Zalety i wady rekuperacji w domu
Rekuperacja często jest przedstawiana jako klucz do zdrowego i oszczędnego domu, który rozwiązuje problemy z wentylacją i wysokimi rachunkami za ogrzewanie. I choć rzeczywiście, systemy rekuperacji oferują wiele korzyści, nie oznacza to, że są pozbawione wad. W artykule omówimy plusy i minusy rekuperacji.
Zalety i wady rekuperacji w domu
| Zalety rekuperacji | Wady rekuperacji |
| Efektywna wentylacja i poprawa jakości powietrza | Koszt instalacji i eksploatacji systemu |
| Oszczędności na ogrzewaniu i oknach | Możliwe problemy z hałasem z urządzeń |
| Redukcja wilgoci i pleśni w pomieszczeniach | Zależność od ciągłego dostępu do energii elektrycznej |
| Możliwość filtracji powietrza zewnętrznego | |
| Regulacja intensywności wentylacji w zależności od potrzeb | |
| Większy komfort w budynku | |
| Możliwość zamontowania w starym budynku |
Zalety rekuperacji
Omówmy każdą z zalet wykorzystywania rekuperacji w domu.
Efektywna wentylacja i poprawa jakości powietrza
Podstawową i najważniejszą korzyścią wynikającą z posiadania rekuperacji jest ciągła wymiana zużytego powietrze na świeże, przy jednoczesnym odzyskiwaniu energii cieplnej, która bez rekuperacji byłaby tracona. Inaczej niż w przypadku wentylacji grawitacyjnej (która niemal wcale nie działa wiosną, latem i jesienią) rekuperacja działa niezależnie od warunków atmosferycznych panujących na zewnątrz.
Czy to ważne? Niezmiernie! Niewłaściwa wentylacja w domu, oprócz wilgoci i pleśni może doprowadzić do tzw. syndromu chorego budynku (SBS – Sick Building Syndrome). Do najczęstszych objawów syndromu zalicza się: zaburzenia pamięci i koncentracji, zmęczenie, powtarzające się zawroty i bóle głowy, nudności, czy problemy z oddychaniem.
Oszczędności na ogrzewaniu i nie tylko
Inną, podstawową zaletą rekuperacji jest to, że w odróżnieniu od tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej, odzyskuje ona część ciepła, obniżając tym samym zapotrzebowanie energetyczne. Sprawność odzysku ciepła z wentylacji w najlepszych rekuperatorach może wynosić nawet 95%, co przekłada się na obniżenie kosztów ogrzewania. Oszczędności te wynosić mogą nawet 50-60 proc. w skali rocznej, w porównaniu do wentylacji grawitacyjnej, która zimą usuwa dużą część ciepła.
Oszczędności na ogrzewaniu, to jednak niejedyne zyski, jakie przynosi rekuperacja. Nie można tu również zapominać o innej ważnej kwestii, a mianowicie – mniejsze zapotrzebowanie energetyczne domu związane z rekuperacją, to również niższy koszt zakupu urządzenia grzewczego. Dotyczy to przede wszystkim mocy pompy ciepła, która może być znacząco mniejsza (oszczędności mogą sięgać nawet ok. 20.000 zł). Dodatkowo ograniczyć można również np. ilość pętli do ogrzewania podłogowego, czy grzejników.
Ci, którzy są na etapie projektowania lub budowy domu powinni też pamiętać, że decydując się na mechaniczną wentylację z odzyskiem ciepła, można również obniżyć koszty wyposażenia budynku. Jak?
Po pierwsze, można zrezygnować z części kominów wentylacyjnych i kominków dachowych. Po drugie, dom z rekuperacją nie wymaga już tak częstego wietrzenia, co oznacza, że nie trzeba montować droższych, otwieranych okien (są one o kilkadziesiąt procent droższe niż okna nieotwierane).
Możliwość filtracji powietrza zewnętrznego
Zaletą montażu rekuperacji jest też dodatkowe oczyszczanie nawiewanego powietrza (dzięki filtrom zainstalowanym w centrali) z kurzu, alergenów, wirusów, bakterii, pleśni, grzybów, roztoczy, spalin, czy smogu. To ogromna korzyść dla osób cierpiących na choroby układu oddechowego czy alergików. Poziom oczyszczenia powietrza zależy od klasy zastosowanych filtrów.
Regulacja intensywności wentylacji w zależności od potrzeb
Centrala wentylacyjna z odzyskiem ciepła, umożliwia kontrolowanie ruchu powietrza nawiewanego i usuwanego z pomieszczeń. Rekuperator może być skonfigurowany wedle potrzeb użytkowników i zapotrzebowania budynku. Mogą oni m.in.
- zwiększyć intensywność przewietrzania, w sytuacji gdy jest potrzeba odprowadzenia większej ilości wilgoci i zapachów np. podczas gotowania w kuchni lub też gdy w domu przebywają goście;
- zmniejszyć intensywność przewietrzania w czasie, gdy ilość osób w budynku jest mniejsza niż zazwyczaj lub podczas nieobecności domowników (rekuperacja posiada opcję “Nieobecność”, która pozwala na wentylowanie pomieszczeń na najniższym poziomie).
Większy komfort w budynku
Ponadto do zalet wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła należy też:
- brak przeciągów (nie ma już potrzeby intensywnego przewietrzania);
- brak insektów latem (okna mogą być wówczas zamknięte bez ryzyka powstania zaduchu);
- brak wilgoci czy pleśni w budynku, co przyczynia się do dobrego samopoczucia mieszkańców i poprawia ich komfort życia;
- utrzymanie wilgotności na optymalnym poziomie jest też ważny dla dróg oddechowych, skóry i oczu;
- brak zaparowanych okien i luster po kąpieli;
- szybkie usuwanie nieprzyjemnych zapachów (rekuperacja neutralizuje zapachy związane m.in. z gotowaniem i dymem tytoniowym, czy też te pochodzące od zwierząt domowych);
- to, że dzięki dobrej cyrkulacji powietrza szybciej schnie pranie i świeżo umyte podłogi.
Możliwość zamontowaniu w starym budynku
Rekuperacja montowana jest najczęściej w nowych budynkach. W takim przypadku wykonanie wentylacji z odzyskiem ciepła jest tańsze i łatwiejsze. Nie oznacza to jednak, że rekuperacja w starym domu nie jest możliwa. Nic nie stoi bowiem na przeszkodzie jej montażu.
W domach już zamieszkałych najczęściej instalowane są sufitowe rekuperatory powietrza, które nierzadko są również umieszczane na podłodze na poddaszu lub strychu (w celu większej wygody użytkowania instalacji). Jeśli jednak inwestor nie chce przeprowadzać gruntownego remontu, to może rozważyć zakup rekuperatora decentralnego, który jest alternatywą dla scentralizowanej wentylacji z rekuperacją. Wykorzystywane wówczas mniejsze jednostki, instalowane są w pomieszczeniach bezpośrednio w ścianie zewnętrznej budynku. Ich montaż nie wymaga już tak dużego nakładu pracy, jak w przypadku centralnej wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła i stosuje się go wszędzie tam, gdzie ograniczone są możliwości zamontowania choćby prostej instalacji wentylacyjnej.
Bonusowa zaleta rekuperacji – wspiera działanie klimatyzacji
Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, dzięki wymiennikowi ciepła zamontowanemu w rekuperatorze, podgrzewa nawiewane powietrze zimą, ale może też ograniczyć jego nagrzewanie latem.
Jednak należy pamiętać, że rekuperacja nie jest ani systemem klimatyzacji ani ogrzewania, albowiem nie gwarantuje możliwości ustawienia konkretnych parametrów temperaturowych powietrza. Nie zmienia to jednak faktu, że dzięki rekuperacji klimatyzacja będzie mogła szybciej i łatwiej schłodzić pomieszczenie. Chcecie wiedzieć więcej? Sprawdźcie: Rekuperacja z klimatyzacją – czy warto?
Wady rekuperacji w domu
Rekuperacja, podobnie jak każde inne rozwiązanie, nie jest pozbawione pewnych wad, o których warto wiedzieć przed podjęciem decyzji o jej montażu. Poniżej możecie znaleźć omówienie najważniejszych minusów rekuperacji.
Koszt instalacji i eksploatacji systemu
Cena to jedna z podstawowych wad rekuperacji. W zależności od budynku, jej koszt może wynieść od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Ile dokładnie? Sprawdźcie: Koszt rekuperacji. Przy czym nakłady na rekuperację można obniżyć dzięki różnym dotacjom. Zobaczcie, na jakie wsparcie możecie liczyć: Dofinansowanie do rekuperacji
Wydatki związane z zakupem i montażem rekuperacji, to jednak niejedyny koszt, na który musi być przygotowany jej użytkownik. Pod uwagę trzeba bowiem wziąć koszty eksploatacji rekuperacji związane m.in. z:
- większym zużyciem energii elektrycznej;
- technicznymi przeglądami serwisowymi, które są warunkiem koniecznym do prawidłowego funkcjonowania systemu wentylacji mechanicznej oraz bezpieczeństwa i stabilności układu (zapobiegają awariom i zwiększają żywotność instalacji).
- cykliczną wymianą filtrów, po to aby w pełni cieszyć się korzyściami jakie daje rekuperacja. Filtry w rekuperatorze należy wymieniać co około 3 miesiące (w okresach silnego zapylenia powietrza zewnętrznego natomiast raz w miesiącu). To, ile przyjdzie nam za nie zapłacić zależy od producenta i ich klasy;
- czyszczeniem instalacji rekuperacji, regularnemu czyszczeniu powinna być poddawana zarówno centrala i przewody wentylacyjne – nawiewne i wywiewne. Najlepiej czynności te wykonywać co 4-5 lat.
Zależność od ciągłego dostępu do energii elektrycznej
Rekuperacja wymaga stałego dostępu do energii elektrycznej, aby działać prawidłowo. W przypadku przerw w dostawie prądu, system wentylacji przestaje działać, co może prowadzić do problemów z jakością powietrza w domu. Przy czym jego przepływ nie jest całkowicie zablokowany – po prostu spada skuteczność wentylacji.
Jednym z rozwiązań jest zainstalowanie systemu awaryjnego zasilania (UPS-a lub generatora prądu), który zapewni ciągłość działania rekuperacji podczas krótkotrwałych przerw w dostawie prądu.
Obserwuj
Może Cię również zainteresować
URE: pięciu wytwórców otrzyma 1,5 mld zł wsparcia z drugiej aukcji kogeneracyjnej 2025
Ponad 6 TWh energii z wysokosprawnej kogeneracji zyska wsparcie państwa – rozstrzygnięto drugą w tym roku aukcję na premię kogeneracyjną.
Qair Polska planuje 5 TWh zielonej energii rocznie do 2030 roku. Firma chce mieć 3 GW mocy i rozbudować magazyny energii
Qair Polska zapowiada ambitne cele na najbliższe lata – do 2030 roku chce dostarczać ponad 5 TWh energii odnawialnej rocznie dla odbiorców w Polsce. Kluczowe mają być rozwój magazynów energii, hybrydyzacja instalacji i zmiany legislacyjne – w tym ustawa wiatrakowa.
ESG zmienia reguły gry. Firmy przechodzą od compliance do strategii
Rosnące znaczenie ESG nie ogranicza się już do spełniania wymogów prawnych. Coraz więcej firm dostrzega w nim szansę na budowanie przewagi konkurencyjnej i długoterminowego sukcesu. Przejście od compliance do strategicznego zarządzania ESG staje się nowym standardem – także w Polsce.
Naturalny wodór w skorupie kontynentalnej – potencjał, ograniczenia i geologiczne uwarunkowania
Naturalny wodór może stać się istotnym źródłem czystej energii dla przemysłu i trudnych do dekarbonizacji sektorów. Najnowszy przegląd badawczy opublikowany 13 maja 2025 r. w Nature Reviews Earth & Environment ujawnia, w jakich warunkach dochodzi do jego powstawania i akumulacji w skorupie kontynentalnej. To pierwszy tak kompleksowy opis geologicznych procesów, które mogą zadecydować o przyszłości „białego wodoru”.
177 mld USD na energetykę. IEA o kredytach eksportowych
Rola agencji kredytów eksportowych (ECA) w finansowaniu energetyki rośnie, zwłaszcza w kontekście wsparcia transformacji energetycznej. Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) po raz pierwszy uwzględniła ich działania w swoim sztandarowym raporcie World Energy Investment 2025. Od 2014 r. ECAs udzieliły wsparcia energetycznego o wartości 177 mld USD, z czego coraz większa część trafia do projektów związanych z OZE.
Moc deszczu – nowa granica w energii odnawialnej
Deszcz może nie tylko podlewać uprawy czy zasilać rzeki, ale – jak pokazuje tekst Rose Morrison w Renewable Energy Magazine – również dostarczać energii elektrycznej. Dzięki nowatorskim technologiom, takim jak plug flow czy piezoelektryczne dyski, opady zyskują nową rolę w miksie OZE.
Komentarze