Polska reformuje rynek gazu – koniec monopolu Orlenu? Nowe przepisy otwierają drzwi dla niezależnych firm
Polska finalizuje reformę rynku gazu. Celem jest zwiększenie konkurencji na rynku, ułatwienie importu LNG przez prywatne firmy oraz przekazanie nadzoru nad rezerwami gazu Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych. To szansa na uniezależnienie się od dominacji Orlenu i przekształcenie Polski w regionalny hub gazowy.
Liberalizacja rynku gazu coraz bliżej
9 maja 2025 roku projekt nowelizacji ustawy gazowej trafił do końcowych prac legislacyjnych w Sejmie. Reforma ma znieść bariery, które do tej pory ograniczały dostęp niezależnych firm do rynku importu gazu – w tym skroplonego LNG – oraz dostosować polskie prawo do wymogów Unii Europejskiej.
Najważniejszą zmianą będzie przekazanie obowiązku utrzymywania strategicznych zapasów gazu państwu. Zadanie to ma przejąć Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych (RARS), która dziś odpowiada m.in. za magazynowanie ropy, paliw i rezerw medycznych. W nowym modelu to RARS, a nie firmy jak Orlen, będzie odpowiadać za gromadzenie i utrzymywanie zapasów gazu – także w magazynach zlokalizowanych poza Polską.
Gdańsk gotowy na dwóch graczy
Zmiany mają bezpośrednie przełożenie na terminal LNG w Gdańsku. Pierwszy FSRU (pływająca jednostka magazynująco-regazyfikacyjna) o mocy 6,1 mld m³ rocznie został już w całości zarezerwowany przez Orlen. Jednak infrastruktura lądowa terminalu budowana jest z myślą o obsłudze dwóch FSRU.
Drugi FSRU, planowany na 4,5 mld m³, został tymczasowo zawieszony w 2023 roku z powodu braku wystarczającego zainteresowania ze strony rynku. Jak wskazują eksperci, nowe przepisy mogą to zmienić.
„Jeśli rezerwy gazu będą nadzorowane centralnie, polski rynek stanie się atrakcyjny dla wielu europejskich traderów” – mówi Paweł Lont z Energy Traders Europe.
Gaz-System już zapowiada nową procedurę open season, która ma ocenić potencjał komercyjny dla drugiego FSRU w Gdańsku. W tle rośnie znaczenie Polski jako kierunku importowego dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej.
Ukraina i Słowacja patrzą na Polskę
Nowe regulacje mogą być szczególnie istotne dla państw odciętych od rosyjskiego gazu. Ukraina planuje w 2025 roku zatłoczyć do swoich magazynów 6 mld m³ gazu, a większość wolumenów ma pochodzić z importu z UE. Według Sergiya Makogona, byłego szefa ukraińskiego operatora TSOUA, Naftogaz mógłby zainteresować się dostępem do przepustowości w drugim terminalu LNG w Gdańsku.
Z kolei Słowacja, która na początku 2025 roku straciła dostęp do gazu rosyjskiego po wygaśnięciu umowy tranzytowej z Gazpromem, korzysta z połączenia z polskim systemem gazowym. Interkonektor o przepustowości 4,7 mld m³ z północy na południe może w przyszłości obsługiwać coraz większy wolumen LNG z Gdańska.
Polska a Bruksela – naprawa relacji
W listopadzie 2023 r. Komisja Europejska skierowała przeciwko Polsce skargę do Trybunału Sprawiedliwości UE, zarzucając zbyt restrykcyjne przepisy dotyczące magazynowania gazu, które ograniczały transgraniczny handel surowcem. Wprowadzenie nowego modelu, opartego na jednym operatorze rezerw (RARS), ma zakończyć ten spór i umożliwić pełną integrację Polski z unijnym rynkiem gazu.
Zobacz również:- RARS przejmie odpowiedzialność za zapasy gazu w Polsce – rząd przyjął projekt ustawy
- Polskie firmy zdominują budowę gazociągu dla FSRU w Zatoce Gdańskiej
- Gaz kluczowym elementem bezpieczeństwa energetycznego Polski – podsumowanie debaty na EKG 2025
Źródło: Upstream
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Cyfrowy bliźniak EC Elbląg. Energa rozwija zaawansowane narzędzia AI w energetyce
Energa wdraża kolejny projekt typu digital twin. Wirtualny model Elektrociepłowni Elbląg ma usprawnić zarządzanie złożonym układem wytwórczym i wesprzeć planowanie inwestycji. Pierwsze funkcjonalności pojawią się w 2026 roku. Cyfrowy bliźniak EC Elbląg – po co powstaje? Elektrociepłownia Elbląg to dziś trzy różne źródła energii: blok biomasowy, kotłownia rezerwowo-szczytowa oraz ostatni kocioł węglowy, który w zmniejszonej […]
ORLEN świętuje 400. dostawę LNG do terminalu w Świnoujściu
ORLEN odebrał w Świnoujściu już 400. dostawę LNG, co potwierdza rosnącą rolę terminalu w dywersyfikacji dostaw gazu do Polski. Prawie połowa importowanego gazu trafia do kraju właśnie tą drogą.
Zielone aluminium w motoryzacji: klucz do redukcji śladu węglowego aut do 2040 roku
Nowe badania pokazują, że przejście na zielone aluminium w produkcji samochodów może znacząco ograniczyć emisje CO2 w Europie. Eksperci wskazują, że ambitne cele i odpowiednie regulacje są niezbędne do osiągnięcia neutralności klimatycznej sektora motoryzacyjnego.
Kradzieże kabli ze stacji ładowania: rosnący problem w Polsce
W Polsce nasila się fala kradzieży kabli ze stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Straty operatorów, utrudnienia dla użytkowników i surowe kary to tylko część konsekwencji tego procederu.
Europejskie centra danych a wyzwania energetyczne – klucz do realizacji cyfrowych celów UE
Europa planuje potroić moce centrów danych w ciągu najbliższych lat, by wzmocnić swoją pozycję w sektorze AI. Jednak szybki rozwój tej branży wymaga pokonania poważnych barier energetycznych i infrastrukturalnych.
Globalne koncerny energetyczne ogłaszają inwestycje warte bilion dolarów na COP30 – priorytetem sieci i magazyny energii
Podczas szczytu COP30 w Belém światowe koncerny energetyczne zrzeszone w UNEZA zapowiedziały wzrost rocznych nakładów na transformację energetyczną do 148 mld USD. Inwestycje skoncentrują się na rozbudowie sieci i magazynów energii, aby sprostać globalnym celom klimatycznym.
Komentarze