Naturalny wodór w skorupie kontynentalnej – potencjał, ograniczenia i geologiczne uwarunkowania
Naturalny wodór może stać się istotnym źródłem czystej energii dla przemysłu i trudnych do dekarbonizacji sektorów. Najnowszy przegląd badawczy opublikowany 13 maja 2025 r. w Nature Reviews Earth & Environment ujawnia, w jakich warunkach dochodzi do jego powstawania i akumulacji w skorupie kontynentalnej. To pierwszy tak kompleksowy opis geologicznych procesów, które mogą zadecydować o przyszłości „białego wodoru”.
Jak powstaje naturalny wodór w skorupie ziemskiej?
Autorzy publikacji, m.in. Chris J. Ballentine i Barbara Sherwood Lollar, opisują dwa główne mechanizmy generowania wodoru w skorupie kontynentalnej:
- Reakcje woda–skała, w których żelazo Fe²⁺ utlenia się do Fe³⁺ (głównie w ultrazasadowych skałach), zachodzące stosunkowo szybko – od tysięcy do milionów lat, szczególnie w silnie spękanych skałach.
- Radioliza wody, czyli rozpad cząsteczek H₂O pod wpływem promieniowania pochodzącego z uranu, toru i potasu w skałach górnej części skorupy, zachodzący w perspektywie dziesiątek do setek milionów lat.
Choć mechanizmy te są dobrze poznane, oszacowanie ilości wodoru generowanego metodą reakcji woda–skała pozostaje obarczone większą niepewnością niż w przypadku radiolizy.
Gdzie szukać podziemnych złóż wodoru?
Według naukowców najbardziej perspektywiczne obszary to:
- ofiolity na krawędziach kontynentów (fragmenty skorupy oceanicznej wyniesione na ląd),
- tereny zbudowane z granitów alkalicznych,
- obszary wielkich prowincji magmowych (LIPs),
- zielone łupki i batolity TTG z eonu archaicznego.
Aby możliwa była akumulacja wodoru w formie nadającej się do wydobycia, potrzebne są cztery warunki: źródło wodoru, obecność wody, kanały transportowe i pułapka geologiczna (np. nieprzepuszczalne skały nadkładu).
Znane już przypadki, jak złoże Bourakebougou w Mali, dowodzą, że naturalne akumulacje wodoru o czystości >90% są możliwe. Częściej jednak spodziewać się można wodoru zmieszanego z helem, azotem i innymi gazami. Obecność helu może być pomocnym wskaźnikiem – jego detekcja w płynach przypowierzchniowych może sygnalizować obecność gazów głęboko pod ziemią.
Niewyczerpany, ale nieodnawialny zasób
Z perspektywy klimatycznej i przemysłowej naturalny wodór wydaje się atrakcyjnym zasobem – jego pozyskanie wiąże się z niewielkim śladem węglowym. Jednak autorzy wyraźnie zaznaczają:
naturalny wodór nie jest zasobem odnawialnym w skali dekad czy stuleci.
Systemy kontynentalne nie regenerują się wystarczająco szybko, by uznać je za odnawialne źródło energii w kontekście polityki klimatycznej.
Zobacz również:- Eksplozja, ogień i wodór. Rumunia odkrywa naturalne złoże wodoru pod ciśnieniem
- Polska może mieć własne złoża białego wodoru. AGH wskazuje potencjalne lokalizacje
Źródło: Nature Reviews Earth & Environment
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Huawei zasili największy magazyn energii w Danii: 132 MWh dla Everspring
Huawei Digital Power dostarczy technologię magazynowania energii dla projektu Everspring o mocy 132 MWh. Projekt ma być gotowy do pracy z siecią na wiosnę 2026 roku. W realizację inwestycji zaangażowane są także duńska firma Energrid oraz bank Ringkjøbing Landbobank.
Europejski rynek PPA rośnie: 1 429 MW w czerwcu, fotowoltaika dominuje
Czerwiec 2025 przyniósł wyraźne odbicie na europejskim rynku PPA. Deweloperzy podpisali 20 umów o łącznej mocy 1 429 MW, z czego ponad 80% przypadło na fotowoltaikę. To oznacza wzrost o 700% względem maja oraz 40% więcej transakcji.
Westinghouse i Energoatom rozwijają produkcję paliwa jądrowego w Ukrainie – krok w stronę niezależności energetycznej
Ukraina przyspiesza uniezależnianie się od rosyjskich dostaw paliwa jądrowego. Westinghouse i Energoatom podpisały umowę o uruchomieniu linii montażu zestawów paliwowych VVER-1000 w kraju.
Dofinansowanie do 95% na fotowoltaikę i pompy ciepła w Wadowicach
Gmina Wadowice ogłosiła nabór do projektu dotyczącego odnawialnych źródeł energii. Mieszkańcy mogą otrzymać nawet 95% dofinansowania na pompy ciepła, instalacje fotowoltaiczne i magazyny energii. Dokumenty można składać do 1 sierpnia 2025 r. Projekt zostanie zrealizowany tylko po uzyskaniu dofinansowania przez gminę.
Direct Air Capture: Technologia dla klimatu, ale nie wszędzie się opłaca
Usuwanie CO₂ z atmosfery może wspomóc walkę ze zmianami klimatu, ale – jak pokazuje nowe badanie – skuteczność i opłacalność tej technologii w Niemczech zależy w dużej mierze od lokalnych warunków pogodowych i dostępności OZE.
Dane na wagę emisji: jak benchmarking energetyczny przybliża firmy do celu net-zero
Budynki odpowiadają za niemal jedną czwartą emisji gazów cieplarnianych w Wielkiej Brytanii. W walce o net-zero, to właśnie precyzyjne dane energetyczne stają się kluczem do skutecznych działań redukujących emisje. Jak benchmarking i nowe technologie wspierają firmy w realizacji tego celu? Wyjaśnia Graham Paul, dyrektor ds. realizacji usług w TEAM Energy.
Komentarze