Polskim kopalniom grożą miliardowe kary za emisje metanu
Najwyższa Izba Kontroli ostrzega, że polskie spółki węglowe już za dwa lata mogą stanąć w obliczu miliardowych kar finansowych za emisję metanu. Problemem jest brak skutecznych inwestycji w technologie ograniczające emisje oraz opóźnienia legislacyjne rządu.
Rozporządzenie metanowe – nowe unijne obowiązki
Od 2027 roku zaczną obowiązywać limity emisji metanu określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1787. Spółki węglowe nie będą mogły przekraczać poziomu 5 ton metanu na kilotonę wydobytego węgla (a od 2031 roku – 3 ton). Tymczasem polskie kopalnie emitują obecnie średnio od 8 do 14 ton, czyli znacznie powyżej unijnych progów.
Unia Europejska kładzie nacisk na gospodarcze wykorzystanie gazu, a nie jego uwalnianie czy spalanie w pochodniach. Preferowane jest ponowne zatłoczenie, wykorzystanie na miejscu lub sprzedaż metanu. Polska, mimo negocjacji, zdołała jedynie złagodzić pierwotnie planowane, bardziej restrykcyjne regulacje.
Niewystarczające wykorzystanie metanu w Polsce
W latach 2019–2023 emisje metanu z kopalń przekroczyły 4 mld m³. Choć udział jego zagospodarowania wzrósł z 24% do 28%, większość gazu wciąż trafia bezpośrednio do atmosfery. Dodatkowo wydobycie z coraz głębszych pokładów oznacza większą zawartość metanu w węglu, co potęguje problem.
NIK wskazuje, że obecne systemy odmetanowania są niewystarczające, a technologie redukcji emisji, takie jak wykorzystanie metanu wentylacyjnego (VAM), nie są wdrażane. Brak koordynacji między resortami oraz ograniczone wsparcie publiczne skutkują opóźnieniem działań.
Ryzyko kar i straconych szans
Rozporządzenie metanowe zobowiązuje państwa członkowskie do wprowadzenia skutecznych sankcji finansowych. Kary mają być na tyle wysokie, aby wyeliminować korzyści z nieprzestrzegania przepisów. Dziś jedynie 25% emisji metanu jest wykorzystywane gospodarczo, choć gaz ten mógłby zastąpić część importowanego gazu ziemnego i zasilić krajowy system energetyczny.
W ocenie NIK, bez inwestycji w technologie ograniczające emisję metanu, Polska nie osiągnie unijnych celów klimatycznych, a spółki górnicze będą zmuszone płacić wielomiliardowe kary.
Potrzebne szybkie decyzje i inwestycje
Kontrolerzy rekomendują przyspieszenie prac nad notyfikacją do Komisji Europejskiej programu wsparcia dla sektora górniczego o wartości 2 mld zł, obejmującego m.in. dotacje i pożyczki na budowę instalacji do pozyskiwania i wykorzystania metanu. Niezbędne jest również rozważenie zmian w systemie EU ETS, które mogłyby poprawić konkurencyjność energetycznego wykorzystania tego gazu.
Zobacz również:- JSW rusza z projektem METH2GEN – metan zmieni w wodór, a emisje pójdą w dół
- IEA: Emisje metanu nadal zbyt wysokie, mimo poprawy transparentności danych
Źródło: NIK
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Trendy i polityki rynku hybryd plug-in: Chiny, Europa i USA w porównaniu
Rynek hybryd plug-in (PHEV) w latach 2021-2024 rozwijał się dynamicznie w Chinach, stagnował w USA i notował spadki w Europie. Analizujemy przyczyny tych zmian oraz różnice w politykach regulacyjnych trzech największych rynków PHEV na świecie.
VSB Polska rozpoczyna budowę jednego z największych parków hybrydowych w Polsce – 303 MWp w Brzezince
VSB Polska rozpoczęła budowę nowoczesnego parku hybrydowego w województwie dolnośląskim. Inwestycja o mocy 303 MWp obejmuje fotowoltaikę, magazyn energii oraz elementy infrastruktury wspierające transformację energetyczną regionu.
UE i Brazylia wspólnie wzmacniają rynki węglowe – Deklaracja liderów podczas COP30
Unia Europejska i Brazylia zacieśniają współpracę na rzecz globalnych rynków węglowych. Podczas COP30 w Belém podpisano Deklarację liderów, która ma przyspieszyć wdrażanie polityk cenowych CO2 i wspierać realizację celów Porozumienia Paryskiego.
COP30: UE przyspiesza transformację energetyczną – kluczowe inwestycje w OZE i magazyny energii
Podczas szczytu COP30 przewodnicząca Komisji Europejskiej podkreśliła postępy w globalnej transformacji energetycznej. UE stawia na potrojenie mocy OZE do 2030 roku, rozwój infrastruktury i wsparcie dla Afryki.
Local content i repolonizacja łańcuchów dostaw na EuroPOWER & OZE POWER
Podczas 42. edycji konferencji EuroPOWER & OZE POWER w Warszawie Minister Aktywów Państwowych Wojciech Balczun podkreślił znaczenie local content i repolonizacji łańcuchów dostaw dla transformacji energetycznej i rozwoju polskiej gospodarki.
Prezes URE rozpoczyna konsultacje dotyczące magazynów energii operatorów systemów elektroenergetycznych
Urząd Regulacji Energetyki ogłosił konsultacje dotyczące magazynów energii posiadanych przez operatorów systemów elektroenergetycznych. Celem jest sprawdzenie zainteresowania innych podmiotów przejęciem i eksploatacją tych instalacji.
Komentarze