Dofinansowanie do fotowoltaiki dla rolników 2022: aktualne dotacje

Droższy prąd to droższa produkcja rolna. Dofinansowania na fotowoltaikę dla rolników pomogą?

Jak wynika z badania “Energia elektryczna w gospodarstwie” przeprowadzonego w 2019 roku przez Martin & Jacob na zlecenie Banku BNP Paribas, wydatki na energię elektryczną najczęściej stanowią ok. 20% ogólnych wydatków ponoszonych w związku z działalnością rolną. W wielu gospodarstwach udział ten wynosi nawet do 40%.

Źródło: PAP MediaRoom

Tym samym, wszelkie podwyżki cen prądu są dla rolników wyjątkowo bolesne - zarówno pod kątem domowego budżetu, jak i opłacalności prowadzonej działalności.

To sprawia, że nadchodzące lata będą bardzo trudne dla osób prowadzących gospodarstwa rolne. Wszystko wskazuje bowiem na to, że czekają nas historyczne podwyżki cen prądu. Już pod koniec listopada 2021 roku, ceny energii na TGE osiągnęły rekordowy pułap wynoszący ponad 740 zł/MWh. To skutek rosnących cen nośników energii (w przypadku Polski - w głównej mierze węgla), a także kosztów uprawnień do emisji CO2 (które przez ostatni rok zdrożały o ok. 130%). Jak wynika z zapowiedzi Urzędu Regulacji Energetyki, tylko jeśli chodzi o ceny taryf domowych (np. taryfa G11 czy taryfa G12), w 2022 roku będziemy musieli radzić sobie z dwucyfrowymi zwyżkami. W jeszcze trudniejszej sytuacji będą podmioty korzystające z taryf biznesowych (m.in. C) - tu zakładane są podwyżki na poziomie nawet 20-25%.

Koszty energii czynnej to jednak tylko jedna strona zakładanych podwyżek. Wiadomo, że w 2022 roku wyższe będą też opłaty dystrybucyjne - m.in. opłata mocowa. W zależności od zużycia, dla taryf G i C1X (o mocy zamówionej nie większej do 16 kW) miesięczna stawka opłaty mocowej wyniesie teraz od 2,92 zł do 16,30 zł brutto. Użytkownicy pozostałych taryf zapłacą jeszcze więcej - stawka wyjściowa to aż 102,6 zł/MWh netto (przewidziano jednak rabaty zależne od tzw. indywidualnej krzywej poboru). W ogólnym rozrachunku, opłata ta zwiększy faktury za prąd od kilkudziesięciu złotych do nawet kilkuset tysięcy złotych (w przypadku najbardziej energochłonnych przedsiębiorstw) rocznie.

Wyższa cena prądu i dotacja na fotowoltaikę dla rolnika przekona do inwestycji

Podwyżki cen energii, których będziemy świadkami w 2022 roku, mogą przekonać całą rzeszę inwestorów do montażu fotowoltaiki w gospodarstwie rolnym. Tak przynajmniej wynika z przytaczanego już wcześniej badania „Energia elektryczna w gospodarstwie”. Aż 65% badanych rozważyłoby taką opcję, gdyby prąd zdrożał. Jednocześnie, aż 62% respondentów do podjęcia decyzji potrzebowałoby wsparcia finansowego, w postaci dotacji lub dofinansowania. Co ciekawe, dla ok. 59% badanych uważa, że korzystanie z OZE w celu unikania zanieczyszczeń jest ważne, jednak nie na tyle, by byli za to skłonni płacić więcej.

Zatem do rolników przemawiają głównie bezpośrednie oszczędności wynikające z OZE, a nie do końca dostrzegają zależności między stanem środowiskiem a rolnictwem. To pokazuje, że wiele jest do zrobienia w zakresie edukacji - rolnictwo odpowiada bowiem za ok. 10% emisji gazów cieplarnianych w UE. Jednocześnie to właśnie rolnictwo mocno dotkną zmiany klimatyczne - już w 2030 roku plony kukurydzy będą o ok. 25% mniejsze niż dziś. Wyższe temperatury odcisną piętno m.in. na uprawach soi czy ryżu.

Inwestycje w technologie, które pozwolą ograniczyć emisję gazów - (m.in. w fotowoltaikę) to zatem konieczność. A dofinansowania na panele fotowoltaiczne dla rolników mogą pomóc przezwyciężyć m.in. bariery finansowe.

Czy w 2022 roku pojawią się nowe dotacje na fotowoltaikę dla rolników?

Dobra wiadomość dla rolników jest taka, że rząd zdaje sobie sprawę z wagi dotacji na fotowoltaikę w gospodarstwach rolnych. Na inwestycje w OZE na wsi znajdą się pieniądze w co najmniej kilku programach finansowych.

Według wiceminister Anny Gembickiej, odnawialne źródła energii (w tym fotowoltaika) będą finansowane m.in. z unijnego programu Polityka Spójności na lata 2021-2027. O planowanych, nowych rozwiązaniach z zakresu OZE informował też minister rolnictwa Henryk Kowalczyk. Zapowiedział on powstanie programu, który miałby wykorzystywać różne źródła energii odnawialnych. Nad jego opracowaniem czuwa specjalny zespół.

Warto jeszcze dodać, że budżety na agroenergetykę przewidziano także w Krajowym Planie Odbudowy czy Funduszu Transformacji Energetyki. Do tego ostatniego programu ma trafić nawet 40% środków, które uda się pozyskać dzięki sprzedaży uprawnień do emisji CO2.

A zatem, choć szczegóły programów nie są jeszcze znane, wiadomo, że w najbliższych miesiącach będą pieniądze na dofinansowania do fotowoltaiki dla gospodarstw rolnych. Jakie dotacje są dostępne już teraz?

Dofinansowanie do fotowoltaiki dla rolników 2022 - dotacje i narzędzia wsparcia

Na chwilę obecną rolnicy mogą liczyć na kilka narzędzi finansowo wspierających rozwój fotowoltaiki na wsi.

Jedną z najkorzystniejszych opcji jest ogólnopolski program Agroenergia, który zakłada bezzwrotne formy wsparcia, w kwocie do 25.000 zł. Sporo, bo odpis w wysokości nawet 25% wartości inwestycji zyskać można również dzięki uldze podatkowej w podatku rolnym. Tego rozwiązania nie można jednak łączyć z żadną inną formą publicznego wsparcia - pożyczką czy dotacją.

Szukając dofinansowania do fotowoltaiki w 2022 roku rolnicy powinni pamiętać, by nie ograniczać się wyłącznie do programów i narzędzi ogólnopolskich. W wielu województwach dostępne są bowiem regionalne projekty finansowo wspierające rozwój odnawialnych źródeł energii w gospodarstwach rolnych.

Fotowoltaika dla rolnika 2022 - dofinansowanie skróci czas zwrotu z inwestycji

Bez względu na źródło pomocy, z dotacji nie warto rezygnować, gdyż znacząco wpływają one na koszt inwestycji, a co za tym idzie - czas zwrotu. Nie każdy bowiem wie, że w 2022 roku fotowoltaika zmieni nieco swoje oblicze. Będzie to miało wpływ m.in. na kwestie ekonomiczne - również dla rolników.

Pierwsza kwestia dotyczy tego, że jak przewidują eksperci, cena fotowoltaiki w 2022 roku nie będzie już zachowywać tendencji spadkowej. Wręcz przeciwnie - koszty paneli fotowoltaicznych, jak i całych instalacji wzrosną i mogą wrócić do cen z 2019 roku. Nie jest to dobra wiadomość dla inwestorów, dla których już teraz koszty instalacji fotowoltaicznej stanowią główną barierę we wdrażaniu odnawialnych źródeł energii.

Druga, istotna zmiana dotyczy sposobu rozliczania prosumentów. Jak do tej pory, podmioty dysponujące mikroinstalacją o mocy do 50 kW (w tym rolnicy), mogły korzystać z tzw. systemu opustów. Dzięki niemu, nadwyżki energii można było odsyłać do sieci energetycznej i następnie odbierać w stosunku 1:0,8 (instalacje o mocy mniejszej niż 10 kW) lub 1:0,7 (instalacje o mocy od 10 kW do 50 kW) w czasie, gdy fotowoltaika nie działała z pełną mocą (np. zimą). Są plany, by w II kwartale 2022 roku system ten zastąpić tzw. net-billingiem (systemem wyceny wartości energii po cenie z TGE). Rozwiązanie to sprawi, że czas zwrotu z inwestycji wydłuży się o ok. 50-80% - w zależności od cen energii na giełdzie.

Stąd wiadomo, że w 2022 roku dofinansowania do fotowoltaiki dla rolników będą miały niezwykle istotny wpływ na opłacalność inwestycji.

Jako przykład niech posłuży nam niewielkie gospodarstwo rolne, które rocznie zużywa ok. 10.000 kWh energii. Koszt instalacji o mocy 10 kW, która wyprodukuje taką ilość energii to wydatek rzędu ok. 38.000 zł. Autokonsumpcja w tym przypadku to ok. 35%. Sprawdźmy, jak wygląda opłacalność takiej inwestycji, przy założeniu korzystania z systemu opustów i uzyskania dotacji 7.500 zł z programu Agroenergia.

• Koszt energii czynnej brutto – 0,37 gr
• Koszty dystrybucji brutto – 0,29 gr
• Cena razem: 0,66 gr
• Opust: 1:0,7

Jeszcze większe korzyści rolnik może osiągnąć z tzw. ulgi w podatku rolnym na fotowoltaikę. Pozwala ona odpisać od podatku nawet 25% ceny instalacji, a odliczeń można dokonywać nawet 15 lat. W przypadku instalacji z powyższego przykładu mowa o ulga w podatku rolnym na fotowoltaikę wyniesie aż 9.500 zł. Przy założeniu, że rolnik z powyższego przykładu płaci rocznie ok. 1.000 zł podatku, przez ok. 9,5 roku nie będzie musiał go płacić wcale. Poniżej wyliczenia dla nowego systemu rozliczenia prosumentów. Dla uproszczenia przyjęto jednolitą stawkę energii:

• Koszt energii czynnej brutto – 0,37 gr
• Koszty dystrybucji brutto – 0,29 gr
• Cena razem: 0,66 gr
• Opust: 1:0,7
• Cena energii na giełdzie (październik 2021): ok. 0,467 zł/kWh

Dofinansowania na fotowoltaikę dla rolników w 2022 roku będą stanowić istotne narzędzie zachęty do montażu fotowoltaiki. Będą też mieć niebagatelny wpływ na rachunek ekonomiczny przedsięwzięcia, skracając czas zwrotu z inwestycji.