Finlandia niemal bez węgla: udział poniżej 1%, a wiatr daje 25% prądu
Zamknięcie elektrowni Salmisaari w Helsinkach oznacza spadek udziału węgla w miksie energetycznym Finlandii do poniżej 1%. Polityka państwa pozwoliła nie tylko na szybsze niż zakładano odejście od węgla, ale także na rozwój energetyki wiatrowej, zwiększenie niezależności energetycznej i przyciągnięcie inwestycji.
Salmisaari zamknięta – węgiel niemal znika z miksu energetycznego Finlandii
1 kwietnia 2025 roku fiński koncern energetyczny Helen Ltd oficjalnie ogłosił zamknięcie elektrowni węglowej Salmisaari w Helsinkach. W efekcie, udział węgla w krajowym miksie energetycznym spadł poniżej 1%. To symboliczny krok kończący pewną epokę w fińskiej energetyce i otwierający drogę do gospodarki opartej na odnawialnych źródłach energii.
Proces ten nastąpił cztery lata przed wejściem w życie zakazu wykorzystywania węgla w energetyce, zaplanowanego na 2029 rok. Tym samym Finlandia zrealizowała ambitne założenia polityki klimatycznej znacznie przed czasem.
Węgiel zastąpiony wiatrem – transformacja przyspieszyła
Od 2003 roku udział węgla w fińskim miksie energetycznym zmniejszył się z 23% do obecnych poniżej 1%. Kluczową rolę w tej przemianie odegrała energetyka wiatrowa, której zainstalowana moc od 2020 roku więcej niż się podwoiła. Obecnie odpowiada ona za 25% krajowej produkcji energii elektrycznej.
Zastąpienie węgla energią z wiatru wpłynęło nie tylko na emisje i środowisko, ale również na bezpieczeństwo energetyczne kraju. Finlandia była bowiem uzależniona od importowanego węgla, głównie z Rosji.
Zobacz również: UE chce 90% mniej emisji do 2040. Polska i Francja stawiają warunki
Kompleksowe działania rządu przyspieszyły odejście od węgla
Transformacja energetyczna Finlandii została zrealizowana dzięki spójnym działaniom politycznym i regulacyjnym. Kluczowe etapy obejmowały:
- zobowiązanie do wycofania węgla ogłoszone w 2016 roku,
- przystąpienie do sojuszu Powering Past Coal Alliance (PPCA) w 2017 roku,
- przyjęcie ustawy zakazującej wykorzystania węgla w energetyce od 2029 roku (uchwalona w 2019 roku),
- uruchomienie pakietu zachęt dla firm na rzecz odejścia od węgla do 2025 roku,
- przeznaczenie 22,8 mln euro w 2021 roku na wsparcie innowacyjnych technologii energetycznych i inwestycji.
To połączenie polityki publicznej i działań rynkowych sprawiło, że firmy same zaczęły inwestować w odnawialne źródła energii.
Zobacz również: OZE w UE: 47% energii z odnawialnych źródeł w 2024. Kto jest liderem?
Korzyści gospodarcze i niższe ceny dla odbiorców
Fińska transformacja energetyczna przynosi także wymierne korzyści ekonomiczne. Jak podkreślił Olli Sirkka, CEO Helen Ltd, firma zwiększyła konkurencyjność, inwestując w elastyczność systemu i produkcję opartą na czystych źródłach:
„Udało nam się poprawić naszą konkurencyjność, inwestując w elastyczność systemu energetycznego zgodnie z naszą strategią i przechodząc na czyste rozwiązania. Dzięki temu możemy działać bardziej rentownie przy niższych cenach dla klientów. Nasz sukces to doskonały przykład na to, że transformacja energetyczna, efektywność kosztowa i bezpieczeństwo energetyczne Finlandii mogą iść w parze.”
Minister klimatu i środowiska Finlandii, Sari Multala, również wyraziła uznanie dla osiągnięć sektora:
„Chciałabym pogratulować firmie Helen Ltd. i wszystkim fińskim przedsiębiorstwom energetycznym determinacji w zakończeniu wykorzystania węgla w Finlandii. W 2019 roku parlament niemal jednogłośnie przyjął ustawę zakazującą użycia węgla w energetyce w ciągu 10 lat. Wówczas wydawało się to ambitnym celem, ale dziś, gdy został osiągnięty przed terminem, ustawa wydaje się bardzo dalekowzroczna. Importowana energia kopalna została zastąpiona czystszymi rozwiązaniami, które obniżają emisje i przynoszą korzyści konsumentom w postaci niższych cen energii.”
Zobacz również: Ceny prądu w Polsce
Finlandia wśród liderów transformacji energetycznej OECD
Zamknięcie Salmisaari wpisuje się w szerszy trend odchodzenia od węgla w krajach rozwiniętych. Po tym jak Wielka Brytania zakończyła produkcję energii z węgla w 2024 roku, Finlandia dołącza do grona 14 państw OECD, które już działają bez elektrowni węglowych. Kolejnych 13 krajów planuje zakończenie produkcji z węgla do 2030 roku.
Rok 2025 będzie również kluczowy z uwagi na aktualizację krajowych zobowiązań klimatycznych (NDC).
Zobacz również: IRENA: Globalny cel OZE zagrożony. Potrzeba 1080 mld USD rocznie
Źródła: The Powering Past Coal Alliance (PPCA), Helen Ltd (komunikat prasowy).
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Auchan stawia na OZE – współpraca z Axpo i 115 GWh z fotowoltaiki
Sieć handlowa Auchan intensyfikuje działania na rzecz transformacji energetycznej. Dzięki współpracy z Axpo Polska i GoldenPeaks Capital zwiększa dostęp do odnawialnych źródeł energii i oszczędza prąd w sklepach.
Nagroda Jamesa Dysona 2025 – ruszyła rekrutacja
Do 16 lipca 2025 roku młodzi inżynierowie i naukowcy mają szansę zgłaszać się do konkursu o Nagrodę Jamesa Dysona. W puli konkursu czekają nagrody pieniężne oraz możliwość zaprezentowania swoich projektów na arenie międzynarodowej.
SMR-y w Polsce już w 2028? OSGE ujawnia konkretne plany
Orlen Synthos Green Energy (OSGE) zapowiada, że w 2028 roku może dojść do pierwszego wylania betonu pod reaktor SMR w Polsce. Projekt oparty na technologii BWRX-300 GE-Hitachi ma mieć strategiczne znaczenie dla polskiego przemysłu
„Czyste Powietrze” z problemami: 103 zawiadomienia i miliardy na ratunek
Ministra klimatu Paulina Hennig-Kloska zaprezentowała efekty kontroli programu „Czyste Powietrze”. Wskazano rażące zaniedbania, ale też konkretne działania naprawcze. Program zyskał nowe finansowanie i narzędzia kontroli, a resort złożył już 103 zawiadomienia do prokuratury.
Komisja Europejska chce bezpieczniejszych i czystszych dróg – nowe przepisy dla pojazdów w UE
Komisja Europejska ogłosiła 24 kwietnia 2025 roku propozycję kompleksowej reformy unijnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa drogowego i rejestracji pojazdów. Nowe regulacje mają uwzględnić rosnącą liczbę pojazdów elektrycznych oraz rozwój technologii wspomagających kierowców, a ich celem jest ograniczenie liczby wypadków, zmniejszenie emisji zanieczyszczeń oraz walka z oszustwami, takimi jak manipulacja licznikami przebiegu.
Nowatorska pompa ciepła z CO₂: nawet o 23% wyższa efektywność
Naukowcy z Uniwersytetu w Padwie opracowali wieloźródłową pompę ciepła na CO₂, która równocześnie wykorzystuje dwa z trzech dostępnych źródeł ciepła: powietrze, grunt i słońce. Wyniki badań pokazują nawet 23% poprawę efektywności w porównaniu do tradycyjnych pomp powietrznych. Choć technologia ma duży potencjał w dekarbonizacji ogrzewnictwa, wciąż pojawiają się pytania o jej opłacalność ekonomiczną.
Komentarze