Enerad
Porównaj oferty

Ukraina potrzebuje 14,6 GW nowych mocy. Raport Instratu pokazuje plan

Ukraina musi zainstalować od 10,5 do 14,6 GW nowych mocy do 2030 roku – wynika z raportu Fundacji Instrat. Model PyPSA-UA pokazuje, że fotowoltaika prosumencka (BtM PV) może odegrać kluczową rolę, ale zbyt szybki jej rozwój grozi ograniczeniem inwestycji w źródła systemowe i wzrostem kosztów. Scenariusze opierają się na dwóch drogach: „Frontline” oraz „Victory”.

Sieć energetyczna

Bezprecedensowe potrzeby odbudowy systemu energetycznego

Raport „Ukraine against darkness” wskazuje, że Ukraina zmaga się z ogromnym deficytem mocy. W 2024 roku operacyjnych pozostało jedynie 40% mocy zainstalowanej. Do 2026 roku niezbędna będzie instalacja 5,4 GW nowych mocy, w tym:

  • 3,5 GW PV (głównie prosumenckich),
  • 0,7 GW wiatru,
  • 1,1 GW szybkouruchamialnych jednostek gazowych,
  • 0,6 GW mocy transgranicznych.
Słupkowy wykres pokazujący wymagane nowe i naprawione moce wytwórcze w Ukrainie do 2026 r., z podziałem na źródła: PV prosumencka i systemowa, wiatr, gaz, węgiel, kogeneracja i hydro.

Scenariusze do 2030 r.: „Victory” i „Frontline”

Modelowanie PyPSA-UA przyjęło dwa podstawowe scenariusze:

  • Victory – Ukraina odzyskuje wszystkie terytoria do 2030 r.,
  • Frontline – granice pozostają bez zmian, a popyt i odbudowa są ograniczone.

Dodatkowo, przeanalizowano dwa podejścia technologiczne:

  • Repair – naprawa istniejących jednostek,
  • Decentralised – budowa nowych, rozproszonych źródeł z pominięciem jednostek węglowych.

W najbardziej ambitnym wariancie Ukraina potrzebuje 14,6 GW nowych mocy – głównie z OZE i gazu. Scenariusze pokazują, że wiatr i PV mogą stanowić trzon nowego systemu.

Porównanie mocy elektrowni według scenariuszy na 2030 r. (Victory i Frontline, warianty Repair i Decentralised), z wyszczególnieniem mocy OZE, gazu, węgla i źródeł jądrowych.

Fotowoltaika prosumencka: potencjał i ograniczenia

Ważnym elementem raportu jest analiza potencjału fotowoltaiki BtM (behind-the-meter). Szacuje się, że do 2030 r. Ukraina może zainstalować:

  • 7,5 GW BtM PV – optymalny poziom, nie wpływa negatywnie na miks i umożliwia utrzymanie podstawowego poziomu generacji jądrowej,
  • 15,8 GW BtM PV – maksymalna wartość możliwa do zaabsorbowania przez system, ale prowadząca do:
    • 20% strat (curtailment) dla dużych instalacji PV i wiatrowych,
    • marginalnego wzrostu udziału OZE (+1 pp.),
    • wzrostu inwestycji o +27% (z 12,6 do 16 mld EUR).
Porównanie udziału źródeł energii (jądrowych, OZE, kopalnych) oraz kosztów inwestycji dla dwóch poziomów BtM PV: 7,5 GW i 15,8 GW.

Elastyczność systemu i eksport energii

Rosnący udział PV i wiatru zwiększa wymagania co do elastyczności systemu. Do 2030 r. potrzeby rampingu rosną 5,8 razy (w górę) i 4,2 razy (w dół) względem 2021 r. Eksport stanie się kluczowy – szczególnie w słoneczne dni, gdy produkcja PV przewyższa zapotrzebowanie wewnętrzne.

Liniowy wykres pokazujący maksymalne wymagania systemowe w zakresie rampingu (zmiany mocy w górę i w dół) w latach 2021, 2026 oraz w scenariuszach Victory i Frontline do 2030 r.
Wykres dobowy ilustrujący efekt „duck curve” w systemie energetycznym Ukrainy z wysokim udziałem BtM PV – pokazuje zapotrzebowanie brutto, rezydualne i poziom eksportu w ciągu 24 godzin.

Decentralizacja jako inwestycja w bezpieczeństwo

Scenariusz Decentralised Victory wymaga większych nakładów, ale oferuje większą odporność na ataki:

  • Repair Victory: 12,5 mld EUR,
  • Decentralised Victory: 18,8 mld EUR (+50%).

Różnica ta to tzw. „premia bezpieczeństwa”.

Słupkowy wykres przedstawiający zapotrzebowanie na finansowanie (w mld EUR) w scenariuszach Repair i Decentralised, zarówno dla Victory, jak i Frontline – z podziałem na typy technologii.

Nowe moce jądrowe – bariera dla OZE?

Dodanie 2 GW energii jądrowej może obniżyć udział OZE z 31% do 25% i ograniczyć inwestycje w PV i wiatr. Kurczenie się przestrzeni dla inwestycji w OZE stawia pod znakiem zapytania cele NECP 2030.

Porównanie udziału źródeł energii (jądrowe, OZE, kopalne) w scenariuszach z i bez dodatkowych 2 GW mocy jądrowych do 2030 roku.
Wykres słupkowy przedstawiający udział OZE w miksie energetycznym według rządowych planów (NREAP, NECP) oraz prognoz Instratu w różnych scenariuszach do 2030 roku.

Rekomendacje: aukcje OZE i rozwój prosumentów

Raport wzywa do:

  • wdrożenia regularnych aukcji OZE,
  • pełnego wsparcia dla rozwoju BtM PV (kredyty, granty, ESCO),
  • zwiększenia przejrzystości dot. zainstalowanych mocy BtM,
  • rozwoju rynku bilansującego i agregatorów energii.

Zobacz również: Polski biznes pomoże odbudować energetykę Ukrainy. Misja gospodarcza w Kijowie

Źródło: Instrat Policy Paper 04/2024 – „Ukraine against darkness

Komentarze

Subskrybuj
Powiadom o
guest
0 komentarzy
najnowszy
najstarszy oceniany
Komentarze w tekście
Zobacz wszystkie komentarze

Lena Ostapkowicz

Pasjonuje mnie rynek energii i transformacja energetyczna. Specjalizuję się w zagadnieniach związanych ze zmianami na rynku energii elektrycznej oraz OZE. W enerad.pl tworzę treści, które pomagają czytelnikom lepiej zrozumieć dynamicznie zmieniający się sektor energetyczny i elektryczny. Mam kilkuletnie doświadczenie w tworzeniu i redakcji treści, zdobyte m.in. w branży energetycznej i finansowej. Znajdziesz mnie na enerad.pl i na LinkedIn.

Może Cię również zainteresować

Chiny rewolucjonizują bezpieczeństwo baterii EV. Niektórzy skorzystają, innych czekają problemy finansowe

Chiny rewolucjonizują bezpieczeństwo baterii EV. Niektórzy skorzystają, innych czekają problemy finansowe

Dr Kai-Philipp Kairies, CEO ACCURE Battery Intelligence, podkreśla, że nowy chiński standard GB38031-2025 może nie tylko zmienić zasady bezpieczeństwa w samych Chinach, ale także wpłynąć globalnie – od polityk krajowych po inwestycje w laboratoria testowe i strategie producentów. Kluczową zmianą jest wymóg, by baterie EV wytrzymały aż 120 minut po zjawisku termicznego rozbiegania – dotąd wystarczyło 5 minut.

18.04.2025
Elektromobilność Analizy i komentarze Wiadomości z rynku
Jak mikrouszczelnienia ratują wodór? Freudenberg zdradza szczegóły

Jak mikrouszczelnienia ratują wodór? Freudenberg zdradza szczegóły

Freudenberg Sealing Technologies prezentuje zaawansowane technologicznie uszczelnienia do elektrolizerów, sprężarek, ogniw paliwowych i silników wodorowych. Firma podkreśla ich kluczową rolę w budowie bezpiecznej i wydajnej infrastruktury wodorowej.

18.04.2025
Gaz i wodór Technologia Wiadomości z rynku
XPENG X9 ładuje 405 km w 10 minut. Nowy elektryk z AI będzie w Europie pod koniec 2025 r.

XPENG X9 ładuje 405 km w 10 minut. Nowy elektryk z AI będzie w Europie pod koniec 2025 r.

XPENG zaprezentował nowy elektryczny model MPV – X9 2025. Pojazd wyróżnia się ultraszybkim ładowaniem, systemem autonomicznej jazdy Turing AI i luksusowym wyposażeniem wnętrza. To pierwszy model marki z tymi funkcjami w standardzie.

18.04.2025
Elektromobilność Technologia Wiadomości z rynku
Volkswagen stawia na AI w Chinach, gdzie sztuczna inteligencja króluje na drogach

Volkswagen stawia na AI w Chinach, gdzie sztuczna inteligencja króluje na drogach

Volkswagen Group wprowadza na rynek chiński nowy system wspomagania kierowcy oparty na sztucznej inteligencji. Rozwiązanie zaprojektowano specjalnie pod wymagające warunki ruchu drogowego w Chinach. Grupa wzmacnia tym samym swoje zaangażowanie w strategię „In China, for China” i dołącza do grona firm, które rozwijają zaawansowane systemy AI w segmencie pojazdów elektrycznych.

18.04.2025
Elektromobilność Technologia Wiadomości z rynku
Rekordowy wzrost mocy OZE w 2024 roku. 5 kluczowych faktów w raporcie IRENA

Rekordowy wzrost mocy OZE w 2024 roku. 5 kluczowych faktów w raporcie IRENA

Według najnowszego raportu IRENA, w 2024 roku globalna moc odnawialnych źródeł energii wzrosła o rekordowe 585 GW. Aż 92% nowej mocy zainstalowanej na świecie pochodziło z OZE. Organizacja wskazuje 5 najważniejszych faktów dotyczących odnawialnych źródeł energii w minionym roku.

18.04.2025
OZE Analizy i komentarze Wiadomości z rynku
LONGi bije kolejne rekordy PV. 34,85% sprawności ogniwa tandemowego (perowskit-krzem)

LONGi bije kolejne rekordy PV. 34,85% sprawności ogniwa tandemowego (perowskit-krzem)

Chińska firma LONGi ustanowiła nowy światowy rekord sprawności ogniwa tandemowego krzem-perowskit – 34,85%. Osiągnięcie to zostało potwierdzone przez amerykański instytut NREL. Firma poprawiła również sprawność ogniwa krzemowego HIBC do poziomu 27,81%.

18.04.2025
Fotowoltaika Wiadomości z rynku
Zobacz pozostałe artykuły