Dofinansowanie do kolektorów słonecznych 2022

Kolektory słoneczne - zalety

Od wielu już lat w Polsce coraz większym zainteresowaniem cieszą się ekologiczne rozwiązania wykorzystujące OZE. Dotyczy to zarówno fotowoltaiki (w Polsce jest już ponad 850 tys. prosumentów), jak i stanowiących alternatywę dla tradycyjnych systemów grzewczych pompy ciepła, dzięki którym można maksymalnie zwiększyć konsumpcję wyprodukowanej przez instalację PV energii elektrycznej. W ekologiczny i tani sposób można również ogrzewać ciepłą wodę użytkową. Tutaj do wyboru są dwie opcje:

• pierwsza to pompa ciepła do cwu, która odbiera ciepło z powietrza i przekazuje je wodzie zgromadzonej w zasobniku;
• druga to natomiast kolektory słoneczne zamieniające energię promieniowania słonecznego na energię cieplną nośnika ciepła, którym może być ciecz (glikol, woda) lub gaz (np. powietrze).

Interesujące nas tutaj kolektory słoneczne, to nie tylko świetny sposób na ekologiczny, ale i ekonomiczny pobór energii, w porównaniu bowiem do innych urządzeń grzewczych cechują się one najwyższą efektywnością energetyczną. Ich różne rodzaje i warianty cenowe, a także zróżnicowane parametry techniczne, pozwalają dostosować ich wybór do wymagań inwestycyjnych (ekonomicznych i technicznych). W naszej szerokości geograficznej kolektory słoneczne wykorzystuje się przede wszystkim do podgrzewania wody użytkowej (niekiedy też do tej z przydomowego basenu). Ponadto mogą być również wykorzystywane do wspomagania centralnego ogrzewania, chłodzenia budynków i ciepła technologicznego. Kolektory słoneczne szczególnie dobrze sprawdzają się w Polsce od marca do października, kiedy to ekspozycja na słońce jest największa. Wtedy mogą one w pełni przejąć podgrzewanie c.w.u.

Opracowanie enerad.pl, źródło: Gaspol

Wbrew jednak obiegowym opiniom, sprowadzającym wykorzystanie solarów wyłącznie do pozyskiwania ciepłej wody użytkowej w okresie letnim, można je z powodzeniem stosować u nas przez cały rok, czego dowodzą m.in. pracujące w całorocznym cyklu instalacje w innych krajach w podobnych warunkach klimatycznych. Należy tu jednak zaznaczyć, że rozwiązanie takie, wymaga innego podejścia projektowego i wykorzystania sezonowego magazynu ciepła. Ponadto kolektory słoneczne dobrze sprawdzają się jako elementy instalacji hybrydowych z innymi źródłami ciepła (wstępnie podgrzewają one wodę do kilkunastu stopni, a następnie do użytecznej temperatury robi to kocioł lub grzałka). Automatycznie więc obniża to koszty ogrzewania innymi metodami, co generuje oszczędności dzięki zmniejszeniu ilości zużywanego paliwa lub energii.

Ponadto do innych zalet kolektorów słonecznych należą:

• wygoda i bezpieczeństwo, kolektory słoneczne po zainstalowaniu są bezobsługowe (nie trzeba martwić się uzupełnianiem paliwa, nie ma też obaw o wyczerpanie źródła energii jakim jest w tym przypadku słońce);
• niezawodność i długa żywotność - solary są wytrzymałe mechanicznie i przy prawidłowym działaniu oraz regularnej konserwacji, mogą pracować nieprzerwanie co najmniej 20 lat (przy czym podstawą gwarancji ich długiej żywotności jest użycie wysokiej jakości komponentów oraz profesjonalny montaż);
• są bezproblemowe i wygodne w użytkowaniu, bowiem prawidłowo zamontowane na dachu nie będą wymagały obsługi;
• dbałość o środowisko naturalne, korzystając z OZE pokazujemy, że bierzemy odpowiedzialność za przyszłość naszej planety. Ciepło wytworzone za pomocą kolektorów słonecznych jest całkowicie ekologiczne (przyczyniają się one do ograniczenia emisji takich szkodliwych gazów jak m.in. dwutlenek węgla, azot i siarka);
• najwyższa efektywność energetyczna w porównaniu do innych urządzeń grzewczych. Kolektory do pracy wymagają śladowej ilości energii elektrycznej zasilającej pompę obiegową w instalacji solarnej;
• niezależność od jednego źródła ciepła, dzięki temu, że energia cieplna jest darmowa i odnawialna, decydując się na montaż kolektorów słonecznych, nie jesteśmy skazani na korzystanie z tradycyjnych, bardziej kosztownych źródeł energii, zwłaszcza teraz kiedy ceny prądu, gazu i węgla są coraz wyższe;
• podniesienie wartości domu, budynek, w którym zamontowane zostały kolektory słoneczne, staje się bardziej atrakcyjny dla inwestorów. Co ważne, są to urządzenia uniwersalne, które zamontować można zarówno na dachach domów jednorodzinnych, wielorodzinnych, jak i na osiedlach mieszkalnych;
• brak formalności administracyjno-prawnych i pozwoleń, a także szybki i prosty montaż wykluczający lub ograniczający zmiany w architekturze budynku (kolektory można zainstalować na dachu od strony południowej, na gruncie lub ścianie).

Sprzedaż kolektorów słonecznych w Polsce

Kolektory słoneczne nadal są w Polsce chętnie instalowane, chociaż w ostatnim czasie widoczny jest trend spadkowy. Największy bowiem popyt na te urządzenia przypadł na lata 2018-2019, kiedy to, ich sprzedaż odbywała się w wyniku rozstrzygniętych wcześniej przetargów gminnych:

Opracowanie enerad.pl, źródło SPIUG

Zakłada się, że wpływ na mniejsze zainteresowanie kolektorami słonecznymi może mieć m.in. opinie na temat tego, że nie sprzyja im położenie geograficzne Polski. Jest to oczywiście niezgodne z prawdą, ponieważ roczna gęstość promieniowania słonecznego w Polsce na płaszczyznę poziomą waha się w granicach 950 - 1250 kWh/m², zaś średnie usłonecznienie wynosi 1.600 godzin na rok. Tak więc, w całym kraju intensywność nasłonecznienia jest w pełni wystarczajaca do pokrycia całkowitych potrzeb energetycznych w 60 proc., a latem nawet w 100 proc.

Źródło: murator.pl

Do tego dochodzą również takie czynniki jak:

• mała wiedza na temat kolektorów słonecznych (od dłuższego czasu widoczny jest brak edukacji co do możliwości jakie daje instalacja kolektorów słonecznych);
• całkowity brak działań promocyjnych i informacyjnych wspierających tę technologię jako całkowicie bezemisyjną o znikomych kosztach eksploatacyjnych;
• mniejsza niż jeszcze kilka lat temu liczba dofinansowań do tego rodzaju inwestycji.

Wielu ekspertów podkreśla też, że programy wsparcia w poprzednich latach dały negatywny efekt w postaci utrwalanej świadomości użytkowników końcowych, że instalacja kolektorów jest możliwa tylko za dopłatą w ramach instrumentów wsparcia, co stanowi duże obciążenie w sprzedaży tej technologii pozyskiwania ciepła.

Co ma wpływ na opłacalność montażu kolektorów słonecznych?

Kolektory słoneczne to inwestycja, która w dłuższej perspektywie przynosi znaczne oszczędności, zarówno związane z tańszym ogrzewaniem wody, jak i bezpłatnym wspomaganiem ogrzewania centralnego. Przy czym to, jaki będzie jej koszt w dużej mierze zależy od m.in.

• rodzaju kolektorów i ich wielkości. Wyróżnia się kolektory płaskie (gazowe, cieczowe, dwufazowe), płaskie próżniowe, próżniowo-rurowe (w przypadku których izolacją jest próżnia w rurze), a także skupiające (zazwyczaj cieczowe) oraz specjalne (np. okno termiczne);
• technologii wykonania instalacji solarnej i jej dodatkowych elementów, takich jak: stacja solarna, zasobnik wody, regulator, liczba rur, czy inne niezbędne elementy znajdujące się w zestawie;
• montażu instalacji, której koszt zależy chociażby od jej wielkości i stopnia skomplikowania. Ponadto w grę wchodzą także koszty robocizny (te zależą z kolei od dostępności oraz konkurencyjność firm wykonawczych, jak i odległości gospodarstwa domowego od większych aglomeracji miejskich).

Szacuje się, że w przypadku potrzeb 2-4 osobowej rodziny, cena kolektorów słonecznych z całą instalacją wynosi ok. 12.000 - 18.000 zł. Wśród natomiast czynników, które mają wpływ na opłacalność montażu kolektorów słonecznych wymienia się:

• wybór odpowiedniej technologii oraz jakość użytych podczas produkcji materiałów - przekłada się to, nie tylko na ich wydajność, ale i ostateczny koszt przedsięwzięcia;
• liczbę mieszkańców domu i ilość zużywanej przez nich na co dzień wody - im jest jej więcej, tym bardziej opłacalna jest inwestycja w solary oraz tym szybciej inwestycja zaczyna się zwracać;
• dotychczasowe koszty związane z pozyskiwaniem ciepłej wody użytkowej, im do tej pory były one wyższe, tym bardziej opłacalny staje się montaż kolektorów słonecznych;
• żywotność kolektorów - tylko odpowiednia dbałość i regularna wymiana nośnika ciepła pozwala na utrzymanie efektywności na stałym poziomie.

Dofinansowanie do kolektorów słonecznych - dla kogo?

Koszt kolektorów słonecznych można zmniejszyć decydując się na skorzystanie, z którejś z form dotacji do OZE. Co bowiem ważne, nadal dostępne są u nas różnego rodzaju dofinansowania do solarów zarówno dla odbiorców indywidualnych, jak i przedsiębiorców, z myślą, o których przygotowany został m.in. program Energia Plus (w jego ramach uzyskać można dofinansowanie na m.in.inwestycje w panele fotowoltaiczne, elektrownie wiatrowe, pompy ciepła, małe elektrownie wodne, czy właśnie kolektory słoneczne). Gospodarstwa domowe zaś mogą obecnie skorzystać z:

• gminnych programów, które mają na celu zmniejszenie emisji dwutlenku węgla, poprzez zwiększenie nakładów finansowych na zakup i montaż instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii, w tym również kolektorów słonecznych;
• z najbardziej znanego i najdłużej funkcjonującego programu “Czyste Powietrze”, w ramach którego można ubiegać się o dotację w wysokości do 69.000 zł (najwyższy poziom dofinansowania). Uzyskane w ten sposób pieniądze można przeznaczyć na wymianę starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła (w tym kolektory słoneczne), a także przeprowadzenie niezbędnych prac termomodernizacyjnych budynku;
• ulgi termomodernizacyjnej, która pozwala na odliczenie od dochodów (przychodów) wydatków związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych, wymiany źródeł ogrzewania oraz instalacji OZE (w tym kolektorów słonecznych) w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych.

Kolektory słoneczne dofinansowanie 2022 - gdzie szukać?

Dofinansowanie do kolektorów słonecznych można uzyskać wybierając jedną z poniższych opcji:

Dotacje na kolektory słoneczne w ramach gminnych programów

Na wsparcie w ramach gminnego, czy też miejskiego dofinansowania do instalacji wykorzystujących OZE (w tym dotacji na kolektory słoneczne) liczyć mogą również mieszkańcy wielu polskich miejscowości. Ich powstanie jest efektem uchwał antysmogowych, które mają zapewnić poprawę jakości powietrza w poszczególnych regionach. Nakładają one na ich mieszkańców określone przez samorząd obowiązki dotyczące użytkowanych źródeł ciepła i montażu instalacji grzewczych w nowych budynkach (zakazując także korzystania z poszczególnych paliw, takich jak węgiel czy drewno). Często to właśnie programy realizowane lokalnie wypadają najkorzystniej.

Co istotne, programy i przetargi na instalację kolektorów słonecznych często odbywają się w gminach (lub w ich sąsiedztwie), które miały już z nimi jakieś doświadczenia i są efektem dobrej opinii na ich temat (w wielu miejscowościach montaż instalacji OZE, w tym i solarów, możliwy jest dzięki Funduszom Europejskim). Przy czym wysokość takiego dofinansowania zależy przede wszystkim od indywidualnych warunków ustalanych przez lokalne władze, może to być nawet do kilkunastu tysięcy złotych. Wśród gminnych programów, w których możliwe jest również dofinansowanie do solarów na wodę w 2022 roku znalazły się m.in.:

• Gminna dotacja celowa na odnawialne źródła energii w Gminie Choroszcz, która także w 2022 roku kontynuuje udzielanie wsparcia mieszkańców w zakresie ubiegania się o dotacje na zakup i montaż instalacji wykorzystujących OZE, zarówno w postaci kolektorów słonecznych, jak i paneli fotowoltaicznych. W przypadku kolektorów słonecznych jest to nie więcej niż 2.500 zł brutto.
• Dotacja warszawska woj. mazowieckie - dzięki której można w 2022 roku sfinansować ekologiczne inwestycje, w tym też montaż kolektorów słonecznych. W przypadku wykonania turbin wiatrowych, instalacji fotowoltaicznej lub kolektorów słonecznych zintegrowanych z nowym źródłem ciepła jest to maksymalnie 15.000 zł (nie więcej jednak niż 5.000 zł za każdy kW mocy urządzenia).
• Program Ograniczenia Niskiej Emisji na lata 2021-2023 w Dąbrowie Górniczej, dzięki któremu mieszkańcy mogą znowu otrzymywać dotacje na wymianę źródeł ciepła na bardziej ekologiczne. Finansowe wsparcie w ramach tego programu można przeznaczyć także na instalację kolektorów słonecznych. Kwota dofinansowania to 100 proc. kosztów, jednak w 2022 roku jest to nie więcej niż 5.000 zł, a w 2023 roku maksymalnie 4.000 zł.
• Dofinansowanie do wymiany pieców w Sopocie, który jest obecnie liderem w rankingach jakości powietrza w Polsce, co związane jest m.in. z konsekwentną polityką miasta, prowadzoną już od początku lat 90-tych. Także w tym roku, jego mieszkańcy mogą ubiegać się zarówno o dofinansowanie do wymiany ogrzewania na bardziej ekologiczne, jak i poprawę efektywności energetycznej polegającej na montażu instalacji OZE w tym kolektorów słonecznych i/lub systemów fotowoltaicznych i/lub pomp ciepła.

Z racji tego, że polskie miasta należą do jednych z najbardziej zanieczyszczonych nie tylko w Europie, ale i na świecie, powracającym tematem jest smog. Sprawia on, że coraz więcej gmin udziela dofinansowania do wymiany pieca. Warto również przy tej okazji dopytać się w swoim urzędzie miasta/gminy o ewentualną możliwość dotacji do kolektorów słonecznych, dzięki którym również można zredukować produkcję CO2.

Dofinansowanie do kolektorów słonecznych w ramach programu “Czyste Powietrze”

Czyste Powietrze to kompleksowy program prowadzony przez NFOŚiGW, którego celem jest zmniejszenie lub uniknięcie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Podpisanie umów w jego ramach potrwa do 2027 roku, a wydatkowanie środków do końca 2029 roku. Na dofinansowanie w ramach “Czystego Powietrza”, którego budżet wynosi 103 mld zł liczyć może ok. 3 mln gospodarstw. Do tej pory złożono 401.237 wniosków na łączną kwotę dotacji wynosząca 6.818.093.329 zł. Należy tu podkreślić, że w 2022 ruszyła III część tego rządowego programu, z dofinansowaniem do 69.000 zł dla mniej zamożnych i nowymi, łatwiejszymi zasadami. Program “Czyste Powietrze” skupia się na:

• wymianie starych pieców i kotłów na paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy (w tym m.in. kotły gazowe kondensacyjne, ogrzewanie elektryczne, pompy ciepła powietrzne i pompy ciepła gruntowe);
• termomodernizacji budynków jednorodzinnych, a także demontażu oraz zakupie i montażu nowej instalacji centralnego ogrzewania lub c.w.u. (w tym kolektorów słonecznych).

W ramach programu “Czyste Powietrze” w 2020 roku, do grupy urządzeń grzewczych zostały włączone instalacje kolektorów słonecznych. Przy czym dotacje na wymianę źródeł ciepła i termomodernizację domu w tym programie dostępne są w trzech różnych poziomach dofinansowania, dla:

• pierwszego, podstawowego poziomu dofinansowania może to być maksymalnie nawet 30.000 zł (gdy inwestor zdecyduje się na mikroinstalację fotowoltaiczną) i 25.000 zł (bez mikroinstalacji PV). Dotacja ta obejmuje przedsięwzięcie związane z demontażem nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe oraz zakupu i montażu pompy ciepła do celów ogrzewania lub ogrzewania i cwu. Dodatkowo w tym przypadku, może być też wykonany demontaż oraz zakup i montaż nowej instalacji centralnego ogrzewania lub cwu (w tym kolektorów słonecznych);
• drugiego, podwyższonego poziomu dofinansowania, może to być maksymalnie nawet 25.000 zł (gdy inwestor zdecyduje się na mikroinstalację PV) i 20.000 zł (bez mikroinstalacji PV). Dotacja ta obejmuje przedsięwzięcie związane z demontażem nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe, a także zakup i montaż źródła ciepła do celów ogrzewania lub ogrzewania i cwu albo - zakup i montaż kotłowni gazowej. Dodatkowo w tym przypadku dopuszcza się również demontaż oraz zakup i montaż nowej instalacji centralnego ogrzewania lub cwu (w tym kolektorów słonecznych, pompy ciepła wyłącznie do cwu);
• trzeciego najwyższego poziomu dofinansowania może to być maksymalnie nawet 69.000 zł (gdy beneficjent zdecyduje się na mikroinstalację PV) i 60.000 zł (bez mikroinstalacji fotowoltaicznej). Dotacja ta obejmuje przedsięwzięcie związane z demontażem nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe oraz zakupu i montażu źródła ciepła do celów ogrzewania lub ogrzewania i cwu albo zakupu i montażu kotłowni gazowej. Dodatkowo w tym przypadku może być wykonany demontaż oraz zakup i montaż nowej instalacji centralnego ogrzewania lub cwu (w tym kolektorów słonecznych, pompy ciepła wyłącznie do cwu).

Ponadto w nowszej, ulepszonej wersji programu “Czyste Powietrze” przewidziana została możliwość pozyskania dodatkowego lub pomostowego finansowania inwestycji z banków komercyjnych. Umowy z NFOŚiGW i WFOŚiGW podpisały następujące banki: Alior Bank, BNP Paribas Bank Polska, Bank Ochrony Środowiska, Credit Agricole Bank Polska, Bank Polskiej Spółdzielczości i zrzeszone Banki Spółdzielcze oraz Banki Spółdzielcze SGB-Bank S.A.

Ulga termomodernizacyjna a dotacje do solarów

Kolejnym narzędziem finansowym, który ma zachęcić Polaków do dbania o poprawę jakości powietrza, poprzez m.in. wymianę źródeł ciepła i ocieplanie budynków jest też ulga termomodernizacyjna, która weszła w życie 01.01.2019 roku. Daje ona możliwość odliczenia od podstawy obliczenia podatku (lub przychodów w przypadku podatku zryczałtowanego) kosztów poniesionych na przeprowadzenia przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Przy czym ulga dotyczy wyłącznie właścicieli lub współwłaścicieli budynków mieszkalnych jednorodzinnych i obejmuje:

• montaż kolektora słonecznego;
• montaż instalacji fotowoltaicznej;
• demontaż źródła ciepła na paliwo stałe;
• montaż wysokowydajnego kotła gazowego;
• wymiana zbiornika na gaz lub zbiornik na olej;
• wykonane przyłącze do sieci ciepłowniczej lub przyłącze gazowe;
• montaż kotła olejowego kondensacyjnego;
• instalację pompy ciepła;
• stolarkę drzwiową i okienną;
• koszt materiałów budowlanych poniesionych na ocieplenie budynku;
• wykonanie analizy termograficznej budynku;
• koszty materiałów budowlanych wykorzystanych do wykonania systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła lub odzyskiem ciepła i chłodu.

Natomiast limit odliczeń, których podatnik może dokonać w ramach ulgi wynosi 53.000 zł (dotyczy on wszystkich przedsięwzięć realizowanych w budynkach, których podatnik jest właścicielem).