Fotowoltaika na gruncie - cena, formalności

Fotowoltaika na gruncie - kiedy warto ją rozważyć?

Wielu z nas, na hasło fotowoltaika, ma przed oczami fotowoltaikę dla domu jednorodzinnego czy też fotowoltaikę dla firmy zainstalowaną na dachu. W istocie, dach to jedno z najlepszych i najczęściej wybieranych miejsc montażu instalacji fotowoltaicznej. Nie zawsze jednak można z niego skorzystać. Wówczas do akcji może wkroczyć fotowoltaika na gruncie. To rozwiązanie, może z powodzeniem zastąpić instalację dachową, w szczególności zaś gdy:

na dachu brakuje miejsca do zamontowania zestawu fotowoltaicznego o pożądanej mocy - przeciętnie, 1 kW instalacji wymaga około 6,5 m2 dachu. Jeśli dach jest niewielki i ma skomplikowaną budowę (np. umieszczono na nim tzw. jaskółki), montaż fotowoltaiki może być trudny i kosztowny, a niekiedy nawet niemożliwy;

spadek dachu jest nietypowy - zwykle dachy budowane są z kątem nachylenia ok. 30-45 stopni. Bywają jednak budynki o większym nachyleniu, który to nie sprzyja produkcji energii ze słońca;

dach wymaga remontu - instalacja fotowoltaiczna jest dość ciężka, dlatego ze względów bezpieczeństwa, powinna zostać umieszczona tylko na dachu, który poradzi sobie z takim obciążeniem. Przy montażu fotowoltaiki, stan dachu ma również znaczenie pod względem ekonomicznym - jeśli wiadomo, że dach potrzebuje naprawy, nie ma sensu stawiać na nim instalacji, gdy jej montaż i późniejszy demontaż mocno podniesie koszty inwestycji.

Fotowoltaika wolnostojąca - wady i zalety

Panele fotowoltaiczne na gruncie, jak wszystko, mają swoje wady i zalety. Z czym będziemy musieli się pogodzić, wybierając to rozwiązanie? Jakie korzyści można daje ta metoda montażu instalacji?

Zalety fotowoltaiki na gruncie

Możliwość optymalnego ustawienia paneli - fotowoltaika na gruncie daje nam pełną swobodę, jeśli chodzi o rozmieszczenie paneli. Można instalować je niemal w dowolny sposób, tak by uzyskać jak największą ilość energii. Co więcej, fotowoltaika wolnostojąca może również z łatwością zostać zamontowana w taki sposób, aby śledziła ruch słońca i pozyskiwała jeszcze więcej energii - służy do tego tzw. fotowoltaika na trackerach.

Brak ingerencji w konstrukcję i wygląd dachu - instalacja fotowoltaiczna wymaga trwałego przymocowania do podłoża, w taki sposób, aby była odporna na warunki atmosferyczne (np. wiatr). Na dachu, w pewnych sytuacjach oznacza to konieczność demontażu części pokrycia. Dzięki instalacji fotowoltaicznej na gruncie, nie ma takiego problemu.

Łatwiejszy dostęp - choć panele fotowoltaiczne są raczej bezawaryjne, od czasu do czasu wymagają konserwacji w postaci czyszczenia - z kurzu, liści czy śniegu. Instalacja gruntowa będzie pod tym względem o wiele wygodniejsza niż np. instalacja dachowa.

Lepsze chłodzenie - choć fotowoltaika do pracy wymaga słońca, nie oznacza to, że lubi wysokie temperatury. Ogniwa fotowoltaiczne najefektywniej działają w temperaturze ok. 20 stopni. Muszą więc być odpowiednio chłodzone. Instalacja fotowoltaiczna na gruncie pozwala studzić je z każdej strony, co zwiększa ich wydajność.

Możliwość wykorzystania nieużytków - fotowoltaika na gruncie to dobry sposób na to, aby grunty niskiej jakości zaczęły przynosić zyski.

Wady fotowoltaiki na gruncie

Wyższe koszty - przygotowanie konstrukcji dla fotowoltaiki wolnostojącej wymaga więcej pracy i materiałów, co wpływa na całkowity koszt przedsięwzięcia.

Zajęcie przestrzeni - instalacja gruntowa zajmuje stosunkowo dużo miejsca na działce. Musi być bowiem zamontowana we właściwy sposób, m.in. tak, aby panele nie zaciemniały się nawzajem. Co więcej, postawienie takiej instalacji może również utrudniać późniejsze zarządzanie danym obszarem - może np. stanowić przeszkodę dla powstawania nowych budynków.

Jakich warunków wymaga instalacja fotowoltaiczna na gruncie?

Instalacja fotowoltaiczna, bez względu na miejsce montażu, do efektywnej pracy wymaga odpowiednich warunków. Znaczenie ma m.in.:

orientacja paneli względem stron świata - modelowo, moduły powinny zostać skierowane na południe. Im mniejsze odchylenie od tego kierunku, tym lepsze osiągi instalacji. Instalacja fotowoltaiczna na gruncie, ze względu na większą swobodę aranżacji, ma pod tym względem ogromną przewagę nad np. instalacją dachową.

kąt nachylenia paneli - idealny kąt ustawienia paneli względem słońca wynosi od 30 do 40 stopni. W przypadku montażu na gruncie, jego osiągnięcie nie stanowi najmniejszego problemu.

ilość cienia - nawet niewielka ilość cienia jest w stanie ograniczyć wydajność modułów o ok. 30%. Dodatkowo, zacienienie może sprzyjać powstawaniu tzw. hot spotów, które mogą uszkodzić moduł. Dlatego bardzo ważne jest zadbanie o jak najmniejszą ilość cienia. Jak zadbać o to w przypadku instalacji naziemnej? Najczęściej, podstawę na której montuje się moduły podnosi się na wysokość ok. 1,5-2,5 metra.

temperatura - przegrzewanie się paneli to zjawisko, którego należy unikać - zbyt wysoka temperatura modułów ogranicza bowiem ich wydajność. Dzięki zastosowaniu stelaży, fotowoltaika na gruncie może być lepiej chłodzona, niż np. ta, osadzona na dachu.

zabrudzenie - zanieczyszczenia, takie jak kurz, liście czy ptasie odchody, podobnie jak cień, mogą mieć niekorzystny wpływ na efektywność paneli. Szukając optymalnego miejsca do montażu instalacji fotowoltaicznej na gruncie warto unikać miejsc, gdzie znajdują się potencjalne źródła zabrudzeń, np. ruchliwa droga, kominy czy drzewa.

rodzaj gleby - jeden panel fotowoltaiczny waży ok. 20 kg. Do ich bezpiecznego zainstalowania konieczny zatem jest montaż na stabilnym podłożu. Dlatego też, przed rozpoczęciem prac należy zbadać rodzaj gleby, aby dopasować do niej optymalny sposób osadzenia stelaży.

Oprócz tego, fotowoltaika na gruncie powinna też być zabezpieczona przed uszkodzeniami mechanicznymi lub kradzieżą - ryzyko w tym przypadku jest bowiem wyższe, niż zwykle.

Dobór urządzeń i opracowanie odpowiedniego sposobu montażu warto zostawić profesjonalistom. Tylko dzięki temu będziemy mieli gwarancję, że całość przedsięwzięcia została wykonana zgodnie z wymaganiami technicznymi, a nasze pieniądze nie pójdą na marne. Warto przy tym pamiętać, że nawet z pozoru niewielkie odstępstwa od standardów projektowania i montowania instalacji mogą się na nas zemścić w przyszłości - niższymi uzyskami energii lub większą awaryjnością paneli.

Panele fotowoltaiczne na gruncie - pozwolenie jest konieczne?

Rozważając montaż naziemnej elektrowni słonecznej często zadajemy sobie pytanie o różnego rodzaju formalności z tym związane. Dla przykładu, czy jeśli chodzi o panele fotowoltaiczne na gruncie pozwolenie jest konieczne? Odpowiedź na to pytanie uzależniona jest od wielkości planowanej instalacji.

Od tej zasady są oczywiście jednak wyjątki. Pozwolenie na budowę mikroinstalacji może być wymagane jeśli:

montaż fotowoltaiki będzie związany z koniecznością przebudowy lub rozbudowy budynku - te działania zwykle wymagają pozwolenia,
inwestycja wymaga oceny pod kątem oddziaływania na środowisko naturalne lub na obszar Natura 2000,
obszar, na którym zostaną zamontowane panele został wpisany do rejestru zabytków.

Oprócz powyższych formalności, konieczne może okazać się dokonanie uzgodnień projektu instalacji:

z wymaganiami planu miejscowego lub warunkami zabudowy, jeśli jakie obowiązują w danym miejscu,
z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej - dla instalacji większych niż 6,5 kW. Dodatkowo konieczne jest zawiadomienie organów PSP.

Instalacja powyżej 50 kW zawsze będzie wymagała pozwolenia na budowę, które należy uzyskać jeszcze przed rozpoczęciem robót.

Montaż paneli fotowoltaicznych na gruncie

System montażowy, w przypadku fotowoltaiki na gruncie, jest bardziej rozbudowany niż przewidziany do montażu na dachu. Do zabudowy gruntowej stosuje się wzmacniane stelaże wykonane z wytrzymałej, ocynkowanej stali, pokrytej powłoką magelitową - konstrukcja musi bowiem poradzić sobie z korozją i różnymi warunkami atmosferycznymi.

Kluczowy jest jednak sposób mocowania całego systemu do gruntu. Pod tym względem wyróżnia się dwa sposoby przytwierdzania konstrukcji.

Wbijanie lub wkręcanie w grunt - w tym przypadku elementy podtrzymujące umieszcza się bezpośrednio w ziemi, na głębokości ok. 1,5 m (w zależności od rodzaju gleby). Następnie na nich montuje się specjalne uchwyty i szyny, do których później zostaną przykręcone panele fotowoltaiczne.

Montowane na betonie - w tym rozwiązaniu stalowe pale konstrukcji mocuje się do betonowego fundamentu bądź zalewa się betonem, w przygotowanych wcześniej otworach. To nieco bardziej inwazyjna metoda montażu, która może wymagać większych prac ziemnych.

Niekiedy, jako alternatywę stosuje się też specjalne podpory - z obciążeniami lub bez. Opcja ta nie jest jednak wykorzystywana na szerszą skalę, z racji tego, że tego typu konstrukcję trudniej zabezpieczyć np. przed porwaniem przez wiatr, zabrudzeniem czy zniszczeniem.

Warto pamiętać, że bez względu na technikę montażu, decydując się na fotowoltaikę wolnostojącą, i tak będziemy musieli liczyć się na naruszeniem wyglądu naszego trawnika. W obu przypadkach konieczne będzie wykopanie np. rowów na przewody zasilające AC.

Montaż paneli fotowoltaicznych na gruncie - cena

Jak już wspominaliśmy, montaż instalacji fotowoltaicznej na gruncie, ze względu na większą ilość pracy i konieczność zastosowania rozbudowanych stelaży, wiąże się z wyższymi wydatkami niż tradycyjna, instalacji na dachu. Jak wygląda zatem wygląda cena fotowoltaiki na gruncie? Aby odpowiedzieć na to pytanie porównajmy dwie instalacje o tych samych parametrach, jednak zamontowane w różnych miejscach.

Opracowanie własne enerad.pl

W przypadku fotowoltaiki na gruncie cena jest o ok. 16% wyższa niż w przypadku tej samej instalacji, jednak zamontowanej na dachu. Co więcej, przy założeniu, że obu przypadkach uzysk energii będzie jednakowy, instalacja fotowoltaiczna wolnostojąca zwróciłaby się później, bo po około 8 latach.

Trzeba jednak pamiętać, że w praktyce, po fotowoltaikę na gruncie sięga się zwykle wtedy, gdy uzysk z instalacji dachowej nie jest możliwy lub przynosiłby niezadowalające efekty. Wówczas nawet droższa, jednak optymalnie skonfigurowana fotowoltaika na gruncie, będzie zdecydowanie bardziej opłacalnym wyjściem niż fotowoltaika na dachu, zamontowana w niewłaściwy sposób.

Fotowoltaika na gruncie - VAT

Omawiając kwestie związane z instalacją gruntową, warto poruszyć również zagadnienie “fotowoltaika na gruncie a VAT”. W ostatnich latach pojawiało się bowiem wiele wątpliwości odnośnie tego, ile powinien wynosić podatek VAT na fotowoltaikę wolnostojącą.

Od sierpniu 2019 roku, dla przydomowej fotowoltaiki na gruncie, produkującej prąd na potrzeby własne gospodarstwa domowego, VAT wynosi 8%. W pozostałych przypadkach, m.in. dla gruntowej instalacji fotowoltaicznej dla firm, podatek VAT wynosi natomiast 23%.

Odnawialne źródła energii (OZE), takie jak właśnie fotowoltaika, niosą ze sobą wiele korzyści. Można dzięki nim zadbać o środowisko naturalne, ograniczyć wydatki na energię czy uniezależnić się od wahań cen prądu. Choć w Polsce największą popularnością cieszą się instalacje montowana na poszyciu dachowym, nie można zapominać o alternatywie jaką jest fotowoltaika na gruncie. To rozwiązanie, które pozwoli produkować czysty prąd ze słońca, nawet w niesprzyjających warunkach zabudowy.