Dlaczego płacimy tak dużo za energię? Nowy raport Forum Energii pokazuje przyczyny i możliwe rozwiązania
Średnie ceny energii elektrycznej w Unii Europejskiej należą do najwyższych na świecie. To temat coraz częściej obecny w debacie publicznej. Nowy raport Forum Energii „Anatomia wysokich cen energii i recepta na przyszłość” szczegółowo analizuje przyczyny tej sytuacji oraz wskazuje konkretne rekomendacje dla Polski i całej UE.
Ceny energii w UE — skąd bierze się problem?
Raport Forum Energii wyjaśnia, że wysokie ceny energii w Unii Europejskiej wynikają z szeregu czynników: uzależnienia od importowanych paliw kopalnych, decyzji politycznych i rynkowych dotyczących inwestycji oraz struktury podatkowej i kosztów systemowych. W Polsce, choć ceny dla gospodarstw domowych pozostają stosunkowo niskie (m.in. dzięki mechanizmom osłonowym), energia dla przemysłu jest jedną z najdroższych w UE.
Na taką sytuację składają się m.in. przestarzałe technologie, duży udział węgla w miksie energetycznym, rosnące koszty emisji CO₂, niska elastyczność systemu elektroenergetycznego oraz zmonopolizowany rynek. Forum Energii podkreśla, że brak długofalowego planowania i inwestycji w elastyczne źródła i magazyny energii ogranicza możliwości obniżania kosztów dla końcowych odbiorców.
Za co faktycznie płacą polskie gospodarstwa domowe?
Jak czytamy w raporcie, rachunek za energię elektryczną dla polskich gospodarstw domowych to nie tylko cena samej energii czynnej. W skład końcowego kosztu wchodzą także opłaty za dystrybucję i przesył, opłaty systemowe (mocowa, OZE, kogeneracyjna), podatki (VAT, akcyza) oraz inne koszty związane z funkcjonowaniem rynku.
Decyzje o kształcie tych opłat podejmowane są w dużej mierze na poziomie krajowym. Przykładem jest opłata mocowa, której celem jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw w szczytach zapotrzebowania. Dodatkowo, wpływy z systemu ETS czy podatków stanowią istotny składnik budżetu państwa, co utrudnia szybkie wprowadzanie zmian bez szerszej reformy finansów publicznych.
Jak można obniżyć ceny energii w Polsce?
Z raportu Forum Energii wynika jasno: nie ma prostych, szybkich rozwiązań. Kluczowe jest inteligentne zarządzanie całym systemem energetycznym. Inwestycje w OZE mogą obniżyć koszty wytwarzania energii, ale towarzyszyć im muszą działania poprawiające elastyczność systemu i jego efektywność.
Forum proponuje strategię opartą na trzech filarach:
- racjonalnym planowaniu inwestycji,
- społecznym kontrakcie energetycznym,
- spójnym zestawie działań krótko-, średnio- i długoterminowych.
Wśród najważniejszych rekomendacji znajdują się: reforma rynku mocy, rozwój tanich źródeł OZE (zwłaszcza farm wiatrowych), rozbudowa magazynów energii, wprowadzenie dynamicznych taryf dystrybucyjnych, obniżenie podatków oraz celowane wsparcie dla odbiorców wrażliwych (np. bon energetyczny finansowany z ETS).
Joanna Pandera, prezeska Forum Energii, podkreśla konieczność przywrócenia obliga giełdowego oraz stworzenia warunków do uczciwej konkurencji na rynku — m.in. przez ułatwienie dostępu do sieci dla prywatnych inwestorów i ograniczenie dominacji spółek Skarbu Państwa.
Niższe ceny energii wymagają spójnej polityki
Forum Energii w swoim raporcie podkreśla, że skuteczne i trwałe obniżenie cen energii wymaga przede wszystkim spójnej i długofalowej polityki. Działania oparte wyłącznie na doraźnych interwencjach — takich jak mrożenie cen — nie rozwiążą problemu. Co więcej, mogą prowadzić do utrwalenia nieefektywności i niesprawiedliwego podziału kosztów.
Zamiast tego potrzebne są:
- skoordynowane inwestycje w infrastrukturę energetyczną,
- mądre regulacje rynku,
- przejrzysty system ochrony konsumentów,
- integracja polskiego rynku z rynkiem europejskim.
Tylko takie podejście pozwoli stworzyć stabilny, konkurencyjny rynek energii, który przyniesie realne korzyści odbiorcom i będzie wspierać transformację energetyczną.
Zobacz również:- Ceny energii w Europie najwyższe od 2023 roku. Średnio ponad 85 €/MWh
- Rekordy produkcji PV i najniższe od miesięcy ceny energii w Europie – maj 2025 zaskoczył rynek
- Minister Pełczyńska-Nałęcz: ceny energii powinny być zamrożone przez cały rok
Źródło: Forum Energii
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Grudziądzki blok CCGT na finiszu budowy. Rozruch jeszcze w 2025 roku
Budowa nowoczesnej elektrowni gazowo-parowej CCGT w Grudziądzu osiągnęła ponad 90% zaawansowania. Jak zapowiada inwestor – spółka Energa z Grupy ORLEN – jeszcze w tym roku planowany jest rozruch instalacji, a od 2026 r. blok ma świadczyć usługę mocową. Inwestycja wpisuje się w transformację energetyczną i zastępowanie węgla bardziej elastycznymi źródłami.
Polska kluczowym partnerem odbudowy Ukrainy: zielona energia i logistyka
Polska odgrywa kluczową rolę w odbudowie Ukrainy po rosyjskiej agresji. Podczas Ukraine Recovery Conference 2025 w Rzymie, ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska podkreśliła znaczenie zaangażowania Polski w procesy inwestycyjne, logistyczne i energetyczne. Polskie firmy, dzięki innowacyjnym technologiom, mają szansę stać się istotnym partnerem w zrównoważonej odbudowie Ukrainy.
WindEurope walczy z deficytem pracowników – nowe praktyki i cele dla młodych
WindEurope intensyfikuje działania na rzecz wzmocnienia ścieżek zawodowych i zwiększenia liczby wykwalifikowanych pracowników dla europejskiego sektora energetyki wiatrowej. Organizacja dołączyła do Europejskiego Sojuszu na rzecz Praktyk Zawodowych (EAfA), zobowiązując się do promocji karier technicznych oraz rozwijania oferty staży i praktyk w branży wiatrowej.
MIT rozdaje 1,2 mln dolarów na innowacje. Poznaj nowe przełomowe badania
MIT Energy Initiative (MITEI) przyznało ponad 1,2 mln dolarów na wsparcie siedmiu nowatorskich projektów badawczych z zakresu energii. W ramach programu Seed Fund naukowcy otrzymają po 175 tys. dolarów na rozwój swoich pomysłów przez dwa lata. Projekty obejmują szerokie spektrum tematów: od recyklingu metali ziem rzadkich po nowatorskie metody zarządzania energią w centrach danych.
Baltpool ostrzega: Polska potrzebuje danych, a nie spekulacji o biomasie
W ostatnich tygodniach w Polsce nasiliły się obawy dotyczące potencjalnego niedoboru biomasy. Jednak eksperci podkreślają, że nie ma twardych dowodów potwierdzających te przypuszczenia. Baltpool, międzynarodowa giełda biomasy, wzywa do oparcia toczącej się debaty na danych i faktach, a nie spekulacjach.
Międzynarodowe fundusze klimatyczne wsparły czystą energię miliardami
Międzynarodowe fundusze klimatyczne (MCF) przeznaczyły 7,8 mld USD na projekty czystej energii w latach 2015-2024. Najwięcej środków trafiło do Azji i Afryki. Fundusze te przyczyniają się do realizacji transformacji energetycznej poprzez finansowanie projektów wytwarzania energii, magazynowania oraz sektora końcowego.
Komentarze