Blackout na Półwyspie Iberyjskim obnażył słabości europejskich sieci energetycznych
Masowa awaria prądu, która 29 kwietnia 2025 r. sparaliżowała systemy elektroenergetyczne Hiszpanii, Portugalii i części Francji, ujawnia niepokojące braki infrastrukturalne w europejskich sieciach przesyłowych. Eksperci ostrzegają: bez inwestycji w magazyny energii, interkonektory i technologie monitoringu, podobne incydenty mogą się powtarzać coraz częściej.
Co doprowadziło do blackout’u w Hiszpanii i Portugalii?
Poniedziałkowa awaria prądu, która objęła znaczną część Półwyspu Iberyjskiego, skłoniła władze i branżę energetyczną do szukania przyczyn i analizowania konsekwencji. Choć pierwotnie podejrzewano udział niestabilnych OZE, eksperci szybko wykluczyli je jako źródło problemu. Uwaga skupiła się na niedoinwestowanej i niedostosowanej do nowych realiów sieci przesyłowej.
Juliet Phillips z organizacji Beyond Fossil Fuels zaznacza, że „awarie sieci to w przeważającej większości efekt słabości infrastruktury przesyłowej”. Jej zdaniem operatorzy systemów elektroenergetycznych muszą mieć „mandat klimatyczny”, który umożliwi im planowanie i inwestowanie w elastyczne systemy energetyczne oparte na OZE – z rozbudowanym magazynowaniem, interkonektorami i automatyką.
Problem interkonektorów – izolacja Półwyspu Iberyjskiego
Blackout unaocznił także strukturalną izolację Półwyspu Iberyjskiego w europejskiej sieci elektroenergetycznej. Choć Hiszpania jest połączona z Francją linią o mocy 2,8 GW, a z Marokiem – dodatkowymi 1,4 GW, to nadal jest to niewystarczające.
Jak tłumaczy firma VIOTAS, interkonektory mogłyby skuteczniej przeciwdziałać awarii, przesyłając energię tam, gdzie jest najbardziej potrzebna, i zapobiegając redukcji mocy źródeł odnawialnych.
Rozbudowa tych połączeń nie jest jednak łatwa. Bruegel przypomina, że uzgodnienie kosztów wspólnej inwestycji (np. linii Hiszpania–Francja) zajmuje nawet kilka lat. Dodatkowym utrudnieniem są uwarunkowania geograficzne, które komplikują techniczne aspekty połączeń.
Nadzieją jest nowa linia przez Zatokę Biskajską, która ma zwiększyć zdolność przesyłową między Hiszpanią a Francją z 2 800 MW do 5 000 MW.
Zawiodły też technologie – brak precyzyjnego monitorowania
Georg Rute, były szef jednostki smart grid w estońskim operatorze Elering, wskazuje, że jedną z możliwych przyczyn awarii mogły być nieprecyzyjne dane o obciążeniu linii przesyłowych. Tradycyjne metody oceny ich przepustowości nie biorą pod uwagę rzeczywistych warunków atmosferycznych – w gorące i bezwietrzne dni linie mogą się przegrzewać i ulegać uszkodzeniom.
Rozwiązaniem może być technologia DLR (dynamic line rating), która dynamicznie dostosowuje parametry pracy linii do warunków pogodowych. Tego typu system wdrożono już m.in. na Balearach – regionie, który jako jeden z nielicznych nie ucierpiał w czasie awarii.
Brak bezwładności i magazynów energii osłabił odporność systemu
Eksperci zauważają również, że nowoczesne systemy oparte głównie na OZE cierpią na brak tzw. bezwładności – cechy charakterystycznej dla konwencjonalnych elektrowni (gazowych, węglowych czy jądrowych), która pozwala stabilizować sieć w ułamkach sekund.
Hiszpania, mając niski udział źródeł konwencjonalnych, nie miała wystarczających rezerw, by zareagować na nagłą destabilizację. Rozwiązaniem jest rozwój dużych magazynów energii, np. bateryjnych, oraz technologii synchronizujących sieć.
Przytoczono także przykłady odporności lokalnej – np. Uniwersytet w Almerii pozostał w pełni funkcjonalny dzięki własnym instalacjom PV i magazynom energii. Niektóre gospodarstwa domowe zasilały się z baterii samochodów elektrycznych.
Zobacz również:
- Gigantyczna awaria prądu w Hiszpanii i Portugalii. Czy to cyberatak?
- Co to jest blackout?
- Po awarii prądu w Hiszpanii i Portugalii przywrócono zasilanie, trwa ustalania przyczyn
Źródło: SEI
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Biogaz rolniczy szansą na energetyczną transformację polskiej wsi – potrzebne stabilne finansowanie i wsparcie legislacyjne
Biogazownie rolnicze mogą stać się fundamentem transformacji energetycznej na obszarach wiejskich – wynika z debaty ekspertów podczas konferencji UPEBBI. Potrzebne są jednak stabilne przepisy, systemowe wsparcie finansowe oraz edukacja młodzieży rolniczej.
Czyste Powietrze: Uwaga na oszustów. Fałszywe firmy naciągają w programie
Jak wynika z najnowszego komunikatu, pojawiło się wiele nieuczciwych firm podszywających się pod oficjalnych operatorów programu. Należy pamiętać, że wyłącznie gminy oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW) są uprawnione do jego realizacji.
Be.EV zainwestuje 20 mln funtów w ładowarki przy obiektach Schroders Capital
Be.EV i Schroders Capital ogłosiły partnerstwo, w ramach którego powstanie ponad 200 ultraszybkich punktów ładowania pojazdów elektrycznych. Inwestycja o wartości 20 mln funtów obejmie 22 nieruchomości handlowe i rekreacyjne zarządzane przez Schroders Capital w całej Wielkiej Brytanii.
Park Zielonej Energii w Gliwicach nabiera realnych kształtów – podpisano umowy na budowę kluczowej inwestycji ciepłowniczej
9 maja 2025 roku w Ratuszu w Gliwicach podpisano umowy z wykonawcami Parku Zielonej Energii – jednej z najbardziej innowacyjnych inwestycji ciepłowniczych w Polsce. Projekt, realizowany przez PEC–Gliwice, ma nie tylko zrewolucjonizować system dostaw ciepła i energii w mieście, ale również przyczynić się do poprawy jakości powietrza, ograniczenia emisji i rozwoju lokalnej gospodarki o obiegu zamkniętym.
Platforma AFID łączy firmy z całego świata. Nowe wsparcie dla MŚP z sektora OZE
Międzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej (IRENA) uruchomiła nową platformę współpracy dla przedsiębiorstw w ramach Sojuszu na rzecz Dekarbonizacji Przemysłu (AFID). Narzędzie ma pomóc firmom – zwłaszcza MŚP z sektora OZE – w realizacji ambitnych działań klimatycznych poprzez partnerstwa między podmiotami z różnych krajów.
Systemy PV SolarEdge dają więcej energii i są odporniejsze na ataki – potwierdza VDE
Nowy raport VDE Renewables potwierdza, że technologia SolarEdge zapewnia zaawansowane bezpieczeństwo, odporność na cyberzagrożenia oraz zwiększony uzysk energii. Systemy oparte na optymalizatorach mocy wykazały się lepszą wydajnością w porównaniu do tradycyjnych rozwiązań stringowych.
Komentarze