Polska reformuje rynek gazu – koniec monopolu Orlenu? Nowe przepisy otwierają drzwi dla niezależnych firm
Polska finalizuje reformę rynku gazu. Celem jest zwiększenie konkurencji na rynku, ułatwienie importu LNG przez prywatne firmy oraz przekazanie nadzoru nad rezerwami gazu Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych. To szansa na uniezależnienie się od dominacji Orlenu i przekształcenie Polski w regionalny hub gazowy.
Liberalizacja rynku gazu coraz bliżej
9 maja 2025 roku projekt nowelizacji ustawy gazowej trafił do końcowych prac legislacyjnych w Sejmie. Reforma ma znieść bariery, które do tej pory ograniczały dostęp niezależnych firm do rynku importu gazu – w tym skroplonego LNG – oraz dostosować polskie prawo do wymogów Unii Europejskiej.
Najważniejszą zmianą będzie przekazanie obowiązku utrzymywania strategicznych zapasów gazu państwu. Zadanie to ma przejąć Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych (RARS), która dziś odpowiada m.in. za magazynowanie ropy, paliw i rezerw medycznych. W nowym modelu to RARS, a nie firmy jak Orlen, będzie odpowiadać za gromadzenie i utrzymywanie zapasów gazu – także w magazynach zlokalizowanych poza Polską.
Gdańsk gotowy na dwóch graczy
Zmiany mają bezpośrednie przełożenie na terminal LNG w Gdańsku. Pierwszy FSRU (pływająca jednostka magazynująco-regazyfikacyjna) o mocy 6,1 mld m³ rocznie został już w całości zarezerwowany przez Orlen. Jednak infrastruktura lądowa terminalu budowana jest z myślą o obsłudze dwóch FSRU.
Drugi FSRU, planowany na 4,5 mld m³, został tymczasowo zawieszony w 2023 roku z powodu braku wystarczającego zainteresowania ze strony rynku. Jak wskazują eksperci, nowe przepisy mogą to zmienić.
„Jeśli rezerwy gazu będą nadzorowane centralnie, polski rynek stanie się atrakcyjny dla wielu europejskich traderów” – mówi Paweł Lont z Energy Traders Europe.
Gaz-System już zapowiada nową procedurę open season, która ma ocenić potencjał komercyjny dla drugiego FSRU w Gdańsku. W tle rośnie znaczenie Polski jako kierunku importowego dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej.
Ukraina i Słowacja patrzą na Polskę
Nowe regulacje mogą być szczególnie istotne dla państw odciętych od rosyjskiego gazu. Ukraina planuje w 2025 roku zatłoczyć do swoich magazynów 6 mld m³ gazu, a większość wolumenów ma pochodzić z importu z UE. Według Sergiya Makogona, byłego szefa ukraińskiego operatora TSOUA, Naftogaz mógłby zainteresować się dostępem do przepustowości w drugim terminalu LNG w Gdańsku.
Z kolei Słowacja, która na początku 2025 roku straciła dostęp do gazu rosyjskiego po wygaśnięciu umowy tranzytowej z Gazpromem, korzysta z połączenia z polskim systemem gazowym. Interkonektor o przepustowości 4,7 mld m³ z północy na południe może w przyszłości obsługiwać coraz większy wolumen LNG z Gdańska.
Polska a Bruksela – naprawa relacji
W listopadzie 2023 r. Komisja Europejska skierowała przeciwko Polsce skargę do Trybunału Sprawiedliwości UE, zarzucając zbyt restrykcyjne przepisy dotyczące magazynowania gazu, które ograniczały transgraniczny handel surowcem. Wprowadzenie nowego modelu, opartego na jednym operatorze rezerw (RARS), ma zakończyć ten spór i umożliwić pełną integrację Polski z unijnym rynkiem gazu.
Zobacz również:- RARS przejmie odpowiedzialność za zapasy gazu w Polsce – rząd przyjął projekt ustawy
- Polskie firmy zdominują budowę gazociągu dla FSRU w Zatoce Gdańskiej
- Gaz kluczowym elementem bezpieczeństwa energetycznego Polski – podsumowanie debaty na EKG 2025
Źródło: Upstream
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
URE: pięciu wytwórców otrzyma 1,5 mld zł wsparcia z drugiej aukcji kogeneracyjnej 2025
Ponad 6 TWh energii z wysokosprawnej kogeneracji zyska wsparcie państwa – rozstrzygnięto drugą w tym roku aukcję na premię kogeneracyjną.
Qair Polska planuje 5 TWh zielonej energii rocznie do 2030 roku. Firma chce mieć 3 GW mocy i rozbudować magazyny energii
Qair Polska zapowiada ambitne cele na najbliższe lata – do 2030 roku chce dostarczać ponad 5 TWh energii odnawialnej rocznie dla odbiorców w Polsce. Kluczowe mają być rozwój magazynów energii, hybrydyzacja instalacji i zmiany legislacyjne – w tym ustawa wiatrakowa.
ESG zmienia reguły gry. Firmy przechodzą od compliance do strategii
Rosnące znaczenie ESG nie ogranicza się już do spełniania wymogów prawnych. Coraz więcej firm dostrzega w nim szansę na budowanie przewagi konkurencyjnej i długoterminowego sukcesu. Przejście od compliance do strategicznego zarządzania ESG staje się nowym standardem – także w Polsce.
Naturalny wodór w skorupie kontynentalnej – potencjał, ograniczenia i geologiczne uwarunkowania
Naturalny wodór może stać się istotnym źródłem czystej energii dla przemysłu i trudnych do dekarbonizacji sektorów. Najnowszy przegląd badawczy opublikowany 13 maja 2025 r. w Nature Reviews Earth & Environment ujawnia, w jakich warunkach dochodzi do jego powstawania i akumulacji w skorupie kontynentalnej. To pierwszy tak kompleksowy opis geologicznych procesów, które mogą zadecydować o przyszłości „białego wodoru”.
177 mld USD na energetykę. IEA o kredytach eksportowych
Rola agencji kredytów eksportowych (ECA) w finansowaniu energetyki rośnie, zwłaszcza w kontekście wsparcia transformacji energetycznej. Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) po raz pierwszy uwzględniła ich działania w swoim sztandarowym raporcie World Energy Investment 2025. Od 2014 r. ECAs udzieliły wsparcia energetycznego o wartości 177 mld USD, z czego coraz większa część trafia do projektów związanych z OZE.
Moc deszczu – nowa granica w energii odnawialnej
Deszcz może nie tylko podlewać uprawy czy zasilać rzeki, ale – jak pokazuje tekst Rose Morrison w Renewable Energy Magazine – również dostarczać energii elektrycznej. Dzięki nowatorskim technologiom, takim jak plug flow czy piezoelektryczne dyski, opady zyskują nową rolę w miksie OZE.
Komentarze