Nowe warunki techniczne 2021 a ogrzewanie domu

Warunki techniczne 2021 - nowe wymagania dotyczące budowy domów

Z początkiem 2021 roku inwestorów planujących budowę lub modernizację domu obowiązywać będą nowe, bardziej restrykcyjne niż dotychczas wymagania dotyczące warunków zapotrzebowania budynków na energię (WT 2021). Wprowadzenie tych zmian jest następstwem proekologicznej postawy Parlamentu Europejskiego, który w 2010 roku uchwalił nową dyrektywę dla państwa członkowskich. Dotyczyła ona charakterystyki energetycznej budynków i wprowadziła kilka zasadniczych zmian do poprzednich przepisów. Opracowana została wówczas dla wszystkich państw członkowskich wspólna metodologia obliczania charakterystyki energetycznej. Wprowadzone zostały też sankcje za naruszanie przepisów.

Dyrektywa ta doprowadzić ma do sytuacji, w której wszystkie nowo wybudowane domy na obszarze UE osiągną status zeroenergetycznych, a więc wykazujących zerowe zużycie energii. Od jej wprowadzenia warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, były już dwukrotnie zaostrzone (w 2014 i 2017 roku). Jednak o ile zmiany wprowadzane w tym czasie oznaczały jedynie polepszenie energooszczędności budynków, o tyle już nowe warunki techniczne 2021 zasadniczo zmienią postrzeganie powszechnego wprowadzania do nowego budownictwa odnawialnych źródeł energii oraz energooszczędnych rozwiązań stosowanych do tej pory wyłącznie w przypadku domów pasywnych (obecnie standardem jest budownictwo energooszczędne). Natomiast po wprowadzeniu normy WT 2021, znacznie bliżej będzie im do spełnienia norm budownictwa pasywnego (sprawdźcie: jaka jest opłacalność i cena domu pasywnego i energooszczędnego).

Kogo obejmie nowy standard WT 2021?

Przepisy obejmą wszystkie nowe budynki, dla których pozwolenie na budowę wydano po 31 grudnia 2020 roku. Oznacza to więc, że warunki techniczne WT 2021 będzie musiał spełnić każdy inwestor, który otrzymał pozwolenie na budowę w 2021 roku. Co więcej, do wytycznych zgodnych z WT 2021 trzeba się będzie dostosować rozbudowując czy modernizując starszy dom, po to, aby w znacznym stopniu zminimalizować potrzebę korzystania z energii pierwotnej. Przy czym dobrze mieć na uwadze to, że najnowsza wersja przepisów wchodzi w życie nie, jak planowano to wcześniej - 1 stycznia 2021 roku, lecz 31 grudnia 2020 roku.

Jeśli zatem wniosek o pozwolenie na budowę lub zgłoszenie zamiaru budowy inwestor zdąży złożyć w urzędzie przed tą datą, to obejmować będą go jeszcze dotychczasowe, łagodniejsze warunki techniczne (nawet jeśli urząd wyda pozwolenie dopiero po Nowym Roku). Liczy się bowiem moment rozpoczęcia całej procedury, nie natomiast to, kiedy faktycznie budowa zostanie rozpoczęta, ani też kiedy ta decyzja zostanie wydana (lub upłynie termin tzw. milczącej zgody w przypadku zgłoszenia).

Wszystkie zaś wnioski złożone do urzędu z datą 31 grudnia 2020 roku muszą być już dostosowane do zmienionych norm. Niektóre materiały i rozwiązania używane dotychczas mogą nie spełnić norm WT 2021, a to może oznaczać negatywną decyzję o pozwoleniu na budowę. Również z tego powodu, że więcej osób będzie chciało “załapać” się na łatwiejsze do spełnienia wymogi, trzeba liczyć się z tym, że pod koniec roku w wydziałach budownictwa i architektury starostw powiatowych oraz w biurach architektów może panować wzmożony ruch.

Co regulują nowe przepisy prawa budowlanego od 2021 roku?

Aktualizacja przepisów zawartych w warunkach technicznych, przeprowadzana jest co kilka lat i ma na celu dostosowanie ich do przepisów unijnych. Dodatkowo, stanowić ma impuls do rozwoju nowych technologii w budownictwie, co w konsekwencji prowadzić będzie do ograniczenia zużycia energii, a co za tym idzie, mniejszej emisji gazów gazów i pyłów szkodliwych dla środowiska. Niestety jakość powietrza w Polsce należy obecnie do najgorszych w Europie, a wśród najbardziej zanieczyszczonych miast w Polsce wymienia się m.in. Rybnik, Pszczynę, Żywiec, Myszków, Wodzisław Śląski oraz Nowy Targ.

Nowe standardy WT 2021 nie są dla nikogo zaskoczeniem i już od dłuższego czasu na rynku dostępnych jest wiele ciekawych projektów architektonicznych domów jednorodzinnych, które spełniają nowe normy. Warto też przypomnieć, że również wymogi techniczne programu Czyste Powietrze w zakresie izolacji przegród opierają się o warunki techniczne WT 2021. Nowe przepisy prawa budowlanego dotyczą przede wszystkim trzech obszarów:

• zmniejszenia współczynnika przenikania ciepła elementów konstrukcyjnych budynku (a więc drzwi, okien, dachów, ścian, czy podłóg), dzięki czemu mają one tracić mniej ciepła;
• ograniczenie zapotrzebowania budynków na energię nieodnawialną (budynki mają się stać bardziej energooszczędne i ekologiczne);
• modernizacja pieców grzewczych - w tym przede wszystkim upowszechnienia ekologicznych źródeł ciepła (aby możliwe było spełnienie nowych norm, konieczne będzie wyposażenie domów np. w pompy ciepła z panelami fotowoltaicznymi).

Zmniejszenie współczynnika przenikania ciepła elementów konstrukcyjnych budynku

Energooszczędność domu zależy w dużym stopniu od izolacyjności termicznej jego przegród zewnętrznych, a więc dachu, fundamentów i ścian zewnętrznych. Dzięki wprowadzeniu nowych warunków technicznych 2021, domy będą skuteczniej ocieplone. Do określenia izolacyjności używa się współczynnika przenikania ciepła - U. Im niższa jest jego wartość, tym lepszym izolatorem jest przegroda i mniejsze są straty ciepła. Tak więc dzięki współczynnikowi przenikania ciepła dowiedzieć można się tego, na jakie straty ciepła trzeba się przygotować oraz jak wysokie będą rachunki za ogrzewanie. Wymagania co do maksymalnej wartości współczynnika przenikania ciepła U [W/(m²K)] dla poszczególnych przegród budynku, zmieniały się następująco:

Dla osób planujących zarówno budowę domu, jak i jego remont, obniżone od 2021 roku dopuszczalne wartości wskaźnika przenikania ciepła oznaczać będą przede wszystkim konieczność zastosowania lepszych materiałów budowlanych (takich jak: pustaków wypełnionych wełną mineralną, czy bloczków silikatowych) lub położenia grubszej izolacji. Dotyczy to przede wszystkim izolacji ścian oraz dachów przez, które łącznie przenika na zewnątrz około 40 - 50% ciepła. Nowe warunki techniczne wymagać będą również zastosowania okien i drzwi o wyższych parametrach energooszczędności. W przypadku okien warto wybrać te, które zawierają dobrze izolowane pakiety szybowe z ciepłymi ramkami dystansowymi czy też tzw. okna dwukomorowe.

Ograniczenie zapotrzebowania budynków na energię nieodnawialną

Z początkiem 2021 roku inwestorów planujących budowę lub remont domu obowiązywać będą nowe, bardziej restrykcyjne wymagania dotyczące jego energooszczędności. Przy czym definiują one nie tylko maksymalne, dopuszczalne wartości współczynnika przenikania ciepła U, dla poszczególnych przegród domu, ale również współczynnika Ep. Wyraża on ilość energii nieodnawialnej (czyli pozyskanej z takich surowców energetycznych, jak: gaz, węgiel, czy ropa naftowa), niezbędnej do ogrzewania domu, wentylacji, chłodzenia, oświetlenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej, w przeliczeniu na jednostkę powierzchni. Współczynnik Ep określa się w zależności od rodzaju budynku. Również i jego wysokość zmieniała się na przestrzeni lat, poczynając od 2014 roku. Wówczas dla budynku mieszkalnego jednorodzinnego wynosił on 120 kWh/ (m²/rok), od 2017 roku było to już 95 kWh/ (m²/rok), natomiast od 2021 roku wskaźnik Ep nie będzie mógł przekraczać 70 kWh/ (m²/rok):

[info]Warunki techniczne WT 2021 - najważniejsze zmiany:

• Ep (kWh/m²) - od 2021 roku maksymalna wartość współczynnika Ep dla domu jednorodzinnego nie będzie mogła przekraczać 70 kWh/m² na rok. Dla inwestora oznacza to, że zbudowany lub zmodernizowany przez niego budynek, będzie musiał być dobrze zaizolowany termicznie i jednocześnie być zasilany energią, która nie ma negatywnego wpływu na środowisko naturalne;
• U (W/m²) - zgodnie z nowymi przepisami, od 2021 roku współczynnik przenikania ciepła (określający jak wiele ciepła ucieka z domu na zewnątrz), nie będzie mógł przekroczyć określonych wartości. W tym przykładowo: 0,2 W/m²K dla ścian zewnętrznych, 1,4 W/m²K dla drzwi zewnętrznych i bramy garażowej, 0,9 W/m²K dla zwykłych okien i drzwi balkonowych, 0,9 W/m²K dla okien połaciowych, czy 1,1 W/m²K dla okien dachowych.

[end]

Modernizacja pieców grzewczych według WT 2021

Obniżenie wysokości wskaźnika Ep oznacza dla osoby budującej lub modernizującej dom to, że budynek nie tylko będzie musiał być dobrze zaizolowany termicznie, ale i jednocześnie powinien być zasilany energią, która nie ma negatywnego wpływu na środowisko naturalne. I choć standard izolacji cieplnej w budynku mieszkalnym, ma w dużym stopniu wpływ na jego zapotrzebowanie na energię cieplną, to spełnienie wymagań dotyczących jedynie izolacyjności domu nie będzie wystarczające do spełnienia warunków WT 2021 dotyczących maksymalnych wartości współczynnika Ep. Dlaczego? Ponieważ to system grzewczy i wentylacyjny ma największy udział w zużyciu energii pierwotnej.

Zatem decydujące znaczenie będzie miało to, na jakie urządzenie grzewcze zdecyduje się inwestor. Osiągnięcie wymaganych wartości współczynnika Ep na pewno nie będzie możliwe przy posiadaniu tradycyjnych kotłów węglowych, jak i nowoczesnych olejowych. Również kotły gazowe, nawet te najnowszej generacji mogą mieć z tym duży problem. Albowiem mimo tak dużej redukcji wydzielanych podczas spalania szkodliwych substancji, chcąc, czy nie chcąc, wszystkie wymienione wcześniej źródła ciepła mają pochodzenie kopalne i są nieodnawialne. Aby więc możliwe było spełnienie wymagań dyrektyw, inwestor powinien zainwestować w odnawialne źródła energii lub zakupić nowoczesny kocioł.

Ogrzewanie domu według WT 2021

Rozwiązaniem jest oparcie energetyki cieplnej na OZE, za które aktualnie uznaje się energię słoneczną, wiatrową, wody, geotermalną i biomasę. Im większy będzie jej udział w energetycznym bilansie domu jednorodzinnego, tym łatwiej będzie inwestorowi spełnić normy WT 2021 w tym względzie. Odnawialne źródła energii stanowią bowiem alternatywę dla tradycyjnych nośników energii (czyli paliw kopalnych takich jak: węgiel kamienny i brunatny, gaz ziemny, czy ropa naftowa), które przez dynamiczny rozwój gospodarczy oraz wzrost populacji, zaczęły zmniejszać w szybkim tempie.

Korzystanie z odnawialnych źródeł energii w domu, poprzez zastosowanie takich instalacji jak kocioł na biomasę do ogrzewania, pompa ciepła, czy też fotowoltaika nie tylko pozwoli spełnić standardy WT 2021 w tym zakresie, ale i przyniesie inwestorowi wiele korzyści. Wśród nich należy wymienić przede wszystkim częściowe lub całkowite uniezależnienie się od dostawców tradycyjnych paliw, co pozwala zaoszczędzić na rachunkach za eksploatację. Poza tym dzięki własnym panelom fotowoltaicznym można uzyskać niezależność energetyczną i obniżyć rachunki za prąd niemal do zera.

Co ważne, instalacje zasilane OZE są przyjazne dla środowiska, ponieważ nie emitują CO2, ani żadnych innych szkodliwych gazów do atmosfery. Jak można zauważyć, to wszystko przy nasilających się problemach z jakością powietrza i smogiem nabiera szczególnego znaczenia. Warto więc zastanowić się nad wymianą kotłów węglowych i olejowych na pompy ciepła oraz kotły opalane pelletem, które spełniają normy WT 2021.

Pompa ciepła z fotowoltaiką i rekuperacją to najlepsze rozwiązanie

Zatem decydując się na budowę domu w 2021 roku, ważne jest to, aby przy jego projektowaniu zwrócić uwagę na skuteczną termoizolację przegród zewnętrznych, montaż okien z niskim współczynnikiem U, zastosowanie materiałów izolacyjnych dobrej jakości, czy unikanie mostków termicznych. Tak samo ważne jest również zastosowanie instalacji grzewczej z możliwością wykorzystania energii słonecznej i zainstalowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Jak już wiemy, jednym z urządzeń grzewczych, które pozwolą uzyskać niski współczynnik Ep budynku jest pompa ciepła, która pomimo tego, że korzysta z energii elektrycznej z sieci o wysokim współczynniku nakładu wynoszącym 3 (dla gazu, węgla, oleju opałowego wynosi on 1,1, dla biomasy - 0,2, a dla energii słonecznej - 0,0), to i tak zużywa jej niewiele (jest jej ok. 20%, do prawidłowego działania sprężarki) i charakteryzuje się wysoką efektywnością.

Ponadto zastosowanie tego urządzenia grzewczego zapewnia wysoki udział energii odnawialnej w bilansie budynku. Należy jednak podkreślić, że mimo tego, że pompa ciepła oddaje ostatecznie 3 - 4 razy więcej energii niż pobiera z sieci, to patrząc na sam wskaźnik Ep, można zauważyć, że nie ma wcale tak dużej przewagi np. w porównaniu z kotłem gazowym (współczynnik nakładu 1,1). Sposobem na osiągnięcie wymaganego współczynnika Ep lub też zmniejszenie go nawet do zera jest montaż instalacji fotowoltaicznej (zapraszamy do naszego rankingu firm fotowoltaicznych), dlaczego? Ponieważ energia słoneczna jest energią odnawialną, a jej współczynnik nakładu wynosi 0,0. W związku z tym, wykorzystując do ogrzewania prąd z własnej mikroinstalacji PV, służący do zasilania pompy ciepła, może w znaczny sposób obniżyć wskaźnik Ep.

Co ważne, zapotrzebowanie w energię pierwotną można znacznie obniżyć stosując system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, zwany inaczej rekuperacją. W przeciwieństwie do tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej opiera się ona na ruchu powietrza wytwarzanym przez maszynę, zwaną rekuperatorem. Dzięki temu nie tylko można utrzymać w pomieszczeniach wysoką jakość powietrza, ale i zredukować utratę ciepła i tym samym obniżyć rachunki za ogrzewanie nawet o prawie 40%. Jak podkreślają specjaliści, nawet zastosowanie okien z niskim współczynnikiem U, czy najlepszej jakości materiałów izolacyjnych, nie przyniesie inwestorowi tyle korzyści pod względem obniżania wskaźnika Ep, jak montaż rekuperacji. Tak więc, najprościej graniczne wartości EP<70 kWh/m²rok można uzyskać decydując się na montaż pompy ciepła z rekuperacją i instalacją fotowoltaiczną na dachu.

Każdy inwestor, który będzie chciał dostosować się do nowych warunków technicznych (WT 2021) będzie musiał nie tylko zmniejszyć zapotrzebowanie budynku na energię nieodnawialną budując bardziej energooszczędny dom (używając do tego grubszej warstwy ocieplenia i stosując lepszej jakości materiały budowlane). Powinien również zwiększyć wykorzystanie energii z OZE, zarówno służącej do ogrzewania pomieszczeń, jak i podgrzewania wody użytkowej (c.w.u.). Przy czym dobrym rozwiązaniem w tym przypadku może być zarówno połączenie kotła na pellet z fotowoltaiką, jak też zainwestowanie w najbardziej ekonomiczny i ekologiczny duet, jakim jest pompa ciepła z fotowoltaiką.