PV plug and play, czyli fotowoltaika do gniazdka. Na czym to polega?

PV plug and play - na czym polega?

Zestaw fotowoltaiczny to system, który (szczególnie laikowi) może wydawać się dość skomplikowany. Przy samodzielnym montażu instalacji, trudności mogą pojawić się zarówno na etapie doboru podzespołów (rodzaju i mocy paneli, falownika oraz elementów oprzyrządowania), jak i podczas samego montażu, do którego niezbędna dość duża wiedza na temat elektryczności i zasad działania energetyki słonecznej.

Z tego powodu, wiele osób rezygnuje z instalacji na własną rękę i oddaje to zadanie fachowcom. I słusznie, gdyż błędy popełnione czy to przy projektowaniu instalacji, czy już przy samym montażu fotowoltaiki mogą nie tylko pogorszyć wydajność fotowoltaiki, ale mogą też być źródłem niebezpieczeństwa (np. pożaru w wyniku zwarcia). Co więcej, przy instalacji fotowoltaicznej on-grid montowanej przez osobę bez uprawnień UDT, mogą pojawić się problemy z odbiorem fotowoltaiki przez zakład energetyczny. Na tle tradycyjnych instalacji może wyróżnić się jednak instalacja PV plug and play.

Montaż takiej fotowoltaiki nie wymaga ani specjalnej ekipy, gdyż całość została opracowana tak, aby nawet osoby bez większej wiedzy z zakresu instalacji OZE czy elektryki mogły ją przeprowadzić. Cała istota PV plug and play polega na tym, że zestaw jest już skonfigurowany i posiada wszystkie elementy niezbędne do pracy. Aby zaczął produkować dla nas energię ze słońca wystarczy go tylko zamontować w wybranym miejscu i podłączyć przewody. Procedura jest zbliżona do składania mebli zakupionych w popularnych sieciach meblowych.

Fotowoltaika do gniazdka - czy operatorzy energetyczni dopuszczają takie rozwiązanie?

Zanim przejdziemy do szczegółowego przedstawienia tego rozwiązania, warto jeszcze odpowiedzieć na pytanie, jak na PV plug and play zapatruje się zakład energetyczny? Czy korzystanie z takich rozwiązań jest dopuszczalne?

Jeśli chodzi kwestie formalne, to Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/631 z dnia 14.04.2016, (z którym wiąże m.in. procedura zgłoszenia fotowoltaiki do sieci) określa wymagania dla instalacji o mocy powyżej 0,8 kW. W przypadku mniejszych zestawów, przepisy nie są precyzyjne - szczególnie, gdy mowa o tak nietypowej konstrukcji jak fotowoltaika do gniazdka.

Czy zatem trzeba poinformować operatora o korzystaniu z takiego rozwiązania? By uniknąć ewentualnych problemów, warto skontaktować się z OSD. Póki przepisy nie zostaną doprecyzowane, dalsza ścieżka będzie zależeć od samego operatora. Część z nich (np. Enea) traktuje jednak PV plug and play podobnie jak fotowoltaikę off-grid i nie wymaga żadnych procedur.

PV plug and play - z czego się składa?

Co sprawia, że fotowoltaika typu plug and play jest taka prosta w użyciu? Co wchodzi w skład takiej instalacji? Lista wykorzystywanych podzespołów jest bardzo krótka:

• panel fotowoltaiczny - czyli jeden z dwóch głównych (obok falownika) komponentów każdej instalacji. W przypadku fotowoltaiki do gniazdka, często mamy do czynienia z panelami zintegrowanymi z falownikiem (a konkretnie z mikroinwerterem). Wówczas cały proces przetwarzania prądu stałego na zmienny odbywa się pojedynczym komponencie (module) i nie są potrzebne żadne dodatkowe urządzenia. Dzięki temu odpadają problemy z doborem, jak i dość skomplikowaną procedurą podłączenia falownika do systemu fotowoltaicznego.
• przewody AC - połączeniowy (używany do spięcia kilku paneli) oraz przyłączeniowy (do wpięcia instalacji do sieci). Przewody AC służą do przekazywania przetworzonego już prądu zmiennego do domowej instalacji. Charakteryzują się one podwójną powłoką, wysoką giętkością i zwiększoną odpornością na czynniki atmosferyczne oraz chemiczne (oleje, smary).
• rozdzielacz AC - który wykorzystuje się, gdy mamy do połączenia w jeden układ, kilku paneli z mikrofalownikami.
• elementy mocujące - w zależności od planowanego miejsca montażu mogą to być np. specjalne haki (dedykowane m.in. fotowoltaice na balkonie), profile aluminiowe (przeznaczone do instalacji fotowoltaiki na fasadzie) lub stelaże do zainstalowania fotowoltaiki na gruncie.

Fotwoltaika do gniazdka - jak wygląda montaż?

Jak już wspominaliśmy, procedura instalacyjna jest krótka i bezproblemowa. Zwykle składa się ona z zaledwie trzech, bardzo prostych kroków:

1. Wybór miejsca i montaż stelaża

Podobnie jak w przypadku zwykłej instalacji fotowoltaicznej, PV plug and play należy zorientować na południe i zamontować pod kątem ok. 35-40 stopni. Ważne jest, aby wybrany obszar nie był zacieniony - dzięki temu unikniemy strat w uzysku. Warto pamiętać, że jeden panel fotowoltaiczny waży ok. 20 kg. Weźmy to pod uwagę instalując elementy mocujące fotowoltaikę do podłoża.

2. Podłączenie przewodów

Po zamontowaniu stelaży można przystąpić do przyłączenia przewodu/przewodów AC. W praktyce sprowadza się to do włożenia złączki kabla przyłączeniowego AC do odpowiedniego gniazda na mikroinwerterze, a następnie wpięcia kabla przyłączeniowego do gniazdka. W przypadku PV plug and play złożonej z kilku paneli, jedną stronę kabli przyłączeniowych AC należy wpiąć do gniazd na mikroinwerterach, a drugą do rozdzielacza AC (jeśli rozdzielaczy jest więcej, należy spiąć je razem kablem połączeniowym AC). Następnie z ostatniego rozdzielacza wyprowadza się kabeł przyłączeniowy, który można włożyć do gniazdka.

3. Produkcja prądu

Od tego momentu, panele produkują dla Was prąd, który wprowadzony bezpośrednio do sieci zaczyna zasilać najbliższe, włączone urządzenie elektryczne.

Kiedy sprawdzi się fotowoltaika plug and play?

Fotowoltaika do gniazdka to rozwiązanie, które może mieć zastosowanie w wielu przypadkach. Sprawdzi się zatem jako:

• fotowoltaika na balkon - PV plug and play jest lekka i prosta w obsłudze, może więc z powodzeniem zostać zamontowana na balustradzie, pełniąc jednocześnie funkcję osłony (panel jest odporny nawet na gradobicie), jak i dodatkowego źródła zasilania w mieszkaniu. Producenci tego typu zestawów bardzo często posiadają specjalne stelaże umożliwiające montaż instalacji na balkonie.
• fotowoltaika na działkę - fotowoltaika do gniazdka o mocy ok. 0,5 kW z powodzeniem sprawdzi się na działce czy jako zasilanie np. domku letniskowego lub gospodarczego - montowanie tam większych systemów nie ma po prostu sensu.
• jako test skuteczności fotowoltaiki - wokół instalacji fotowoltaicznych narosło wiele mitów, przez które wiele osób waha przed przeprowadzeniem tej inwestycji. PV plug and play może stanowić zestaw testowy, dzięki któremu zwryfikujemy, czy fotowoltaika dla rozwiązanie dla nas, nie wydając jednocześnie dużo pieniędzy.

Gdy już o pieniądzach mowa, sprawdźmy ceny PV plug and play. Czy to rozwiązanie się opłaca?

Zestaw PV plug and play - ile kosztuje? Opłacalność

Rozważając zakup fotowoltaiki do gniazdka musicie mieć na uwadze, że jest to rozwiązanie stosunkowo młode. Pierwszy tego typu domowy zestaw fotowoltaiczny do samodzielnego montażu zaprezentowała firma Fraunhofer CSE w 2016 roku. Przez to, w Polsce nie są one tak rozpowszechnione jak np. w Niemczech.

Jak wyglądają ceny PV plug and play z mikroinwerterami?

Koszt fotowoltaiki plug and play może się różnić w zależności od wybranej opcji, zastosowanych podzespołów czy marży sprzedawcy. Za 0,8 kWp trzeba będzie jednak zapłacić ok. 4.000 - 4.500 zł.

Z naszych uproszczonych wyliczeń wynika, że w net-billingu i przy autokonsumpcji na poziomie ok. 20%, całość powinna zwrócić się po około 7 latach. Warto jednak wiedzieć, że małe systemy o mocy poniżej 2 kW nie mogą otrzymać dotacji z Mój Prąd czy z programu Czyste Powietrze.

PV plug and play to wciąż nowość na rynku fotowoltaiki. W Polsce rozwiązanie to nie jest na razie tak popularne, jak chociażby u naszych zachodnich sąsiadów, co wpływa na dostępność i koszty zestawów. Łatwość użycia i minimalna ilość formalności związanych z fotowoltaiką do gniazdka w krótkim czasie może jednak przysporzyć jej wielu fanów. Szczególnie teraz, gdy ceny prądu rosną w zastraszającym tempie.