wyłącznik

Wyłączniki instalacyjne - co trzeba wiedzieć?

O instalacji elektrycznej w domu myślimy bardzo rzadko, najczęściej wtedy, gdy coś się zepsuje. A warto wiedzieć, że nad naszym bezpiecznym korzystaniem z prądu czuwają drobne urządzenia – wyłączniki instalacyjne. Zapraszamy do artykułu na ich temat!

Czym jest wyłącznik instalacyjny?

Zacznijmy od wyjaśnienia, czym jest wyłącznik instalacyjny (inaczej nadmiarowo-prądowy). To aparat elektryczny, który stanowi część instalacji elektrycznej i umieszczony jest w rozdzielnicy elektrycznej. Jest dokładnie zabezpieczeniem elektrycznym chroniącym instalację, a przy okazji podpięte do niej urządzenia przed skutkami przeciążeń i zwarć.

Wyłącznik nadmiarowy przerywa ciągłości obwodu w momencie wykrycia prądu o wartości, która przekracza normę dla tego obwodu. Aparat ten ma możliwość wielokrotnego zadziałania - nie trzeba go wymieniać jak bezpiecznika topikowego.

Do czego służy wyłącznik nadmiarowy?

Przejdźmy teraz do tego, jakie jest zastosowanie tych aparatów elektrycznych. A mówi się głównie o zabezpieczaniu instalacji elektrycznej przed:

zwarciem,
prądem o zbyt dużym natężeniu.

Wyjaśnijmy, że wszystkie przewody elektryczne mają swoja charakterystykę. Określa ona, jaki prąd może stale płynąć danym obwodem bez szkody dla tego obwodu. Jeśli natężenie prądu będzie zbyt duże, to wówczas dochodzi do podniesienie temperatury ze względu na opór elektryczny, jaki stawia kabel. W przypadku, gdy temperatura będzie za wysoka, to zacznie topić się izolacja przewodu i siłą rzeczy nie będzie ona już zapewniała bezpieczeństwa.

A jak szybko zadziała zabezpieczenie przed prądem o zbyt dużym natężeniu? Wszystko zależy od ilości prądu płynącego przez wyłącznik. Wykrycie przeciążenia termicznego może trwać od 0,2 sekundy do 2 godzin.

W przypadku zwarcia (nagły przepływ prądu o dużym natężeniu) czas reakcji wyłącznika to milisekundy.

UWAGA: W każdej takiej sytuacji wyłącznik prądu może nie uchronić osób czy sprzętów przed skutkami zdarzeń!

Wyłączniki nadmiarowe ochraniają przede wszystkim przewody elektryczne. Ich zadaniem jest przerwanie ciągłości obwodu elektrycznego, jeśli płynący przezeń prąd stwarza zagrożenie dla instalacji. Wyłączniki instalacyjne są wykorzystywane zarówno w instalacjach domowych, jak i przemysłowych.

Oznakowanie wyłączników nadmiarowo-prądowych

Typ Przeznaczenie Prąd wyzwalania
przeciążeniowego (krotność)
Prąd wyzwalania
zwarciowego (krotność)
A Dla urządzeń elektroniki 2-3
B Standardowe, np. gniazda w mieszkaniach 1,13 – 1,45 3 - 5
C Dla urządzeń o zwiększonym prądzie rozruchowym, np. silniki indukcyjne, lampy wyładowcze 1,13 – 1,45 5 -10
D Dla urządzeń o dużym prądzie rozruchowym, np. zabezpieczenie zwarciowe silników energooszczędnych, transformatorów 1,13 – 1,45 10 - 20
E Wyłączniki selektywne, np. zabezpieczenie przedlicznikowe
K Charakterystyka dla urządzeń trójfazowych 1,05 - 1,30 8 - 12
L Charakterystyka stosowana w wkręcanych bezpiecznikach automatycznych zastępujących bezpieczniki topikowe, obecnie zastąpiona charakterystyką B.
S Charakterystyka selektywna 13 - 17
Z Charakterystyka o podwyższonej czułości, przeznaczona do ochrony elektroniki 2 - 3

Źródło: wikipedia

Wyłączniki a bezpieczniki - porównanie

O bezpiecznikach pisaliśmy w tekście Do czego służy bezpiecznik elektryczny? Wskazaliśmy tam, że wadami tego rozwiązania są: jednorazowość oraz wysoki próg wrażliwości. Dodatkowo bezpieczniki elektryczne chronią samą instalację, a nie sprzęty czy urządzenia w domu. Czy te niedogodności towarzyszą też wyłącznikiem instalacyjnym? Częściowo tak. Wyłączniki nadmiarowe mają jednak tę przewagę, że są aparatami wielokrotnego użytku. Ich podstawowym zadaniem jest chronienie instalacji. Jeśli przy okazji nie ucierpią sprzęty, to świetnie, jednak nie są one priorytetem.

Wyłączniki instalacyjne - podsumowanie

Omówione aparaty elektryczne służą bezpieczeństwu naszej instalacji elektrycznej. Po ustaniu awarii wyłączniki nadmiarowe można włączyć - nie ma konieczności wymiany. Są więc wygodniejsze od bezpieczników topikowych.

Komentarze dołącz do rozmowy
guest
1 Komentarz
najnowszy
najstarszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments
Jolka
Jolka
2019-06-03 15:10

Witam, osobiście zupełnie zgadzam się z Twoim wpisem !