Serwis fotowoltaiki – czy i kiedy jest konieczny?
Fotowoltaika to wyjątkowe rozwiązanie, które zapewnia dostęp do taniej i przyjaznej środowisku, jednocześnie nie wymagając od użytkownika niemal żadnej obsługi. Nie do końca jest jednak tak, że instalację fotowoltaiczną, po zamontowaniu można pozostawić samą sobie. Bądź co bądź, jest to system połączonych urządzeń elektrycznych. A to oznacza, że dla jego wydajnej pracy i naszego bezpieczeństwa, warto niekiedy rozważyć serwis fotowoltaiki. Na polega taka usługa? I kiedy warto się na nią zdecydować?
Serwis fotowoltaiki – kiedy może być potrzebny?
Panuje przekonanie, że skoro instalacje fotowoltaiczne do działania nie potrzebują żadnych działań podejmowanych przez właściciela, to nie wymagają one również absolutnie żadnych przeglądów i serwisowania. Jak już wiemy – jest to mit. Choć w istocie, fotowoltaika z reguły jest bezawaryjna, jako system pod napięciem, wymaga ona co jakiś czas sprawdzenia i ewentualnych prac naprawczych, tak jak wszystkie inne instalacje, szczególnie te związane z elektrycznością.
Kiedy zatem warto rozważyć wsparcie ze strony serwisu? Naszą uwagę powinny zwrócić przede wszystkim:
- nagły spadek, częściowy lub nawet całkowity spadek wydajności instalacji,
- wzrost opłat za prąd,
- widoczne nieprawidłowości, takie jak np. poluzowana konstrukcja czy uszkodzenia paneli,
- nietypowa praca falownika – np. wydobywające się z niego głośne dźwięki.
Na czym polega serwis fotowoltaiki?
Z przypadku fotowoltaiki, serwis może polegać na różnych działaniach, nie tylko tych związanych z naprawami paneli fotowoltaicznych, inwertera czy pozostałych elementów instalacji. Niekiedy do wychwycenia błędów i awarii wystarczy zwykły “rzut oka.
Zatem, jakie konkretnie działania może obejmować przegląd instalacji fotowoltaicznej?
- Wzrokowa inspekcja elementów zestawu fotowoltaicznego i połączeń – podczas takiego badania najszybciej wyłapiemy potencjalne odstępstwa od normy, takie jak np. poluzowanie konstrukcji, uszkodzenia modułów (delaminację, odbarwienia), uszkodzenia mocowań). Co istotne, tego typu weryfikację może przeprowadzić nawet sam inwestor.
- Sprawdzenie zabezpieczeń stało i zmiennoprądowych (AC i DC).
- Przeprowadzenie pomiarów kontrolnych – w tym (przynajmniej!) napięcia obwodu otwartego, rezystancji izolacji, prądu zwarciowego, ochrony przeciwporażeniowej).
- Wykonanie analizy instalacji z wykorzystaniem kamery termowizyjnej – choć może to brzmieć dość nieprawdopodobnie, badanie tego typu może być bardzo przydatne, gdyż jest ono w stanie wykryć punkty o nadmiernej temperaturze (np. hot spoty na panelach fotowoltaicznych), które mogą prowadzić do pożaru fotowoltaiki.
- Sprawdzenie konstrukcji – klem, elementów wsporczych, pod kątem stabilności, ewentualnych śladów korozji i innych uszkodzeń.
- Na ile to możliwe – kontrola stanu przewodów AC i DC, ze szczególnych uwzględnieniem mechanicznych uszkodzeń izolacji. Te prace przeprowadza się raczej w przypadku fotowoltaiki na gruncie lub przewodów wokół inwertera przy instalacji dachowej. Badanie to ma również największą zasadność przy instalacjach zlokalizowanych na terenach wiejskich, gdzie istnieje większe ryzyko uszkodzeń dokonanych przez zwierzęta lub nieuprawnione osoby.
- Kontrola czystości modułów – regularne badania i mycie paneli fotowoltaicznych pozwala na uniknięcie strat w wydajności i może pomóc uniknąć usterek (np. wspomnianych już hot-spotów).
- Diagnostyka inwertera – pod kątem błędów w pracy całej instalacji, jak i samego urządzenia.
- Ewentualna naprawa lub wymiana uszkodzonych urządzeń lub części instalacji.
Oczywiście nie wszystkie z powyższych zadań należy każdorazowo przeprowadzać podczas wizyt serwisanta. Nie mniej jednak, co jakiś czas, wskazane jest wykonanie jednej lub kilku czynności. Warto też podkreślić, że powyżej znajdują się prace wykonywane najczęściej – nie jest to jednak skończona lista. Wiele zależy bowiem od zaleceń producentów poszczególnych komponentów instalacji.
Jak często serwisować fotowoltaikę?
Wielu obecnych i przyszłych właścicieli instalacji fotowoltaicznych obawia się częstotliwości prac związanych z konserwacją fotowoltaiki. Czy faktycznie, jest czego się bać?
Jak często należy natomiast przeprowadzać przeglądy serwisowe? Wskazówki w tym zakresie dostarcza m.in. Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej Polska PV.
Częstotliwość przeprowadzania przeglądów fotowoltaiki
| Prace | Co jaki czas? | Kto może przeprowadzić? |
| Wizualna kontrola stanu instalacji (systemu montażowego oraz urządzeń) | raz na rok | właściciel/serwisant |
| Monitoring pracy instalacji | raz na 3 miesiące | właściciel/serwisant |
| Pomiary kontrolne | raz na 5 lat | serwisant |
| Ocena czystości modułów | raz na 3 miesiące | właściciel/serwisant |
| Czyszczenie modułów | w zależności od potrzeb,
zalecane: raz na rok |
właściciel/serwisant
Uwaga! Mycie we własnym zakresie stwarza ryzyko uszkodzeń! |
| Szczegółowa analiza pracy falownika | raz na 5 lat | serwis |
| Sprawdzenie zabezpieczeń | raz na 5 lat, dodatkowo – po pierwszym roku od montażu | serwis |
| Badania termowizyjne | nieobowiązkowe, w zależności od potrzeb | serwis |
| Kontrola stanu okablowania | raz na rok | właściciel/serwis |
Przegląd instalacji fotowoltaicznej – cena
Skupmy się teraz na kwestii niezwykle istotnej z punktu widzenia większości inwestorów, a mianowicie kosztach. Ile kosztuje przegląd fotowoltaiki?
Standardowo, jeśli chodzi o przegląd instalacji fotowoltaicznej cena oscyluje zwykle w granicach od ok. 300 zł do ok. 1000 zł. Uwzględnia ona m.in. pełną analizę pracy instalacji, pomiary parametrów elektrycznych. Przy
Ile kosztuje serwis fotowoltaiki? Jakie są ceny poszczególnych usług? Wszystko zależy oczywiście od firmy, której zlecimy przeprowadzenie prac. Przykładowe koszty serwisu instalacji fotowoltaicznej wyglądają następująco:
Serwis fotowoltaiki – cennik przykładowy
| Usługa | Zakres cen |
| Konfiguracja i sprawdzenie pracy instalacji po montażu | w cenie montażu lub ok. 500 zł brutto |
| Pomiary kontrolne (np. rezystancji izolacji, napięć, pracy wyłącznika przeciwporażeniowego) | w cenie montażu lub ok. 400 zł brutto |
| Wykonanie uziemienia | w cenie montażu lub ok. 400 zł brutto |
| Wymiana panela, falownika, przewodów etc. | ok. 250-300 zł brutto za sztukę + komponentu |
| Godzina pracy serwisanta | ok. 70 – 120 zł brutto |
Uwaga! Większość serwisów do ceny usługi dodaje jeszcze koszt dojazdu, w cenie ok. 1,1 zł/km, liczony w obie strony.
Naprawa i serwis paneli fotowoltaicznych – czy to możliwe?
Na najtrudniejsze warunki, sprzyjające różnego rodzaju awariom, w największym stopniu narażone są panele fotowoltaiczne. Czy w przypadku zauważenia uszkodzeń czy innych niepożądanych śladów, możliwa jest naprawa paneli fotowoltaicznych?
Co do zasady, moduł fotowoltaiczny stanowi zamknięty system, w którym nie ma większej możliwości przeprowadzenia napraw (ale i też nie ma w nich elementów, które takiej naprawy by wymagały). Na dobrą sprawę, w przypadku panelu, jedyne prace serwisowe jakie można przeprowadzić to:
- wyczyszczenie,
- wymiana skrzynki przyłączeniowej,
- wymiana diody bocznikujące.
W pozostałych przypadkach, a zatem przy pęknięciach, hot-spotach, korozji, zaawansowanej delaminacji, jedynym rozwiązaniem jest wymiana uszkodzonego modułu.
Serwis instalacji fotowoltaicznej – uwierz, że warto!
Choć serwis fotowoltaiki często bywa przez nas marginalizowany (szczególnie w przypadku nowej instalacji), tematu tego nie warto zaniedbywać.
Omijanie przeglądów fotowoltaiki może mieć bowiem więcej, nieprzyjemnych konsekwencji. Utrata gwarancji i wynikające z tego wyższe koszty napraw to jedno. Ale związane z awariami znaczne spadki wydajności i krótsza żywotność instalacji, to coś, co powinno przemówić do naszej wyobraźni. Podobnie zresztą, jak potencjalne ryzyko porażenia prądem lub pożaru niesprawnej fotowoltaiki. Instalacja może efektywnie działać przez naprawdę długi czas (najstarsza elektrownia słoneczna działa nieprzerwanie od 30 lat). Jednak, aby tak było trzeba jej poświęcić odrobinę uwagi i profesjonalny przegląd fotowoltaiki co jakiś czas.
