Wymiana pieców w Małopolsce spadła o 45%. Tak źle nie było od 7 lat
Tempo wymiany starych kotłów w gminach wokół Krakowa drastycznie spadło. W 2024 roku wymieniono zaledwie 1460 „kopciuchów” – o 45% mniej niż w rekordowym 2022 roku. Krakowski Alarm Smogowy ostrzega, że wciąż działa tam ponad 10 tysięcy nielegalnych pieców. Spowolnienie procesu zbiegło się z przesunięciem terminów wymiany urządzeń grzewczych oraz wstrzymaniem programu „Czyste Powietrze”. Eksperci alarmują, że to może oznaczać powrót do fatalnej jakości powietrza w regionie.
Tempo wymiany pieców spadło do poziomu sprzed 2018 roku
Walka ze smogiem w tzw. „krakowskim obwarzanku” wyraźnie zwalnia. W 2024 roku wymieniono 1460 pieców, podczas gdy w 2022 roku było to aż 2691 sztuk. To spadek o ponad 45% i powrót do poziomu sprzed 2018 roku.
Według danych Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków w gminach otaczających Kraków wciąż działa ponad 10 tysięcy nielegalnych pieców i kotłów. Najwięcej z nich znajduje się w:
- Gminie Wieliczka – 2241 sztuk (jednocześnie w 2024 roku wymieniono tam najwięcej pieców – 280),
- Gminie Skawina,
- Gminie Zabierzów.
Co więcej, prognozy na przyszły rok również nie są optymistyczne. W 2024 roku złożono tylko 1658 wniosków o wymianę pieców, podczas gdy w 2023 roku było ich 1909. To oznacza, że niski poziom wymian może się utrzymać.
Krakowski Alarm Smogowy: „To zapaść”
Eksperci biją na alarm. Ewa Lutomska z Krakowskiego Alarmu Smogowego podkreśla, że władze gmin nie egzekwują przepisów uchwały antysmogowej, co sprawia, że mieszkańcy nie czują presji na wymianę kopciuchów.
Tempo walki ze smogiem cofnęło się do poziomu sprzed 7 lat, czyli początku funkcjonowania programu ‘Czyste Powietrze’. Mogę tylko współczuć mieszkańcom gmin, w których nadal występują wysokie stężenia zanieczyszczeń. – mówi Lutomska.
Smog w Małopolsce się nasila
Dane ze stacji monitoringu w Skawinie i Zabierzowie potwierdzają pogarszającą się jakość powietrza:
- Skawina: maksymalne stężenie pyłu PM10 wzrosło z 85 µg/m³ w 2023 roku do 142 µg/m³ w 2024 roku,
- Zabierzów: w 2023 roku PM10 osiągało maksymalnie 99 µg/m³, a w 2024 już 145 µg/m³,
- liczba dni z przekroczeniami norm PM10 w Zabierzowie wzrosła z 26 do 32.
Eksperci ostrzegają, że jeśli ten trend się utrzyma, może dojść do odwrócenia poprawy jakości powietrza, którą obserwowano do 2023 roku.
Dlaczego tempo wymiany pieców spada?
Spowolnienie wymiany pieców ma kilka przyczyn:
- Zmiany w uchwale antysmogowej dla Małopolski – pierwotnie zakładała ona całkowitą likwidację „kopciuchów” do końca 2022 roku. Jednak radni wojewódzcy przesunęli ten termin, co osłabiło motywację mieszkańców do wymiany źródeł ciepła.
- Wstrzymanie programu „Czyste Powietrze” – brak dotacji na wymianę pieców utrudnia mieszkańcom decyzję o modernizacji ogrzewania.
- Brak kontroli i egzekwowania przepisów – niektóre gminy aktywnie przeprowadzają kontrole i wykorzystują drony do wykrywania nielegalnych pieców (np. Zielonki, Wielka Wieś), ale w wielu miejscach działania są niewystarczające.
Co można zrobić?
Eksperci wskazują, że aby przyspieszyć walkę ze smogiem, gminy muszą:
- aktywnie informować mieszkańców o zakazie używania kopciuchów,
- prowadzić kontrole i egzekwować przepisy antysmogowe,
- zwiększyć dostępność dotacji i wspierać mieszkańców w wymianie kotłów.
Działania powinny być koordynowane na poziomie Metropolii Krakowskiej, a Prezydent Krakowa, jako przewodniczący jej zarządu, powinien aktywniej angażować gminy w walkę o czyste powietrze.
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
Biogaz rolniczy szansą na energetyczną transformację polskiej wsi – potrzebne stabilne finansowanie i wsparcie legislacyjne
Biogazownie rolnicze mogą stać się fundamentem transformacji energetycznej na obszarach wiejskich – wynika z debaty ekspertów podczas konferencji UPEBBI. Potrzebne są jednak stabilne przepisy, systemowe wsparcie finansowe oraz edukacja młodzieży rolniczej.
Czyste Powietrze: Uwaga na oszustów. Fałszywe firmy naciągają w programie
Jak wynika z najnowszego komunikatu, pojawiło się wiele nieuczciwych firm podszywających się pod oficjalnych operatorów programu. Należy pamiętać, że wyłącznie gminy oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW) są uprawnione do jego realizacji.
Be.EV zainwestuje 20 mln funtów w ładowarki przy obiektach Schroders Capital
Be.EV i Schroders Capital ogłosiły partnerstwo, w ramach którego powstanie ponad 200 ultraszybkich punktów ładowania pojazdów elektrycznych. Inwestycja o wartości 20 mln funtów obejmie 22 nieruchomości handlowe i rekreacyjne zarządzane przez Schroders Capital w całej Wielkiej Brytanii.
Park Zielonej Energii w Gliwicach nabiera realnych kształtów – podpisano umowy na budowę kluczowej inwestycji ciepłowniczej
9 maja 2025 roku w Ratuszu w Gliwicach podpisano umowy z wykonawcami Parku Zielonej Energii – jednej z najbardziej innowacyjnych inwestycji ciepłowniczych w Polsce. Projekt, realizowany przez PEC–Gliwice, ma nie tylko zrewolucjonizować system dostaw ciepła i energii w mieście, ale również przyczynić się do poprawy jakości powietrza, ograniczenia emisji i rozwoju lokalnej gospodarki o obiegu zamkniętym.
Platforma AFID łączy firmy z całego świata. Nowe wsparcie dla MŚP z sektora OZE
Międzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej (IRENA) uruchomiła nową platformę współpracy dla przedsiębiorstw w ramach Sojuszu na rzecz Dekarbonizacji Przemysłu (AFID). Narzędzie ma pomóc firmom – zwłaszcza MŚP z sektora OZE – w realizacji ambitnych działań klimatycznych poprzez partnerstwa między podmiotami z różnych krajów.
Systemy PV SolarEdge dają więcej energii i są odporniejsze na ataki – potwierdza VDE
Nowy raport VDE Renewables potwierdza, że technologia SolarEdge zapewnia zaawansowane bezpieczeństwo, odporność na cyberzagrożenia oraz zwiększony uzysk energii. Systemy oparte na optymalizatorach mocy wykazały się lepszą wydajnością w porównaniu do tradycyjnych rozwiązań stringowych.
Komentarze