Redysponowanie energii w 2024 r.: Rekordowe ograniczenia OZE i zmiany na rynku bilansującym
Sprawozdanie Prezesa URE za 2024 rok ujawnia skalę redysponowania energii w Polsce – od rekordowych ograniczeń OZE po wdrożenie nowych zasad rynku bilansującego. Jakie mechanizmy zastosowano i co oznaczają te zmiany dla sektora elektroenergetycznego?
Sprawozdanie URE: Jak działały mechanizmy redysponowania w 2024 roku?
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki opublikował drugie już sprawozdanie dotyczące wykorzystania mechanizmów redysponowania w polskiej elektroenergetyce w 2024 roku. Dokument powstał na podstawie danych przekazanych przez operatora systemu przesyłowego – Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. (PSE) – oraz 188 operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD). Raport prezentuje typy mechanizmów redysponowania, ilości energii objętej tymi procedurami oraz źródła, których dotyczą działania.
Redysponowanie rynkowe: nowe zasady i statystyki
W 2024 roku PSE zlecały redysponowanie wytwórcom zarówno bezpośrednio, jak i poprzez OSD, aby zbilansować krajowy system elektroenergetyczny lub w przypadku ograniczeń sieciowych. 14 czerwca 2024 r. wprowadzono nowe zasady funkcjonowania rynku bilansującego, nakładając obowiązek zgłaszania programów pracy dla jednostek grafikowych (JWCD) aktywnie uczestniczących w rynku.
W okresie od połowy czerwca do końca 2024 roku redysponowanie JWCD objęło:
- Redukcję generacji o łącznym wolumenie blisko 3,6 TWh,
- Zwiększenie wytwarzania o wolumenie blisko 4,4 TWh.
Redysponowanie jednostek cieplnych poza rynkiem bilansującym (umowy GWS) objęło polecenia redukcji generacji o wolumenie 5,37 GWh oraz zwiększenia generacji o 3,27 GWh.
Redysponowanie transgraniczne
W 2024 r. mechanizm transgraniczny, polegający na zwiększeniu generacji i eksportu energii do sąsiednich krajów w celu odciążenia sieci, objął 6,7 GWh (wzrost o 44% rok do roku). Dla celów bilansowych eksport wzrósł do ponad 629,26 GWh (+169% rdr), a import (ograniczenie generacji) wyniósł ponad 88,41 GWh (+249% rdr).
Rekordowe ograniczenia OZE – redysponowanie nierynkowe
2024 rok przyniósł znaczący wzrost nierynkowej redukcji generacji odnawialnych źródeł energii (OZE), zarówno na polecenie PSE, jak i OSD. Największe ograniczenia dotyczyły fotowoltaiki:
- OSP zlecił ograniczenie generacji PV o łącznym wolumenie 597,26 GWh (wzrost o 2362% rdr), z czego 595,17 GWh wynikało z bilansowania systemu, a 2,09 GWh z ograniczeń sieciowych.
- Redukcja generacji wiatrowej sięgnęła 125,1 GWh (+199% rdr), głównie ze względu na potrzeby bilansowania KSE.
Operatorzy sieci dystrybucyjnych także wprowadzali ograniczenia – łącznie 24,12 GWh energii z PV (+647% rdr) i 2,8 GWh z wiatru (+200% rdr), z czego zdecydowana większość przypadła na ENEA Operator.
Nierynkowe redysponowanie na polecenie OSP odnawialnych źródeł energii, mające na celu zbilansowanie KSE, jest podejmowane jako działanie ostatniej szansy.
Reforma rynku bilansującego i działania na rzecz ograniczenia redysponowania
Najważniejszą zmianą była implementacja drugiego etapu reformy rynku bilansującego 14 czerwca 2025 r., dostosowująca krajowe regulacje do wymagań unijnych. Reforma wprowadziła m.in. 15-minutowe okresy rozliczeniowe oraz nowe bodźce cenowe, mające poprawić bilansowanie KSE i ułatwić wejście nowych uczestników na rynek.
W celu ograniczenia potrzeby redysponowania ze względu na pracę sieci dystrybucyjnych, raport wskazuje na konieczność:
- Rozwoju sieci OSD na wszystkich poziomach napięć,
- Kontynuacji prac nad katalogiem usług elastyczności,
- Rozszerzenia nadzoru i monitoringu urządzeń sieciowych,
- Usprawnienia systemów informatycznych wspierających decyzje o zakupie usług elastyczności.
Redysponowanie – obowiązek sprawozdawczy i znaczenie dla rynku
Obowiązek przygotowania corocznego raportu przez Prezesa URE wynika z unijnego rozporządzenia dotyczącego rynku wewnętrznego energii elektrycznej. Dokument służy m.in. Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) i pozwala monitorować skuteczność mechanizmów redysponowania oraz ich wpływ na funkcjonowanie krajowego systemu elektroenergetycznego.
Źródło: Urząd Regulacji Energetyki
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
ORLEN zakończył badania dna Bałtyku pod nową morską farmę wiatrową Baltic East
Grupa ORLEN zakończyła kluczowe badania sejsmiczne i geotechniczne dna Bałtyku dla projektu morskiej farmy wiatrowej Baltic East. Prace prowadzone przez konsorcjum polskich firm umożliwią realizację kolejnych etapów inwestycji o potencjale blisko 1 GW.
Plan STIP UE: pierwsze kroki w kierunku produkcji zielonych paliw dla lotnictwa i żeglugi
Unijny Plan Inwestycji w Zrównoważony Transport (STIP) wskazuje kierunki wsparcia produkcji e-paliw dla lotnictwa i żeglugi, podkreślając pilną potrzebę działań. Eksperci T&E ostrzegają, że kluczowe decyzje muszą zapaść szybko, by Europa utrzymała przewagę technologiczną.
UE na COP30: Europa podtrzymuje kurs na OZE i efektywność energetyczną
Podczas otwarcia COP30 przewodnicząca Komisji Europejskiej podkreśliła determinację Unii Europejskiej w realizacji celów klimatycznych. Europa deklaruje wsparcie dla transformacji energetycznej na świecie oraz dalsze zwiększanie udziału OZE i efektywności energetycznej.
UE osłabia cel klimatyczny na 2040 rok – co to oznacza dla transformacji energetycznej?
Ministrowie państw UE uzgodnili niższy cel redukcji emisji do 2040 roku – 85%, w tym możliwość wykorzystania międzynarodowych offsetów. Decyzja ta budzi kontrowersje i pytania o przyszłość europejskiego przywództwa klimatycznego.
Ulgi dla odbiorców przemysłowych w 2026 roku – nowe zasady i terminy
Urząd Regulacji Energetyki przypomina odbiorcom przemysłowym o nowych zasadach i terminach składania oświadczeń dotyczących ulg na energię elektryczną w 2026 roku. Kluczowy jest termin do 15 listopada 2025 r.
Nowy kompromis klimatyczny i perspektywy OZE – Paulina Hennig-Kloska otwiera konferencję EuroPower
Podczas otwarcia konferencji EuroPower ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska ogłosiła osiągnięcie kompromisu w sprawie ETS2 oraz zapowiedziała dalsze przyspieszenie transformacji energetycznej i inwestycji w OZE.
Komentarze