Akumulator do kampera - na co zwrócić uwagę?
Zainstalowanie w kamperze magazynu energii w połączeniu z fotowoltaiką to niezwykle użyteczne rozwiązanie. Taka instalacja pozwala uniezależnić się w jakimś stopniu od niesprzyjających warunków pogodowych podczas podróży, a także zgromadzić zapasy energii do wykorzystania w razie potrzeby. Jedynym problemem w takiej sytuacji jest wybór odpowiedniego urządzenia, które sprawdzi się najlepiej w warunkach, jakimi dysponuje kamper i zapewni wydajną oraz bezpieczną pracę w połączeniu z panelami fotowoltaicznymi. Jaki zatem magazyn energii do kampera wybrać?
Decydując się na zakup magazynu energii do kampera należy wziąć pod uwagę kilka parametrów, które sprawią, że akumulator będzie spełniał swoje zadania, a jego funkcjonowanie nie stanie się dla użytkownika źródłem frustracji. Chodzi tu przede wszystkim o dobranie odpowiedniej pojemności akumulatora do zapotrzebowania energetycznego kampera oraz na wypadek ewentualnych braków w dostawie prądu z fotowoltaiki. Dodatkowo ważna będzie technologia wykonania ogniw w magazynie energii, gdyż od niej zależy żywotność urządzenia, głębokość jego rozładowywania, czy po prostu bezpieczeństwo użytkowania. Warto także zwrócić uwagę na rozmiary i wagę magazynu energii, które często są stosunkowo spore i mogą zabierać tak cenną w kamperze przestrzeń. Jednym z najważniejszych aspektów dotyczących magazynu energii do kampera jest oczywiście możliwość jego wykorzystania w systemie off-grid i na tę cechę trzeba zwrócić uwagę w szczególności.
Pojemność magazynu energii do kampera - jaka optymalna?
Akumulatory do kampera z oczywistych względów nie muszą oferować takiej pojemności, jak choćby domowe magazyny energii. Nie zmienia to jednak faktu dobierając ilość ogniw, w które wyposażony będzie akumulator, należy wziąć pod uwagę kilka aspektów. Należą do nich przede wszystkim:
- planowany sposób wykorzystywania magazynu energii - w cyklu bieżącym zapewniającym regularne ładowanie i rozładowywanie akumulatora lub w charakterze awaryjnego bądź doraźnego źródła zasilania (w przypadku braku dostaw energii z instalacji PV lub w przypadku konieczności dostarczenia jednorazowo dużego wolumenu energii do urządzeń);
- obecność lodówki na wyposażeniu kampera - chłodzenie artykułów spożywczych w kamperze to spore wyzwanie, choć ze względu na wysoki pobór energii nie wszyscy właściciele tych pojazdów decydują się na zainstalowanie w nich lodówki. Jej obecność i rodzaj (polecane są kompresorowe, które zużywają mniej energii niż na przykład lodówki absorpcyjne) trzeba zatem wziąć pod uwagę dopasowując pojemność magazynu energii;
- moc instalacji fotowoltaicznej - pojemność magazynu energii w kamperze musi być skorelowana z wolumenem energii, jaki jest w stanie wyprodukować fotowoltaika. Zbyt mała pojemność będzie generowała straty energii (wówczas warto zaopatrzyć się w kolejny akumulator lub moduł bateryjny). Przeszacowanie pojemności oznacza natomiast niepotrzebny wydatek;
- ogólne zapotrzebowanie energetyczne kampera - przed zakupem magazynu energii o konkretnej pojemności trzeba zorientować się w poborach energetycznych wszystkich urządzeń wymagających zasilania i obliczyć niezbędny zapas, który będzie można wykorzystać na przykład do użytkowania elektronarzędzi lub w okresach mniej wydajnej pracy instalacji PV.
Przyjmuje się, że wartością uśrednioną pojemności magazynu energii dla kampera, w którym nie zainstalowano lodówki jest 55 do 80 Ah. Jednak w przypadku obecności tego sprzętu, a także w obliczu coraz większej ilości stosowanych innowacji technologicznych wymagających zasilania, bardziej polecaną byłaby pojemność rzędu 110-120 Ah. Trzeba pamiętać, że zastosowanie przetwornicy w kamperze może się okazać problematyczne. Urządzenie zwykle wydaje niekomfortowe dla ucha dźwięki i powoduje określone straty energetyczne.
Typ akumulatora do kampera - który najlepszy?
Akumulatory stosowane w kamperach, to zwykle tradycyjne urządzenia tego typu, które od lat znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie występuje potrzeba korzystania z zasobnika energii, a agregat prądotwórczy przez swoje ograniczenia się nie sprawdza. W wielu przypadkach tradycyjne akumulatory będą w zupełności wystarczające do zasilenia sprzętów, czy doprowadzenia prądu do instalacji elektrycznej w kamperze, jednak trzeba wiedzieć, w jakiego rodzaju akumulator się zaopatrzyć. Wśród tradycyjnych typów tych urządzeń wyróżnia się między innymi:
- akumulatory z płynnym elektrolitem - urządzenia, w których substancja przewodząca otaczająca elektrody ma postać płynną. Charakteryzują się one nieszczelną konstrukcją, która może wpływać na bezpieczeństwo ich użytkowania w kamperze. Dodatkowo, akumulatory z płynnym elektrolitem nie są przystosowane do długiej, a tym bardziej cyklicznej pracy, gdyż ulegają szybkiej degradacji. Ich właściwie jedyną zaletą jest atrakcyjna cena, która jednak nie powinna być czynnikiem decydującym w tej inwestycji;
- akumulatory żelowe (GEL) - najlepszy wybór jeżeli chodzi o tradycyjny magazyn energii do kampera. Ich konstrukcja sprawia, że wolno oddają energię i są odporne na głębokie rozładowania. Wszystko to sprawia, że w zależności od sposobu użytkowania, ich żywotność sięga nawet 7-8 lat. Akumulatory żelowe zapewniają także duże bezpieczeństwo użytkowania i możliwość zastosowania ich we współpracy z przetwornicą. Choć urządzenia te są najdroższe wśród akumulatorów tradycyjnych, to ze względu na długą żywotność inwestycja w nie jest najbardziej opłacalna;
- akumulatory typu AGM - konstrukcja tych urządzeń opiera się na szklanych matach, w których zamknięty jest elektrolit. Niestety nie są one tak odporne na długie okresy głębokiego rozładowania, jak akumulatory żelowe. Po oddaniu całej energii powinny zostać jak najszybciej naładowane, aby ich ogniwa nie ulegały degradacji. Akumulatory AGM mają szczelną konstrukcję, są bezpieczne w użytkowaniu i choć stanowią gorszy wybór w kontekście zasobnika energii do kampera niż akumulatory żelowe, to zdecydowanie lepiej zaopatrzyć się w tego typu urządzenie, niż w akumulator z płynnym elektrolitem.
Domowe magazyny energii w kamperze? To możliwe!
W kontekście magazynów energii do kampera sporo mówi się ostatnio o możliwościach zastosowania w tych pojazdach urządzeń, które z zasady instaluje się w gospodarstwach domowych czy przedsiębiorstwach, jako jeden z komponentów w systemach typu on-grid. Warto jednak zaznaczyć, że coraz więcej producentów magazynów energii zaznacza w specyfikacjach tych urządzeń, że równie dobrze sprawdzą się one w instalacji off-grid funkcjonującej na przykład w domku rekreacyjnym, czy właśnie w kamperze. Oczywiście trzeba tu zwrócić uwagę na: możliwość zmiany napięcia w magazynie energii tak, aby dostosować je do sprzętów w kamperze, wymiary urządzenia (magazyny energii zwykle sporo ważą) oraz na technologię, w jakiej zostały wykonane. Obecnie najpopularniejsze na rynku są:
- magazyny energii litowo-jonowe (Li-Ion) - technologia o dobrej żywotności i sprawności przy optymalnej cenie;
- magazyny energii litowo-żelazowo-fosforanowe (LiFePO4) - droższy rodzaj akumulatorów dysponujący najlepszymi osiągami w ilości cykli ładowania i głębokości rozładowania. Bezpieczna technologia oferująca wiele lat wydajnego użytkowania.
Ceny magazynów energii, które instaluje się do użytku domowego są wysokie. Rekompensatą poniesionych kosztów jest oczywiście wieloletnia żywotność i wydajność tych urządzeń. Pojemność większości z nich są także skalowalne, więc początkowa inwestycja w pojedynczy moduł bateryjny do kampera o sporym zapotrzebowaniu energetycznym może się okazać w perspektywie czasu opłacalna.
Magazyn energii do kampera - przykłady z rynku
Rynek akumulatorów obfituje w urządzenia o zróżnicowanych parametrach dotyczących pojemności, czy technologii ich wykonania. Jednym z najbardziej znanych producentów akumulatorów tradycyjnych, a także magazynów energii jest firma Victron Energy. Najbardziej polecany do użytku w kamperze akumulator żelowy w ofercie tego holenderskiego producenta, to urządzenie o pojemności 110 Ah i napięciu roboczym 12 V. Jego waga to 33 kg, a wymiary urządzenia (33 cm x 17,1 cm x 22 cm) pozwalają komfortowo wkomponować go w wyposażenie kampera. Akumulator GEL od Victron Energy oferuje 1800 cykli przy 20% rozładowaniu i 500 cykli przy 80% rozładowaniu. Został zaprojektowany na 12 lat żywotności w trybie FLOAT.
Źródło: suntrack.pl
Urządzeniami, których producent poleca je do użytku w kamperach są magazyny energii SAKO. Przykładowy akumulator o kompaktowych wymiarach i wadze dysponuje pojemnością rzędu 100 Ah i napięciem roboczym 48 V. Zaprojektowany został w technologii litowo-żelazowo-fosforanowej, która gwarantuje ponad 2500 cykli ładowania. Produkcja i użytkowanie magazynu energii SAKO jest przyjazne dla środowiska, a urządzenie w zależności od trybu użytkowania może posłużyć nawet do 25 lat. Jego szczelna i odporna na wstrząsy konstrukcja sprawia, że może sprawnie funkcjonować zarówno w kamperze, czy przyczepie, jak również na pokładzie łodzi.
Źródło: litowe.pl
Doskonałym rozwiązaniem w kontekście zasobnika energii do kampera mogą być także mobilne magazyny energii. Mobilna stacja zasilania Goal Zero YETI 6000X od firmy Goal Zero gwarantuje bardzo dobre parametry i możliwość użytkowania jej w dowolnym miejscu. Jest to rozwiązanie drogie i sprawdzi się w elastycznym trybie funkcjonowania (nie tylko w kamperze, ale także w domu, czy ogrodzie, czy działce rekreacyjnej. Pojemność akumulatora to 556 Ah przy 10.8 V. Urządzenie można zasilać wieloma dostępnymi metodami, w tym również fotowoltaiką.
Źródło: goalzero24.pl
Jak prawidłowo używać akumulatora do kampera?
Magazyn energii do kampera bez względu na rodzaj tego urządzenia powinien być użytkowany w odpowiedni sposób. Zapewni mu to wydłużone działanie, większą wydajność, a jego użytkownikom bezpieczeństwo. Kluczowe w tym kontekście będzie odpowiednie zabezpieczenia urządzenia przed długotrwałym głębokim rozładowaniem, gdyż będzie ono wpływać na degradację jego ogniw. Jest to szczególnie istotne w okresach ograniczonego użytkowania kampera, na przykład w miesiącach jesiennych i zimowych (oczywiście nie jest to regułą). Jeżeli magazyn energii współpracuje z fotowoltaiką, to wskazanym byłoby pozostawienie go w czasie przestoju podłączonego do instalacji. W przeciwnym razie trzeba zadbać o jego okresowe doładowywanie prądem z sieci. Nie mniej istotne w kontekście eksploatacji akumulatora jest zapewnienie mu optymalnych warunków funkcjonowania, szczególnie w odniesieniu do temperatury. Przegrzewający się akumulator będzie mniej wydajny i może zagrażać bezpieczeństwu użytkowników.
