przygotowanie pompy ciepła do sezonu grzewczego

Jak przygotować pompę ciepła do sezonu grzewczego?

Wydatki związane z ogrzewaniem, stanowią sporą część domowego budżetu. Dobrze jest więc zadbać o to, aby rachunki za nie były jak najniższe. W tym celu, coraz więcej osób decyduje się na montaż pompy ciepła, która jest nie tylko najbardziej ekologicznym, ale energooszczędnym źródłem ciepła. Zwłaszcza przed nadejściem mrozów, wielu jej właścicieli zadaje sobie pytanie dotyczące tego, jak przygotować pompę ciepła do sezonu grzewczego?

Polacy coraz częściej decydują się na montaż ekologicznej pompy ciepła

Nadal za ponad połowę zanieczyszczeń powietrza w Polsce odpowiada tzw. niska emisja, a więc dym, który tworzy się podczas spalania drewna i węgla w przestarzałych kotłach tzw. “kapciuchach”, z których korzysta ok. 3 mln gospodarstw domowych. W połączeniu z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, powstaje szkodliwy smog, który jest częstym zjawiskiem głównie w sezonie grzewczym (wrzesień - kwiecień). Nie tylko obniża on jakość życia, ale i jest w Polsce przyczyną śmierci 100 tys. osób rocznie. Nasz kraj może pochwalić się niechlubnym mianem smogowej stolicy Europy. Dlaczego? Ponieważ w zestawieniu najbardziej zanieczyszczonych miejscowości Unii Europejskiej, 36 z 50 to polskie miasta.

Odpowiedzią na politykę klimatyczną UE, jak i problem smogu był szereg antysmogowych działań zarówno na szczeblach lokalnych i regionalnych, jak i z czasem na poziomie ogólnopolskim. Pojawiły się pierwsze konkretne inicjatywy, takie jak m.in. uchwały antysmogowe, czy przepisy zabraniające handlu kotłami, które nie spełniają norm emisyjnych. Kamieniem milowym okazał się również rządowy program Czyste Powietrze, dzięki któremu można wymienić nieefektywne źródła ciepła na bardziej ekologiczne. Tylko w porównaniu z 2014 rokiem liczba ręcznych kotłów na węgiel spadła o ok. milion sztuk, a udział pomp ciepła w 2020 roku w budynkach wybudowanych po 2000 roku wzrósł z 2 do 8 proc.

struktura zrodel grzewczych w budownictwie

Źródło: Polski Alarm Smogowy i Instytut Ekonomii Środowiska - “Raport z badań zrealizowanych na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie właścicieli budynków jednorodzinnych”

Program Polski Ład zakłada odejście od tradycyjnego ogrzewnictwa na rzecz elektryfikacji bezpośredniej, w którą doskonale wpisują się ekologiczne pompy ciepła (urządzenia te 75 proc. energii potrzebnej do ogrzania budynku pobierają z OZE). Zwłaszcza w ostatnim czasie obserwuje się ich dynamiczną sprzedaż (w porównaniu do roku 2020, w którym łącznie sprzedano ok. 56.500, kupiono już prawie o 100 proc. więcej tych urządzeń grzewczych). Wszystko przez to, że pompy ciepła charakteryzują się wieloma zaletami, w tym: wysoką klasą energetyczną ( A++ i A+++), niskimi kosztami eksploatacyjnymi, wysokim współczynnikiem COP oraz komfortem użytkowania i bardzo długą żywotnością. Co ważne, koszt inwestycji w to energooszczędne urządzenie grzewcze można obniżyć korzystając z różnych form dofinansowania do pomp ciepła. Ponadto są one obecnie jednym z najbardziej zaawansowanych technologicznie rozwiązań służących nie tylko do ogrzewania domu i c.w.u., ale i chłodzenia pomieszczeń latem.

Podstawa to serwis pompy ciepła przed sezonem grzewczym

Pompy ciepła, pomimo tego, że wyróżniają się bardzo niską awaryjnością i są praktycznie bezobsługowe, to podobnie jak każde inne urządzenia grzewcze, wymagają przeglądów kontrolnych, co pozwala na ich bezawaryjną i efektywną eksploatację oraz wydłużenie okresu użytkowania instalacji grzewczej. Należy tu bowiem podkreślić, że w trakcie sezonu grzewczego pompa ciepła pracuje od około 2.000 do ponad 3.000 godzin. Przy czym jeśli użytkownicy wykorzystują ją także do chłodzenia budynku latem, to wówczas wartość ta odpowiednio się zwiększa. W celu więc zachowania dobrej sprawności i stanu technicznego konieczne jest wykonywanie regularnego serwisu pompy ciepła.

Co ważne, na rynku raczej nie znajdziemy też oferty producenta pomp ciepła, który w warunkach gwarancji nie określałby częstotliwości przeglądów i serwisowania tego urządzenia. Najlepszym czasem na ich wykonanie jest pod kątem ewentualnych usterek okres przed sezonem grzewczym. Umożliwia to bowiem rozwiązanie wszystkich problemów z prawidłowym działaniem systemu, zanim zrobi się chłodniej i konieczne okaże się korzystanie z ogrzewania. Ważne jest jednak, aby podobnie, jak w przypadku pierwszego uruchomienia, również i przegląd kontrolny pompy ciepła dokonywany był przez przedstawiciela producenta lub autoryzowany serwis (czyli firmę posiadającą odpowiednie narzędzia oraz profesjonalnie przeszkolonych pracowników).

W przypadku urządzeń, jakimi są pompy ciepła, prace przy obiegu czynnika chłodniczego wykonywać mogą wyłącznie specjaliści z uprawnieniami f-gazowymi. Dobrze również zwrócić uwagę na to, czy są oni rekomendowani przez producenta naszej pompy ciepła oraz czy posiadają certyfikat EUCERT uprawniający do montażu tych urządzeń na terenie całej UE.

Okresowo przeprowadzane przeglądy pompy ciepła to nie tylko gwarancja bezpieczeństwa, ale i sposób na osiągnięcie dużych oszczędności. Wszystko przez uzyskanie lepszej sprawności urządzenia oraz zminimalizowanie potencjalnej awarii instalacji grzewczej. Jak bowiem wynika z doświadczenia wielu użytkowników pomp ciepła, bywa ona znacznie droższa niż profilaktyczny przegląd. Tak więc, kontrolę instalacji należy potraktować jako inwestycję w bezpieczeństwo i niezawodność systemu grzewczego (a na tym naprawdę nie warto oszczędzać).

Co jest sprawdzane podczas serwisu pompy ciepła?

Wyspecjalizowana firma dokonuje sprawdzenia wszystkich komponentów systemowych pod kątem występowania ewentualnych zanieczyszczeń lub zużycia. Ponadto do zadań specjalisty należy również kontrola funkcji ważnych dla bezpieczeństwa eksploatacji, jak i tych związanych z techniką regulacji. Podczas umówionej wizyty serwisant sprawdza także, czy pompa ciepła pracuje z odpowiednią sprawnością (czyli czy urządzenie nie pobiera zbyt dużo prądu lub też ustawienia regulatora są optymalne dla maksymalnej efektywności pracy ogrzewania) i w miarę potrzeby wyreguluje jej pracę, a także usunie wszelkie usterki. Wizyta serwisanta to też doskonała okazja do zgłoszenia, ewentualnych wątpliwości, czy uwag dotyczących pracy pompy ciepła w poprzednim sezonie grzewczym.

Na to, jakie czynności serwisowe należy wykonać, wpływ ma również wybrana przez inwestora technologia pomp ciepła, a więc - czy w przypadku powietrznej pompy ciepła postawił on na opcję split czy monoblok. Należy tu bowiem zauważyć, że najbardziej newralgicznym elementem, wymagającym kontroli, jest jednostka zewnętrzna pompy ciepła, w której znajduje się większość podzespołów. Przy czym to, jakie czynności ostatecznie wykona serwisant zależeć będzie od wskazań producenta (lista komponentów, które trzeba skontrolować uwzględnia opracowany przez niego protokół konserwacji). Przegląd pompy ciepła zawsze obejmuje parametry jej podstawowego elementu, jakim jest praca sprężarki. Na ogół jednak, jest to w przypadku powietrznych pomp ciepła wyczyszczenie jednostki zewnętrznej, a także sprawdzenie:

  • ciśnienia w instalacji grzewczej i dolnego źródła ciepła;
  • wentylatora;
  • szczelności układu chłodniczego;
  • czynnika chłodniczego, a dokładnie jego poziomu zawilgocenia;
  • działania zaworu bezpieczeństwa;
  • sterownika urządzenia.

Natomiast w przypadku gruntowych pomp ciepła, coroczny serwis obejmuje sprawdzenie:

  • jakości solanki;
  • poprawności działania zaworów bezpieczeństwa;
  • stanu filtrów i ich ewentualne czyszczenie lub wymianę;
  • sterownika urządzenia;
  • szczelności oraz ciśnienia.

Na tym jednak nie koniec, ponieważ podczas kontroli obowiązkiem serwisanta jest też sprawdzenie rejestru błędów. Po zakończonym przeglądzie nanosi on wpis do karty gwarancyjnej i wypełnia protokół przeglądu. W dokumencie tym zapisane są wszystkie wykryte podczas kontroli nieprawidłowości i usterki, które dzieli się na co najmniej dwie kategorie - powodujące czasowe ostrzeżenie i trwałe wyłączenie, a także dyspozycje dotyczące napraw. Jaki jest koszt serwisu pompy ciepła? Otóż w zależności od zakresu prac (czyli rodzaju i skomplikowania określonego modelu), jest to średnio 500 - 600 zł. Więcej, bo ok. 1.000 zł zapłacimy w przypadku najbardziej rozbudowanych zespołów.

Na co jeszcze w przypadku pomp ciepła zwrócić uwagę zimą?

Warto tu podkreślić, że pompy ciepła zapewniają niższe koszty eksploatacji niż kocioł gazowy. Aby jednak, urządzenie to mogło prawidłowo pracować również zimą, konieczne jest uwzględnienie kilku ważnych aspektów. Jednym z nich jest na pewno odpowiedni montaż jednostki zewnętrznej pompy ciepła. Przy czym należy tu podkreślić, że ta część urządzenia pokryta jest ochronną powłoką, która skutecznie zabezpiecza ją przed niszczącym wpływem wiatru, deszczu oraz śniegu. Nowoczesne pompy ciepła są zaprojektowane również tak, aby wytrzymać temperatury poniżej 0°C. Należy jednak mieć na uwadze, że w celu ochrony pompy ciepła przed nieprzewidywalną pogodą, w tym zbyt dużymi opadami śniegu i lodem, które mogą wpłynąć na wydajność i długowieczność jednostki, dobrze jest przestrzegać następujących wskazówek:

  • pierwszą z nich jest upewnienie się, że na pewno wszystkie rury są zakryte i zaizolowane, co ochroni je przed zamarznięciem;
  • drugą - pozostawienie wokół urządzenia wolnej przestrzeni o szerokości co najmniej kilku metrów. W pobliżu wyrzutu powietrza nie powinno sadzić się roślin, które zostaną zniszczone (wymuszony przez wentylator przepływ powietrza różni się od tego naturalnego). Także znajdujący się zbyt blisko pompy chodnik może być lekko oblodzony nawet wiosną (jednostka zewnętrzna może schłodzić przepływające przez nią powietrze nawet o 10-12°C);
  • trzecią - jest utrzymywanie otoczenia i samej jednostki zewnętrznej w stanie wolnym od śniegu i lodu. Zasypane bowiem śniegiem urządzenie może być mniej wydajne, a jego usunięcie zmniejsza nadmierne obciążenie pompy ciepła. Podobny wpływ ma również lód, który blokując przepływ powietrza może być przyczyną tego, że w domu będzie chłodniej, przy jednocześnie wyższych rachunkach za prąd;
  • czwartą - zainstalowanie jednostki zewnętrznej na odpowiedniej wysokości od powierzchni terenu (co najmniej 40 cm), na którym znajduje się podkład żwirowy. Zapewnia to nie tylko lepszy drenaż, ale również zapobiega zamarzaniu kondensatu na powierzchni gruntu, co mogłoby uszkodzić elewację lub fundamenty budynku. Odpowiednia wysokość nad gruntem natomiast nie będzie ograniczać przepływu powietrza w zimie, przez zbierający się śnieg w czasie silniejszych opadów.

Pompy ciepła doskonale pracują również przy ujemnych temperaturach powietrza

W naszej strefie klimatycznej doskonale sprawdzają się zarówno gruntowe, jak i powietrzne pompy ciepła. Przewagą jednak tych pierwszych są przewidywalne warunki pracy, wszystko przez temperaturę gruntu, która pozostaje stabilna przez cały rok (na pewnej głębokości pod powierzchnią ziemi, nazywanej głębokością przemarzania, nie spada ona poniżej 0°C). Inaczej jest natomiast w przypadku temperatury powietrza zewnętrznego, która zmienia się nie tylko w zależności od pory roku (od +30°C latem do nawet -25°C w zimie), ale i w ciągu doby (te różnice najczęściej występują zwłaszcza wiosną i jesienią). To jednak wtedy, gdy na zewnątrz jest najchłodniej domownicy potrzebują najwięcej ciepła.

Często powtarzanym mitem odnośnie powietrznych pomp ciepła jest to, że mogą one działać wyłącznie w łagodnym klimacie, a w przypadku ujemnych temperatur nie zapewniają pełnej sprawności w ogrzewaniu domu. Oczywiście, prawdą jest to, że jeszcze do niedawna, urządzenia te przestawały działać poniżej temperatury -5°C. Problem ten został jednak rozwiązany, dzięki nowemu rodzajowi sprężarek, które projektowane są właśnie z myślą o warunkach zimowych. Dostępne obecnie na rynku nowoczesne powietrzne pompy ciepła, są w stanie ogrzewać budynek i c.w.u. nawet wtedy, gdy temperatura powietrza spada poniżej -20°C, a nawet -27°C (dlatego też urządzenia te bardzo dobrze radzą sobie w krajach skandynawskich, takich jak Finlandia, czy Szwecja).

Dodatkowo, powietrzne pompy ciepła wyposażone są w specjalne, awaryjne grzałki elektryczne, które uaktywniają się gdy temperatura powietrza spada poniżej wartości określonej przez producenta. Dzięki takim zabezpieczeniom powietrzne pompy ciepła będą ogrzewać pomieszczenia w budynku, nawet podczas najmroźniejszych dni, bez konieczności wspomagania drugim źródłem ciepła (wówczas najczęściej wystarcza okresowe wsparcie ich pracy przez wbudowaną grzałkę elektryczną).

Komentarze dołącz do rozmowy
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments