Unia obiecuje 42,5% OZE w 2030. IRENA: nie ma na to szans
Unia Europejska może nie osiągnąć zakładanych na 2030 rok celów w zakresie udziału odnawialnych źródeł energii i redukcji emisji gazów cieplarnianych – wynika z najnowszego raportu IRENA. Obecne tempo wdrażania polityk i inwestycji okazuje się niewystarczające. Różnice między scenariuszami pokazują skalę wyzwania i potrzebne działania.
Cele klimatyczne 2030 zagrożone
Zgodnie z raportem „Regional Energy Transition Outlook: European Union 2025”, Unia Europejska może nie osiągnąć kluczowych celów klimatycznych. Jak wskazuje raport:
„UE nie znajduje się na dobrej drodze do realizacji krótkoterminowych celów w zakresie odnawialnych źródeł energii i redukcji emisji do 2030 roku.”
Zgodnie z tzw. pakietem „Fit for 55”, UE zakłada redukcję emisji CO2 o co najmniej 55% względem poziomu z 1990 r. oraz osiągnięcie 42,5% udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto. Aspiracyjny cel to 45%.
Różnice między scenariuszami PES i DES
Raport przedstawia dwa scenariusze: Planned Energy Scenario (PES) oraz Decarbonising Energy Scenario (DES). PES odzwierciedla obecne plany i polityki UE, a DES – ścieżkę zgodną z celami klimatycznymi.
W zakresie produkcji energii elektrycznej z OZE, oba scenariusze przewidują podobny poziom – około 2 270 TWh do 2030 roku. Natomiast w szerszym ujęciu, czyli całkowitym zużyciu energii w UE, różnice są bardziej znaczące. W PES udział OZE wynosi 39%, a w DES – 43%.
„Obecnie wdrażanie polityk na poziomie krajowym w różnych sektorach, technologiach i nośnikach energii pozostaje w tyle.”
Luki w implementacji polityk państw członkowskich
Wyzwania związane z wdrażaniem polityk na poziomie krajowym są znaczące. Raport podkreśla
„Potrzebne są silniejsze mechanizmy zarządzania i zróżnicowane podejście do odpowiedzialności. Różnice w działaniach dekarbonizacyjnych między państwami członkowskimi mogą wymagać dodatkowych wysiłków ze strony niektórych krajów.”
Choć nie wskazano jednoznacznie nazw państw, raport informuje, że w sektorze ogrzewania i chłodzenia tylko kilka krajów, takich jak Szwecja i Estonia, przekroczyło już 50% udziału OZE, podczas gdy wiele innych wciąż bazuje głównie na paliwach kopalnych. Sektor transportu również pozostaje w tyle, a obecny udział OZE to zaledwie 9%, wobec celu 29% w scenariuszu DES na 2030 rok.
Zbyt wolne tempo wzrostu OZE
W 2021 roku moc zainstalowana OZE w UE wynosiła 491 GW. Do 2030 r. w scenariuszu PES ma wzrosnąć do 1 246 GW, a w DES – do 1 247 GW. Mimo zbliżonych prognoz, rzeczywisty wzrost musi być szybszy niż w poprzednich latach, zwłaszcza w fotowoltaice i energetyce wiatrowej.
IRENA zauważa, że energetyka wiatrowa i słoneczna będą odpowiadały łącznie za około 85% całej produkcji energii elektrycznej z OZE w 2050 r. Tymczasem w wielu krajach przyłączenia do sieci oraz procedury pozwoleń nadal spowalniają nowe inwestycje.
Transformacja sektora ciepłowniczego i transportowego
Znaczne wyzwania dotyczą sektorów innych niż elektroenergetyka. W sektorze ciepłownictwa tylko nieliczne kraje UE przekroczyły 50% udział OZE, a średnia unijna wynosi około 23%. Do 2030 r. DES zakłada wzrost tego udziału do 42%.
Jeszcze bardziej opóźniony jest sektor transportu. Obecny udział OZE to zaledwie 9%, a cel na 2030 r. to aż 29% w scenariuszu DES. Oznacza to konieczność potrojenia tempa wdrażania biopaliw, elektromobilności i transportu zbiorowego.
Konsekwencje opóźnień
Opóźnienia we wdrażaniu transformacji mogą prowadzić do wzrostu kosztów energii, pogorszenia bezpieczeństwa energetycznego i utraty konkurencyjności gospodarki. Jak ostrzegają autorzy:
„Opóźnienie tych inwestycji może skutkować długoterminowymi kosztami i brakiem bezpieczeństwa – wcześniejsze działania są zarówno strategiczne, jak i opłacalne.”
Scenariusz PES zakłada, że do 2050 roku udział OZE w całkowitym zużyciu energii wyniesie 70%, podczas gdy DES przewiduje 85%. Te różnice pokazują, że przy obecnym tempie zmian neutralność klimatyczna może nie zostać osiągnięta w deklarowanym terminie.
Potrzeba lepszej koordynacji i inwestycji
Raport IRENA wskazuje na pilną potrzebę:
- zwiększenia inwestycji w sieci elektroenergetyczne i odnawialne źródła,
- wdrażania magazynów energii i technologii elastyczności systemu,
- koordynacji działań między państwami członkowskimi.
- IRENA: 90% pojazdów musi być elektrycznych do 2050 roku
- Geopolityka w cieniu transformacji energetycznej: IRENA podkreśla nowe wyzwania i szanse dla świata
- IRENA: Globalny cel OZE zagrożony. Potrzeba 1080 mld USD rocznie
- Rekordowy wzrost mocy OZE w 2024 roku. 5 kluczowych faktów w raporcie IRENA
Źródło: IRENA (2025), Regional Energy Transition Outlook: European Union
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Grudziądzki blok CCGT na finiszu budowy. Rozruch jeszcze w 2025 roku
Budowa nowoczesnej elektrowni gazowo-parowej CCGT w Grudziądzu osiągnęła ponad 90% zaawansowania. Jak zapowiada inwestor – spółka Energa z Grupy ORLEN – jeszcze w tym roku planowany jest rozruch instalacji, a od 2026 r. blok ma świadczyć usługę mocową. Inwestycja wpisuje się w transformację energetyczną i zastępowanie węgla bardziej elastycznymi źródłami.
Polska kluczowym partnerem odbudowy Ukrainy: zielona energia i logistyka
Polska odgrywa kluczową rolę w odbudowie Ukrainy po rosyjskiej agresji. Podczas Ukraine Recovery Conference 2025 w Rzymie, ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska podkreśliła znaczenie zaangażowania Polski w procesy inwestycyjne, logistyczne i energetyczne. Polskie firmy, dzięki innowacyjnym technologiom, mają szansę stać się istotnym partnerem w zrównoważonej odbudowie Ukrainy.
WindEurope walczy z deficytem pracowników – nowe praktyki i cele dla młodych
WindEurope intensyfikuje działania na rzecz wzmocnienia ścieżek zawodowych i zwiększenia liczby wykwalifikowanych pracowników dla europejskiego sektora energetyki wiatrowej. Organizacja dołączyła do Europejskiego Sojuszu na rzecz Praktyk Zawodowych (EAfA), zobowiązując się do promocji karier technicznych oraz rozwijania oferty staży i praktyk w branży wiatrowej.
MIT rozdaje 1,2 mln dolarów na innowacje. Poznaj nowe przełomowe badania
MIT Energy Initiative (MITEI) przyznało ponad 1,2 mln dolarów na wsparcie siedmiu nowatorskich projektów badawczych z zakresu energii. W ramach programu Seed Fund naukowcy otrzymają po 175 tys. dolarów na rozwój swoich pomysłów przez dwa lata. Projekty obejmują szerokie spektrum tematów: od recyklingu metali ziem rzadkich po nowatorskie metody zarządzania energią w centrach danych.
Baltpool ostrzega: Polska potrzebuje danych, a nie spekulacji o biomasie
W ostatnich tygodniach w Polsce nasiliły się obawy dotyczące potencjalnego niedoboru biomasy. Jednak eksperci podkreślają, że nie ma twardych dowodów potwierdzających te przypuszczenia. Baltpool, międzynarodowa giełda biomasy, wzywa do oparcia toczącej się debaty na danych i faktach, a nie spekulacjach.
Międzynarodowe fundusze klimatyczne wsparły czystą energię miliardami
Międzynarodowe fundusze klimatyczne (MCF) przeznaczyły 7,8 mld USD na projekty czystej energii w latach 2015-2024. Najwięcej środków trafiło do Azji i Afryki. Fundusze te przyczyniają się do realizacji transformacji energetycznej poprzez finansowanie projektów wytwarzania energii, magazynowania oraz sektora końcowego.
Komentarze