Co to jest net-billing?
Net-biling to system rozliczania prosumentów, który pojawił się w 2022 roku. Na czym polega? Jakie są jego zasady? Sprawdź!
Co to jest net-billing?
Net-billing to metoda rozliczenia energii z odnawialnych źródeł energii opierająca się na wartości wyprodukowanego prądu. Ważna cechą, charakterystyczną dla net-billingu jest to, że energia eksportowana (oddawana do sieci) i energia importowana (pobierana z sieci) są mierzone osobno i mają różną cenę.
Definicja
Zgodnie z definicją przedstawioną w dokumencie “Net Billing Schemes. Innovation Landscape Brief” opracowanym przez Międzynarodową Agencję Energii Odnawialnej IRENA, net-billing to “sposób na obciążanie oraz wynagradzanie prosumentów, na podstawie rzeczywistej, rynkowej wartości energii elektrycznej; bilansowanie tego, co konsumują i tego, co wstrzykują do sieci.”
Jest to zatem nowoczesny sposób rozliczeń, który stara się pogodzić interesy prosumentów, nie narażając jednocześnie bezpieczeństwa sieci energetycznych. Odniesienie net-billingu do rynkowego zapotrzebowania na energię sprawia, że część odpowiedzialności za stabilność infrastruktury energetycznej zostaje przeniesiona na prosumenta. Dbając o rentowność swojej inwestycji, dąży on przesyłania energii do sieci tylko wtedy, gdy jest to wymagane przez odbiorców, a co za tym idzie – opłacalne.
Zasady net-billingu w Polsce
W net-billingu nadwyżki energii elektrycznej wyprodukowane przez mikroinstalację prosumencką są wprowadzane do sieci i wyceniane przez sprzedawcę zobowiązanego lub sprzedawcę wybranego, po cenie rynkowej.
Do rozliczeń, w pierwszym etapie wprowadzania ustawy, służy średnia miesięczna cena energii (RCEm). Od 1 lipca 2024 roku do obliczenia wartości energii w net-billingu służy cena godzinowa.
Ustalona wartość energii wpływa na specjalne konto prosumenckie i stanowi tzw. depozyt prosumencki, czyli pewnego rodzaju fundusz, z którego są pobierane środki na pokrycie kosztów energii pobranej z sieci (środków z depozytu nie można przeznaczyć na pokrycie kosztów dystrybucji). Energia pobierana z sieci jest wyliczana zgodnie z taryfą sprzedawcy.
Okres rozliczeniowy w tak skonstruowanym modelu net-billingu wynosi 12 miesięcy. Oznacza to, że wartość energii będzie można wykorzystać przez rok od momentu przypisania jej do konta. Jeśli depozyt prosumencki nie zostanie w pełni wykorzystany, zostanie on częściowo zwrócony prosumentowi. Zwrot nie przekroczy jednak 20% wartości energii wprowadzonej w danym miesiącu. Sprzedawca dokona zwrotu do końca 13 miesiąca.
Podsumowanie najważniejszych zasad systemu prosumeckiego net-billing
- Nadwyżki energii są wyceniane po cenie rynkowej – początkowo według średniej ceny miesięcznej, a od 2024 po giełdowej stawce godzinowej.
- Wycena energii pobranej z sieci po stawce detalicznej.
- Wartość oddanej energii stanowi tzw. depozyt prosumencki, czyli specjalny fundusz, z którego pokrywa się koszty energii czynnej pobranej z sieci.
- Depozyt prosumencki nie może bezpośrednio służyć do pokrywania kosztów dystrybucji – prosumentowi zawsze zostaną naliczone opłaty zmienne i dystrybucyjne.
- Depozyt prosumencki jest ważny 12 miesięcy. W 13 miesiący maksymalnie 20% wartości energii oddanej do sieci w danym miesiącu może zostać zwrócona.
- Sprzedaż nadwyżek energii nie jest objęta podatkiem VAT ani PIT.
- W przypadku ujemnych cen energii na giełdzie prosument będzie miał obowiązek wyłączyć instalację.
Jak przejść na net-billing?
Ustawodawca dał prosumentom możliwość migracji z systemu opustów do net-billingu. Jak zatem przejść do net-billingu, jeśli do tej pory rozliczaliście się w ramach net-billingu? Zgodnie z zapisami ustawy o OZE, aby przejść do net-billingu należy złożyć swojemu sprzedawcy energii oświadczenie – nie później niż na 21 dni przed początkiem następnego kwartału. Oświadczenie to będzie jednak skutecznego dopiero od 1 lipca 2022 roku (do tego momentu, bez względu na chęć zmiany, w rozliczeniach będzie obowiązywać net-metering).
Od kiedy obowiązuje net-billing?
Net-billing formalnie obowiązuje w Polsce od 1 kwietnia 2022 roku. Prosumenci mogą z niego korzystać przez 15 lat, licząc od daty wprowadzenia energii do sieci po raz pierwszy, jednak nie dłużej niż do 30 czerwca 2039 roku.
Czy net-billing się opłaca?
Wokół opłacalności net-billingu narosło sporo mitów i nieporozumień. Aby dokładnie zrozumieć, jak net billing przekłada się na realne korzyści finansowe i jak maksymalizować oszczędności dzięki swojej instalacji PV, zapoznaj się z artykułem „Opłacalność fotowoltaiki„. Znajdziesz tam szczegółową analizę wpływu różnych czynników na rentowność inwestycji w panele słoneczne, w tym wpływ systemu net billing. Możesz również dokonać własnych kalkulacji: sprawdź kalkulator fotowoltaiki, który pomoże Ci dokonać obliczeń.
Jaki system zastąpił net-billing?
Net-billing zastąpił obowiązujący od 2016 roku do 2022 roku system opustów (net-metering). Instalacje, które zostały zgłoszone do 31 marca 2022 roku zachowują prawno do korzystania z systemu opustów.
Oznacza to, że w Polsce równolegle funkcjonują dwa typy systemów prosumenckich:
- net-billing – dla osób przyłączonych do sieci od 1 kwietnia 2022 roku;
- system opustów – dla osób podłączonych do sieci do 31 marca 2022 roku.
Zasady poprzedniego systemu znajdziesz w naszym artykule na stronie: Co jest net-metering (system opustów)?.
Okres rozliczeniowy w kontekście net-billingu – co musisz wiedzieć?
W przypadku net-billingu pojęciem tym potocznie określa się czas ważności depozytu prosumenckiego (okres ważności środków ze sprzedaży energii). W przypadku umowy ze sprzedawcą energii, jest to poprostu okres dla którego sprzedawca podsumowuje energię sprzedaną i kupioną przez prosumenta. Okresy rozliczeniowe oferowane przez sprzedawców najczęściej wynoszą 1 miesiąc, 2 miesiące, 6 miesięcy lub 12 miesięcy. I co istotne, krótszy niż 12 miesięcy okres rozliczeniowy u sprzedawcy nie sprawi, że część naszej energii przepadnie. By uniknąć komplikacji w rozliczeniach, prosumentom zaleca się (w miarę możliwości) korzystanie z 12 miesięcznego lub przynajmniej 6 miesięcznego okresu rozliczeniowego u sprzedawcy.
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Energa Obrót zapewni energię dla Rafinerii Gdańskiej do 2028 roku
Energa Obrót wygrała przetarg Rafinerii Gdańskiej na dostawy energii elektrycznej do 2028 roku. Umowa obejmuje ponad 2 TWh energii i umacnia pozycję Energi jako kluczowego partnera biznesowego w regionie.
ORLEN z decyzją środowiskową dla Baltic East – druga morska farma coraz bliżej realizacji
Projekt Baltic East, druga morska farma wiatrowa Grupy ORLEN, otrzymał kluczową decyzję środowiskową. Inwestycja o mocy 1 GW zasili ponad 1,25 mln gospodarstw domowych czystą energią i otwiera drogę do udziału w pierwszej polskiej aukcji offshore wind.
Inwestycje w OZE osiągnęły 807 mld USD w 2024 roku – raport IRENA
Globalne inwestycje w transformację energetyczną wzrosły do rekordowych 2,4 bln USD w 2024 r., jednak tempo wzrostu w sektorze OZE wyraźnie spowolniło.
CPK rozpoczyna przygotowania do pierwszego odwiertu geotermalnego
Centralny Port Komunikacyjny podpisał umowę na przygotowanie dokumentacji dla pierwszego odwiertu geotermalnego. To krok w stronę wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie nowego lotniska w Nowym Oryszewie.
TAURON EKO Premium zasili stacje ładowania eTAURON w 2026 roku
TAURON zakontraktował zieloną energię EKO Premium dla swojej sieci stacji ładowania eTAURON na 2026 rok. Dzięki temu niemal wszystkie ładowarki koncernu będą korzystać z energii pochodzącej wyłącznie z OZE, wspierając rozwój elektromobilności i redukcję emisji CO2.
Cyfrowy bliźniak EC Elbląg. Energa rozwija zaawansowane narzędzia AI w energetyce
Energa wdraża kolejny projekt typu digital twin. Wirtualny model Elektrociepłowni Elbląg ma usprawnić zarządzanie złożonym układem wytwórczym i wesprzeć planowanie inwestycji. Pierwsze funkcjonalności pojawią się w 2026 roku. Cyfrowy bliźniak EC Elbląg – po co powstaje? Elektrociepłownia Elbląg to dziś trzy różne źródła energii: blok biomasowy, kotłownia rezerwowo-szczytowa oraz ostatni kocioł węglowy, który w zmniejszonej […]