Kredyt kupiecki – dobra alternatywa dla pożyczki?
Prowadzenie własnej działalności gospodarczej, to zazwyczaj ogromne wyzwanie zarówno dla zdolności logistycznych, jak i zasobów finansowych przedsiębiorcy. Na szczęście pomiędzy dostawcami i odbiorcami towarów, wypracowano przez lata rozwiązania pozwalające na elastyczne podejście do regulowania należności za zaopatrzanie działalności. Czym jest kredyt kupiecki i czy stanowi dobrą alternatywę dla pożyczki?
Spis treści – Czego dowiesz się z artykułu?
Kredyt kupiecki – czym jest?
Kredyt kupiecki, nazywany inaczej handlowym lub towarowym, to nic innego jak porozumienie zawierane pomiędzy dostawcą a nabywcą, na mocy którego ten drugi za zakupione towary może zapłacić z określonym opóźnieniem. Nie trzeba wspominać, iż usługa ta zyskuje na popularności, gdyż dostawcy pozwala na zatrzymanie klienta, nabywcy zaś na zaopatrzenie interesu, nawet w momencie braku środków finansowych przeznaczonych na ten cel. Kredyt kupiecki jest więc formą porozumienia i opiera się na odroczeniu płatności za zakupiony towar do terminu określonego w umowie pomiędzy stronami.
W badaniu przeprowadzonym w 2018 roku przez Komisję Europejską, kredyt kupiecki znalazł się na trzecim miejscu wśród najbardziej istotnych i najczęściej używanych przez przedsiębiorców źródeł finansowania:
Źródło: leasing.org.pl na podstawie Komisja Europejska, Survey of the access to finance of enterprises (SAFE), 2018
Kredyt handlowy, to także doskonała alternatywa dla takich produktów, jak kredyt gotówkowy, czy pożyczka pozabankowa. Dlaczego? Ponieważ pozwala ominąć wymagania i formalności, jakie przed przedsiębiorcą stawiałyby instytucje finansowe. Dodatkowo, co nie mniej ważne dla rozwijających się biznesów, kredyt kupiecki nie niesie ze sobą dodatkowych kosztów w postaci oprocentowania, prowizji, czy opłat przygotowawczych. Oznacza to, że ta forma finansowania stanowi najtańszą i najdogodniejszą z dostępnych, przy jednoczesnym budowaniu relacji biznesowych pomiędzy dostawcą, a nabywcą towarów. Oczywiście, warunkiem jest tu terminowe wywiązanie się ze zobowiązania określonego w porozumieniu.
Jakie są warunki otrzymania kredytu kupieckiego?
Za kolejną z zalet kredytu kupieckiego można uznać po części brak uregulowania prawnego warunków predestynujących do jego otrzymania. Oznacza to, że zasady, na jakich przedsiębiorcy zostanie udzielone wsparcie finansowe w formie odroczenia płatności, strony porozumienia określają samodzielnie. Co ważne, przepisy nie narzucają także kształtu umowy, na podstawie której dostawca i nabywca ustalają warunki transakcji. Fizycznie, taka umowa w formie dokumentu może nawet nie istnieć. Wszystko zależy od zaufania, jakim obdarzają się kontrahenci oraz doświadczenia wypływającego z dotychczasowej współpracy.
Nabywcy, który dopiero rozpoczyna swoją działalność, trudniej będzie otrzymać kredyt kupiecki. Wynika to zazwyczaj z braku pozytywnej historii zamówień. Dla dostawcy jest ona bowiem takim zabezpieczeniem, jak dla banku zdolność kredytowa pożyczkobiorcy, wynikająca m.in. z dobrej jego historii spłacania dotychczasowych zobowiązań.
Czy zatem początkujący przedsiębiorca nie ma szans na otrzymanie kredytu kupieckiego? Niekoniecznie. Okazuje się, że kontrahenci mogą dojść do porozumienia dzięki ustanowieniu określonej kwoty zaliczki, jaką nabywca musi zapłacić na rzecz dostawcy, aby otrzymać swoje zamówienie. Wartość takiej przedpłaty uzależniona jest oczywiście od całości należności oraz indywidualnych ustaleń stron. Czasami też dostawca zabezpiecza się za pomocą ustanowienia zastawu lub spisania porozumienia zawierającego obowiązek zapłaty odsetek, jeżeli do uregulowania całości zadłużenia nie dojdzie w wyznaczonym terminie.
Okres kredytowania i koszty kredytu kupieckiego
Podobnie, jak w przypadku warunków otrzymania kredytu handlowego, również okres jego kredytowania, jak i koszty nie są uregulowane w polskim prawie. Termin, w którym nabywca towaru musi spłacić całość należności dostawcy wynika tylko i wyłącznie z wcześniejszych ustaleń pomiędzy kontrahentami. Kredyt kupiecki udzielany jest zazwyczaj na okres 30 dni, jednak występują od tej reguły wyjątki:
okres i historia dotychczasowej współpracy – jeżeli kontrahenci darzą się zaufaniem, a zrealizowane wcześniej zamówienia nie były obciążone działaniami windykacyjnymi, to dostawca będzie bardziej skłonny do wydłużenia okresu kredytowania.
branża i rodzaj towaru – niektóre rynki zbytu są trudniejsze niż inne i wiedzą o tym zarówno dostawcy, jak i nabywcy. Towar drogi, unikatowy i luksusowy sprzedaje się zazwyczaj dłużej niż ten pierwszej potrzeby. W takiej sytuacji dostawca może (choć nie musi) zdecydować się na wydłużenie okresu kredytowania.
Co to jest skonto?
Jak już wspomniałam, najczęściej stosowanym przy okazji udzielania kredytów kupieckich okresem kredytowania, jest 30 dni. Wynika to przede wszystkim z tego, że taki termin pozwala nabywcy na zbycie posiadanych towarów, a dostawcy na utrzymanie płynności rozliczeń w firmie. Przedsiębiorcy udzielający kredytów handlowych wypracowali jednak systemy motywujące swoich dłużników do wcześniejszego regulowania należności.
Jednym z takich rozwiązań jest skonto, a więc propozycja udzielenia rabatu na całość zamówienia, jeżeli należność zostanie uregulowana np. w ciągu 14, a nie 30 dni. Skonto zwane jest inaczej po prostu rabatem.
Skorzystanie z upustu oferowanego przez dostawcę sprawia, że nabywca nie tylko nie poniesie kosztów okołokredytowych, jakich zażądałby od niego bank czy firmy pożyczkowe, ale dodatkowo może obniżyć pierwotną kwotę należności. Koszty kredytu kupieckiego wiążą się bowiem jedynie z ewentualnymi odsetkami za nieterminowe uregulowanie zadłużenia. Ta forma finansowania przedsiębiorstwa nie bez przyczyny uznawana jest za najtańszą z dostępnych.
Kredyt kupiecki a faktoring, czyli jak zmniejszyć ryzyko?
Jednym z bardzo ciekawych rozwiązań, które znacznie minimalizuje ryzyko udzielania kredytów kupieckich, jest faktoring. Polega on w skrócie na przeniesieniu wierzytelności powstałej wskutek odroczenia płatności za zamówienie, na firmę zewnętrzną. Faktoring pozwala dostawcy na zachowanie płynności finansowej, gdyż zaangażowana firma wypłaca mu należność w imieniu nabywcy. Przedsiębiorca będący stroną zamawiającą również korzysta na zastosowaniu faktoringu. Może on swobodnie prowadzić swoją działalność spłacając kwotę zamówienia na rzecz firmy zewnętrznej w dogodnym, odroczonym terminie.
Wartością nie do przecenienia w minimalizacji ryzyka dzięki faktoringowi jest zachowanie poprawnych relacji pomiędzy kontrahentami. Choć oczywiście rozwiązanie to niesie ze sobą konieczność uiszczenia prowizji firmie pośredniczącej, to zdecydowanie jest to koszt opłacalny w odniesieniu do dalszych relacji biznesowych pomiędzy nabywcą a dostawcą.
Jak zabezpieczyć spłatę kredytu handlowego?
Zważywszy na brak regulacji prawnych, konieczności spisania umowy, a także konkretnego okresu kredytowania, kredyt kupiecki może stanowić dla dostawców, ale również dla nabywców pewną dozę ryzyka. Celem zminimalizowania możliwości wystąpienia negatywnych następstw transakcji dla obu stron, warto wyróżnić kilka działań, które pozwolą zabezpieczyć terminowe regulowanie płatności. Należą do nich między innymi:
skrupulatne sprawdzenie wiarygodności i wypłacalności kontrahenta (bazy CEIDG, KRS, opinie dotychczasowych klientów, wywiad gospodarczy itd.,
zabezpieczenie transakcji poprzez zobligowanie kontrahenta do wpłaty zaliczki z obostrzeniem niedostarczenia kolejnego zamówienia w przypadku braku uregulowania zaległych należności,
ustanowienie odsetek za opóźnienia w spłacie kredytu kupieckiego,
pisemne sporządzenie umowy, która będzie zawierała zapisy chroniące interesy obu stron transakcji,
w miarę możliwości korzystanie z rozwiązania faktoringu, które znacznie obniża ryzyko udzielania kredytu handlowego,
bieżąca kontrola nad finansami i stosowanie systemów motywujących do przedterminowego regulowania należności np. za pomocą skonta.
Kredyt kupiecki – wady i zalety
Kredyt kupiecki z pewnością stanowi doskonałą alternatywę dla pożyczki pozabankowej lub choćby kredytu bankowego. Ta forma finansowania może się okazać szczególnie korzystna dla przedsiębiorców, którzy nie mogą pochwalić się zadowalającą dla instytucji finansowych zdolnością kredytową. Jakie zalety i wady posiada zatem udzielanie i korzystanie z kredytu kupieckiego?
Na co uważać przy kredycie kupieckim?
Kluczowym aspektem, na który muszą zwrócić uwagę zarówno kredytodawcy, jak i kredytobiorcy decydujący się na skorzystanie instytucji kredytu kupieckiego, jest ilość udzielonych lub powziętych zobowiązań finansowych. W przypadku dostawców, a więc podmiotów które odraczają płatności swoim klientom, ryzyko utraty płynności finansowej przedsiębiorstwa jest naprawdę spore. Brak kontroli nad wpływami do budżetu firmy, może skutkować zablokowaniem możliwości terminowego regulowania stałych wydatków, a więc wypłaty wynagrodzeń czy opłacania składek ZUS lub kosztów wynajęcia lokalu. Dla nabywcy biorącego kredyt kupiecki, zbyt duża ilość zobowiązań może natomiast oznaczać brak rentowności i konieczność zamknięcia biznesu.
Kredyt kupiecki to doskonałe rozwiązanie, które w przeciwieństwie do pożyczki pozwala na właściwie bezkosztowe i pozbawione formalności uzyskanie wsparcia finansowego dla przedsiębiorstwa. Warunkiem satysfakcjonującej realizacji założeń kredytu, jest odpowiednie zabezpieczenie transakcji oraz dobra wola i wysoka etyka biznesowa kontrahentów.
