Eksperci Forum Energii ostrzegają: bez zmian Czyste Powietrze nie spełni swojej roli
Wsparcie dla gospodarstw domowych w transformacji energetycznej wymaga skutecznych i dobrze zarządzanych programów. Czyste Powietrze, choć jest największą tego typu inicjatywą w Polsce, wciąż nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Eksperci Forum Energii wskazują, że kluczowe są zmiany systemowe – lepsza organizacja, stabilne finansowanie i kompleksowe podejście do modernizacji budynków. Jakie reformy są niezbędne, aby program faktycznie poprawił jakość powietrza i efektywność energetyczną?
Reforma programu Czyste Powietrze – konieczność zmian systemowych
Program Czyste Powietrze to największa w Polsce inicjatywa wspierająca modernizację systemów ogrzewania i poprawę efektywności energetycznej budynków jednorodzinnych. Pomimo wielokrotnych reform, program boryka się z problemami strukturalnymi, które utrudniają jego skuteczną realizację. Zdaniem Forum Energii, konieczna jest jego głęboka reforma, uwzględniająca nie tylko finansowanie, ale również efektywność zarządzania i spójność z polityką klimatyczną państwa.
Analiza jest szczególnie interesująca w obliczu możliwego pozwu zbiorowego przeciwko NFOŚiGW.
Problemy i wyzwania programu Czyste Powietrze
Zgodnie z opinią ekspertów Forum Energii, główne wyzwania wynikające z realizacji programu to:
- Niska jakość termomodernizacji – działania ograniczają się często do podstawowych prac, co nie zapewnia optymalnych efektów energetycznych.
- Brak kompleksowych inwestycji – wsparcie publiczne nie motywuje do pełnej modernizacji budynków.
- Niedobór wiarygodnych danych – brakuje systemów gromadzenia informacji o efektywności energetycznej budynków.
- Niewystarczające zasoby administracyjne – zbyt duże rozproszenie odpowiedzialności pomiędzy instytucjami.
- Braki kompetencyjne – niedostatek specjalistów w dziedzinie efektywności energetycznej i nowoczesnych technologii.
Analizy wskazują, że bez rozwiązania tych problemów skala programu nie przełoży się na rzeczywiste efekty środowiskowe i ekonomiczne dla gospodarstw domowych.
Reforma programu Czyste Powietrze – kluczowe zmiany
Określenie celów strategicznych: Zgodnie z opinią ekspertów Forum Energii, program powinien koncentrować się na dwóch kluczowych priorytetach:
- Termomodernizacja budynków jednorodzinnych – zwiększenie efektywności energetycznej.
- Wsparcie inwestycji w OZE – odejście od paliw kopalnych na rzecz niskoemisyjnych źródeł ciepła.
Stabilne finansowanie: Problemy z płynnością finansową programu pokazują konieczność zapewnienia stałego dopływu środków, zarówno z budżetu państwa, jak i funduszy unijnych. Od momentu uruchomienia programu złożono wnioski na 38 mld zł, z czego wypłacono jedynie 15 mld zł. Konieczne jest dostosowanie budżetu do realnych możliwości państwa.
Centralne zarządzanie i koordynacja: Obecnie wojewódzkie fundusze ochrony środowiska stosują różne procedury oceny wniosków, co prowadzi do niejednolitych standardów obsługi beneficjentów. Centralizacja zarządzania w NFOŚiGW oraz cyfryzacja procesu wnioskowania pozwoliłyby na lepszą kontrolę i monitorowanie efektów programu.
Wzmocnienie doradztwa energetycznego: Wsparcie doradcze dla beneficjentów jest kluczowe dla skuteczności programu. Obecne finansowanie gminnych punktów informacyjnych jest niewystarczające. Wprowadzenie lokalnych operatorów doradczych mogłoby znacząco poprawić jakość realizowanych inwestycji.
Obowiązkowa termomodernizacja budynków nieefektywnych energetycznie: Wprowadzenie wymogu całościowej termomodernizacji dla budynków o wysokim zużyciu energii pozwoliłoby na osiągnięcie lepszych efektów środowiskowych i ekonomicznych.
Cyfryzacja i kontrola jakości inwestycji: Scalenie danych programu Czyste Powietrze z Centralną Ewidencją Emisyjności Budynków (CEEB) umożliwiłoby lepsze monitorowanie skuteczności programu. Niezbędne jest również wzmocnienie mechanizmów kontrolnych i przeciwdziałanie nadużyciom.
Wnioski
Skuteczna reforma programu Czyste Powietrze powinna obejmować nie tylko zwiększenie finansowania, ale także usprawnienie zarządzania, wzmocnienie doradztwa i poprawę kontroli jakości inwestycji. Zgodnie z opinią ekspertów Forum Energii, tylko kompleksowe działania pozwolą na efektywną transformację energetyczną gospodarstw domowych w Polsce.
Źródło: Forum Energii
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
49 mln euro i 2318 instalacji: GreenYellow zasila dachy Biedronki
GreenYellow zrealizował jedną z największych inwestycji w sektorze rozproszonej fotowoltaiki w Polsce. Firma pozyskała 49 mln euro finansowania na rozwój portfela 116 MW instalacji PV zlokalizowanych na dachach sklepów sieci Biedronka. Projekt obejmuje łącznie ponad 2318 mikroinstalacji przeznaczonych na potrzeby autokonsumpcji.
3,5 GWh od BYD dla Grenergy – rekordowa dostawa baterii do Chile
Grenergy podpisało umowę z BYD Energy Storage na dostawę systemów magazynowania energii o łącznej pojemności 3,5 GWh. Baterie trafią do szóstej fazy projektu Oasis de Atacama w północnym Chile. Jest to największa tego typu dostawa w regionie i druga na świecie pod względem skali.
Regiony bez wsparcia z FST? Instrat chce aktywacji nowego filaru Funduszu Modernizacyjnego
Fundacja Instrat apeluje o wykorzystanie Funduszu Modernizacyjnego do wsparcia regionów pominiętych w Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Eksperci wskazują konkretne lokalizacje i argumentują, że działanie jest pilne. W tle nowy plan klimatyczno-energetyczny Polski i rosnące zagrożenie bezrobociem w regionach węglowych.
Największa instalacja słoneczna w historii Słowenii – 30 MW energii z PV
Rząd Słowenii zatwierdził plan zagospodarowania przestrzennego pod największą w kraju farmę fotowoltaiczną o mocy 30 MW. Inwestorem będzie spółka Dravska Elektrarna Maribor. Instalacja powstanie w północno-wschodniej części kraju, w gminach Starše, Hajdina, Gorišnica i Markovci.
USA nakładają cła na ogniwa PV z Azji. SEIA ostrzega przed wzrostem cen
U.S. International Trade Commission ogłosiła ostateczne orzeczenie ws. szkody dla amerykańskiego przemysłu fotowoltaicznego. SEIA ostrzega przed konsekwencjami dla cen i rozwoju krajowej produkcji.
Enea z rekordową pożyczką z KPO – 9,13 mld zł na rozwój sieci i OZE
Enea podpisała umowę z BGK na 9,13 mld zł z Krajowego Planu Odbudowy. Pieniądze trafią do Enei Operator i posłużą modernizacji sieci w północno-zachodniej Polsce.
Komentarze