Prąd trójfazowy a jednofazowy – 5 rzeczy, które musisz wiedzieć
Budując czy remontując dom staniemy przed koniecznością wyboru między instalacją trójfazową, a instalacją jednofazową. Z artykułu dowiecie się, jak wyglądają instalacje trójfazowe i jednofazowe. Wyjaśnimy też jakie są zalety i wady korzystania z prądu trójfazowego lub jednofazowego.
Co to jest instalacja trójfazowa?
Instalacja trójfazowa to system elektryczny wykorzystujący trzy przewody fazowe do przesyłania energii. Jest powszechnie stosowana w miejscach o większym zapotrzebowaniu na moc, takich jak domy z ogrzewaniem elektrycznym, warsztaty czy obiekty przemysłowe.
Jak wygląda instalacja 3-fazowa? Obecnie składa się ona z pięciu przewodów:
- Przewodów fazowych (L1, L2, L3), które dostarczają energię elektryczną.
- Przewodu neutralnego (N), umożliwiającego powrót prądu do źródła.
- Przewodu ochronnego (PE), zapewniającego bezpieczeństwo poprzez uziemienie.
Starsze instalacje składały się z 4 przewodów (nie były wyposażone w przewód ochronny).
Oprócz tego, w skład instalacji trójfazowej wchodzą odpowiednio dobrane bezpieczniki, wyłączniki różnicowoprądowe, a także ograniczniki przepięć.
Z racji większej ilości przewodów (które przecież nie są tanie), ale też większego stopnia skomplikowania i konieczności zastosowania droższych zabezpieczeń, koszt instalacji trójfazowej jest zwykle wyższy od systemu jednofazowego.
Co to jest instalacja jednofazowa?
Instalacja jednofazowa to system elektryczny wykorzystujący jeden przewód fazowy do przesyłania energii elektrycznej. Jest powszechnie stosowana w domach jednorodzinnych, mieszkaniach oraz małych obiektach, gdzie zapotrzebowanie na moc jest umiarkowane.
Instalacja jednofazowa składa się z trzech przewodów: jednego przewodu fazowego (dostarczającego prąd), przewodu neutralnego oraz przewodu ochronnego. Oprócz tego, w skład instalacji jednofazowej wchodzą także wyłączniki nadprądowe i różnicowoprądowe oraz ograniczniki przepięć.
Koszt instalacji jednofazowej, ze względu na mniejszą ilość przewodów i mniej zaawansowane zabezpieczenia jest niższy niż w przypadku instalacji trójfazowej.
Zalety i wady prądu trójfazowego
Instalacja trójfazowa może przynieść inwestorowi szereg wymiernych korzyści. I jest jednak rozwiązaniem pozbawionym wad.
| Zalety | Wady |
| Umożliwia zasilanie urządzeń o dużej mocy, takich jak płyty indukcyjne czy silniki elektryczne. | Wyższe koszty instalacji i materiałów w porównaniu z układem jednofazowym. |
| Zapewnia stabilną pracę urządzeń trójfazowych dzięki równomiernemu rozłożeniu obciążenia. | Bardziej skomplikowany montaż wymagający specjalistycznej wiedzy elektrycznej. |
| Mniejsze straty energii przy przesyle dużych mocy. | Wyższe opłaty przyłączeniowe |
| Możliwość równomiernego obciążenia faz, co zwiększa efektywność energetyczną. | Większe wymagania dotyczące zabezpieczeń i aparatury kontrolno-pomiarowej. |
| Lepsza efektywność przy zasilaniu dużych odbiorników energii. |
Zalety i wady prądu jednofazowego
Również instalacje jednofazowe mają swoje zalety i wady.
| Zalety | Wady |
| Prostsza i tańsza w instalacji dzięki mniejszej liczbie przewodów. | Ograniczona moc maksymalna, niewystarczająca dla niektórych urządzeń. |
| Niższe koszty eksploatacji i prostsza konserwacja. | Brak możliwości zasilania urządzeń trójfazowych. |
| Wystarczająca dla standardowych potrzeb gospodarstw domowych. | Możliwość przeciążenia przy jednoczesnym użyciu wielu urządzeń o wysokim poborze mocy. |
| Niższe opłaty przyłączeniowe i mniej skomplikowane formalności. | Mniejsza efektywność energetyczna przy obciążeniach bliskich maksymalnym. |
| Ograniczone możliwości rozbudowy w przypadku zwiększenia zapotrzebowania na energię. |
Co wybrać: prąd trójfazowy czy jednofazowy?
Wybór między prądem trójfazowym a jednofazowym zależy od zapotrzebowania na moc oraz rodzaju odbiorników energii.
Prąd trójfazowy jest idealnym rozwiązaniem dla większych domów, firm lub obiektów z urządzeniami wymagającymi większej mocy, np. maszyn przemysłowych. Charakteryzuje się wyższą stabilnością napięcia i możliwością obsługi większych obciążeń, ale generuje wyższe koszty instalacyjne.
Z kolei układ jednofazowy jest wystarczający dla mniejszych gospodarstw domowych (np. mieszkań) z podstawowym wyposażeniem, gdzie nie ma dużych obciążeń, takich jak np. pompy ciepła. Jest tańszy w instalacji i prostszy w eksploatacji. Jednak zanim zdecydujemy się na rozwiązanie, zastanówmy się dobrze, czy w najbliższej przyszłości nie będziemy decydować się na zakup energochłonnych urządzeń. Zmiana instalacji jednofazowej na trójfazową, choć możliwa, jest kosztowna i pracochłonna. Dlatego warto się dobrze zastanowić nad wyborem jeszcze na etapie projektowania.
Pamiętajmy też, że wybór instalacji jednofazowej ograniczy nam możliwości montażu fotowoltaiki. Więcej na ten temat znajdziecie w naszym artykule: Instalacja fotowoltaiczna jednofazowa a trójfazowa – porównanie
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
CSIRE z elastycznym startem – Rząd przyjął projekt zmian w ustawie o rynku energii
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy modyfikującej terminy wejścia w życie systemu CSIRE. Nowe przepisy mają zagwarantować bezpieczne i płynne wdrożenie centralnej platformy wymiany danych w sektorze energii elektrycznej.
Rewolucja na rynku energii. Polska otwiera się na PPA i offshore [raport]
W 2024 roku udział węgla w produkcji energii elektrycznej w Polsce spadł do 57%, a OZE osiągnęły rekordowe 26%. Dzięki reformom regulacyjnym i dynamicznemu rozwojowi rynku PPA kraj przygotowuje się na przyspieszenie transformacji energetycznej.
900 mln euro dla MAIRE: nowe projekty petrochemiczne i zielony wodór
MAIRE, włoska grupa inżynieryjna, ogłosiła przyznanie swoim spółkom zależnym TECNIMONT i KT-Kinetics Technology nowych kontraktów oraz rozszerzeń istniejących zleceń o łącznej wartości około 900 milionów euro. Projekty te obejmują działania w zakresie inżynierii, zaopatrzenia i budowy (EPC) związane z infrastrukturą petrochemiczną oraz zaawansowane usługi inżynieryjne dla instalacji zielonego wodoru. Zlecenia pochodzą od kluczowych klientów z Azji Środkowej i Europy Południowej, co wzmacnia obecność MAIRE w strategicznych regionach i dywersyfikuje jej portfel zamówień.
Co to jest biometan?
Biometan to odnawialne paliwo gazowe, które powstaje w wyniku oczyszczania biogazu, biogazu rolniczego lub wodoru odnawialnego. Dzięki swojej jakości i składowi chemicznemu zbliżonemu do gazu ziemnego, biometan może być wtłaczany do sieci gazowej, sprężany (bio-CNG), skraplany (bio-LNG), transportowany cysternami lub wykorzystywany bezpośrednio – np. jako paliwo do pojazdów.
TAURON i Trzebinia wspólnie planują przyszłość Elektrowni Siersza
TAURON oraz Gmina Trzebinia podpisały list intencyjny, którego celem jest dalsze gospodarowanie terenami Elektrowni Siersza z zachowaniem działalności w sektorze energetycznym. W planach są inwestycje obejmujące m.in. repowering, magazyny energii, instalacje PV oraz jednostki gazowe. Obie strony deklarują współpracę dla zapewnienia sprawiedliwej transformacji, ochrony miejsc pracy i wpływów podatkowych.
UE stawia na zielone innowacje i walkę z dezinformacją. Kluczowe wnioski z Rady ds. Środowiska w Warszawie
Zmiany klimatu, zielone technologie i dezinformacja – to główne tematy nieformalnego spotkania ministrów środowiska UE, które odbyło się 28–29 kwietnia w Warszawie. Polska, jako gospodarz obrad, podkreśliła rolę innowacji i edukacji w budowaniu odpornej i zielonej Europy.
Komentarze