Program Energia Plus 2022 / 2023 - nowy nabór na fotowoltaikę z dopłatami dla firm!

Przedsiębiorstwa chcą inwestować w energetykę słoneczną - na przeszkodzie stoją koszty

Energetyka słoneczna, według Instytutu Energetyki Odnawialnej, to obecnie najszybciej rozwijająca się technologia OZE w Polsce i jedna z najbardziej znaczących “zielonych” technologii na świecie.

Właściwie skonfigurowana i zamontowana fotowoltaika, jest w stanie ograniczyć rachunki za energię o kilkadziesiąt procent. W przypadku mikroinstalacji (czyli systemów PV o mocy do 50 kW) korzystających z tzw. systemu opustów, mowa o fakturach za prąd mniejszych nawet o 90%. Z kolei w przypadku wprowadzonego w 2022 roku net-bilingu, mogą sięgać ok. 70% - 80%.  W obu przypadkach, oszczędności są tym większe, im większa konsumpcja energii - szczególnie w szczytowych godzinach produkcji - od ok. 5-8 rano, do 16-20 wieczorem (w zależności od pory roku).

Tym samym, instalacja fotowoltaiczna to idealne źródło energii dla wielu przedsiębiorstw w Polsce - profil produkcji energii ze Słońca, w dużej ilości przypadków niemal idealnie pokrywa się z krzywą zapotrzebowania na energię w firmie.

Źródło: monitoringpublic.solaredge.com; Hanplast

Pomimo tej zgodności, jeśli chodzi o fotowoltaikę dla firm, wciąż wiele jest do zrobienia - w kwestii poziomu świadomości ekologicznej i ilości instalacji. Według badania “Zielona energia w MŚP” przeprowadzonego przez ICAN Institute, na zlecenie EFL S.A w 2020 roku, jedynie 4% badanych (przedstawicieli sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw) wykorzystuje już OZE w codziennej działalności firmy. Kolejnych 8% planuje inwestycję w przyszłości. Skąd tak niskie wyniki?

Aż 87% respondentów jako główną barierę inwestycji w OZE wskazuje wysokie koszty instalacji. Dla 80% badanych problemem jest długi czas zwrotu z inwestycji, a co drugi pytany utrudnienie widzi w niskich kwotach dotacji i w braku dofinansowań. Jednocześnie respondenci byliby bardziej skłonni inwestować w fotowoltaikę i OZE, jeśli poprawie uległby dostęp do finansowania, koszt technologii i atrakcyjność narzędzi wsparcia finansowego.

To pokazuje, jak ważne są dofinansowania do fotowoltaiki dla firm. Odpowiedzią na to zapotrzebowanie jest realizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej program “Energia Plus”. Na czym polega? I kto konkretnie może z niego skorzystać?

Energia Plus 2023 - fotowoltaika i nie tylko. Co obejmuje dotacja?

Program Energia Plus to program priorytetowy wprowadzony w 2019 roku, którego celem jest “zmniejszenie negatywnego oddziaływania przedsiębiorstw na środowisko, w tym poprawa jakości powietrza, poprzez wsparcie przedsięwzięć inwestycyjnych”.

Podmioty biznesowe mają ogromny wpływ na środowisko naturalne, m.in. poprzez znaczący pobór energii (a ta przecież w Polsce pochodzi w głównej mierze z węgla, co wiąże się z emisją CO2), ale także poprzez wykorzystywanie surowców (takich jak np. woda) oraz bezpośrednią emisję zanieczyszczeń (związaną z produkcją). Dlatego tak ważne jest wspieranie przedsiębiorstw w obraniu proekologicznej polityki.

W ramach dotacji Energia Plus sposobem na osiągnięcie przyjętych założeń ma być wsparcie ekologicznych przedsięwzięć w zakresie:

• ograniczenia zużycia energii i surowców pierwotnych - m.in. poprzez budowę, rozbudowę lub modernizację instalacji i urządzeń przemysłowych. Przykładem mogą być rozwiązania wykorzystujące technologie bezodpadowe czy technologie ograniczające zużycie wody w procesach produkcyjnych;
• ograniczenia lub wyeliminowania szkodliwej emisji do atmosfery z obiektów energetycznego spalania - zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 25 listopada 2015 roku (Dyrektywa MCP) - przynajmniej do poziomów emisyjnych zgodnych z dyrektywą;
• poprawy jakości powietrza - za pomocą ograniczenia emisji ze źródeł spalania paliw, o całkowitej mocy w paliwie większej niż 50 MW (w przypadku stacjonarnego urządzenia technicznego - o mocy w paliwie większej niż 1 MW);
• poprawy efektywności energetycznej, zgodnie z “Obwieszczeniem Ministra Energii z dnia 23 listopada 2016 roku w sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej” - np. dzięki energooszczędnym systemom napędowym czy energooszczędnym systemom oświetleniowym;
• nowych źródeł ciepła i energii elektrycznej - mowa tu o budowie lub przebudowie jednostek wytwórczych, które do generowania energii wykorzystują energię pochodzącą z odnawialnych źródeł energii takich - przykład to właśnie fotowoltaika, ale też instalacje czerpiące energię z ciepła odpadowego;
• modernizacji lub rozbudowy sieci ciepłowniczych - w celu zmniejszenia strat w przesyle czy też likwidacji indywidualnych/zbiorowych źródeł niskiej emisji (emisji pyłów i gazów zawieszonych na wysokości do 40 m).

Kto konkretnie będzie mógł realizować powyższe cele z pomocą programu “Energia Plus”?

Energia Plus - dla kogo?

Dofinansowanie Energia Plus jest skierowane do podmiotów biznesowych, a dokładnie do przedsiębiorców w rozumieniu ustawy z 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców, wykonujących działalność gospodarczą.

Po dofinansowanie, zgodnie z art. 4 ustawy Prawo przedsiębiorców mogą ubiegać się zatem:

• osoby fizyczne,
• osoby prawne,
• jednostki organizacyjne niebędące osoba prawną, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną,
• wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

W dokumentach regulujących zasady udzielania dotacji nie zawarto żadnych ograniczeń związanych z wielkością podmiotu biznesowego. Skorzystać będą mogły zatem mikro, małe, średnie oraz duże przedsiębiorstwa.

Program Energia Plus 2023 - forma i wysokość dotacji

W aktualnym, 3 naborze programu priorytetowego Energia Plus, do rozdysponowania jest 745 mln złotych. W programie zaszła jednak istotna zmiana - w Energia Plus 2023 wsparcie może przyjąć zarówno formę pożyczki jak i dotacji.

Warunki dofinansowania w formie dotacji - Energia Plus

O dotację w wysokości 50% kosztów kwalifikowanych mogą zgłosić się podmioty, które:

• będą realizować przedsięwzięcie wykorzystujące technologię ORC,
• zaciągną pożyczkę z NFOŚiGW w wysokości co najmniej 35% kosztów kwalifikowanych,
• w przypadku przedsięwzięć w formule "project finance" spełnią wymóg udziału środków własych na poziomie minimum 15% kosztów kwalifikowanych.

Warunki dofinansowania w formie pożyczki - program Energia Plus

Pożyczka na fotowoltaikę dla firm w Energia Plus może być oferowana na warunkach rynkowych lub preferencyjnych. Środki z programu mogą pokryć do 85% kosztów kwalifikowanych.

W przypadku pożyczki na warunkach rynkowych, dotacja Energia Plus dla firm nie stanowi pomocy publicznej, a jej warunki obejmują:

• Oprocentowanie ustalone na poziomie stopy referencyjnej, określonej zgodnie z komunikatem Komisji Europejskiej “w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych”.
• Wobec spółek nowo utworzonych oraz spółek specjalnego przeznaczenia, mogą być zastosowane inne zasady - związane z ratingiem. W takiej sytuacji, może być wymagane dodatkowe zabezpieczenie pożyczki.

W przypadku pożyczki z Energia Plus, przyznanej na warunkach preferencyjnych obowiązują następujące zasady:

• Oprocentowanie wynosi WIBOR 3M + 50 pb, jednak nie mniej niż 1,5% w skali roku,
• Istnieje możliwość umorzenia do 10% całkowitej, wypłaconej kwoty pożyczki - nie więcej jednak niż 1 mln zł.

W obu przypadkach istnieje możliwość zastosowania karencji spłaty rat kapitałowych - nie dłuższa jednak niż 12 miesięcy, licząc od daty zakończenia przedsięwzięcia. Pożyczkobiorca korzystający z dofinansowania Energia Plus w formie pożyczki na spłatę będzie miał 15 lat - licząc jednak od daty planowanej wypłaty pierwszej transzy wsparcia, do momentu planowanej spłaty ostatniej raty kapitałowej.

Uwaga! W przypadku, gdy dotacja Energia Plus stanowi pomoc publiczną, wsparcie musi być udzielane zgodnie z aktami prawnymi dotyczącymi tego typu pomocy.

Program Energia Plus - szczegóły

Zgodnie z dokumentacją programu, wsparciem w Energia Plus objęte są koszty kwalifikowane poniesione w okresie od 1 stycznia 2015 roku do 30 września 2030 roku.

Za koszty kwalifikowane w Energia Plus, zgodnie z wytycznymi NFOŚiGW, uznaje się koszty związane z:

• przygotowaniem przedsięwzięcia - polegające m.in. na opracowaniu dokumentacji niezbędnej do wykonania przedsięwzięcia, takiej jak np. projekt budowlany i wykonawczy czy audyt energetyczny (o ile ten jest wymagany przez NFOŚiGW). Koszty kwalifikowane z zakresu przygotowania inwestycji, nie mogą przekroczyć 10% ogólnych kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia;
• zarządzaniem przedsięwzięciem - przy czym program Energia Plus kwalifikuje jedynie wydatki związane z nadzorem inwestorskim i autorskim. Udział tych kosztów w całkowitych kosztach kwalifikowanych przedsięwzięcia nie może przekroczyć 3%;
• realizacją inwestycji - kategoria ta obejmuje roboty budowlane (w tym koszty poniesione w związku z przygotowaniem placu budowy, koszty remontów, materiałów i robót) oraz koszty nabycia środków trwałych, sprzętu i wyposażenia, wartości niematerialnych i prawnych (np. koszty maszyn, urządzeń, materiałów, instalacji i montażu środków). Koszty kwalifikowane związane z zakupem tych środków nie mogą przekroczyć 20% ogólnych kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.

Ocena wniosków złożonych w programie Energia Plus odbywa się w trzech kategoriach kryteriów:

• dostępu - związanych m.in. ze spełnieniem ogólnych wytycznych (terminowego złożenia wniosku, kompletności wniosku, zgodności przedsięwzięcia z celami programu);
• jakościowych - określających m.in. stopień realizacji celów ekologicznych (dokonywana jest ocena możliwości osiągnięcia celów);
• horyzontalnych - związanych z korzyściami ekologicznymi w szerszej perspektywie (oceniana jest ekoinnowacyjność czy zwiększenie świadomości ekologicznej wśród odbiorców i interesariuszy).

We wszystkich powyższych kategoriach są przyznawane punkty. Pozytywna ocena wniosku, niezbędna do otrzymania dotacji, wymaga otrzymania co najmniej 60% możliwych do otrzymania punktów.

Warty uwagi jest również fakt, że regulamin naboru do programu Energia Plus zakłada możliwość negocjowania warunków dofinansowania, takich jak wysokość kwoty, zakres rzeczowy i efekt ekologiczny przedsięwzięcia czy terminy realizacji inwestycji.

Terminy w programie Energia Plus 2023

Program Energia Plus ma być realizowany w latach 2019-2030, przy czym:

• podpisywanie umów będzie możliwe do końca 2027 roku,
• środki rozdysponowywane będą do 2030 roku.

Energia Plus na fotowoltaikę - gdzie i jak złożyć wniosek?

Nabór wniosków do Energia Plus odbywa się w trybie ciągłym, w okresie konkretnego naboru ogłoszonego przez NFOŚiGW.

Zgłoszenia składa się wyłącznie w wersji elektronicznej, za pomocą Generatora Wniosków o Dofinansowanie (GWD), dostępnego na stronie https://gwd.nfosigw.gov.pl/. Wniosek powinien być opatrzony podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym.

Uwaga! Wnioski złożone poza okresem ogłoszonego naboru będą odrzucane.

Jak wygląda proces wnioskowania w Energia Plus? Zanim rozpoczniemy procedurę zgłoszeniową, warto przygotować odpowiednie załączniki:

• pełnomocnictwo do podpisywania wniosków (o ile dokumenty nie będą podpisywane przez osoby będące reprezentacją);
• pozwolenie zintegrowane lub inne zezwolenie, w tym pozwolenie na emisję gazów/pyłów;
• uproszczony schemat technologiczny;
• sprawozdanie finansowe obejmujące 3 ostatnie lata, poprzedzające datę złożenia wniosku;
• opinia biegłego i raport z badania sprawozdania finansowego za 3 ostatnie lata przed datą złożenia zgłoszenia;
• sprawozdanie statystyczne według wzoru F-01 (lub inne) za wykonany okres sprawozdawczy danego roku;
• statut/umowa spółki;
• dokumenty potwierdzające źródła finansowania (np. promesa kredytu, umowa pożyczki, odpis KRS potwierdzający rejestrację wniesionych środków);
• studium wykonalności - zrealizowane zgodnie z wytycznymi NFOŚiGW z “Instrukcją sporządzania Studium Wykonalności dla przedsięwzięcia ubiegającego się o dofinansowanie ze środków NFOŚiGW”;
• model finansowy projektu - w edytowalnym pliku (np. plik Excel z aktywnymi formułami);
• stosowne informacje na formularzach, wynikające z rozporządzeń Rady Ministrów - w przypadku pomocy de minimis oraz w przypadku pomocy innej niż de minimis.

Opcjonalnie, w zależności od celu dofinansowania, potrzebne mogą być też inne załączniki - ich rodzaj określi GWD oraz instrukcja wypełniania wniosku.

Jak wygląda sama procedura wnioskowania?

1. Pierwszym krokiem jest zalogowanie się lub założenie konta w GWD.
2. Następnie należy wybrać opcję “Nowy wniosek o dofinansowanie”. W oknie wyboru należy wybrać opcję “Programy międzydziedzinowe”, a następnie program priorytetowy “Międzydziedzinowe Energia Plus (2020)”. Na tym etapie ustala się też, czy wnioskujemy o pożyczkę, czy o dotację.
3. Aplikacja wygeneruje elektroniczny wniosek, który należy uzupełnić zgodnie z instrukcją. Każda sekcja wniosku opatrzona jest okienkiem “Pomoc”, które wyjaśnia, w jaki sposób poprawnie uzupełnić wniosek.
4. Po uzupełnieniu całego wniosku i załączeniu niezbędnych dokumentów (w wersji elektronicznej), należy sprawdzić poprawność pliku (Walidacja) oraz zapisać i zatwierdzić go. Uwaga! Ten krok nie oznacza przesłania wniosku do NFOŚiGW. W tym celu należy wybrać w menu opcję “Wyślij do Funduszu”, który rozpocznie procedurę składania wniosku.
5. Wniosek otrzyma status “Oczekuje na złożenie w Funduszu”. Aby ostatecznie zatwierdzić i przesłać zgłoszenie o dotację “Energia Plus” należy wybrać opcję “Podpisz” i podpisać wniosek elektronicznie.
6. Zatwierdzony i podpisany należy przesłać za pomocą ePUAP.

Energia Plus - nowa farma PV z dotacją 4,6 mln zł

Jak informuje NFOŚiGW, w sierpniu 2022 roku preferencyjną pożyczkę w wysokości 4,6 mln zł otrzymała farma fotowoltaiczna o mocy 1,6 MW zlokalizowana w województwie zachodniopomorskim. Cała instalacja będzie kosztować ok. 5,5 mln zł. Wyprodukowana energia będzie w całości przeznaczona na sprzedaż i przycznyni się do ograniczenia emisji dwutlenku węgla o ok. 1204,67 ton na rok.

Program Energia Plus to ważne narzędzie wspierające m.in. rozwój odnawialnych źródeł energii pośród przedsiębiorców. Dzięki dotacji, firma może nie tylko realizować cele ekologiczne (ograniczać emisję związanej z prowadzeniem działalności), ale także inwestować w rozwiązania zwiększające stabilność energetyczną oraz finansową przedsiębiorstwa.