Charakterystyka energetyczna budynku – Co to? Kiedy wymagana?
Sektor budownictwa to jeden z najbardziej energochłonnych obszarów w unijnej gospodarce, mający ok. 40% udział w konsumpcji energii. Jest tak m.in. dlatego, że około ¾ obiektów położonych na terenie wspólnoty marnuje ponad połowę dostarczanej energii. By walczyć z tym zjawiskiem wprowadzono pewne standardy efektywności energetycznej budynków. By sprawdzić, czy dany obiekt będzie spełniał niezbędne wymogi, stosuje się tzw. charakterystykę energetyczną budynku. Co to jest za dokument? Kto go wykonuje? Kiedy charakterystyka energetyczna jest wymagana?
Charakterystyka energetyczna budynku – co to jest?
Charakterystyka energetyczna budynku to obliczony lub zmierzony zbiór informacji i wskaźników energetycznych dotyczących budynku lub jego części. Pozwala ona określić całkowite zapotrzebowanie na energię potrzebną do użytkowania obiektu zgodnie z przeznaczeniem. Charakterystyka energetyczna powinna obejmować zapotrzebowanie na różnego rodzaju energię: zużywaną do ogrzewania, chłodzenia, wentylacji, przygotowywania ciepłej wody użytkowej i oświetlenia.
Charakterystyka energetyczna budynku jest wynikową wielu czynników, do których zaliczamy:
- konstrukcję budynku, – w tym np. układ pomieszczeń, wykorzystane materiały budowlane,
- zastosowane w nim rozwiązania techniczne związane np. źródłem ciepła, systemem wentylacji czy przygotowywania CWU,
- położenie geograficzne,
- najbliższe otoczenie – np. usytuowanie na działce,
- przeznaczenie budynku,
- sposób jego użytkowania.
Dzięki charakterystyce energetycznej potencjalny właściciel budynku będzie mógł np. z góry ustalić szacunkowe koszty eksploatacji budynku.
Charakterystyka energetyczna a świadectwo charakterystyki energetycznej
Omawiając kwestię profilu energetycznego budynku, oprócz charakterystyki energetycznej budynku, bardzo często pojawia się pojęcie “świadectwa charakterystyki energetycznej budynku”. Jaka jest różnica między nimi?
Charakterystyka energetyczna budynku, określana również jako projektowana charakterystyka energetyczna budynku, jak sama nazwa wskazuje, dotyczy planowanego profilu energetycznego budynku. Przygotowuje się ją dla budynków, które dopiero mają powstać czy też np. dla tych, które mają przejść gruntowny remont lub przebudowę. Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku jest natomiast dokumentem, który określa aktualny profil energetyczny istniejącego budynku. Oba dokumenty stanowią przykład certyfikatu energetycznego.
W teorii, w przypadku jednego budynku, parametry energetyczne z obu dokumentów powinny identyczne. W praktyce, docelowy profil energetyczny domu, zależy m.in. od przestrzegania zaleceń charakterystyki energetycznej na etapie budowy. Zmiany związane m.in. z wyborem materiałów budowlanych czy źródła ciepła mogą sprawić, że dane ze świadectwa charakterystyki energetycznej będą się znacząco różnić od tych, które znajdziemy w projektowanej charakterystyce energetycznej.
Ustawa o charakterystyce energetycznej budynków oraz pozostałe przepisy
Kwestia charakterystyki energetycznej budynków jest na tyle istotna, że została dokładnie unormowana przepisami. W polskiej legislacji temat ten reguluje ustawa o charakterystyce energetycznej budynków z dnia 29 sierpnia 2014 roku. Dokument ten został opracowany m.in. w oparciu o Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 roku w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.
Ustawa o charakterystyce energetycznej budynków zawiera m.in. polską definicję tego pojęcia, a także określa zasady sporządzania charakterystyki energetycznej czy kompetencje oraz obowiązki osób przygotowujących obliczenia.
Uzupełnieniem powyższej ustawy jest rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 27.02.2015 w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej. Znajdziemy w nim m.in. zasady wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku oraz wzory dokumentów.
Oprócz tego, z tematem charakterystyki energetycznej budynku związane jest także rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Ten dokument prawny wyznacza wzorcowe, minimalne wartości parametrów energetycznych, jakim powinien odpowiadać budynek w charakterystyce energetycznej.
Charakterystyka energetyczna budynku – kto wykonuje?
Złożoność charakterystyki energetycznej budynku sprawia, że jej opracowanie może wykonać jedynie osoba o wysokich kwalifikacjach oraz szczególnych kompetencjach. Zgodnie z ustawą o charakterystyce energetycznej budynku, dokument ten może opracować jedynie ten, kto:
- posiada tytuł inżyniera/magistra inżyniera (architekta, architekta krajobrazu, pożarnictwa). Opcjonalnie wykonujący charakterystykę może ukończyć studia inne niż powyższe, jednak muszą one być merytorycznie związane z charakterystyką energetyczną budynków, a także muszą być uzupełnione studiami podyplomowymi.
- nie został skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwa skarbowe lub przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi lub papierami wartościowymi.
Alternatywnie, charakterystykę energetyczną budynku może też opracować osoba posiadająca uprawnienia budowlane określone w art. 14 ust. 1 Prawa budowlanego, czyli m.in. uprawnienia architektoniczne, konstrukcyjno-budowlane czy inżynieryjne.
Ponadto osoba wykonująca charakterystykę energetyczną musi posiadać polisę ubezpieczeniową na wypadek szkód wynikających z niewłaściwie sporządzonego dokumentu.
Uwaga! Od 28.04.2023 roku kryterium wykonywania charakterystyki energetycznej będzie również wpis do wykazu osób uprawnionych do sporządzania świadectw energetycznych budynków. Przed zleceniem podobnej usługi warto się zatem upewnić, że osoba przygotowująca obliczenia znajduje się na tej liście.
Jeśli szukacie profesjonalnego wykonawcy charakterystyki energetycznej sprawdźcie nasz ranking firm doradztwa energetycznego.
Charakterystyki energetycznej nie może natomiast sporządzać właściciel lub zarządca budynku, lub części budynku, a także osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe lub spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu.
Charakterystyka energetyczna budynku – kiedy wymagana?
Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego, charakterystyka energetyczna budynku jest obowiązkowym elementem opisowej części projektu technicznego budynku. Oznacza to, że charakterystyka energetyczna będzie wymagana wtedy, gdy konieczne będzie pozwolenie na budowę i projekt techniczny, a zatem np.:
- w przypadku budowy,
- przebudowy,
- remontu, który wymaga pozwolenia na budowę.
Charakterystyka energetyczna w projekcie budowlanym
Według art. 23, ust. 11 rozporządzenia dotyczącego formy projektu budowlanego, charakterystyka energetyczna w projekcie budowlanym (a konkretnie w części opisowej projektu technicznego) musi być opracowana zgodnie z wymogami ustawy o charakterystyce energetycznej budynków. Jednocześnie, w zależności od charakterystyki budynku powinna określać:
- bilans mocy urządzeń elektrycznych lub zużywających inną energię, będących stałym wyposażeniem budowlano-instalacyjnym budynku,
- właściwości cieplne ścian, drzwi, okien i innych – jeśli budynek jest wyposażony w instalacje grzewcze, wentylacyjne, klimatyzacyjne czy chłodnicze,
- parametry sprawności energetycznej instalacji (m.in. grzewczych, wentylacyjnych etc.) lub urządzeń wpływających na profil energetyczny budynku,
- dane, które wykażą, że założenia projektowanej charakterystyki energetycznej budynku spełniają wymagania zawarte w przepisach techniczno-budowlanych.
Uwaga! Bardzo często charakterystyka energetyczna w projekcie budowlanym uzupełniania jest o analizę technicznych, środowiskowych i ekonomicznych możliwości realizacji wysoce wydajnych systemów alternatywnych zaopatrzenia w energię i ciepło, w tym zdecentralizowanych systemów dostawy energii opartych na energii ze źródeł odnawialnych, kogenerację, ogrzewanie lub chłodzenie lokalne lub blokowe, szczególnie w całości lub części wykorzystują one OZE. Konieczność wykonania takiej analizy określa projektant sporządzający dokumentację projektową lub inny uprawniony podmiot.
Jak obliczyć charakterystykę energetyczną budynku?
Wspominaliśmy już, że charakterystyka energetyczna i świadectwo charakterystyki energetycznej to dokumenty o zbliżonej wartości merytorycznej. Oznacza to, że w obu przypadkach niezbędne obliczenia wykonuje się w analogiczny sposób. Istnieją dwie metody wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku – metoda obliczeniowa i metoda zużyciowa.
Metoda obliczeniowa została opisana w załączniku nr 1 rozporządzenia dotyczącego wyznaczania charakterystyki energetycznej. W tym przypadku kolejno wylicza się:
- roczne zapotrzebowanie energetyczne na ogrzewanie i wentylację,
- roczne zapotrzebowanie na energią potrzebą do przygotowywania ciepłej wody użytkowej,
- roczną ilość energii potrzebnej do chłodzenia (jeśli w budynku jest przewidziana klimatyzacja),
- całoroczne zużycie energii związane z oświetleniem budynku (w przypadku budynków mieszkalnych pomija się ten punkt),
- sumaryczną, roczną wartość zapotrzebowania na Ep (energię pierwotną), Ek (energię końcową), Eu (energię użytkową) dla ogrzewania, chłodzenia, CWU, oświetlenia oraz urządzeń pomocniczych.
- wskaźniki rocznego zapotrzebowania na Ep, Ek, Eu (w kWh/m2/rok).
- porównawczą wartość EP wg Warunków Technicznych.
Metoda zużyciowa została określona w załączniku nr 2 rozporządzenia dotyczącego wyznaczania charakterystyki energetycznej. Wykorzystuje się ją jedynie w specyficznych przypadkach, gdy ciepło na ogrzewanie i CWU generuje gaz ziemny lub sieć ciepłownicza. Oprócz tego warunkiem jest posiadanie dokumentów określających zużycie energetyczne z okresu 3 lat. W ten sposób wyznacza się zapotrzebowania na energię końcową.
Charakterystyka energetyczna budynku – przykład minimalnych parametrów
Wyjaśnialiśmy już, że projektowana charakterystyka energetyczna budynku służy m.in. do tego, by sprawdzić, czy obiekt będzie spełniał standardy efektywności energetycznej określone przez rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Zgodnie z nimi, parametry budynku takie jak: wskaźnik Ep, określony w charakterystyce energetycznej w 2025 roku, nie powinny wynosić więcej niż:
- 70 kWh/m2/rok – dla domów jednorodzinnych,
- 65 kWh/m2/rok – dla domów wielorodzinnych,
- 75 kWh/m2/rok – dla budynków zbiorowego zamieszkania,
- 190 kWh/m2/rok – dla budynków opieki zdrowotnej,
- 45 kWh/m2/rok – dla pozostałych budynków użyteczności publicznej
- 70 kWh/m2/rok – dla budynków gospodarczych, magazynowych i produkcyjnych.
W projektowanej charakterystyce energetycznej budynku (podobnie jak w świadectwie charakterystyki energetycznej) wartość Ep przedstawia się również na specjalnej grafice, określonej w załączniku do rozporządzenia.
Charakterystyka energetyczna budynku – cena w 2025 roku
Cena charakterystyki energetycznej budynku w 2025 roku wynosi ok. 400 zł – 1000zł brutto dla budynków jednorodzinnych. W przypadku budynków wielorodzinnych lub nietypowych koszt projektowanej charakterystyki energetycznej jest ustalany indywidualnie.
Należy pamiętać, że opracowanie charakterystyki energetycznej to indywidualizowana usługa. To oznacza, że na jej ostateczny koszt może wpływać m.in.:
- wielkość i stopień skomplikowania budynku,
- lokalizacja nieruchomości,
- dodatkowe instalacje (np. klimatyzacja).
Projektowana charakterystyka energetyczna budynku czy też krócej – charakterystyka energetyczna budynku to obecnie jeden z kluczowych elementów dokumentacji powstających i modernizowanych budynków. Dzięki niej wiadomo, jak energochłonny będzie budynek, co w dobie kryzysu energetycznego jest niezwykle ważne. Pozwala bowiem inwestorom określić m.in. koszty eksploatacji nieruchomości. Charakterystyka energetyczna jest wymagana dla budynków, które powstają w oparciu o projekt budowlany.
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
ORLEN wprowadza SAF na lotniskach w Polsce. Nowe paliwo zmniejszy emisje CO2
ORLEN rozpoczął sprzedaż nowego rodzaju paliwa lotniczego – SAF (Sustainable Aviation Fuel). Od teraz samoloty startujące z Warszawy, Krakowa i Katowic mogą tankować bardziej ekologiczne paliwo, które ogranicza emisję gazów cieplarnianych zarówno podczas produkcji, jak i spalania w silnikach odrzutowych.
Bawaria z rekordem: green flexibility uruchamia magazyn energii 15 MW w Immenstadt
W Immenstadt oficjalnie uruchomiono największy bateryjny magazyn energii w Bawarii. Inwestycję zrealizowały green flexibility oraz Allgäuer Überlandwerk. Obiekt dysponuje mocą 15 MW oraz pojemnością 33 MWh. To pierwsza w Niemczech instalacja pracująca w trybie „netzneutral” – neutralnym dla sieci elektroenergetycznej.
Europa walczy o surowce do baterii – stawką przyszłość elektromobilności
Europa stoi w obliczu niedoboru kluczowych surowców niezbędnych do produkcji baterii do pojazdów elektrycznych, co może opóźnić realizację celów dekarbonizacji transportu. Mimo wprowadzenia Aktu o Surowcach Krytycznych, przedstawiciele Komisji Europejskiej, organizacji branżowych oraz europarlamentarzyści ostrzegają przed rosnącym ryzykiem utraty konkurencyjności wobec Chin i USA.
OZE kluczem do tańszego prądu – gminy zarobią miliony na funduszu wiatrakowym
Energia z wiatru odgrywa coraz większą rolę w transformacji energetycznej Polski. Nowe przepisy mają przyspieszyć rozwój lądowych farm wiatrowych i przynieść wymierne korzyści finansowe gminom i ich mieszkańcom. W gminie Potęgowo widać już pozytywne efekty takich inwestycji.
Ekovoltis i LG: zielona energia dla fabryki produkującej 10 milionów urządzeń rocznie
Ekovoltis i LG Electronics podpisały dwuletnią umowę na dostawy energii odnawialnej dla największego zakładu produkcyjnego LG w Europie. Roczne zużycie energii tej fabryki odpowiada zapotrzebowaniu około 25 tysięcy gospodarstw domowych.
Europa traci przewagę w wyścigu o energię przyszłości. Czy strategia KE uratuje fuzję jądrową?
Unia Europejska traci pozycję lidera w rozwoju energetyki termojądrowej – zaledwie 2% globalnych inwestycji trafia dziś na Stary Kontynent. Brakuje nie tylko pieniędzy, ale przede wszystkim politycznego przywództwa. Czy zapowiadana strategia Komisji Europejskiej coś zmieni?
Komentarze