Instrat: ograniczenie raportowania ESG to błąd. Polska gospodarka może stracić
Fundacja Instrat krytycznie ocenia plany ograniczenia raportowania ESG w ramach unijnego pakietu Omnibus. Eksperci wskazują, że deregulacja nie poprawi innowacyjności i konkurencyjności firm, a wręcz pozbawi je szans na inwestycje w efektywność energetyczną. Ich zdaniem raportowanie ESG pozwala firmom lepiej zarządzać zużyciem energii, a także zwiększa ich atrakcyjność dla inwestorów. Instrat podkreśla, że rezygnacja z raportowania może zaszkodzić zwłaszcza polskim przedsiębiorstwom, które przygotowały już systemy do monitorowania swojego wpływu na środowisko.
Deregulacja ESG to chaos dla firm
Fundacja Instrat zwraca uwagę, że unijny pakiet Omnibus to daleko idąca ingerencja w dopiero co przyjęte regulacje. Zmiany zaproponowane przez Komisję Europejską ograniczą obowiązek raportowania wyłącznie do około 500 największych firm w Polsce, podczas gdy obecnie dyrektywą CSRD objętych jest ponad 3 500 przedsiębiorstw.
Według Kamila Laskowskiego, starszego analityka w Instracie, taka deregulacja to krok wstecz.
Polskie i europejskie firmy od dawna szykują się do nowych wymogów sprawozdawczych w zakresie zrównoważonego rozwoju. Najpoważniejszą proponowaną zmianą jest zdecydowane ograniczenie raportowania do największych spółek. Zgadzam się, że przemyślenie obecnych regulacji ESG jest potrzebne, ale nie wylewajmy dziecka z kąpielą. – ostrzega Laskowski.
Raportowanie ESG sprzyja oszczędnościom i innowacjom
Eksperci Instratu podkreślają, że raportowanie ESG może stymulować innowacyjność i oszczędności. Wprowadzenie obowiązku monitorowania emisji i zużycia energii sprawiło, że firmy zaczęły ze sobą konkurować w zakresie efektywności energetycznej.
Laskowski wyjaśnia, że wiele firm po raz pierwszy dokładnie przeanalizowało swoją strukturę zużycia paliw i energii, co pozwoliło im dostrzec nieefektywności i ograniczyć koszty.
Gdy informacje o zużyciu paliw i energii przez przedsiębiorstwa stają się jawne, firmy zaczynają w tym zakresie konkurować. Proces raportowania ESG pozwolił firmom dokładnie zidentyfikować strukturę zużycia energii i odkryć ewentualną niegospodarność, co przekłada się na faktyczne oszczędności. – mówi ekspert.
Polskie firmy mogą wypaść z radarów inwestorów
Instrat ostrzega, że ograniczenie obowiązków raportowania ESG sprawi, iż mniejsze firmy znikną z pola widzenia inwestorów. Obecnie globalne fundusze i instytucje finansowe przywiązują dużą wagę do strategii dekarbonizacji i zrównoważonego rozwoju.
Prezes Fundacji Instrat Michał Hetmański zwraca uwagę, że firmy nieprzygotowane do raportowania ESG mogą mieć trudności z pozyskaniem kapitału.
„Inwestorzy mają znaczne środki na firmy z jasnymi ambicjami zmniejszenia swojego śladu środowiskowego. Żeby ocenić, które przedsiębiorstwa mogą do takich zaliczyć, potrzebują danych. Jeżeli ograniczymy obowiązki raportowania ESG tylko do największych przedsiębiorstw, to te mniejsze znikną z pola widzenia inwestorów” – wyjaśnia Hetmański.
Brakuje centralnej bazy danych ESG
Kolejnym problemem wskazywanym przez Instrat jest brak łatwego dostępu do danych ESG. Obecnie nie istnieje jedno państwowe centrum zbierające informacje o emisjach i strategiach klimatycznych polskich firm.
Instrat uruchomił własny portal esg.instrat.pl – pierwszą w Polsce bazę danych o śladzie węglowym i celach klimatycznych przedsiębiorstw. Organizacja zwraca jednak uwagę, że takie zadanie powinno być realizowane na poziomie rządowym.
Co najmniej kilka razy w miesiącu dostajemy wiadomości od polskich firm, które dopytują o dane ESG i ich nowe obowiązki. Cieszy nas, że możemy je wspierać, ale to nie powinno być zadanie organizacji pozarządowej, a państwowej agencji. – mówi Laskowski.
Odpowiedź na unijną deregulację ESG
Analiza Instratu jest reakcją na plany Komisji Europejskiej dotyczące ograniczenia obowiązku raportowania ESG, które znalazły się w pakiecie Omnibus. Nowe przepisy mają zwolnić większość firm z raportowania wpływu na środowisko i przestrzegania praw człowieka w łańcuchach dostaw.
Według ustaleń medialnych, UE planuje zmiany w kluczowych dyrektywach – CSRD oraz CSDDD. Nowe przepisy przewidują m.in.:
- ograniczenie raportowania tylko do firm zatrudniających powyżej 1 000 pracowników i osiągających przychody powyżej 450 mln euro,
- brak obowiązku monitorowania dalszych dostawców – firmy będą kontrolować jedynie bezpośrednich partnerów biznesowych,
- ograniczenie odpowiedzialności prawnej – przedsiębiorstwa nie będą już ponosić wspólnotowej odpowiedzialności, a jedynie podlegać regulacjom krajowym,
- łagodniejsze wymagania dotyczące strategii klimatycznych, które nie będą już obowiązkowe.
Kontrowersje wokół zmian
Ograniczenie raportowania ESG budzi kontrowersje nie tylko w Polsce. Zwolennicy deregulacji podkreślają, że dotychczasowe regulacje są kosztowne i skomplikowane, co osłabia konkurencyjność europejskich firm.
Z kolei organizacje ekologiczne i przedstawiciele biznesu ostrzegają, że UE wycofuje się z kluczowych reform klimatycznych.
Maria van der Heide z organizacji ShareAction skrytykowała kierunek zmian.
Jeśli te zmiany się potwierdzą, będzie to skrajnie nieodpowiedzialne. Kluczowe regulacje dotyczące walki z kryzysem klimatycznym i nadużyciami korporacyjnymi są usuwane w ekspresowym tempie i za zamkniętymi drzwiami. – powiedziała.
Wpływ na polskie firmy
Instrat zwraca uwagę, że polskie firmy już zainwestowały w systemy monitorowania ESG, a zmiany mogą osłabić ich pozycję na rynku.
Deregulacja niesie mieszane konsekwencje:
- mniej obowiązków raportowych, co oznacza niższe koszty administracyjne,
- ryzyko utraty kontraktów z zagranicznymi firmami, które mogą wymagać wyższych standardów ESG,
- problemy dla eksporterów, ponieważ brak wspólnych regulacji może utrudnić działalność na rynkach UE.
Co dalej?
Projekt ustawy Omnibus ma zostać oficjalnie zaprezentowany 26 lutego 2025 roku. Ostateczna decyzja będzie zależeć od Parlamentu Europejskiego i Rady UE.
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Ponad 2,5 mld zł na „Dystrybucję kolejową 4.0.” – PGE modernizuje sieć zasilającą kolej
PGE otrzymała ponad 2,56 mld zł na modernizację sieci dystrybucyjnej dla kolei. Projekt zwiększy bezpieczeństwo, jakość energii i umożliwi integrację OZE z infrastrukturą kolejową.
Zmiany w zagospodarowaniu elektroodpadów coraz bliżej. Resort klimatu szykuje nowe obowiązki dla użytkowników PV
Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad nowelizacją przepisów dotyczących zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Projekt zakłada m.in. nowe obowiązki dla użytkowników starszych paneli fotowoltaicznych oraz wprowadzenie instytucji autoryzowanego przedstawiciela dla zagranicznych firm. Nowela ma dostosować polskie przepisy do unijnego prawa i może wejść w życie jeszcze w tym roku.
Baltic Towers rusza z produkcją. Gdańska fabryka wież wiatrowych osiągnie pełną moc do 2026 roku
Na gdańskiej wyspie Ostrów powstaje największa i najnowocześniejsza fabryka morskich wież wiatrowych w Europie. Baltic Towers, wspólne przedsięwzięcie ARP i GRI Renewable Industries, już w przyszłym tygodniu rozpocznie produkcję. Do końca 2026 roku zakład osiągnie pełną zdolność operacyjną – będzie mógł wytwarzać ponad 150 wież rocznie.
Engie kończy z węglem w Słupsku. Powstaje nowoczesna pompa ciepła za 70 mln zł
W Słupsku rozpoczęto budowę nowego, ekologicznego źródła ciepła opartego na pompie ciepła i kogeneracji gazowej. Inwestycja spółki Engie ma umożliwić całkowite odejście od węgla i pokryć nawet 20% rocznego zapotrzebowania miasta na ciepło.
Tytuł: Polenergia i Equinor ruszają z budową farm wiatrowych Bałtyk 2 i 3. Start produkcji w 2027 roku
Polenergia i Equinor ogłosiły rozpoczęcie budowy morskich farm wiatrowych MFW Bałtyk 2 i 3 o łącznej mocy 1440 MW. Inwestycja warta 27 mld zł ma ruszyć z pierwszą produkcją energii już w 2027 roku. Projekt ma pełne finansowanie i zabezpieczenia, a trwają przygotowania do kolejnej aukcji dla MFW Bałtyk 1.
Aiko Solar wygrywa drugi spór patentowy z Maxeon w Holandii
Chiński producent modułów fotowoltaicznych Aiko Solar odniósł drugie zwycięstwo w holenderskim sądzie przeciwko firmie Maxeon Solar. Sąd w Hadze odrzucił wniosek o zabezpieczenie roszczeń dotyczących patentu EP2297788B1. Decyzja zapadła z powodów proceduralnych. Maxeon zapowiada kontynuowanie działań prawnych w ramach Jednolitego Sądu Patentowego UE.
Komentarze