Jak uzyskać warunki przyłączenia i zgłosić magazyn energii?

Dofinansowanie magazynów energii zwiększy ilość przyłączeń?

Magazynowanie energii elektrycznej na własny użytek za pomocą dedykowanych do tego celu urządzeń cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem w takich krajach, jak Niemcy, Austria, Włochy, czy Wielka Brytania. Powodem, dla którego coraz więcej niemieckich prosumentów decyduje się na inwestycję w magazyn energii, są z pewnością obniżki cen taryf gwarantowanych wpływające na mniejszą opłacalność fotowoltaiki. Nie można w tym kontekście nie zauważyć także coraz intensywniejszych dążeń do wdrażania ekologicznych rozwiązań wynikających z wykorzystywania odnawialnych źródeł energii oraz szukania nowych sposobów na ochronę klimatu. Wśród powodów rosnącej popularności magazynowania energii we wskazanych lokalizacjach trzeba wymienić systemowe wsparcie finansowe dla inwestycji w domowe akumulatory, które dla przykładu w Niemczech zostało uruchomione lokalnie już w 2013 roku.

Od kwietnia 2022 roku również polscy prosumenci mają szansę uzyskać dofinansowanie do magazynów energii. W ramach czwartej edycji programu Mój Prąd Ministerstwo Klimatu i środowiska wraz z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zdecydowały wreszcie (zapowiedzi pojawiały się już w kontekście poprzedniej edycji programu) na uruchomienie dofinansowań do zakupu magazynów energii w wysokości do 7500 zł. Czy będzie to wystarczająca zachęta do inwestycji w tę technologię. Zapewne czas pokaże, jednak nie mniej istotne będą w tym kontekście inne ułatwienia systemowe i przede wszystkim formalne usprawniające cały proces przyłączania magazynu energii do domowego systemu. Pomocne w rozwoju rynku byłyby także innowacyjne rozwiązania pozwalające prosumentom na jeszcze większą niezależność energetyczną i korzystną dla nich dystrybucję zmagazynowanej energii np. na zasadach wymiany handlowej pomiędzy gospodarstwami domowymi. Na takie rozwiązania przyjdzie nam jeszcze niestety poczekać.

Czy magazyn energii trzeba zgłosić?

Nie da się ukryć, że w kontekście uwarunkowań formalnych dotyczących instalacji magazynów energii, na polskim rynku panuje obecnie niemały chaos informacyjny. Wynika to oczywiście z wdrożeń zupełnie nowego w naszym kraju rozwiązania, ale także z niedostatecznego przygotowania urzędników do tych zmian. Brakuje również kampanii informacyjnych, które nie tylko tłumaczyłyby formalne zawiłości związane z przyłączaniem nowych urządzeń, ale także zachęcały niezdecydowanych prosumentów do podejmowania takich inwestycji. W związku z tą sytuacją zapewne jeszcze przez jakiś czas spodziewane będą niezamierzone zaniechania i braki dopełnienia obowiązków ustawowych przez nowych użytkowników domowych magazynów energii. Jednym z takich obowiązków jest choćby konieczność zgłoszenia każdego magazynu energii, również tego instalowanego “za licznikiem”.

Wnioski i zgłoszenia te przyjmowane są oczywiście przez OSD, a więc Operatorów Systemów Dystrybucyjnych przypisanych do określonych regionów kraju. Co ciekawe, to właśnie przedstawiciele największych OSD w Polsce postulowali od dawna o wdrożenie systemowych działań mających na celu popularyzację domowych magazynów energii. Miałoby to zredukować wolumen energii wprowadzanej do sieci przez instalacje fotowoltaiczne w okresach szczytu produkcji, a tym samym odciążyć i usprawnić infrastrukturę. Tym bardziej dziwi więc fakt, że magazyny energii zostały uznane w interpretacji OSD za źródło wytwórcze, a więc takie, które potencjalnie może jeszcze zwiększyć ilość energii wprowadzanej do sieci.

Zgłoszenie magazynu energii a wydanie warunków przyłączenia - kiedy?

Zważywszy na fakt, że osoby planujące zainwestować w zakup i montaż magazynu energii mogą znajdować się na różnych etapach realizacji swojego przedsięwzięcia w budowę systemu energetycznego, warto usystematyzować (na podstawie dostępnych obecnie danych) w jakiej sytuacji powinni poprzestać na zgłoszeniu magazynu energii, a kiedy muszą zawnioskować o wydanie warunków przyłączenia do sieci.

W przypadku chęci wyposażenia istniejącego obiektu w magazyn energii należy:

• złożyć dedykowany dla odpowiedniego OSD wniosek o wydanie warunków przyłączenia magazynu energii do sieci elektroenergetycznej;
• w zależności od napięcia, jakim zasilany jest obiekt do wniosku należy dołączyć odpowiedni załącznik określający szczegółowo parametry magazynu energii.

Celem doposażenia istniejącej mikroinstalacji w magazyn energii należy:

• złożyć zgłoszenie aktualizacji mikroinstalacji, w przypadku w którym moc zainstalowana nie będzie przekraczała mocy umownej wydanej dla obiektu, a sumaryczna moc zainstalowana nie przekroczy 50 kW;
• złożyć wniosek o zwiększenie mocy umownej jeżeli moc zainstalowana przekroczy moc ustaloną dla odbiorcy końcowego;
• złożyć wniosek o wydanie warunków przyłączenia do sieci dla źródła energii elektrycznej i dołączyć załącznik określający parametry magazynu energii.

Chcąc wyposażyć istniejące źródło wytwórcze powyżej 50 kW w magazyn energii:

• złożyć wniosek o wydanie warunków przyłączenia do sieci dla źródła energii elektrycznej;
• dołączyć odpowiedni dla napięcia zasilającego obiekt załącznik określający parametry magazynu energii.

Trzeba w tym miejscu pamiętać, że jest to jedynie ogólny zarys procedur, który obowiązuje na przykład w Tauron. Formularze w przypadku każdego OSD będą się różnić, a same wymagania proceduralne mogą być różnie przez operatora interpretowane. Dlatego zawsze warto upewnić się u doradcy, jaki druk w jakiej sytuacji złożyć.

Niestety okazuje się, że obecnie polscy Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych bynajmniej nie ułatwiają życia nowym użytkownikom magazynów energii. Chcąc bowiem zawnioskować o wydanie warunków przyłączeniowych dla magazynu energii lub dokonać zgłoszenia urządzenia trzeba się uzbroić w cierpliwość i dodatkową wiedzę. Sprawdziliśmy, jak te procesy przebiegają u poszczególnych operatorów i jak wyglądają wymagane przez nich wnioski.

Opracowanie enerad.pl na podstawie gkpge.pl

Energa - zgłoszenie magazynu energii i wydanie warunków

Celem zawnioskowania o wydanie warunków przyłączeniowych magazynu energii w Energa - Operator SA, należy pobrać ze strony internetowej dystrybutora dedykowany wniosek i opcjonalnie - załącznik do niego. Pierwsza część wniosku przedstawia się zupełnie standardowo i wymaga od zgłaszającego uzupełnienia danych osobowych, następnie danych lokalizacyjnych dotyczących obiektu, w którym ma być instalowany magazyn energii oraz informacji na temat etapu prac związanych z budową obiektu przyłączanego wraz z przewidywaną datą rozpoczęcia pobierania/wprowadzania energii elektrycznej z wykorzystaniem akumulatora. Trudniej zaczyna się robić w kolejnych punktach wniosku, do których wypełnienia użytkownik potrzebuje bardziej szczegółowej wiedzy technicznej, konkretnych informacji z karty produktu lub po prostu wsparcia merytorycznego ze strony specjalisty.

Źródło: energa-operator.pl

Parametry techniczne magazynu energii, które musi uzupełnić zgłaszający, określone zostały przez Energa SA jako podstawowe. Problem w tym, że dla przykładu wartości wskazujących moce przyłączeniowe, moce ładowania przy pobieraniu czy wprowadzaniu energii elektrycznej do sieci próżno szukać nawet w szczegółowych specyfikacjach wielu dostępnych na rynku magazynów energii. W przypadku tych parametrów nasuwa się też pewna konkluzja wynikająca z samego zamysłu instalowania domowego akumulatora. Prosumenci zakładają bowiem, że magazyn energii współpracujący z fotowoltaiką będzie gromadził, przechowywał, a następnie oddawał energię pozyskaną właśnie z instalacji PV, nie z sieci elektroenergetycznej. Nawiązując do faktu, iż rozwój rynku magazynów energii ma zgodnie z zapowiedziami ustawodawców przyczynić się do odciążenia krajowej infrastruktury sieciowej, ciężko zrozumieć zamysł OSD, którzy interpretują przeznaczenie akumulatorów odwrotnie.

Źródło: energa-operator.pl

Kolejne pola wniosku wymagają od wnioskującego podania ilości i typów i mocy magazynów energii, które inwestor planuje przyłączyć. Nie zostało wytłumaczone, co operator rozumie przez pojęcie “typu z uwagi na rodzaj zasobnika”. Można to interpretować jako magazyn akumulatorowy lub wskazać technologię, w jakiej został wykonany. Jeżeli przyłączenie ma być natomiast wykonane dla różnych typów magazynów energii - dla każdego z urządzeń konieczne jest wypełnienie osobnego załącznika nr 1. Punkty 7, 8, 9 oraz 11 we wniosku także wymagają od wypełniającego wiedzy i zdolności szacowania, których nie dostarczy najpewniej producencka specyfikacja akumulatora. Dla przykładu zaplanowanie rocznego zużycia energetycznego na potrzeby własne magazynu energii uzależnione jest od wielu czynników i wskazanie konkretnej wartości bez doświadczenia w tym zakresie może nastręczać trudności. Kolejne pola do wypełnienia prawdopodobnie również będą przekraczać zasób wiedzy inwestorów nieposiadających kierunkowego wykształcenia.

Źródło: energa-operator.pl

Na uwagę zasługuje także lista załączników, które wypełniający zobowiązany jest złożyć razem z wnioskiem. W obliczu stosunkowo prostego w konstrukcji i użytkowaniu urządzenia, jakim jest magazyn energii ciężko zrozumieć zakres wymaganej przez operatora dokumentacji. Energa nie jest jednak pod tym względem najbardziej wymagająca, co przedstawimy w dalszej części artykułu. Podsumowując procedury opracowane przez pierwszego z omawianych OSD, nietrudno odnieść wrażenie, że prosumenci planujący zakup i instalację akumulatora powinni szukać firmy montującej magazyny energii, która oferuje pełne wsparcie merytoryczne także na etapie wnioskowania o wydanie warunków przyłączenia urządzenia.

Enea - zgłoszenie magazynu energii i wydanie warunków

Enea Operator Sp. z o.o., który dystrybuuje energię na terenie północno-zachodniej i centralnej Polski, udostępnia inwestorom chcącym zawnioskować o wydanie warunków przyłączeniowych dla magazynu energii do sieci elektroenergetycznej Enea 3 pliki do pobrania. Znajduje się wśród nich wniosek, załącznik A oraz załącznik B. Sam wniosek obejmuje 6 stron, z których pierwsze 4 należy wypełnić, a pozostałe 2 zawierają informacje związane z ochroną danych osobowych. Wnioskodawca rozpoczyna od uzupełniania pól wymagających podania informacji dotyczących samego inwestora oraz lokalizacji jego inwestycji. Następne punkty zdecydowanie komplikują całe zadanie. Trudno przewidywać, czy parametry i specyfikacje, których podania wymaga Enea nie “przerosną” potencjalnego użytkownika magazynu energii.

Źródło: operator.enea.pl

Wnioskujący zmuszony jest do podania planowanych wolumenów energii, którą przyłączony magazyn energii (każde z urządzeń oddzielnie) będzie wymieniał z siecią elektroenergetyczną w skali roku, zarówno w trybie ładowania, jak i rozładowywania. Ciężko wyobrazić sobie, jak inwestor ma określić te wartości jeżeli:

• planuje użytkowanie magazynu energii na zasadach poboru energii z instalacji fotowoltaicznej i oddawania jej do zasilanych urządzeń;
• nie posiada wcześniejszego doświadczenia w użytkowaniu magazynu energii i jego ewentualnej współpracy z siecią elektroenergetyczną;
• nie jest w stanie przewidzieć warunków atmosferycznych i innych czynników wpływających na wydajność pracy systemu fotowoltaicznego i tym samym ewentualną konieczność wymiany prądu pomiędzy magazynem energii i siecią.

Stopień skompensowania mocy biernej, to kolejne zagadnienie do przyswojenia przez wypełniającego wniosek. Określenie w tym kontekście wartości w oczekiwanych przez operatora wariantach z dużą dozą prawdopodobieństwa przerośnie wielu wnioskodawców. Oczekiwanym byłoby chociażby wytłumaczenie przez Enea pojęć, które dystrybutor zamieścił w formularzu. Warto także wspomnieć o wymogu podania przez inwestora planowanej daty zakończenia użytkowania magazynu energii. Czemu ma służyć ta informacja? Jak oszacować tę datę? Nie wiadomo.

Źródło: operator.enea.pl

Jeżeli osoba wypełniająca wniosek o wydanie warunków przyłączenia dla magazynu energii do sieci Enea pomyślała, że po uzupełnieniu wszystkich wymaganych pól przebrnęła przez najtrudniejszą część tego zadania, to po zapoznaniu się z listą oczekiwanych przez operatora załączników może zmienić zdanie. Ilość dokumentów, planów, wykresów, specyfikacji, wypisów i wyrysów jest wręcz absurdalna. Zakładając, że inwestor planuje przyłączenie magazynu energii składającego się z jednego modułu, którego podłączenie przez specjalistę zajmie kilkanaście minut, ilość formalności jakie w tym kontekście musi dopełnić wnioskodawca jest trudna do zrozumienia i bynajmniej nie wpisuje się w ideę popularyzacji tych urządzeń na polskim rynku. Jest to tym bardziej zaskakujące, iż sami OSD od lat postulują wsparcie dla tego kierunku rozwoju w obszarze transformacji energetycznej.

Tauron - zgłoszenie magazynu energii i wydanie warunków

Tauron - Dystrybucja SA to jeden z tych operatorów, który przykłada dużą wagę do wspierania rozwoju rynku magazynów energii oraz innych komponentów systemów energetycznych opierających się na odnawialnych źródłach energii. Wynika to z kilku czynników, z których pierwszy to inicjatywa Taurona funkcjonująca pod hasłem #ZielonyZwrot. Zakłada ona, że rozwój planowanych inwestycji ma obniżyć emisyjność Grupy Tauron o 50% do 2030 roku wobec roku 2018. Dodatkowo, na polskim rynku akumulatorów dostępne są magazyny energii Tauron, które firma będzie w najbliższym czasie dopracowywała we współpracy z polskim producentem Minutor Energia.

Mogłoby się zatem wydawać, że opisywany operator będzie miał na uwadze potrzebę popularyzacji technologii magazynowania energii z OZE wśród rodzimych inwestorów. Okazuje się jednak, że z inicjatywy własnej, bądź odgórnie narzuconej bynajmniej nie ułatwia niestety prosumentom dopełnienia formalności związanych z wydaniem warunków przyłączenia magazynu energii do sieci dystrybucyjnej, czy dokonaniem zgłoszenia mikroinstalacji.

Źródło: tauron-dystrybucja.pl

Pierwsza część wniosku o wydanie warunków przyłączenia do sieci dystrybucyjnej magazynu energii elektrycznej jest standardowa i wymaga uzupełnienia danych osobowych prosumenta oraz informacji dotyczących nieruchomości, dla której planowane jest przyłączenie. Uprzednio należy jednak wybrać odpowiedni wniosek w zależności od wartości mocy przyłączeniowej: niskie napięcie - do 50 kW, średnie napięcie - od 50 kW do 8 MW oraz wysokie napięcie - powyżej 8 MW. Kolejne punkty wniosku to parametry przyłączenia oraz parametry samego magazynu energii. Określenie łącznej mocy przyłączeniowej wprowadzanej i pobieranej z sieci dystrybucyjnej wraz ze stanem istniejącym i wartością docelową tych parametrów rozpoczyna tę część wniosku o wydanie warunków przyłączeniowych, która może wielu wnioskodawcom sprawić problem. Oprócz tego kolejny operator klasyfikuje w tym punkcie magazyn energii jako urządzenie wytwórcze, które zamiast odciążać sieć, dodatkowo ją angażuje.

Następne punkty wniosku dotyczące parametrów magazynu energii również mogą wprowadzać prosumentów w konsternację. Łączna zainstalowana moc magazynu energii wyrażona w kW jest bowiem wartością, która w kontekście sieci dystrybucyjnych nie ma żadnego znaczenia. Magazyn energii podłączony jest bowiem do falownika i to moc tego drugiego powinna określać oczekiwany przez operatora parametr. Kolejny punkt to podobnie jak w przypadku wniosków przygotowanych przez innych operatorów - określenie stopnia skompensowania mocy biernej. Trudno przypuszczać, aby każdy prosument posiadał tego typu informacje i bez żadnych podpowiedzi ze strony operatora, prawidłowe uzupełnienie tych pól będzie stanowiło dla niego niemałe wyzwanie. Ogromną szczegółowość wymaganych przez OSD informacji można tłumaczyć wymaganiami techniczno-formalnymi i brakiem ich zoptymalizowania w kontekście nowej technologii. Brak jakichkolwiek objaśnień, które ułatwiałyby wnioskodawcom wypełnienie formularzy jest już jednak niezrozumiałe.

Źródło: tauron-dystrybucja.pl

Zgłoszenia magazynu energii do Tauron Dystrybucja można dokonać w pełni online poprzez wypełnienie dedykowanego formularza zgłoszenia przyłączenia magazynu energii w Tauron i przygotowanie w tym celu wymaganych załączników. W trakcie uzupełniania formularza prosument zostanie poproszony o określenie danych, które są przez operatora wymagane oraz tych, których oszacowanie jest opcjonalne. Znacznie ułatwia to cały proces zgłaszania mikroinstalacji, gdyż znajdują się tam takie wartości, jak choćby planowana maksymalna roczna ilość energii elektrycznej oddawanej i wprowadzanej do sieci. Trudno określić, w jaki sposób prosument ma rzetelnie oszacować tę wartość wiedząc, że mogą na nią wpływać różne, niezależne od niego czynniki.

PGE - zgłoszenie magazynu energii i wydanie warunków

Spółka PGE Dystrybucja S.A. zaopatruje w energię elektryczną centralną i wschodnią część Polski, a jej działalność jako OSD rozpoczęła się od konsolidacji ośmiu lokalnych operatorów systemów dystrybucyjnych, którzy obecnie pełnią funkcje oddziałów terenowych. Ilość obsługiwanych przez spółkę odbiorców oraz mnogość zadań sprawia, że organizacyjny aspekt jej działalności powinien być opracowany perfekcyjnie. Tak, jak do innych obszarów funkcjonowania PGE można mieć pewne zastrzeżenia, tak w kwestii wydawania warunków przyłączeniowych dla magazynów energii i ich zgłaszania, spółka wydaje się mieć najbardziej przejrzyste (choć nie łatwiejsze do zrozumienia) zasady. Wiedza o tym, jak podłączyć magazyn energii, choćby w podstawowym zakresie przyda się każdemu inwestorowi zainteresowanemu tą technologią. Parametry, których podania wymaga się od prosumentów celem dopełnienia formalności przyłączeniowych, mogą być jednak trudne do określenia nawet dla instalatorów.

Źródło: pgedystrybucja.pl

Tym, co z pewnością wyróżnia PGE na tle omówionych wcześnie Operatorów Systemów Dystrybucyjnych jest fakt, że twórcy wniosku o wydanie warunków przyłączeniowych dla magazynu energii starali się objaśnić i w pewien sposób usystematyzować wiedzę na temat sformułowań zawartych w formularzu. Niestety nie zmienia to faktu, że we wniosku znalazły się niepotrzebne w kontekście utrzymania infrastruktury sieciowej dane, których uzupełnienie będzie wymagało od większości wnioskodawców posiłkowania się wiedzą specjalistów. We wniosku od PGE znalazły się tożsame do tych zamieszczonych w formularzach innych OSD zapytania o moc przyłączeniową, wymianę energii pomiędzy akumulatorem a siecią, a także zagadnienia dotyczące stopnia skompensowania mocy biernej. Można zatem przypuszczać, że są to informacje, których podanie jest ustandaryzowane dla wszystkich operatorów.

Źródło: pgedystrybucja.pl

Zgłoszenie magazynu energii do PGE odbywa się podobnie, jak u innych operatorów na podstawie formularza do pobrania, przygotowanego opcjonalnie dla osób wnioskujących o wydanie warunków przyłączeniowych dla mikroinstalacji lub tych, które chcą dokonać zgłoszenia, gdy moc zainstalowana nie jest większa od mocy umownej dla odbiorcy końcowego. W formularzu należy między innymi określić czego dotyczy wniosek/zgłoszenie, podać numer licznika, przewidywany termin rozpoczęcia poboru/dostarczania energii elektrycznej, a także określić ilość faz w instalacji odbiorcy.

Stoen - zgłoszenie magazynu energii i wydanie warunków

Stoen Operator, który obecnie realizuje usługi Operatora Systemu Dystrybucyjnego dla ponad miliona mieszkańców Warszawy i okolic udostępnia prosumentom najbardziej uproszczone w formie wnioski i inne dokumenty do pobrania w procesie wydawania warunków przyłączeniowych, czy też zgłaszania magazynu energii. Co ciekawe, operator nie przygotował jeszcze (bądź w ogóle nie planuje) dokumentów dedykowanych stricte magazynom energii, a udostępnione wnioski dotyczą przyłączenia ogólnie ujętych urządzeń elektroenergetycznych bądź mikroinstalacji. W porównaniu do innych operatorów dziwi nieco także fakt znacznie mniej uszczegółowionych wymagań dotyczących specyfikacji urządzeń, choć niestety nie obyło się bez zagadnień niemających znaczenia w kontekście przyłączania magazynu energii do sieci elektroenergetycznej.

Celem dokonania zgłoszenia magazynu energii do Stoen należy pobrać stosowny formularz zgłoszenia, który wraz z wymaganymi przez operatora załącznikami można wysłać na adres mailowy. Ciekawostką w scalonym wniosku/formularzu zgłoszenia przygotowanym przez Stoen jest z pewnością schemat mikroinstalacji zawarty w załączniku nr 1, na którym wnioskujący/zgłaszający musi uzupełnić brakujące dane.

Źródło: stoen.pl

Ile kosztuje przyłączenie magazynu energii?

Ceny magazynów energii w Polsce nie należą do najniższych, dlatego przypuszcza się, że wdrożone od kwietnia 2022 roku dofinansowania do zakupu tych urządzeń powinny ożywić rynek. Tym niemniej warto wiedzieć, że na ogólny koszt inwestycji w system magazynujący energię składa się wiele aspektów. Okazuje się, że w kontekście formalności przyłączeniowych na prosumentów również czekają określone opłaty. Zgodnie z art. 7 Ustawy Prawo Energetyczne:

Podmiot ubiegający się o przyłączenie źródła do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV wnosi zaliczkę na poczet opłaty za przyłączenie do sieci, zwaną dalej «zaliczką», w wysokości 30 zł za każdy kilowat mocy przyłączeniowej określonej we wniosku o określenie warunków przyłączenia” […] W przypadku gdy wartość zaliczki przekroczy wysokość opłaty za przyłączenie do sieci, różnica między wysokością wniesionej zaliczki a wysokością tej opłaty podlega zwrotowi [...] Zaliczkę wnosi się w ciągu czternastu dni od dnia złożenia wniosku o określenie warunków przyłączenia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Magazyny energii - czy formalności zniechęcą inwestorów?

O przyłączenie magazynu energii do sieci elektroenergetycznej mogą się ubiegać ci inwestorzy, którzy posiadają tytuł prawny do terenu lub nieruchomości, na której ma zostać wykonane przyłącze. Może to być akt własności, umowa najmu lub dzierżawy. Proces ubiegania się o wydanie warunków przyłączeniowych lub w określonych przypadkach jedynie zgłoszenie magazynu energii powinien być mało angażującą formalnością. Niestety, jak wynika z przytoczonych przykładów obecnie wnioskodawcy i zgłaszający muszą przygotować się w tym zakresie na bardzo wymagającą przeprawę merytoryczną bądź liczyć na pomoc specjalistów. Sytuacja ta z pewnością wynika statusu “nowości” jaki w Polsce posiadają jeszcze magazyny energii. Można przypuszczać, że wraz z rozwojem rynku i rosnącą liczbą zainteresowanych procedury będą upraszczane celem usprawnienia procesów. Korzyści z użytkowania magazynów energii z pewnością wynagrodzą w dłuższej perspektywie nakład pracy włożony przez inwestorów w dopełnienie wymagań formalnych związanych z wydaniem warunków przyłączenia i zgłoszeniem magazynu energii do OSD.

Stanowisko OSD w sprawie łączenia mocy ME i PV - aktualizacja 28.10.2022 r.

W związku z opisanymi przez nas działaniami OSD, którzy łączą moc fotowoltaiki i magazynów energii podczas zgłaszania przyłączeń oraz pojawiającymi w związku z powyższym obawami prosumentów, sprzedawców i instalatorów magazynów energii o dalszy rozwój rynku, postanowiliśmy poprosić Energę, Tauron, Eneę oraz PGE o ustosunkowanie się do tej kwestii. Uprzednio otrzymaliśmy opinię od Ministerstwa Klimatu i Środowiska, którą załączyliśmy w naszym mailu wysłanym do Operatorów:

Dzień dobry,

nazywam się Marta Kazimierska i reprezentuję serwis enerad.pl.

W ostatnich tygodniach otrzymujemy coraz więcej sygnałów od zaniepokojonych Czytelników, a także instalatorów i sprzedawców magazynów energii. Ich obawy dotyczą procedur towarzyszących obowiązkowi zgłoszenia magazynu energii współpracującego z instalacją fotowoltaiczną. Sytuacja ta podyktowana jest faktem pojawiania się sygnałów o przyjęciu przez OSD interpretacji przepisów, która dyktuje sumowanie mocy instalacji PV z mocą magazynu energii, który to z kolei traktowany jest w tejże interpretacji jako urządzenie wytwórcze. Zachodzi zatem obawa o konieczność składania wniosków o zwiększenie mocy przyłączeniowej dla gospodarstwa domowego, jeżeli zsumowana moc instalacji PV i magazynu energii przekroczy moc przyłącza. Oznacza to, że na przykład prosument dysponujący mocą przyłączeniową 14 kW i posiadający instalację fotowoltaiczną o mocy 8 kW, nie może zainstalować magazynu energii o mocy (często błędnie utożsamianej z pojemnością wyrażaną w kWh) powyżej 6 kW, jeżeli nie złoży wniosku o zwiększenie mocy przyłączeniowej.

Poprosiliśmy już o wyjaśnienia w tej sprawie w Ministerstwie Klimatu i Środowiska i oto, jaką otrzymaliśmy odpowiedź:
Szanowna Pani Redaktor,

informujemy, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii zawartymi w art. 2 ust. 13) - instalacja odnawialnego źródła energii to wyodrębniony zespół:

a) urządzeń służących do wytwarzania energii opisanych przez dane techniczne i handlowe, w których energia jest wytwarzana z odnawialnych źródeł energii, lub
b) obiektów budowlanych i urządzeń stanowiących całość techniczno-użytkową służący do wytwarzania biogazu rolniczego - a także połączony z tym zespołem magazyn energii elektrycznej lub magazyn biogazu rolniczego.

Mikroinstalacje, z którymi mamy do czynienia w przypadku instalacji prosumenckich, definiowane są jako instalacje odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50 kW.

W zakresie definicji magazynu energii uOZE odsyła do art. 3 ust 10k ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, gdzie magazyn energii elektrycznej oznacza instalację umożliwiającą magazynowanie energii elektrycznej i wprowadzenie jej do sieci elektroenergetycznej.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy zatem zauważyć, że mikroinstalacja to instalacja służąca wytwarzaniu energii, a także połączony z nią magazyn. Natomiast magazyn to urządzenie do przechowywania, czyli magazynowania energii.

Dlatego też w opinii Ministerstwa Klimatu i Środowiska, moc zainstalowana magazynu powinna być włączana do mocy instalacji, lecz jedynie w celu ustalenia czy istnieje konieczność sporządzenia ekspertyzy wpływu instalacji na system elektroenergetyczny, o której mowa w art. 7 ust 8e uPE (ekspertyzę sporządza się dla urządzeń wytwórczych oraz magazynów o mocy powyżej 2MW). Należy przy tym wskazać, że konieczność wykonania takiej ekspertyzy nie będzie dotyczyła prosumentów, z uwagi na fakt, że zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 27a uOZE są oni posiadaczami mikroinstalacji (do 50 kW mocy zainstalowanej).

Ponadto wskazać należy, że magazyn energii jest to swoistego rodzaju urządzenie towarzyszące, nie służące wytwarzaniu energii, a jedynie stanowiące magazyn do jej przechowywania i wykorzystania w sytuacji np. awarii lub zbyt małej ilości energii wyprodukowanej przez tę instalację wytwarzającą energii. Dodatkowo należy wskazać, że zgodnie z wyżej przywołaną definicją instalacji odnawialnego źródła energii magazyn jest jej elementem.

W art. 2 ust. 19b uOZE wskazano, że moc zainstalowana elektryczna instalacji odnawialnego źródła energii jest to łączna moc znamionowa czynna:
a) zespołu urządzeń służących do wytwarzania energii elektrycznej – zespołu prądotwórczego, podaną przez producenta na tabliczce znamionowej, a w przypadku jej braku, moc znamionową czynną tego zespołu określoną przez jednostkę posiadającą akredytację Polskiego Centrum Akredytacji - w przypadku instalacji odnawialnego źródła energii wykorzystującej do wytwarzania energii elektrycznej biogaz lub biogaz rolniczy,
b) generatora, modułu fotowoltaicznego lub ogniwa paliwowego podaną przez producenta na tabliczce znamionowej - w przypadku instalacji innej niż wskazana w lit. a.

Przyłączenie magazynu energii (bez względu na jego moc) przez prosumenta powinno być zgłoszone do operatora sieci dystrybucyjnej na podstawie przepisów art. 5 ust. 2 uOZE, w których postanowiono, iż wytwórca (w tym przypadku prosument) informuje operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, do sieci którego została przyłączona mikroinstalacja, m.in. o zmianie rodzaju odnawialnego źródła energii użytego w mikroinstalacji lub magazynu energii elektrycznej, lub ich łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej w ciągu 14 dni od zaistnienia tego faktu.
Natomiast na mocy przepisów art. 43g uPE, istnieje obowiązek zgłoszenia do rejestru magazynów energii elektrycznej prowadzonego przez OSD magazynów o mocy pow. 50 kW przyłączonych do sieci tego OSD. Sytuacja ta ma także miejsce w przypadku, gdy magazyn jest częścią instalacji OZE, która to jest przyłączona do sieci OSD.

Jednocześnie informujemy, że niniejsza odpowiedź jest jedynie wyjaśnieniem, a nie interpretacją przepisów prawa, gdyż Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie jest właściwe w sprawie dokonywania wiążącej wykładni przepisów prawa. Należy ponadto zaznaczyć, iż w sprawach indywidualnych wiążącej interpretacji legalnej, czy też funkcjonalnej, przepisów prawa powszechnie obowiązującego może dokonać jedynie sąd powszechny.

W związku z powyższym chciałabym prosić o odpowiedź na pytanie, czy w przypadku mikroinstalacji prosumenckich, a więc takich, których moc zainstalowana nie przekracza 50 kW stosują Państwo podczas zgłoszeń magazynów energii bądź instalacji hybrydowych zasadę sumowania mocy instalacji fotowoltaicznej oraz magazynu energii, co mogłoby generować w wielu przypadkach konieczność składania wniosków o zwiększenie mocy przyłączeniowej?

Nasze zapytanie podyktowane jest obawami prosumentów, instalatorów i sprzedawców o rozwój rynku magazynów energii w przypadku stosowania takiej interpretacji. Bardzo proszę zatem zaprezentowanie Państwa stanowiska w tej sprawie, abyśmy mogli przekazać je naszym Czytelnikom.

Z góry bardzo dziękuję.
--
Z wyrazami szacunku
Marta Kazimierska
Rankingi > Porównania > Opinie | enerad.pl
enerad Sp z o.o.
biuro@enerad.pl
ul. Marszałkowska 58
00-545 Warszawa
NIP: 701-040-57-71

Poniżej przedstawiamy odpowiedź, jaką otrzymaliśmy od Tauron Dystrybucja S.A. na powyższe zapytanie:

Źródło: mail przesłany do enerad.pl

Z wiadomości przesłanej przez Rzecznika Prasowego Tauron Panią Ewę Groń wynika, że obecnie trwają pracę nad utworzeniem nowych, jednolitych zapisów legislacyjnych regulujących między innymi proces zgłaszania magazynów energii. Nie otrzymaliśmy żadnych konkretnych deklaracji, ani dat, jednak pocieszający może być fakt, że przedstawiciele firmy Tauron zauważają problem, a nowe przepisy mają uwzględniać stanowisko Ministerstwa Klimatu i Środowiska w sprawie sumowania mocy magazynów energii i instalacji fotowoltaicznej podczas dokonywania zgłoszeń.
Nasza prośba o ustosunkowanie się do powyższego zagadnienia spotkała się także z odpowiedzią ze strony firmy ENEA Operator Sp. z o.o. Oto ona:

Źródło: mail przesłany do enerad.pl

Jak można zauważyć przedstawiciele ENEA również dostrzegają problem wynikający z różnych interpretacji obecnie obowiązujących przepisów. Pan Mateusz Gościniak, Koordynator ds. Promocji Informacji zaznacza, że przedstawiciele ENEA biorą udział w opracowywaniu jednoznacznych przepisów regulujących funkcjonowanie magazynów energii, a więc współpracują w tym obszarze między innymi z firmą TAURON.

Trudno nam się niestety zgodzić z interpretacją przedstawioną w pierwszej części wiadomości przesłanej do nas przez ENEA. Magazyn energii, nawet pracujący w trybie oddawania energii nie jest bynajmniej źródłem wytwórczym. Magazyn energii gromadzi energię wytworzoną przez źródło wytwórcze, jakim w naszym przypadku jest instalacja fotowoltaiczna. Magazyn energii z założenia jest urządzeniem, które ma zadanie zwiększać autokonsumpcję energii dostarczonej przez instalacje OZE, a nie wprowadzać ją do sieci. Taką też interpretacje przyjął Ustawodawca, wdrażając dofinansowania do magazynów energii, które w rezultacie mają działać na rzecz maksymalizacji autokonsumpcji energii w gospodarstwach domowych i odciążać tym samym krajową infrastrukturę sieci elektroenergetycznych.

Oczywiście będziemy przyglądać się dalej tej sprawie i w momencie pojawienia się choćby projektu nowych przepisów regulujących procedury zgłaszania magazynów energii, napiszemy o tym w serwisie.

Moc magazynu energii NIE będzie sumowana z mocą PV - aktualizacja 13.01.2023

Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami z dniem 21.12.2022 r. weszła w życie Ustawa z 15.12.2022 r. o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu, która wprowadziła zmiany między innymi w art. 7 ustawy Prawo energetyczne. Są to zmiany niezwykle istotne dla rynku magazynów energii, gdyż odblokowują one dążenia inwestycyjne wielu prosumentów, którzy wcześniej chcąc przyłączyć magazyn energii do mikroinstalacji PV często byli zmuszeni wnioskować o podniesienie limitu mocy umownej.

W artykule doprecyzowującym przepisy ustawy Prawo energetyczne w zakresie aspektów formalnych dotyczących przyłączania magazynu energii do mikroinstalacji fotowoltaicznej znalazł się następujący zapis:

W przypadku przyłączenia do sieci dystrybucyjnej mikroinstalacji z magazynem energii elektrycznej do mocy zainstalowanej mikroinstalacji, o której mowa w ust. 8d4, nie wlicza się mocy zainstalowanej magazynu energii elektrycznej, [...]

Z perspektywy prosumenta ważne jest także uzasadnienie wprowadzonych zmian. Mówi ono bowiem, że dzięki nowym zapisom prosumenci, którzy nadal rozliczają się w systemie opustów nie będą musieli przechodzić ze współczynnika rozliczenia 0,8 na 0,7 w przypadku przyłączenia magazynu energii do mikroinstalacji. Obowiązek ten istnieje po przekroczeniu 10 kW mocy.

Doprecyzowanie przepisów zostało pozytywnie przyjęte w branży, gdyż zniosło bariery dla rozwoju rynku zarówno w kontekście inwestycji prosumenckich, jak również działalności sprzedawców i firm instalujących magazyny energii. Nowe przepisy nie są jednak “idealne”, gdyż wprowadzają pewne ograniczenia w kontekście mocy magazynu, na jaką może zdecydować się inwestor. Niemniej jednak nie sposób nie docenić zmian w kierunku otwarcia rynku i usprawnienia procesów formalnych, jakie muszą dopełnić prosumenci planujący dokonać zgłoszenia magazynu energii, jako dodatkowego elementu mikroinstalacji.