Polska podzieli 65 mld zł z funduszu klimatycznego. Ruszyły konsultacje
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej rozpoczęło konsultacje Planu Społeczno-Klimatycznego. Dokument określa zasady wydatkowania 65 mld zł z unijnego Społecznego Funduszu Klimatycznego. Środki te mają złagodzić skutki wejścia w życie systemu ETS2 i wspomóc gospodarstwa domowe, małe firmy i użytkowników transportu. Konsultacje potrwają do 30 czerwca.
Polska największym beneficjentem funduszu
Społeczny Fundusz Klimatyczny (SFK) to nowy instrument Unii Europejskiej, który ma przeciwdziałać negatywnym skutkom rozszerzenia systemu handlu emisjami EU ETS o sektory budownictwa i transportu (ETS2). System ETS2 ma wejść w życie od 2027 r., jednak Polska zabiega o jego opóźnienie, przy jednoczesnym utrzymaniu terminu uruchomienia SFK.
Zgodnie z zaprezentowanym Planem Społeczno-Klimatycznym (PSK), Polska otrzyma największy udział w SFK – około 18 proc. dostępnych środków. Oznacza to około 11,4 mld euro (czyli około 65 mld zł) w latach 2026–2032. Kwota ta obejmuje zarówno środki unijne, jak i wymagany krajowy wkład własny w wysokości 25 proc.
Cele i formy wsparcia zapisane w planie
Resort funduszy podkreśla, że celem SFK jest wsparcie grup szczególnie narażonych na ubóstwo energetyczne. Z tego powodu aż 37,5 proc. kwoty dofinansowania ma trafić na tzw. komponent osłonowy, czyli bezpośrednią pomoc finansową dla obywateli. Wsparcie będzie udzielane w formie grantów, dotacji, pożyczek oraz bonów na koszty ogrzewania i energii.
Dodatkowo 15 proc. budżetu funduszu zostanie przekazane regionom, które będą uczestniczyć w jego zarządzaniu. Plan został opracowany przez MFiPR we współpracy z samorządami, partnerami społecznymi, gospodarczymi, organizacjami pozarządowymi oraz innymi ministerstwami.
Na co można przeznaczyć środki?
Środki z SFK będzie można przeznaczyć m.in. na:
Modernizację budynków i pomoc społeczną
- Wymianę źródeł ciepła i termomodernizację budynków mieszkalnych.
- Rozwój budownictwa socjalnego i komunalnego.
- Renowację budynków mikroprzedsiębiorstw.
- Tworzenie mieszkań wspomaganych dla osób zagrożonych ubóstwem energetycznym.
- Wsparcie doradztwa energetycznego i społeczności energetycznych.
Transport publiczny i infrastruktura
- Zakup taboru kolejowego i autobusowego.
- Modernizację przystanków i stacji kolejowych wraz z parkingami.
- Rozwój infrastruktury pieszo-rowerowej, w tym ciągów pieszo-rowerowych, przejść, kładek i wind.
- Inwestycje w systemy typu „parkuj i jedź”.
- Rozbudowę infrastruktury rowerowej oraz transportu na żądanie.
Bezpośrednie wsparcie finansowe
- Bony na koszty energii i ogrzewania dla gospodarstw dotkniętych ubóstwem energetycznym.
ETS2 i rosnące koszty emisji CO2
Wdrożenie ETS2 ma znacząco wpłynąć na koszty życia obywateli. System obejmie emisje związane z transportem drogowym oraz budynkami. Zgodnie z prognozami Centrum Analiz Energetyczno-Klimatycznych (CAKE), cena emisji CO2 w ramach połączonego ETS1 i ETS2 może wynieść około 180 euro za tonę w 2040 r. i aż 460 euro w 2050 r. To oznacza potencjalny wzrost cen paliw oraz kosztów ogrzewania domów.
Polska nie jest osamotniona w obawach dotyczących skutków ETS2 – ponad 10 państw członkowskich UE popiera potrzebę zmian w systemie. Wciąż jednak trwają negocjacje dotyczące kształtu i harmonogramu jego wdrażania.
Czas na konsultacje społeczne
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej oczekuje na uwagi do projektu Planu Społeczno-Klimatycznego do 30 czerwca. Dokument ten stanowi podstawę do uruchomienia finansowania ze Społecznego Funduszu Klimatycznego w Polsce i będzie wdrażany w latach 2026–2032.
Zobacz również:- ETS2 – nowe podatki, nowe możliwości? 300 mld euro na zieloną transformację i wsparcie dla najuboższych
- Polska proponuje przesunięcie obowiązku ETS2. Wsparcie ponad 10 państw UE, ale bez wspólnej wizji
- Czym jest ETS2?
- Czy paliwo zdrożeje przez ETS2? Polska negocjuje warunki z UE
- Unijny podatek węglowy ETS2 już w 2027 roku. Ekspert ostrzega: „To polityczna bomba z opóźnionym zapłonem”
Źródło: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej / PAP
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
URE: pięciu wytwórców otrzyma 1,5 mld zł wsparcia z drugiej aukcji kogeneracyjnej 2025
Ponad 6 TWh energii z wysokosprawnej kogeneracji zyska wsparcie państwa – rozstrzygnięto drugą w tym roku aukcję na premię kogeneracyjną.
Qair Polska planuje 5 TWh zielonej energii rocznie do 2030 roku. Firma chce mieć 3 GW mocy i rozbudować magazyny energii
Qair Polska zapowiada ambitne cele na najbliższe lata – do 2030 roku chce dostarczać ponad 5 TWh energii odnawialnej rocznie dla odbiorców w Polsce. Kluczowe mają być rozwój magazynów energii, hybrydyzacja instalacji i zmiany legislacyjne – w tym ustawa wiatrakowa.
ESG zmienia reguły gry. Firmy przechodzą od compliance do strategii
Rosnące znaczenie ESG nie ogranicza się już do spełniania wymogów prawnych. Coraz więcej firm dostrzega w nim szansę na budowanie przewagi konkurencyjnej i długoterminowego sukcesu. Przejście od compliance do strategicznego zarządzania ESG staje się nowym standardem – także w Polsce.
Naturalny wodór w skorupie kontynentalnej – potencjał, ograniczenia i geologiczne uwarunkowania
Naturalny wodór może stać się istotnym źródłem czystej energii dla przemysłu i trudnych do dekarbonizacji sektorów. Najnowszy przegląd badawczy opublikowany 13 maja 2025 r. w Nature Reviews Earth & Environment ujawnia, w jakich warunkach dochodzi do jego powstawania i akumulacji w skorupie kontynentalnej. To pierwszy tak kompleksowy opis geologicznych procesów, które mogą zadecydować o przyszłości „białego wodoru”.
177 mld USD na energetykę. IEA o kredytach eksportowych
Rola agencji kredytów eksportowych (ECA) w finansowaniu energetyki rośnie, zwłaszcza w kontekście wsparcia transformacji energetycznej. Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) po raz pierwszy uwzględniła ich działania w swoim sztandarowym raporcie World Energy Investment 2025. Od 2014 r. ECAs udzieliły wsparcia energetycznego o wartości 177 mld USD, z czego coraz większa część trafia do projektów związanych z OZE.
Moc deszczu – nowa granica w energii odnawialnej
Deszcz może nie tylko podlewać uprawy czy zasilać rzeki, ale – jak pokazuje tekst Rose Morrison w Renewable Energy Magazine – również dostarczać energii elektrycznej. Dzięki nowatorskim technologiom, takim jak plug flow czy piezoelektryczne dyski, opady zyskują nową rolę w miksie OZE.
Komentarze