„Czyste Powietrze” z problemami: 103 zawiadomienia i miliardy na ratunek
Ministra klimatu Paulina Hennig-Kloska zaprezentowała efekty kontroli programu „Czyste Powietrze”. Wskazano rażące zaniedbania, ale też konkretne działania naprawcze. Program zyskał nowe finansowanie i narzędzia kontroli, a resort złożył już 103 zawiadomienia do prokuratury.
Skala nieprawidłowości w programie „Czyste Powietrze” zaskoczyła resort
24 kwietnia 2025 r. podczas posiedzenia sejmowej Komisji Ochrony Środowiska ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska przedstawiła rezultaty audytu programu „Czyste Powietrze”. Ministra przyznała, że przez lata realizacji program był źle zarządzany i obarczony licznymi nieprawidłowościami.
– Program Czyste Powietrze był niedostatecznie nadzorowany, a w jego realizacji dochodziło do wielu nieprawidłowości – zaznaczyła ministra.
Brak spójnego nadzoru, niewystarczające kadry w WFOŚiGW i niekontrolowane wydatki doprowadziły do licznych nadużyć. Resort postanowił przywrócić przejrzystość i funkcjonalność największego programu walki o czyste powietrze w Polsce.
Największe błędy: zawyżone ceny, martwe instalacje i fikcyjne inwestycje
W trakcie kontroli wykryto szereg patologicznych praktyk. Najpoważniejsze z nich to:
- zawyżanie cen urządzeń nawet kilkunastokrotnie (np. rekuperator za kilkanaście tysięcy zł, którego rynkowa wartość wynosi kilkaset złotych),
- montaż systemów wentylacyjnych w pomieszczeniach bez dostępu do prądu,
- wypłaty zaliczek na inwestycje bez efektów ekologicznych – np. montaż pomp ciepła w nieocieplonych budynkach lub przechowywanie ich w stodołach.
Ministra podkreśliła, że te działania nie tylko narażały środki publiczne, ale także wypaczały sens programu.
Reforma i nowe zabezpieczenia: więcej kontroli i więcej pieniędzy
Rząd przeprowadził gruntowną reformę programu. Kluczowe zmiany to:
- zapewnienie stabilnych źródeł finansowania: 13 mld zł z KPO, 7,6 mld zł z FEnIKS oraz 10 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego,
- wdrożenie nowych procedur kontrolnych i narzędzi weryfikacji kosztów,
- zwiększenie kadry WFOŚiGW o 36%, a w niektórych regionach nawet o 100%,
- powołanie Operatorów Programu – instytucji wspierających beneficjentów.
Dodatkowo złożono już 103 zawiadomienia do prokuratury w sprawie podejrzenia nadużyć.
– Przywracamy zaufanie do programu i uszczelniamy system przyznawania dofinansowań – podkreśliła Hennig-Kloska.
Mimo kryzysu, program „Czyste Powietrze” ma ogromny potencjał
Pomimo ujawnionych nieprawidłowości, resort widzi w programie ogromny potencjał. W samym 2024 roku złożono rekordowe 278 tysięcy wniosków o dofinansowanie.
Ministra zapewniła, że przy właściwym nadzorze i wsparciu instytucjonalnym program może znacząco ograniczyć emisję zanieczyszczeń i poprawić jakość życia mieszkańców.
– Przykłady dobrze zrealizowanych inwestycji pokazują, że program może działać skutecznie – zakończyła ministra.
Zobacz również:
- PORT PC ma pod lupą Czyste Powietrze: wsparcie dla pokrzywdzonych i piętnowanie nadużyć
- NFOŚiGW ostrzega gminy. Ryzyko nadużyć w programie Czyste Powietrze
- Protest w Warszawie przeciwko „Czystemu Powietrzu”
- PORT PC alarmuje: Lista ZUM pełna błędów, fałszywych klas i luk prawnych
Źródło: wystąpienie minister Pauliny Hennig-Kloski podczas posiedzenia sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 24.04.2025 r., oprac. własne.
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Westinghouse i INSA Lyon wspólnie przyspieszą rozwój SMR i innowacji materiałowych w energetyce jądrowej
Westinghouse Electric Company oraz francuski instytut INSA Lyon zacieśniają współpracę badawczą. Wspólnie zamierzają rozwijać nowe technologie materiałowe, kluczowe dla przyszłości energetyki jądrowej, w tym reaktorów IV generacji (SMR/AMR).
Włosi stawiają na SMR: Nuclitalia rusza z badaniami nad nową energią
Enel, Ansaldo Energia i Leonardo utworzyły wspólnie spółkę Nuclitalia, której celem będzie rozwój technologii nowej generacji w sektorze energetyki jądrowej. Nowa firma skoncentruje się na badaniach nad małymi reaktorami modułowymi (SMR) i analizie możliwości wdrożenia ich we Włoszech.
Nowy etap dla Vestas w Polsce. Fabryka w Goleniowie przechodzi pod ich skrzydła
Vestas przejmuje fabrykę łopat w Goleniowie od LM Wind Power. Zakład będzie kontynuował produkcję komponentów dla turbin wiatrowych na potrzeby rynku europejskiego. Transakcja wzmacnia pozycję Vestas w regionie i wpisuje się w szerszy plan rozwoju zielonej energetyki.
275 tys. klientów ScottishPower zaoszczędziło już 2 mln funtów na prądzie
Brytyjski dostawca energii ScottishPower ogłosił, że jego klienci zaoszczędzili łącznie 2 miliony funtów od momentu wprowadzenia programu „half price electricity at weekends”. Zniżka, obowiązująca w weekendy, zachęca do korzystania z energii w bardziej ekologicznych i tańszych godzinach.
Enea Operator buduje magazyn energii. Nowa inwestycja wsparta środkami z NFOŚiGW
Enea Operator podpisała umowę z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na dofinansowanie budowy nowoczesnej instalacji magazynowania energii. To kolejny krok w kierunku transformacji sieci elektroenergetycznej i wsparcia dla rozwoju energetyki rozproszonej.
PGE Baltica rusza z badaniami dna Bałtyku dla farmy wiatrowej Baltica 9
PGE Baltica podpisała umowę na wykonanie kluczowych badań geofizycznych dla projektu Morskiej Farmy Wiatrowej Baltica 9. Prace mają na celu zminimalizowanie ryzyka związanego z budową i będą realizowane w III kwartale 2025 roku.
Komentarze