Dofinansowanie do stacji ładowania 2023 - aktualne dotacje

Stacje ładowania samochodów elektrycznych - co zrobić było ich więcej?

Rozwój infrastruktury stacji ładowania samochodów elektrycznych należy rozpatrywać w kilku aspektach podyktowanych rodzajami podmiotów inwestujących w ich instalację. Są to zatem ogólnodostępne stacje zarządzane przez operatorów sieci stacji ładowania EV, publiczne stacje należące np. do właścicieli firm i obiektów, w ramach których funkcjonują, a także domowe stacje ładowania samochodów elektrycznych. Ilość przeprowadzanych przez te podmioty inwestycji uzależniona jest w dużej mierze od ich możliwości finansowych, a w przypadku stacji ogólnodostępnych również od kwestii formalnych, logistycznych, a także aspektów opłacalności. Oczywiście jednym z najważniejszych założeń w kontekście efektywności infrastruktury stacji ładowania jest stosunek ilości ładowarek do wielkości floty pojazdów elektrycznych, które będą z nich korzystać.

"Licznik elektromobilności"; Źródło: pzpm.org.pl

Rok 2022 był pod względem ilości rejestracji samochodów elektrycznych w Polsce rekordowym. Fakt ten nie dziwi, gdyż rynek elektromobilności w naszym kraju dopiero się rozwija, bezemisyjny transport zyskuje na znaczeniu i popularności. Obecnie rodzimy park osobowych i użytkowych samochodów z napędem całkowicie elektrycznym wynosi łącznie 47 018 sztuk, co stanowi wzrost rzędu 74% w stosunku rok do roku. Czy jednocześnie liczba nowych stacji ładowania samochodów elektrycznych przyrasta w oczekiwanym tempie? Raporty branżowe podają, że pojawia się coraz więcej inwestycji w tym obszarze, jednak wciąż za mało by zapewnić komfort jazdy po polskich drogach na długie dystanse bez konieczności uprzedniego sprawdzenia dostępności stacji na trasie w korelacji do zasięgu pojazdu.

Jakie zatem aspekty mogłyby wpłynąć na zintensyfikowanie inwestycji w stacje ładowania samochodów elektrycznych zarówno domowych, jak i ogólnodostępnych? Wśród takich czynników można wymienić między innymi:

• rzetelne kampanie informacyjne - wskazanie na zalety inwestycji w stacje ładowania do użytku prywatnego, a także te instalowane w celach zarobkowych, a nawet wizerunkowych;
• uświadomienie korzyści ekonomicznych - argumentem, który najczęściej przekonuje niezdecydowanych inwestorów są oczywiście aspekty ekonomiczne. Dla właścicieli domów jednorodzinnych z pewnością atrakcyjna może się okazać perspektywa prawie bezkosztowego ładowania samochodu elektrycznego z fotowoltaiki;
• range anxiety - uświadomienie społeczne w kontekście wpływu gęstej sieci stacji ładowania na niwelowanie zjawiska range anxiety czyli lęku przed niewystarczającym zasięgiem auta w stosunku do ilości stacji na trasie przejazdu, co może skutkować utknięciem z rozładowaną baterią samochodową bez dostępu do ładowarki;
• zintensyfikowanie inwestycji w elektromobilność - jednym z najskuteczniejszych sygnałów inicjujących zwiększenie dynamiki instalacji kolejnych stacji ładowania EV, jest oczywiście popularyzacja elektromobilności. Im więcej aut elektrycznych tym większe zapotrzebowanie na infrastrukturę ładującą;
• autokonsumpcja i zarządzanie energią - montaż stacji ładowania EV w domu lub firmie wyposażonej w instalację fotowoltaiczną jest doskonałym rozwiązaniem podnoszącej poziom autokonsumpcji energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji, co pozwala jednocześnie optymalizować zarządzanie tą energią. Obecnie podejmowane są systemowe działania celem popularyzacji podobnych rozwiązań, a więc stacje ładowania także powinny zostać tymi projektami objęte;
• ceny paliw i ograniczenia w produkcji aut spalinowych - argumentem, który może przekonać inwestorów do montowania stacji ładowania, są coraz surowsze i zbliżające się w czasie obostrzenia dotyczące zakupu i użytkowania pojazdów z napędem spalinowym;
• systemowe dofinansowania do stacji ładowania - doświadczenia w obszarze innych rozwiązań wspierających rozwój technologii dla odnawialnych źródeł energii i zmian w polityce energetycznej pokazują, że jedną z największych zachęt do inwestycji w nowe rozwiązania, są systemowe dopłaty do przedsięwzięć. Dofinansowania do stacji ładowania z pewnością przyczyniłyby się do zagęszczenia infrastruktury tych urządzeń.

Dofinansowanie do stacji ładowania 2023 - jakie możliwości?

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) opracował program dofinansowań do budowy stacji ładowania samochodów elektrycznych, którego pierwszy nabór odbył się w 2022, a przyjmowanie wniosków w ramach II naboru trwało od 9.01.2023 do 28.02.2023 roku, jednak należy pamiętać, że aspektem granicznym był tu moment wykorzystania przewidzianych w programie środków. 30 czerwca 2023 roku zakończył się natomiast III nabór wniosków w ramach tego samego programu, jednak pozostałe w jego ramach środki były przeznaczone już jedynie na budowę stacji ładowania wodoru.

Obowiązujący do niedawna program dofinansowań do stacji ładowania samochodów elektrycznych to program priorytetowy o nazwie Wsparcie infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych i infrastruktury do tankowania wodoru. Wnioski składane były w formie elektronicznej, a dofinansowanie wypłacane było grantobiorcom w formie bezzwrotnych dotacji. Jakie cele przyświecały twórcom programu? Program priorytetowy dofinansowujący zakup i montaż stacji ładowania samochodów elektrycznych miał na celu poprawę jakości powietrza poprzez zredukowanie liczby pojazdów emitujących CO2 oraz NOx.

W obszarze dopłat do budowy lub przebudowy ogólnodostępnych stacji ładowania, których moc przekracza 150 kW, w drugim naborze wykorzystano cały budżet zakładany na ten cel. Informacja na ten temat znajduje w oficjalnym serwisie informacyjnym programu:

Źródło: www.gov.pl

W ramach drugiego naboru wniosków do programu dofinansowań do stacji ładowania w 2023 roku nie zmienił się zakres potencjalnych beneficjentów, którzy mogli skorzystać z dotacji. Wsparcie finansowe przewidziane było zatem dla:

• Przedsiębiorców - dofinansowania mogą otrzymać firmy posiadające siedzibę lub oddział na terytorium Polski. Warto pamiętać, że stacje ładowania dla firm to inwestycja nie tylko w czystsze powietrze, ale także w pozytywny wizerunek firmy jako pracodawcy i kontrahenta;
• Jednostek samorządu terytorialnego - coraz więcej struktur zarządzających miastami czy gminami decyduje się na zaznaczenie swojego wkładu w rozwój elektromobilności i tym samym poprawę jakości powietrza na podległym tym jednostkom obszarze;
• Wspólnot mieszkaniowych i spółdzielni - użytkownicy samochodów elektrycznych lub osoby planujące ich zakup coraz częściej interesują się możliwościami korzystania ze stacji ładowania EV na zamieszkiwanych przez nich osiedlach. Wspólnoty i spółdzielnie mogą bowiem instalować ładowarki do użytku mieszkańców i otrzymać na ten cel dofinansowanie;
• Rolników indywidualnych - modernizacja rolnictwa w kierunku ekologicznych rozwiązań coraz częściej obejmuje także użytkowanie przez rolników pojazdów o napędzie elektrycznym. Własna stacja ładowania w gospodarstwie rolnym z pewnością usprawni organizację zadań.

Budżet programu i wysokość dofinansowań do stacji ładowania w 2023 roku

Dla drugiego naboru wniosków o dofinansowanie do stacji ładowania 2023 w ramach programu priorytetowego Wsparcie infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych i infrastruktury do tankowania wodoru przewidziano budżet w wysokości:

• Dla budowy stacji ładowania o mocy do 22 kW innej niż ogólnodostępna - do 12 122 496 zł.

Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że w ramach zakończonego już naboru 20% założonego budżetu przeznaczone było na pokrycie dotacji dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, a jeden wnioskodawca mógł złożyć w jednym naborze tylko jeden wniosek. Dodatkowo dofinansowanie dla jednego grantobiorcy nie mogło przekroczyć 4 000 000 zł, a kwota ta pomniejszona jest o wysokość dotacji, którą wnioskodawca otrzymał w ramach pierwszego naboru. Dofinansowanie do budowy stacji ładowania innych niż ogólnodostępne o mocy nie mniejszej niż 22 kW mogło pokryć maksymalnie 25% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.

• Dla budowy lub przebudowy ogólnodostępnej stacji ładowania, której moc jest wyższa niż 50 kW, ale niższa 150 kW (bądź będzie mieścić się w tym zakresie po przebudowie) - do 59 495 728 zł.

W tej kategorii jeden wnioskodawca również mógł złożyć tylko jeden wniosek, a kwota jego dofinansowania w obu naborach nie mogła przekroczyć łącznie 49 000 000 zł. 20% ze wskazanego budżetu podobnie jak w przypadku ładowarek nieogólnodostępnych przeznaczone było na dopłaty dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, jednak intensywność dofinansowań była tu zróżnicowana na podstawie określonych zmiennych:

• Do 30% kosztów kwalifikowanych w przypadku budowy ogólnodostępnej stacji ładowania o mocy nie mniejszej niż 50 kW i nie większej niż 150 kW, przy czym przynajmniej jeden z punktów ładowania musi oferować ładowanie prądem stałym DC o mocy równej lub wyższej niż 50 kW. Ten sam poziom dofinansowania dotyczy przebudowy stacji mającej na celu podniesienie jej mocy do powyższych wartości i zapewnienia przynajmniej jednego punktu ładowania DC o mocy co najmniej 50 kW;
• Do 45% kosztów kwalifikowanych w przypadku, w którym na dzień 31 grudnia przedostatniego roku poprzedzającego rok złożenia wniosku, w gminie której dotyczy ten wniosek liczba mieszkańców nie przekraczała 100 000 lub zarejestrowano mniej niż 60 000 samochodów lub liczba samochodów nie przekraczała 400 pojazdów na 1000 osób.

Obecnie inwestorzy zainteresowani budową stacji ładowania samochodów elektrycznych czekają na zwiększenie budżetu programu i wznowienie naboru wniosków, bądź na uruchomienie nowych form dotacji, które w dobie rozwoju elektromobilności są niezwykle pożądane.

Domowe stacje ładowania - czy można liczyć na dofinansowanie?

W rozwoju i popularyzacji nowej dla danego obszaru technologii równie duże znaczenie ma jej rozpowszechnienie w komercyjnym oraz prywatnym sektorze (o ile rodzaj technologii na to pozwala). W związku z powyższym zdecydowanie wskazane w polskim wymiarze byłoby uruchomienie dofinansowań do stacji ładowania, które można zainstalować na użytek domowy. Urządzenia te w zależności od mocy, producenta i oferowanych funkcji mogą kosztować od około 3000 zł do około 8000 zł, a więc nawet niewielkie dofinansowanie mogłoby być znaczącym z punktu widzenia prywatnego inwestora. Komfort ładowania samochodu elektrycznego w domu, na przykład w godzinach nocnych z pewnością przyczyniłby się do wzrostu zainteresowania elektromobilnością, a w dłuższej perspektywie do poprawy jakości powietrza.

Dofinansowania do domowych ładowarek EV były planowane w ramach uruchomienia naboru wniosków do czwartej edycji programu Mój Prąd 2022. Niestety, krótko przed rozpoczęciem zbierania wniosków okazało się, że zakres dotacji nie objął stacji ładowania samochodów elektrycznych. Przedstawiciele NFOŚiGW, którzy wcześniej sygnalizowali plany uruchomienia wsparcia finansowego dla prywatnych inwestorów planujących zakup i montaż stacji ładowania, argumentowali ostateczny brak dotacji m.in. funkcjonowaniem innych form dofinansowania do stacji ładowania (przypomnijmy, że nie obejmują one ładowarek domowych) oraz wyposażaniem nowych aut elektrycznych w ładowarki mobilne w standardzie. Oczywiście urządzenia te nie stanowią optymalnego rozwiązania w zakresie ładowania samochodu elektrycznego.

Na początku 2023 roku pojawiły się ostrożne przypuszczenia o rozszerzeniu zakresu rzeczowego dotacji w ramach ewentualnej piątej już edycji programu Mój Prąd 2023. Obecnie wiemy już jednak, że piąta edycja, która ruszyła 22 kwietnia 2023 roku nie przewidziała w obecnym kształcie dotacji na prywatne stacje ładowania samochodów elektrycznych. Inwestorzy planujący zakup i montaż domowej stacji ładowania mogą zatem szukać oszczędności na gruncie oferty firmy montującej stacje ładowania, decydując się na przykład na kompleksową usługę instalacyjną (fotowoltaika, pompa ciepła, magazyn energii).

Dofinansowania do stacji ładowania EV - czy są potrzebne?

Niekwestionowanym, europejskim liderem w zakresie elektromobilności jest Norwegia. Co ważne, rozwój rynku w tym kraju postępował (i nadal postępuje) bardzo dynamicznie, gdyż w ciągu jedynie 10 lat liczba zarejestrowanych samochodów elektrycznych wzrosła w Norwegii z niespełna 10 tys. do 500 tys. na 3 mln wszystkich pojazdów. Dla porównania po polskich drogach jeździ około 47 tys. w pełni elektrycznych aut na łączną liczbę ok. 38 mln zarejestrowanych pojazdów. Wraz z popularnością samochodów z bezemisyjnym napędem w Norwegii rośnie także infrastruktura sieci stacji ładowania, która obecnie liczy tam ponad 20 tys. stacji, z czego ok. 4,3 tys. stanowią szybkie stacje ładowania.

Liczba stacji ładowania w Polsce – lipiec 2023; Źródło: pzpm.org.pl

Ze względu na przepaść w liczebności zarejestrowanych samochodów EV pomiędzy Norwegią i Polską, stosunek ilości stacji ładowania do ilości pojazdów z napędem elektrycznym jest u nas lepszy niż u skandynawskiego lidera rynku. Trzeba jednak zwrócić uwagę na dwa kluczowe aspekty: gęstość sieci stacji, w szczególności przy autostradach i drogach ekspresowych, a także ilość szybkich stacji ładowania pozwalających usprawnić proces i zredukować czas ładowania samochodów elektrycznych.

W tych dwóch obszarach polska infrastruktura stacji EV potrzebuje zdecydowanych ulepszeń i zwiększenia dynamiki rozwoju. Właśnie w tym kontekście mogą pomóc dofinansowania do stacji ładowania, które pozwolą zwiększyć komfort użytkowania pojazdów bezemisyjnych poprzez większą dostępność i efektywność ładowarek zarówno prywatnych, publicznych, jak i zarządzanych przez operatorów sieci stacji ładowania. Systemowe dotacje to jedno z najskuteczniejszych narzędzi w obszarze rozwoju nowych technologii.