NIK ostro o gospodarce surowcami energetycznymi: brak strategii, fiasko NABE, zagrożone bezpieczeństwo energetyczne Polski
Najwyższa Izba Kontroli w najnowszym raporcie alarmuje: Polska nie radzi sobie z racjonalnym wykorzystaniem i ochroną własnych zasobów surowców energetycznych. Brakuje bilansu energetycznego, opóźniono kluczowe strategie, a projekt Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego zakończył się fiaskiem. To wszystko może zagrozić bezpieczeństwu energetycznemu kraju.
Nierzetelna polityka surowcowa państwa
Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła działania administracji państwowej w zakresie zabezpieczenia i wykorzystania krajowych zasobów surowców energetycznych. Główne zarzuty dotyczą wieloletnich opóźnień w przygotowaniu dokumentów strategicznych – m.in. Polityki energetycznej Polski do 2040 r. (PEP2040) oraz Polityki Surowcowej Państwa. Pierwszy dokument przyjęto z ośmioletnim opóźnieniem, drugi – z czteroletnim. NIK wskazuje również na brak bilansu energetycznego kraju, nieuwzględniającego m.in. zapotrzebowania ciepłowni na paliwa kopalne, co znacząco utrudnia planowanie długofalowej polityki surowcowej.
Co więcej, mimo ustawowych zapisów z 2023 r., do końca objętego kontrolą okresu (kwiecień 2023 r.) nie zainicjowano żadnego postępowania o uznanie złóż za strategiczne. Oznacza to, że nadal nie chroni się kluczowych złóż węgla przed zabudową czy dezinwestycją.
Fiasko projektu NABE i brak nadzoru nad restrukturyzacją
Za jedną z „spektakularnych porażek” transformacji energetycznej NIK uznał fiasko projektu wydzielenia aktywów węglowych ze spółek energetycznych i utworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. Projekt ten miał umożliwić kontrolowaną transformację sektora energetycznego, ale z powodu licznych zaniechań Ministerstwa Aktywów Państwowych – m.in. braku skutecznego nadzoru, nieprzygotowania ustawy gwarancyjnej i opóźnień w reorganizacji spółek – nie został zrealizowany.
Wśród niedopełnionych zadań znalazły się również niewdrożone reformy w sektorze węgla brunatnego (m.in. brak decyzji o budowie nowych kompleksów energetycznych) oraz brak bilansu dla górnictwa węgla kamiennego. Przez to niemożliwe jest racjonalne planowanie inwestycji odtworzeniowych oraz zabezpieczenie dostępu do złóż – szczególnie w kontekście zamykania kopalń.
Zasoby są, ale ich przyszłość niepewna
Według danych NIK, Polska dysponuje wystarczającymi zasobami krajowego węgla brunatnego (614 mln ton) i kamiennego (planowane wydobycie – 484,2 mln ton) do pokrycia prognozowanego zapotrzebowania do 2040 r. Jednak dalsze eksploatowanie tych zasobów wymaga skutecznej ochrony złóż i przewidywalnych decyzji inwestycyjnych. W przeciwnym razie, po zamknięciu kopalń, w złożach może pozostać nawet 862 mln ton węgla kamiennego – surowca niemożliwego do wydobycia.
Z kolei w przypadku gazu ziemnego sytuacja jest bardziej wymagająca – zasoby zagospodarowane w 2022 r. (51,5 mld m³) nie są wystarczające do pokrycia krajowego zapotrzebowania do 2040 r., szacowanego na 22,2 mld m³ rocznie. Polska będzie musiała nadal polegać na imporcie.
NIK przestrzega także przed ryzykiem opóźnień w uruchomieniu energetyki jądrowej, co może oznaczać konieczność przedłużonego wykorzystania źródeł opartych na paliwach kopalnych. Tym bardziej istotne staje się zabezpieczenie istniejących krajowych złóż.
Zobacz również:- Gaz kluczowym elementem bezpieczeństwa energetycznego Polski – podsumowanie debaty na EKG 2025
- Nowa era bezpieczeństwa energetycznego – podsumowanie szczytu w Londynie
- EBOR inwestuje w Polsce 500 mln euro. Bezpieczeństwo energetyczne wśród priorytetów
Źródło: NIK
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Energa Obrót zapewni energię dla Rafinerii Gdańskiej do 2028 roku
Energa Obrót wygrała przetarg Rafinerii Gdańskiej na dostawy energii elektrycznej do 2028 roku. Umowa obejmuje ponad 2 TWh energii i umacnia pozycję Energi jako kluczowego partnera biznesowego w regionie.
ORLEN z decyzją środowiskową dla Baltic East – druga morska farma coraz bliżej realizacji
Projekt Baltic East, druga morska farma wiatrowa Grupy ORLEN, otrzymał kluczową decyzję środowiskową. Inwestycja o mocy 1 GW zasili ponad 1,25 mln gospodarstw domowych czystą energią i otwiera drogę do udziału w pierwszej polskiej aukcji offshore wind.
Inwestycje w OZE osiągnęły 807 mld USD w 2024 roku – raport IRENA
Globalne inwestycje w transformację energetyczną wzrosły do rekordowych 2,4 bln USD w 2024 r., jednak tempo wzrostu w sektorze OZE wyraźnie spowolniło.
CPK rozpoczyna przygotowania do pierwszego odwiertu geotermalnego
Centralny Port Komunikacyjny podpisał umowę na przygotowanie dokumentacji dla pierwszego odwiertu geotermalnego. To krok w stronę wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie nowego lotniska w Nowym Oryszewie.
TAURON EKO Premium zasili stacje ładowania eTAURON w 2026 roku
TAURON zakontraktował zieloną energię EKO Premium dla swojej sieci stacji ładowania eTAURON na 2026 rok. Dzięki temu niemal wszystkie ładowarki koncernu będą korzystać z energii pochodzącej wyłącznie z OZE, wspierając rozwój elektromobilności i redukcję emisji CO2.
Cyfrowy bliźniak EC Elbląg. Energa rozwija zaawansowane narzędzia AI w energetyce
Energa wdraża kolejny projekt typu digital twin. Wirtualny model Elektrociepłowni Elbląg ma usprawnić zarządzanie złożonym układem wytwórczym i wesprzeć planowanie inwestycji. Pierwsze funkcjonalności pojawią się w 2026 roku. Cyfrowy bliźniak EC Elbląg – po co powstaje? Elektrociepłownia Elbląg to dziś trzy różne źródła energii: blok biomasowy, kotłownia rezerwowo-szczytowa oraz ostatni kocioł węglowy, który w zmniejszonej […]
Komentarze