokie ceny mieszkań w Polsce nie tylko wpędzają kupujących na rynek używanych mieszkań, ale też do mniejszych miejscowości (większy popyt i ograniczona podaż w 10 miastach rynku wtórnego skutkuje drożyzną w tej grupie nieruchomości).
- Widoczna różnica między indeksem średnich cen transakcyjnych (tu wzrosty cen są mniejsze – przede wszystkim dla 7 największych miast w Polsce) a indeksem hedonicznym. Może to oznaczać, że rośnie niepewność na rynku mieszkaniowym lub miara indeksu hedonicznego w mniejszych miastach napotyka problemy metodologiczne (jest podatna na szum informacyjny).
A tak trend zmian cen mieszkań w Polsce widać na poniższych wykresach:
(źródło:NBP; opracowanie: enerad.pl)
(źródło:NBP; opracowanie: enerad.pl)
Rok 2019 mamy już za sobą. Jeśli jesteś ciekawy jak ostatni kwartał, przełoży się na ceny mieszkań w 2020 roku, zobacz nasz artykuł.
Mieszkania w III kwartale 2019 roku kosztują jeszcze więcej
Gdyby patrzeć na rynek mieszkaniowy tylko z perspektywy cen nieruchomości, to wniosek jest jeden – jesteśmy w cyklu ekspansji sektora. I to cykl w zadziwiająco dobrej formie, bo ceny mieszkań w III kwartale ani myślą o stabilniejszym wzroście. Zamiast spodziewanego „spaceru” dla wartości nieruchomości, mamy raczej ich „trucht”. Spójrzmy na dane:
(źródło:NBP; opracowanie: enerad.pl)
(źródło: NBP; opracowanie: enerad.pl)
Poza Gdańskiem z minimalnym spadkiem w porównaniu do poprzedniego kwartału na rynku pierwotnym, widzimy same wzrosty wartości nieruchomości. Rynek pierwotny między III kwartałem 2018 a III kwartałem 2019 roku urósł o +8,56% w 7 największych miastach Polski. Tu można zauważyć, że ceny rosną ostatnio nieco wolniej, bo w porównaniu do ostatniego kwartału mamy wzrost tylko +1,93%.
Za to rynek wtórny – do którego uciekają poszukujący tańszej okazji – zdrożał odpowiednio o +6,06% (III2018/III2019) i +2,53% (II2019/III2019). Z punktu widzenia średniej dla 7 miast ceny rosną, ale stabilnie. Na wykresie jednak widać, że to 10 średnich miast w Polsce składa się w dużej mierze na wzrosty cen mieszkań. Czyżby kupujący nie tylko uciekali na rynek wtórny, ale i szukają okazji w mniejszych miastach? Na to chyba wygląda.
Czego można spodziewać się w ostatnim kwartale 2019 roku?
Dopiero, gdy uchwycimy dynamikę wynagrodzeń, dostępność kredytów hipotecznych i podaż nieruchomości zauważymy w jakim miejscu cyklu prawdopodobnie znajduje się rynek mieszkaniowy w Polsce. Ceny mieszkań mogą dawać wrażenie, że mamy do czynienia z bańką cenową. Aktualnie nie ma w Polsce ryzyka bańki na rynku nieruchomości. Jednak optymizm kupujących, deweloperów i banków – jeśli dalej się utrzyma – sprawi, że w 2020 roku przyjdzie czas na sprostowanie, powyższego komentarza.
Zakładamy, że IV kwartał będzie przypominał aktualny, pod względem stopnia wzrostu cen dla 7 i 10 miast. Trzeba jednak przygotować się na to, że w poszczególnych lokalizacjach różnice cen mogą się zwiększyć. Powodem takiej dynamiki na rynku nieruchomości (oprócz fundamentalnych przyczyn) jest niepewność wobec skali spowolnienia gospodarczego, jakie już napotyka Polska.
Ceny nieruchomości w II kwartale 2019 roku – korekta nie przyjdzie tak szybko?
GUS udostępnił świeże informacje na temat wskaźnika cen lokali mieszkalnych w II kwartale 2019 roku. Znajdujemy w nim potwierdzenie wcześniejszych ustaleń serwisu hipoteki.net:
- ceny nieruchomości w Polsce ustabilizowały się w 2019 roku (zachowując trend wzrostowy)
- wzrost cen mieszkań w porównaniu rok 2019/2018, mieści się poniżej 10% (ogółem o +8,1%; rynek wtórny +9,4% a rynek pierwotny zdrożał o +6,6%).
(źródło: GUS)
- kupujący uciekają przed rosnącymi cenami nieruchomości na rynek wtórny (nic dziwnego, bo od 2015 roku średnia wartość mieszkań urosła ogółem o +21,1%!)
- i pomimo tak dużej zmiany cen mieszkań na plus w ostatnich latach to jeszcze nie jest bańka mieszkaniowa.
(źródło:GUS)
Powyższe wykresy dobrze obrazują sytuację na rynku mieszkaniowym do połowy 2019 roku. A niżej więcej o tym, co można wyczytać z danych publikowanych przez NBP na temat cen nieruchomości.
Poniżej na wykresie umieściliśmy procentową zmianę ceny transakcyjnej m2 nieruchomości z rynku pierwotnego i wtórnego (na podstawie danych NBP):
(źródło: NBP; opracowanie: enerad.pl)
(źródło: NBP: opracowanie: enerad.pl)
Ceny na rynku wtórnym rosły szybciej niż na rynku pierwotnym. To prawdopodobnie kupujący uciekają przed drożyzną na rynku pierwotnym i szukają tańszych mieszkań na rynku wtórnym. Jednak między IV kw 2018 a I kw 2019 roku głębsze korekty widać na rynku wtórnym. W porównaniu I kw 2019/II kw 2019 widać też korekty cen na rynku pierwotnym (tylko w Katowicach i symboliczna zmiana w Poznaniu).
Dla 7 największych miast w Polsce ceny mieszkań urosły szybciej w II kwartale niż miało to miejsce w poprzednim. Oznacza to, że wzrost cen nieruchomości delikatnie przyspieszył w ostatnim czasie, ale zmiana ok. +3% umacnia przewidywania o stabilizacji na rynku nieruchomości.
Jaka może być w takim razie prognoza cen mieszkań na najbliższy czas? Zmiana cen nie przekracza 10%. Widać wahania między kwartałami, dlatego drobne korekty w statystykach mogą się dalej pojawiać, ale trend delikatnego jednocyfrowego wzrostu będzie się utrzymywał. O faktycznej korekcie będzie można powiedzieć dopiero wtedy, gdy dla 7 lub 10 miast zmiana procentowa między następnymi kwartałami będzie ujemna. Tej najwcześniej można się jednak spodziewać w 2020 roku.
Ceny mieszkań w I kwartale 2019 roku – sygnał do zmian?
Z najnowszych danych NBP i raportu AMRON-SARFiN nie wynika, aby w najbliższych miesiącach sytuacja na rynku mieszkaniowym miała ulec drastycznej zmianie. Ceny mieszkań rosną już w tempie jednocyfrowym. Dla wybranych do analizy miast, to wzrost o +9,48% (od I kwartału 2018 do I kwartału 2019; rynek wtórny). W porównaniu do poprzedniego kwartału to wzrost symboliczny, bo o +0,55%.
(źródło: NBP; opracowanie: enerad.pl)
Na rynku pierwotnym wzrost wartości mieszkań wynosi jednak już +11,13% od I kwartału 2018 do I kwartału 2019. Ale, gdy porównać tempo do poprzedniego okresu, to przeciętny wzrost dla rynku pierwotnego z analizowanych miast, wynosi tylko +4,57%. To niedużo jak na nowo oddawane nieruchomości i to w dodatku przy takich okolicznościach jakie są na rynku mieszkaniowym w Polsce.
(źródło: NBP; opracowanie: enerad.pl)
Między I kw 2018 i I kw 2019 roku, wzrosty są widoczniejsze. Ale ich tempo wyhamowuje, gdy porównamy ceny transakcyjne z obu rynków dla dwóch ostatnich kwartałów. Na spowolnienie wskazują też informacje płynące od deweloperów, banków i samych kupujących.
Początek roku w sektorze deweloperskim przyniósł wyraźny spadek sprzedaży mieszkań w analogicznym czasie. Według danych REAS o -10,3% (I kw 2018/I kw 2019). Jednak podaż mieszkań w 2019 roku powinna utrzymać się na podobnym poziomie jak w poprzednich latach. Nawet mimo widocznego spadku rozpoczętych inwestycji przez deweloperów.
Inne prognozy dotyczą popytu na nieruchomości. Tu zainteresowanie kupujących studzą oczywiście stale rosnące ceny mieszkań, a przez to z kolei spada przeciętna rentowność inwestycji w wynajem. Poza tym kupując dom lub mieszkanie na kredyt musimy wykazywać się coraz lepszą zdolnością kredytową w 2019 roku, ponieważ banki zaostrzają warunki ich udzielania.
Według danych BIK indeks popytu na kredyty mieszkaniowe od stycznia do kwietnia stale rósł. Jednak w maju odnotował spadek o -9,0%. Wyraźny spadek wnioskujących o kredyt hipoteczny równoważy wzrost wartości zobowiązań.
Spadek popytu, utrzymujący się poziom podaży nieruchomości i wolniejsze tempo wzrostu cen mieszkań to pierwszy solidny zwiastun, że w 2020 roku być może rynek mieszkaniowy w Polsce czeka długo wypatrywana korekta. Oczywiście, jeśli ujemny wynik popytu w maju okaże się jedynie niewielkim epizodem, to i przesłanki do spadku cen mieszkań mogą być zbyt optymistyczne. Po drodze są jednak wybory. I choć Mieszkanie Plus nie działa jak powinno, to poczynania strony rządowej mogą przynieść zamieszanie na rynku nieruchomości.
Co wpływa na ceny nieruchomości?
Rynek nieruchomości cechuje się nieprzerwanym napięciem między zapotrzebowaniem na mieszkania (popytem) a możliwością ich zaspokojenia, czyli dostępnością nieruchomości (podaż). W dodatku jest ważną częścią całej gospodarki kraju i ma na nią ogromny wpływ.
Ale obok popytu i podaży cenę nieruchomości kształtują czynniki zewnętrzne: kredyty hipoteczne, stopy procentowe, rządowe programy mieszkaniowe, polityka przestrzenna, spekulacje a także – często pomijana – kultura, określająca dopuszczalność np. ryzykownych decyzji banków i konsumentów. Warto przyjrzeć się im bliżej, bo pozwolą one lepiej przewidzieć ceny nieruchomości w 2019 roku.
Podaż i popyt na rynku mieszkań
Sektor nieruchomości żyje cyklami, ale są one nieregularne i przez to trudne do przewidzenia. Fundamentalny wpływ na ten stan rzeczy ma dynamika między popytem a podażą. Potrzeby mieszkaniowe są bardziej elastyczne, ale ich zaspokojenie ma wiele ograniczeń. Ma to decydujący wpływ na ceny mieszkań.
Przykładowo w perspektywie krótkoterminowej rośnie popyt. Nie jest możliwe, aby w krótkim czasie wybudować nowe nieruchomości, aby zaspokoić zwiększone zapotrzebowanie. To oznacza z kolei wzrost cen mieszkań. Jeśli po dłuższym czasie deweloperzy dostarczają na rynek więcej nieruchomości, różnica między popytem a podażą maleje i w drodze za tym, zmniejszają się ceny. A, gdyby ilość dostępnych mieszkań przerastała zapotrzebowanie na nie, to koszt nieruchomości może wyraźnie spaść.
Powyższy scenariusz to przykład bańki cenowej o mniejszych rozmiarach, wynikającej z fundamentalnych przyczyn. A zatem znacznie mniej groźnej od bańki cenowej na rynku nieruchomości opartej o spekulacje. Obecnie w sektorze budownictwa mieszkalnego znajdujemy sygnały z jednej strony o zmęczeniu konsumentów wysokimi cenami, ale z drugiej rosnącymi kwotami kredytów hipotecznych, ich dużą ilością i znakami od deweloperów, że ciągle jest miejsce na dalsze wzrosty cen nieruchomości.
Banki i kredyt hipoteczny
Polityka kredytowa instytucji finansowych kreuje popyt na nieruchomości. Wiadomo, że kupno mieszkania czy wybudowanie domu to droga inwestycja, a nie każdy jest w stanie pokryć ją w całości z gotówki. Banki udostępniając tanie kredyty hipoteczne pozwalają przyspieszyć zdobycie swoich “czterech kątów”. Instytucja finansowa zarabia na odsetkach, a kredytobiorca oszczędza czas.
Aktualnie wielu młodych ludzi nie ma innej możliwości jak właśnie zaciągnąć dług i kupić nieruchomość. Większy dostęp do kredytów hipotecznych oznacza większy popyt a nie nadążająca podaż skutkuje wzrostem cen. To znów oznacza, że zdeterminowani kredytobiorcy muszą wziąć zobowiązanie na wyższą kwotę i… koło się zamyka? Przecież ten proces nie może trwać w nieskończoność. Wreszcie tylko niewielu będzie w stanie dostać duży kredyt lub zdecyduje, że rozsądniej poczekać na obniżkę cen nieruchomości.
Rządowa polityka mieszkaniowa oraz stopy procentowe
Krajowa polityka mieszkaniowa może mieć bezpośredni wpływ na popyt oraz na podaż nieruchomości. Zależy od skali interwencji państwa w ten sektor. Programy mieszkaniowe na 2019 rok skupiają się na dostarczeniu tanich mieszkań na wynajem. To podobnie jak w tym roku, ale obecna skala jest mniej niż zadowalająca. I wygląda na to, że w nadchodzących miesiącach dużo się nie zmieni. Skończyły się też projekty zwiększające zdolność kredytową potencjalnych kredytobiorców – czyli Mieszkanie dla Młodych. A w planach jest tylko Mieszkanie na Start, które ma wspomagać Mieszkanie Plus dofinansowując opłaty za czynsz.
Państwo może zatem budować mieszkania (co reguluje podaż) oraz przekazywać dotację na kredyt hipoteczny (MdM), zwiększając jego dostępność a tym samym popyt na nieruchomości. Rząd może też wpływać na politykę pieniężną państwa, której najważniejszym aspektem w kontekście kredytów mieszkaniowych jest wysokość stóp procentowych. Ich poziom przekłada się na oprocentowanie kredytów. Niskie oprocentowanie to niższe miesięczne raty kredytu hipotecznego i jego mniejszy koszt. W bieżącej chwili stopy procentowe są na rekordowo niskim poziomie, ale 2019 lub 2020 istnieje ryzyko podwyższenia rat kredytu mieszkaniowego.
Sektor budowlany
Deweloperzy regulują podaż mieszkań, ale na samą branżę wpływ ma wiele czynników, które określają w jakiej skali inwestorzy realizują swoje przedsięwzięcia. Koszt materiałów, dostępność pracowników, wysokość ich wynagrodzeń, dostęp do terenów budowlanych, ceny gruntów, plany przestrzenne, regulacje prawne, dostępność kapitału czy zapotrzebowanie na inwestycje. To główne składniki wpływające na efektywność sektora budowlanego.
Koniunktura gospodarcza
Rynek nieruchomości wpływa na sektor finansów, ale zależność jest obustronna. Rosnące wynagrodzenia i malejące bezrobocie sprawiają, że większa część obywateli może odłożyć gotówkę, zgromadzić wkład własny lub ma większą zdolność kredytową i tym samym lepszy dostęp do kredytów hipotecznych.
Z kolei recesja powoduje, że banki zaostrzają swoją politykę kredytową, wiele osób zamiast myśleć o zakupie własnego lokum, zastanawia się nad tym jak poradzić sobie z innymi, bardziej pilnymi problemami. Spada popyt, wyhamowuje podaż, a dostępne nieruchomości tanieją. Poważny kryzys może oznaczać szybki i duży spadek cen nieruchomości. Zależy to od tego, czy powodu do korekty cen są fundamentalne czy spekulatywne.
Czynniki społeczne i kulturowe
To subiektywny warunek, ale przy okazji diagnozowania przyczyn krachu gospodarczego z 2008 roku, część ekonomistów wskazywało właśnie na to, że jego źródłem był zbytni optymizm, niefrasobliwe podejście do oceny ryzyka oraz skupienie się na krótkoterminowych celach przez konsumentów i przede wszystkim instytucje finansowe.
Czy czynniki te przestały być ważne? Na pewno są mniej widoczne, ale to nie oznacza, że są nieistotne w kreowaniu cen nieruchomości. Najbardziej wrażliwi na spekulacje są indywidualni kredytobiorcy lub inwestorzy. Jeśli w zbiorowej świadomości funkcjonuje przeświadczenie o konsekwentnym wzroście cen nieruchomości, istnieją pokusy do zaciągania długu i brakuje bodźców nakazujących zachowanie ostrożności, można mówić o powstaniu bańki spekulacyjnej.
Indywidualne cechy danej nieruchomości
To ostatni ważny składnik wpływający na cenę mieszkań. Lokalizacja nieruchomości, rok wybudowania, stan techniczny, rok wybudowania, rozkład mieszkania, piętro na którym jest lokal czy nawet obecność windy. Wszystkie te cechy określają na ile wyceniane jest mieszkania i ile są w stanie na nie wydać potencjalni nabywcy. Tu ważna jest nawet kwestia gustu, upodobań czy indywidualnych potrzeb.
Warto jednak wiedzieć, że trudno mówić o bardziej szczegółowych i wyraźnych trendach w cenach nieruchomości na rynku ogólnokrajowym. Duże różnice i zmiany widać między miastami a nawet dzielnicami w obrębie pojedynczych miejscowości. Trudno jest zatem ocenić jakie mieszkania najmniej tracą na wartości z zadowalającą precyzją. W takim razie przyjrzyjmy się “twardym danym” opisującym ceny mieszkań w Polsce. Czy z nich będzie już można wyczytać koszty nabycia nieruchomości w 2019 roku?
Zmiany cen nieruchomości w Polsce
Wymienione wyżej czynniki można podzielić na te ogólne i bardziej konkretne, zewnętrzne lub wewnętrzne. Nieważne jednak do jakiej szuflady zostaną wrzucone, gdy brakuje nam informacji o tym, jak kształtowały się ceny mieszkań w Polsce przez ostatnie 10 lat. Dzięki takiemu zakresowi czasu uchwycimy początek kryzysu w 2008 roku i ostatnie lata boomu na rynku nieruchomości. To ostatni element układanki, który pomoże rzucić nieco światła na przyszłoroczne ceny. Czy hossa się kończy?
Rynek pierwotny nieruchomości w Polsce w latach 2008-2018
Od 2006 w Polsce ceny mieszkań rosły w sposób gwałtowny, by w 2009 spektakularnie spaść. Obecne wydarzenia w sektorze nieruchomości w części przypominają te sprzed 2008 roku – wzrost ilości i wartości kredytów hipotecznych, cen mieszkań, duży optymizm kredytobiorców czy skupienie się banków na krótkookresowych celach.
Jednak są i wyraźne różnice jak stosunek wynagrodzeń do ceny m2 nieruchomości, polityka kredytowa banków czy obecne przyczyny wzrostu kosztów nabycia nieruchomości związane z brakiem rąk do pracy czy drożejącymi materiałami budowlanymi. A tak ostatnie 10 lat sektora nieruchomości wygląda na wykresie:
(źródło: NBP; opracowanie: enerad.pl)
Ceny ofertowe na rynku pierwotnym poszybowały w 2008 roku i o mały włos nie przebiły granicy 10 000 zł/m2 w Warszawie. W Gdańsku kryzys przyszedł szybciej bo zaraz na początku roku 2009 ceny za m2 nieruchomości wyraźnie spadły. Jednak już w II kwartale 2018 roku zbliżyły się do tych sprzed dekady. Mniej raptowne spadki spotkały Kraków i Poznań, ale cenowo nadal były bardzo duże.
Natomiast ceny ofertowe na rynku pierwotnym w Bydgoszczy nie uległy wyraźnej korekcie, a nawet od drugiej połowy 2017 roku znacznie wzrosły przekraczając granicę 6 000 zł/m2. Nieco tylko inny los spotkał Wrocław, którego ceny mieszkań spadły do ok. 5 000 zł/m2, aby aktualnie przekroczyć już 7 000 zł/m2. Jednak są to ceny przedstawiane przy ofercie sprzedaży. A jakie kwoty byli w stanie rzeczywiście zapłacić konsumenci na rynku pierwotnym? To pokazuje kolejny wykres z cenami transakcyjnymi m2 nieruchomości na rynku pierwotnym:
(źródło: NBP; opracowanie: enerad.pl)
Jak widać drugi wykres daje nam już inny obraz rynku pierwotnego nieruchomości. Spadki są widoczne, ale i początek kryzysu rysuje się w chaosie i wyraźnych skokach, “meandrujących” cenach nieruchomości za m2. Dobrze to obrazuje przykład Łodzi i Katowic. Najwidoczniej kupujący oraz sprzedający nie potrafili właściwie ocenić sytuacji na rynku nieruchomości, co pokazują zawyżone w większości ceny ofertowe a rzeczywiście niższe kwoty sprzedaży mieszkań.
Bardziej jednak jest istotne, że od 2018 roku ceny nieruchomości w Warszawie, Wrocławiu i Gdańsku przekroczyły te sprzed kryzysu gospodarczego. A Poznaniu zrównały się z nimi. Tak samo stosunkowo wysokie stawki za m2 mieszkania są obecnie w stanie zapłacić kupujący w Łodzi czy Bydgoszczy. Czy zatem zapowiedzi dalszych wzrostów cen w sektorze mieszkaniowym są przesadzone? Czy osiągnęły one już sufit? Spójrzmy jeszcze na sytuację na rynku wtórnym.
Rynek wtórny nieruchomości w Polsce w latach 2008-2018
Mieszkania z rynku wtórnego charakteryzują się inną dynamiką cenową, ale w przypadku ogromnego głodu mieszkaniowego w Polsce, dają one możliwość zaspokojenia choćby w części potrzeb Polaków. Są też one obiektem inwestycji w celu taniego ich zakupy, wykonania remontu i sprzedania w wyższej cenie z zyskiem.
(źródło: NBP; opracowanie: enerad.pl)
Powyższy wykres pokazuje dwie rzeczy: po pierwsze stawki ofertowe za m2 mieszkania na rynku wtórnym są stabilniejsze niż z rynku pierwotnego. A po drugie cena ofertowa za m2 nieruchomości z rynku wtórnego bywa często wyższa od tej z rynku pierwotnego. Ale ponownie to kwoty, które “wiszą” na ofertach sprzedaży. Prawdziwe ceny za jakie zostały kupione pokazuje kolejny wykres cen transakcyjny na rynku wtórnym.
(źródło: NBP; opracowanie: enerad.pl)
I co można z tego wykresu wyczytać? Kilka ważnych rzeczy. Ceny nieruchomości na rynku wtórnym nie są już tak bardzo “chaotyczne” jak w przypadku rynku pierwotnego, gdy nastąpił krach na rynku finansów. Jednak “skoki” stawek między podanymi okresami pokazują, że i tu udzielił się kupującym niepokój i szum informacyjny zakłócił nieco jasność oceny kosztów.
Ceny z rynku wtórnego w dolnej stawce dla Bydgoszczy, Łodzi i Katowic są blisko siebie (przekraczają 4 000 zł/m2) i są już wyższe niż były one 10 lat temu. W tej grupie jest też Gdańsk (z wyraźnym wzrostem w tym roku). Do stawek sprzed dekady zbliżył się Wrocław i Kraków. Mniej niż w 2008 roku za m2 nieruchomości z rynku wtórnego płacą klienci nabywający mieszkanie w Warszawie (której stawki są i tak znacznie wyższe niż w innych miastach) i Poznaniu.
Mimo, że ceny ofertowe na rynku wtórnym są często wyższe od tych z rynku pierwotnego, to gdy porównać stawki transakcyjne między rynkiem wtórnym a pierwotnym to ten pierwszy zawsze jest tańszy od drugiego. Z zasady taniej kupimy nieruchomość na rynku wtórnym.
Ceny mieszkań 2019 rok – przewidywania
Zebrane informacje nie dają nam jeszcze wiedzy o tym jak będą kształtować się ceny nieruchomości w 2019 roku. Znamy jednak zależności między głównymi czynnikami. Jaki obraz prezentuje taka układanka? Rzućmy okiem na jej elementy.
- sektor budowlany w 2019 roku
Według GUS w 2018 roku oddano więcej mieszkań do użytkowania niż 2017 roku, tak samo wydano więcej pozwoleń na budowę i rozpoczęto więcej inwestycji. Ale to dane rok do roku. Gdy porównamy ostatnie kwartały 2018 roku, okazuje się, że branża budowlana wyhamowuje, co oznacza stabilizację podaży w 2019 roku. Nawet prezent od rządu dla deweloperów, czyli specustawa mieszkaniowa, według ekspertów w optymistycznych prognozach przyniesie efekty w większej podaży i tańszych nieruchomościach najwcześniej w 2020 roku.
- rządowa polityka mieszkaniowa na 2019 rok
Narodowy Program Mieszkaniowy działa głównie na papierze i prawdopodobnie pozostanie na nim przez cały 2019 rok. To, co udało się wybudować i oddać do użytku z rządowej i komercyjnej części Mieszkania Plus jest kroplą w morzu potrzeb. Mieszkanie na Start też potrzebuje czasu, aby się rozkręcić.
W sensie regulacji rynku nieruchomości, programy rządowe mogą w najlepszym razie, nieco ustabilizować ceny mieszkań, ale przy okazji na pewno wprowadziły niebezpieczną dla ładu przestrzennego specustawę mieszkaniową. Jakby to jednak w tej perspektywie cynicznie nie zabrzmiało, cenom nieruchomości rząd w 2019 roku prawdopodobnie nie pomoże i nie zaszkodzi.
- Kredyty hipoteczne w 2019 roku
Banki według raportu NBP mówią o planach lekkiego zaostrzenia polityki kredytowej, czego aktualnie nie widać, bo kredyty mieszkaniowe w 2018 roku biją rekordy. Instytucje finansowe według raportu AMRON udzielą w tym roku ponad 200 tysięcy kredytów hipotecznych o wartości przekraczającej 50 mld złotych, czyli na poziomie, którego nie widział rynek nieruchomości od 10 lat. Jednak zapowiedzi zmniejszenia akcji kredytowej nie wyglądają na żarty, gdy spojrzymy na dane kwartał do kwartału, z których wynika, że liczba umów o kredyt hipoteczny i ich wartość spadła.
Rok 2019 w rynku kredytów mieszkaniowych nadal będzie udany dla banków, ale to nie one będą miały decydujący wpływ na ceny nieruchomości w przyszłym roku. Skończył się MdM i nie ma znaków od rządu, aby miał wrócić, a to np. ten program napędzał popyt na rynku nieruchomości i pośrednio wpływał na wyższą cenę kupna budynku.
Dla kredytobiorców słodko-gorzką prognozą może być to, że niskie stopy procentowe jeszcze takie pozostaną przez 2019 rok, ale w końcu na pewno wzrosną. Najprawdopodobniej na początku 2020 roku. Warto jednak obserwować jak zachowają się w przyszłym roku banki – czy będą chciały zmaksymalizować zyski koncentrując się na krótkookresowych celach? Czy może planowane zmiany w Rekomendacji S sprawią, że będą musiały się przygotować do wprowadzenia oferty kredytów hipotecznych z oprocentowaniem stałym?
- popyt na mieszkania w 2019 roku
Gdyby popyt zależał tylko od nastrojów Polaków to następny rok byłby kolejnym rekordowym na rynku nieruchomości. Według raportu „Finansowy barometr ING. Sytuacja mieszkaniowa Polaków 2018” jesteśmy optymistami, co do możliwości nabycia własnego M, przewidujemy dalszy wzrost cen nieruchomości a nawet wzrosła ilość osób, która sądzi, że ceny mieszkań nigdy nie spadają. Tak, to pachnie bańką spekulacyjną. Niestety kultura ryzyka jest w Polakach silna. Jakimś pocieszeniem może być tylko to, że podobny profil zachowań ma wiele państw rozwijających się, a tę cechę wzmacnia w Polsce jeszcze ogromny głód mieszkań.
Jednak spowolnienie gospodarcze już puka do naszych drzwi i coraz więcej znaków pokazuje, że jakby nie było teraz dobrze, to koniunktura wchodzi w fazę stabilizacji. A to oznacza, że możliwości nabywcze nieruchomości Polaków maleją, szczególnie przy zapowiedziach dalszych wzrostów cen nieruchomości. Według danych z ostatniego raportu REAS (za III kw. 2018 roku) już są widoczne duże spadki sprzedaży mieszkań.
Kiedy kupić mieszkanie? Czy w roku 2019?
Próby przewidzenia przyszłości są trudne i niewdzięczne. Jest tyle czynników i współzależności między nimi, że nie sposób zebrać wszystkich informacji lub nie pominąć z pozoru nieistotnych danych. A niewdzięczne, bo nawet dobra prognoza nie może przewidzieć zadowalająco współczynnika ludzkiego. Zatem, żeby dobrze odpowiedzieć na pytanie – czy rok 2019 jest odpowiednim na zakup mieszkania? Trzeba znać jego kontekst – w jakim celu je kupujemy i jaka to nieruchomość.
Inwestorzy kupujący mieszkanie na wynajem mają nadal satysfakcjonującą stopę zwrotu z takiego przedsięwzięcia. W wielu miastach ceny transakcyjne rosną wolniej niż koszt najmu. Kredytobiorcy nadal będą mieli względnie tanie kredyty hipoteczne. Jednak dla tych, którzy nabywają mieszkania dla celów mieszkaniowych boom na rynku nieruchomości, będzie zjadał znaczną część ich majątku, który wypracowali dzięki hossie. Ogólnie mówiąc przy utrzymaniu się wysokiej akcji kredytowej i rosnących cenach nieruchomości nierówności społeczne w Polsce mogą się jeszcze wyraźniej pogłębić. Takie wnioski płyną z australijskiego raportu “Rising inequality? A stocktake of the evidence”.
Według powyższej analizy ceny mieszkań w 2019 roku będą rosły, ale wolniej niż obecnie. Można spodziewać się wahań kwartał do kwartału, ale trend zostanie utrzymany. Przy okazji miast, gdzie ceny zrównały się z tymi sprzed dekady lub nawet je przekroczyły takie “skoki” mogą być wyraźne i wynikać z ryzyka spekulacji i szumu informacyjnego. Zagrożenie bańki spekulacyjnej będzie rosło w sytuacji gdy na rynku będą łatwo dostępne kredyty hipoteczne a inwestorzy i kupujący będą zakładali, że ceny mieszkań nigdy nie spadną.
Na razie przyczyny wzrostu cen nieruchomości są fundamentalne. Względnie dobra koniunktura w Polsce, rosnące koszty materiałów budowlanych i brak rąk do pracy. Bardzo prawdopodobne, że rok 2019 będzie czasem powolnego stabilizowania się rynku nieruchomości przy zrównoważonym wzroście cen, lekkim spadku popytu i nieco większej redukcji podaży.
W duzych miastach takich jak Wwa to nawet i z obnizkami mieszkania sa drogie…ja jednak wolalem kupic cos tanszego od razu niz ciulac latami. Zdecydowalem sie na dom marzen w piasecznie, polecam kazdemu, dobre mieszkania w racjonalnych cenach
jak według Pana będą kształtowały się ceny mieszkań mając na uwadze aktualną sytuację w kraju? Czy możemy spodziewać się spadków cen mieszkań?
Obecna sytuacja uzasadnia każdy scenariusz. Wiem, taka odpowiedź to unik, ale dynamika zmian, ciągły przepływ informacji (kolejne modele tarczy antykryzysowej, kolejna obniżka stóp procentowych, przebieg pandemii itd.) sprawiają, że w analizie rynku mieszkaniowego decyduje subiektywne zdanie analityka. Od dochodów zostały odcięte osoby z wynajmem krótkoterminowym. Ale to przecież nie cały rynek mieszkaniowy. Co z fliperami albo inwestorami długoterminowymi? Moim zdaniem ten rok to więcej okazji cenowych, także na inwestycję krótkoterminową, ale flipping w recesji to igranie z ogniem. Inwestycje długoterminowe są co do zasady mniej ryzykowne.
A zwykli kupujący? Dostępność kredytowa idzie drastycznie w dół, dlatego 2020 rok to pogoda dla bogatych (niskie stopy procentowe = tani kredyt hipoteczny) i szczęściarzy, którym trafi się okazja cenowa. Ale ogólny trend cen mieszkań rok do roku to zagadka. Wróci też – jak w poprzednim kryzysie – rabatowanie cen mieszkań „pod stołem”. Przydadzą się zdolności negocjacyjne 😉 Jeśli chcemy teraz kupić nieruchomość, lepiej uzbroić się w cierpliwość. Finalizacja transakcji będzie się przedłużać przez problemy techniczne (ograniczona praca sądów wieczystoksięgowych, „awaryjny” tryb pracy w bankach). Wkrótce może też wrócić temat podatku katastralnego (kupujący swoje pierwsze mieszkanie, powinni trzymać kciuki za jego wprowadzeniem).
Zwięźle odpowiadając na pytanie – według mnie ceny mieszkań w 2020 roku (r/r) czeka najwyżej drobna korekta, ale krachu nie będzie. Przyzwoite spadki mogą zacząć się dopiero w 2021, ale tu też trzeba by postawić kilka warunków. Może w kolejnym artykule będę miał szansę tę myśl rozwinąć 😉
kupno mieszkania to nie lada wyzwanie :/ początkowo chciałem kupić je sam, przygotować się odpowiednio, poczytać, zwrócić uwagę na najważniejsze rzeczy, ale jak zobaczyłem ile tego jest to wybrałem pomoc biura nieruchomości. Jednak agenci są profesjonalistami w tej branży i czasem lepiej powierzyć im takie zadanie niż próbować samemu zostać profesjonalistą w pare miesięcy
Na pierwszy rzut oka widać, że jesteś z biura nieruchomości:)
tak!
Im dalej od centrum tym taniej, dlatego wybraliśmy lokalizację na Bielanach od Home Invest , która pasuje nam i cenowo i lokalizacyjnie i standardy są swietne.