Czy zabraknie nam prądu? Rynek mocy przywołany do porządku
Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) ogłosiły 6 listopada 2024 r. okresy przywołania na rynku mocy, co wymagało od określonych uczestników rynku dodatkowej gotowości do działania. Decyzja ta budzi pytania o stabilność dostaw prądu i możliwe konsekwencje dla gospodarstw domowych. Co kryje się za mechanizmem przywołania i dlaczego jest to ważne?
Na czym polega przywołanie na rynku mocy?
Przywołanie na rynku mocy to mechanizm stosowany przez operatora systemu elektroenergetycznego – Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) – w celu zapewnienia stabilności dostaw energii w momentach, gdy zapotrzebowanie na prąd może przekroczyć dostępne moce wytwórcze. Mówiąc prościej, to sposób, by zagwarantować odpowiednią ilość prądu w sytuacji dużego obciążenia sieci. To jedno ze skuteczniejszych rozwiązań chroniących przed blackoutem.
Kiedy PSE ogłasza okres przywołania, przedsiębiorstwa energetyczne oraz niektóre duże firmy przemysłowe, które wcześniej zgodziły się na udział w rynku mocy, muszą dostarczyć dodatkową energię lub zmniejszyć swoje zapotrzebowanie na prąd. Tego dnia, 6 listopada, między 16:00 a 19:00, zobowiązane jednostki mają pozostawać w gotowości, by w razie potrzeby wesprzeć sieć. W zamian otrzymują wynagrodzenie za gotowość i możliwość szybkiego reagowania na wezwanie operatora.
Dlaczego PSE sięga po przywołanie na rynku mocy?
Operator ogłasza przywołanie w sytuacji, gdy istnieje ryzyko, że dostępna moc może nie wystarczyć na pokrycie zapotrzebowania. W przypadku 6 listopada 2024 r. PSE wskazało na kilka powodów:
- przewidywany wysoki popyt na energię,
- niski poziom produkcji z elektrowni wiatrowych,
- ograniczoną dostępność mocy z jednostek konwencjonalnych, takich jak elektrownie węglowe i gazowe.
W jaki sposób przywołanie zabezpiecza stabilność systemu energetycznego?
Przywołanie jest jednym z narzędzi, które pozwalają PSE zapanować nad siecią i zagwarantować dostawy energii. To rozwiązanie służy zabezpieczeniu krajowego systemu energetycznego przed skutkami nagłych spadków produkcji lub nieoczekiwanych wzrostów zużycia. Oprócz przywołania PSE stosuje również inne środki, jak np. przesunięcie zaplanowanych remontów elektrowni, zwiększenie mocy generowanej w działających jednostkach oraz włączenie elektrowni szczytowo-pompowych, które pozwalają magazynować energię.
Warto jednak pamiętać, że przywołanie różni się od tzw. stopni zasilania. Stopnie zasilania, czyli ograniczenia w dostępie do prądu, to ostateczność stosowana jedynie wtedy, gdy wszystkie inne możliwości zawodzą. Jeśli do tego dojdzie, największe ograniczenia obejmują wyłącznie odbiorców przemysłowych o dużym poborze energii (powyżej 300 kW), podczas gdy gospodarstwa domowe są wyłączone z tego mechanizmu.
Jak przywołanie wpływa na gospodarstwa domowe?
Ogłoszenie okresów przywołania na rynku mocy nie wiąże się z żadnymi utrudnieniami dla gospodarstw domowych. Prywatni odbiorcy prądu nie muszą martwić się o przerwy w dostawie energii, ponieważ obowiązki wynikające z przywołania obejmują jedynie te podmioty, które są objęte umowami mocowymi. Dlatego przeciętny odbiorca nie odczuje żadnej różnicy w dostawach prądu.
Jednak każdy z nas może przyczynić się do stabilności systemu, unikając energochłonnych czynności w godzinach szczytu, zwłaszcza w okresach, gdy zapotrzebowanie jest wyjątkowo wysokie. Korzystanie z dużych urządzeń w godzinach wieczornych lub nocnych, np. po 21:00, odciąża sieć i zmniejsza ryzyko przeciążeń.
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Strefy Rozwoju Zrównoważonego Przemysłu (SRZP) – rząd szykuje nowe przywileje dla przemysłu energochłonnego
Nowelizacja Prawa energetycznego ma otworzyć drogę do tworzenia specjalnych stref z preferencyjnymi warunkami energetycznymi dla przemysłu energochłonnego. W piątek, 16 maja 2025 r., opublikowano projekt ustawy w wykazie prac legislacyjnych rządu.
Rewolucja w kształceniu zawodowym. W Siedlcach rusza centrum elektroenergetyki
W Siedlcach otwarto jedno z pierwszych w Polsce Branżowych Centrów Umiejętności branży elektroenergetycznej. Inwestycja powstała w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Centrum umożliwi zdobycie nowoczesnych kwalifikacji zawodowych. Udział w uroczystości wzięła wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer.
Elektromobilność przyspiesza: w Polsce już ponad 90 tys. aut całkowicie elektrycznych
Rośnie liczba samochodów elektrycznych w Polsce. Tylko w pierwszych czterech miesiącach 2025 roku przybyło ich o ponad 10,5 tysiąca – to wzrost aż o 36% rok do roku. Na koniec kwietnia flota aut całkowicie elektrycznych (BEV) przekroczyła 90 tysięcy pojazdów – wynika z danych PZPM i PSNM.
Energa inwestuje w 112 MW zielonej mocy na Dolnym Śląsku. Powstaje PV Serby
Energa Green Development przejęła projekt budowy jednej z największych farm fotowoltaicznych w regionie – PV Serby o mocy 112 MW. To kolejny krok spółki w kierunku realizacji celów dekarbonizacyjnych Grupy ORLEN oraz dynamicznego rozwoju lądowych OZE.
Photon Energy i Hyperion Renewables realizują farmę PV o mocy 38 MW w Rumunii
Photon Energy Group i portugalska firma Hyperion Renewables ogłosiły podpisanie kontraktu EPC (Engineering, Procurement and Construction) na realizację farmy fotowoltaicznej o mocy 34 MW w miejscowości Săliște w Rumunii. Trwają także prace nad zwiększeniem jej mocy do 38 MW. To pierwszy projekt z rumuńskiego portfolio Hyperion, który wejdzie w fazę budowy.
PGE szacuje wyniki za I kwartał 2025. Zysk netto wyraźnie powyżej oczekiwań
PGE zaskakuje pozytywnie inwestorów – wstępne wyniki za pierwszy kwartał 2025 roku pokazują wyraźnie lepszą kondycję finansową spółki, niż zakładał rynkowy konsensus. Grupa osiągnęła 4,33 mld zł EBITDA oraz 2,42 mld zł zysku netto.
Komentarze