Stacje ładowania samochodów elektrycznych i ładowarki EV – czym są?

Co to jest stacja ładowania?

Rozwój elektromobilności i rosnąca popularność pojazdów elektrycznych pociąga za sobą konieczność wdrożenia zmian zarówno w infrastrukturze publicznej, jak i prywatnej. Jedną z nich jest sukcesywna rozbudowa sieci stacji ładowania samochodów elektrycznych oraz popularyzacja instalacji ładowarek EV w domowych systemach zasilania. Czym jednak są te urządzenia i co trzeba o nich wiedzieć?

Ogólnodostępne stacje ładowania samochodów elektrycznych to nic innego, jak zainstalowane w przestrzeni publicznej punkty dostępu umożliwiające podłączenie pojazdu elektrycznego lub hybrydowego celem naładowania jego baterii. Są one alternatywą dla dystrybutorów paliwowych zasilających pojazdy spalinowe. Ładowarki EV natomiast (ang. Electric Vehicle) to określenie używane najczęściej celem zdefiniowania prywatnych punktów ładowania, instalowanych w domach jednorodzinnych (lub wielorodzinnych) przez użytkowników pojazdów elektrycznych.

Jak wyglądają stacje ładowania samochodów elektrycznych? Te, które przeznaczone są do użytku w przestrzeni publicznej, zwykle przypominają nieco klasyczny dystrybutor paliwa lub parkomat. Najczęściej wyposażone są one w dwa kable zakończone wtyczkami, co pozwala na jednoczesne korzystanie ze stacji ładowania dwóch pojazdów elektrycznych. Domowe ładowarki EV z kolei to niewielkich rozmiarów skrzynki wyposażone w kabel lub/i gniazdo. Zazwyczaj montuje się je na ścianie budynku (typ wallbox) lub na wolnostojącym słupku, co zwiększa możliwości w zakresie lokalizacji punktu ładowania. Wiele domowych stacji ładowania posiada obecnie bardzo atrakcyjny design, a co za tym idzie możliwość estetycznego wkomponowania w architekturę budynku. Ładowarkę taką często instaluje się także w garażu, pod wiatą garażową lub w pobliżu carportu, co ułatwia jej współpracę z instalacją fotowoltaiczną.

Ładowarki do samochodów elektrycznych – rodzaje

Podstawowym rozróżnieniem stacji ładowania samochodów elektrycznych, jest ich podział na dwie grupy urządzeń w zależności od miejsca i sposobu wykorzystywania, a także docelowej grupy odbiorców. Należą do nich:

1. Ogólnodostępne stacje ładowania, funkcjonujące w przestrzeni publicznej lub półpublicznej;
2. Prywatne ładowarki EV, instalowane w budynkach jednorodzinnych lub wielorodzinnych po spełnieniu przez inwestora określonych warunków. Tu zaliczyć można także mobilne ładowarki, które kierowcy wożą w pojazdach.

Zarówno w kontekście ogólnodostępnych stacji ładowania EV, jak i tych do użytku prywatnego można dodatkowo wyróżnić:

• ładowarki AC wykorzystujące prąd przemienny – najczęściej spotykany typ ładowarek oferujący wolny typ ładowania pojazdów i posiadający moc znamionową od 3,6 kW (ładowarki mobilne) przez 7,4 kW aż do 11 kW, a nawet 22 kW, które wymagają trójfazowego zasilania. Ładowarki typu AC najczęściej wykorzystywane są w domach jednorodzinnych, w których ładowanie baterii samochodu przez kilkanaście godzin (np. w nocy) nie generuje większych niedogodności i pozwala dodatkowo zwiększyć autokonsumpcję energii w gospodarstwach domowych wyposażonych w instalację fotowoltaiczną;
• ładowarki DC wykorzystujące prąd stały – coraz częściej pojawiające się w przestrzeni publicznej stacje ładowania, które oferując moc powyżej 22 kW umożliwiają szybkie ładowanie (kilka godzin w zależności od modelu) pojazdów elektrycznych. W USA rozwijana jest obecnie sieć superszybkich ładowarek o mocy od 50 do nawet 150 kW, które baterię samochodu Marki Tesla są w stanie naładować w czasie 45 minut do 2 godzin. Jest to doskonały wynik, szczególnie doceniany przez amerykańskich kierowców, którzy często pokonują znaczne odległości pomiędzy stacjami ładowania;
• ładowarki oferujące możliwość pracy zarówno w trybie AC, jak i DC – stacje ładowania posiadające funkcję zmiany trybu zasilania według potrzeby użytkownika i możliwości instalacji ładującej. Ogólnodostępne ładowarki tego typu mogą dysponować mocą nawet 350 kW, co w kontekście 7,4 kW czy nawet 22 kW oferowanych przez ładowarki domowe daje ogromną przewagę w szybkości ładowania. Na rynku można znaleźć również stacje AC/DC do użytku prywatnego. Wówczas ich moc maksymalna oscyluje w granicach 80 kW. Trzeba jednak wówczas pamiętać o przystosowaniu instalacji do takiej ładowarki, a także o początkowych kosztach inwestycji, które z pewnością będą znacznie wyższe niż w przypadku standardowych, domowych ładowarek typu AC.

Opracowanie: enerad.pl

Czym różnią się ładowarki EV?

Rozpatrując podziały stacji ładowania samochodów elektrycznych według ich rodzajów, trzeba mieć na uwadze, że urządzenia te mogą różnić się wieloma istotnymi dla użytkownika parametrami. Należą do nich takie aspekty, jak:

• Typ gniazda lub wtyczki kabla ładującego – standardem są wtyczki (gniazda) typu 1 oraz typu 2. Dodatkowo ładowarka może posiadać tylko gniazdo i wówczas użytkownik korzysta z własnego kabla ładującego, tylko kabel lub zarówno gniazdo, jak i kabel. Niektóre ładowarki domowe posiadają możliwość odpięcia i wymiany kabla ładującego, na przykład na taki o innej długości niż standardowa.
• Poziom mocy i możliwość jego regulacji – parametr związany bezpośrednio z rozróżnieniem ładowarek na AC i DC, niezwykle ważny z perspektywy nabywcy urządzenia. Standardowe moce domowych ładowarek EV to 1,4 kW, 3,7 kW, 7,4, 11 kW oraz 22 kW. Warto także sprawdzić, czy ładowarka oferuje możliwość regulacji mocy.
• Rodzaje wbudowanych i wymaganych dodatkowo zabezpieczeń – najczęściej występującym typem zabezpieczenia zabudowanym w ładowarkach EV jest 6mA – detekcja prądu różnicowego DC. Stacje ładowania wymagają jednak zapewnienia innych, dodatkowych zabezpieczeń, celem ich bezpiecznego i bezawaryjnego użytkowania. Zwykle chodzi tu o wyłącznik różnicowoprądowy RCD typu A, wyłączniki nadprądowe, RCCD typu B itp. W zależności od wskazań producenta zabezpieczenia te należy wdrożyć po stronie instalacji.
• Dodatkowe funkcjonalności – stacje ładowania samochodów elektrycznych mogą posiadać dodatkowe funkcje i cechy, które zwiększają komfort ich użytkowania lub/i rozszerzają możliwości zastosowania. Do funkcji takich należy na przykład opcja zdalnej obsługi ładowarki, opóźnionego startu ładowania, czytnika kart RFID lub fizycznego zamknięcia umożliwiającego ograniczenie i weryfikację dostępu do urządzenia.
• Sposób montażu – zarówno ładowarki EV do użytku domowego, jak i te instalowane w przestrzeni publicznej lub półpublicznej mogą zostać zamontowane na ścianie budynku w formie tzw. wallboxa lub na dedykowanym stojaku. Ogólnodostępne stacje ładowania mają zazwyczaj wolnostojącą, obudowaną konstrukcję.
• Mobilność ładowania – jednym z podziałów klasyfikujących ładowarki do samochodów elektrycznych, jest możliwość ich przenoszenia. Wyróżnić można zatem ładowarki mobilne pozwalające ładować pojazd z gniazdka elektrycznego znajdującego się w dowolnej lokalizacji (moc jest niewielka, a czas ładowania długi) oraz ładowarki stacjonarne umożliwiające ładowanie samochodu w wyznaczonych punktach.

Jak działa ładowarka do samochodu elektrycznego?

Ładowarka do samochodu elektrycznego działa w dużej mierze na bardzo podobnej zasadzie, co każda inna ładowarka uzupełniająca cyklicznie energię w akumulatorach zasilających telefony, komputery przenośne, czy inne urządzenia o mobilnym charakterze. W kontekście stacji ładowania trzeba jednak dokonać rozróżnienia na ładowarki typu AC wykorzystujące prąd przemienny oraz ładowarki typu DC, które podają prąd stały. Zważywszy na fakt, że bateria zasilająca samochód elektryczny lub hybrydowy potrzebuje ładowania prądem stałym, energia pochodząca z ładowarki AC musi przejść uprzednio przez przetwornicę lub inaczej konwerter zainstalowany w pojeździe. Fakt ten sprawia, że moc oferowana przez urządzenia typu AC ulega zmniejszeniu, a co za tym idzie, ładowanie nimi pojazdów trwa zazwyczaj kilkanaście godzin.

Stacje ładowania DC, które najczęściej można spotkać w przestrzeni publicznej, pod centrami handlowymi, biurowcami, hotelami, czy w punktach typu MOP dostarczają prąd stały bezpośrednio do baterii w samochodzie, pomijając etap przetwornicy. Dzięki temu ładowanie następuje z pełną mocą ładowarki, skracając tym samym cały proces nawet do niespełna godziny w zależności od możliwości stacji ładowania i pojemności baterii zainstalowanej w pojeździe. Stacje ładowania pojazdów typu DC są wciąż ulepszane i na przykład w USA można już teraz korzystać z superszybkich ładowarek, które są w stanie naładować Teslę Model X w czasie krótszym niż godzina. Ładowarki te dysponują mocą od 150 do nawet 300 kW, a ich technologia podlega ciągłym ulepszeniom, co będzie miało kluczowe znaczenie w dynamice rozwoju elektromobilności.

Typy gniazd i wtyczek w stacjach ładowania EV i samochodach elektrycznych

Działanie ładowarek zasilających samochody elektryczne, a właściwie kompatybilność pomiędzy jednymi a drugimi uzależniona jest od zastosowanych w nich gniazdach lub/i wtyczkach. Ustandaryzowane w tym kontekście jest kilka typów przyłączy i gniazd, stosowanych w zależności od producenta oraz od rodzaju ładowarki EV. Na rynku elektromobilności można zatem spotkać obecnie najczęściej gniazda i przyłącza oznaczone w następujący sposób:

• Typ 1 (Type 1) – standard ładowania spotykany najczęściej na terenie Ameryki Północnej. Jego działanie opiera się na prądzie przemiennym AC, a co za tym idzie, wyposażone w niego pojazdy mogą być ładowane prądem jednofazowym lub dwufazowym. Dostępne w tym zakresie moce to przedział od 1,92 kW przez 7,2 kW do 19,2 kW;
• Typ 1 combo (Type 1 CCS) – różni się od Typu 1 dołożeniem dwóch dodatkowych pinów umożliwiających ładowanie prądem stałym – DC;
• Typ 2 (Type 2 – “Mennekes” – najpopularniejszy i uznany za standardowy na terenie Unii Europejskiej typ gniazdka i przyłącza dla ładowarek EV oraz samochodów elektrycznych. Standard ten pozwala ładować pojazd zarówno prądem przemiennym AC, jak i stałym DC i obowiązuje w przypadku większości samochodów elektrycznych sprzedawanych na rynku europejskim;
• Typ 2 combo (Type 2 CCS) – rozszerzenie standardu Typ 2 o dwa dodatkowe piny zapewniające ładowanie prądem stałym DC. W tych przyłączach z wtyczki/gniazda Typu 2 usuwa się piny odpowiedzialne za ładowanie prądem przemiennym AC;
• CHAdeMO – standard ładowania instalowany w pojazdach azjatyckich. Pozwala na ładowanie prądem stałym DC o mocy do 62,5 kW. Szczególnie popularny w przypadku samochodów elektrycznych marki Nissan. W przypadku innych pojazdów możliwe jest zastosowanie przejściówki.

Opracowanie: enerad.pl

Ładowanie samochodu elektrycznego krok po kroku

Samochód elektryczny można naładować w publicznej stacji ładowania EV lub za pomocą domowej ładowarki EV. W drugim przypadku użytkownicy pojazdów elektrycznych korzystają najczęściej z mobilnych urządzeń podpinanych do standardowego gniazdka elektrycznego lub z dedykowanej domowej stacji ładowania EV. Aspektami, o których warto pamiętać w przypadku prywatnego ładowania, są odpowiednie dopasowanie wtyczki kabla do gniazda znajdującego się w samochodzie oraz zaplanowanie w miarę możliwości ładowania z uwzględnieniem kosztów energii elektrycznej (np. przy taryfie G12w podłączanie samochodu w godzinach tańszych dostaw). Trzeba także pamiętać o odpowiednim dostosowaniu domowej instalacji elektrycznej do wymagań ładowarki tak, aby uniknąć ewentualnych awarii i zapewnić bezpieczeństwo całemu procesowi ładowania pojazdu.

Każdy użytkownik samochodu elektrycznego powinien wozić w bagażniku dedykowany jego pojazdowi kabel ładujący. Wynika to z faktu, że nie wszystkie ogólnodostępne stacje ładowania wyposażone są w takie kable, a wciąż skromna infrastruktura stacji EV w Polsce często wyklucza wybór pomiędzy kilkoma zlokalizowanymi w pobliżu punktami. Celem korzystania z ogólnodostępnych stacji ładowania samochodów elektrycznych należy zarejestrować się w systemie wybranego operatora (np. Greenway, Orlen Charge, IONITY), ściągnąć dedykowaną aplikację i podpiąć pod nią swoją kartę płatniczą. Wówczas po wybraniu na mapie najbliższej stacji ładowania, sam proces odbywa się w kilku prostych krokach:

1. Po zaparkowaniu w wyznaczonym miejscu przy stacji ładowania należy otworzyć dostęp do gniazda w samochodzie. Jeżeli stacja posiada własne kable, kierowca wybiera ten z odpowiednią wtyczką (najczęściej Type 2, Type 2 CSS, CHAdeMO) i trybem ładowania lub podłącza własny kabel do gniazda w stacji.
2. Rozpoczęcie ładowania poprzedzone jest weryfikacją w aplikacji lub kartą we wbudowanym w stację czytniku RFID. Start ładowania blokuje kabel w gnieździe pojazdu.
3. Kolejny krok to sprawdzenie czasu potrzebnego do naładowania baterii do pożądanego przez kierowcę poziomu. Warto pamiętać, aby nie zostawiać samochodu podpiętego do publicznej ładowarki na wiele godzin jeżeli nie jest to konieczne do jego pełnego naładowania. Wynika to oczywiście z faktu uprzejmości wobec innych, potencjalnych użytkowników ładowarki.
4. Po zakończeniu ładowania blokada kabla zostaje dezaktywowana i kierowca może odłączyć go od gniazda.

Stacje ładowania samochodów elektrycznych – dla kogo?

Rozwój elektromobilności i dążenie do zwiększenia udziału pojazdów bezemisyjnych w rynku motoryzacyjnym i transporcie sprawia, że poszerzanie infrastruktury ogólnodostępnych, jak również prywatnych stacji ładowania EV staje się priorytetem dla różnych grup odbiorców. Kto zatem powinien zainteresować się inwestycją w stację ładowania samochodów elektrycznych?

• prywatni użytkownicy samochodów elektrycznych – ładowanie samochodu ze standardowego gniazdka w domu jest oczywiście możliwe, jednak instalacja dedykowanej ładowarki w formie wallboxa (na ścianie) lub na słupku pozwala na większą elastyczność i szybkość ładowania;
• właściciele firm – przedsiębiorcy chcący zapewnić swoim pracownikom lub/i klientom możliwość ładowania pojazdów elektrycznych, a jednocześnie promować ideę elektromobilności, mogą rozważyć zainstalowanie na terenie firmy stacji ładowania EV. W stacjach ładowania dla firm dostęp zazwyczaj weryfikowany jest na przykład za pomocą karty i czytnika RFID;
• zarządcy hoteli i centrów handlowych – miejsca, w których ludzie często spędzają sporo czasu, jednocześnie pozostawiając w ich pobliżu swoje samochody, są doskonałymi lokalizacjami do instalacji stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Zarządcy hoteli, centrów handlowych, ośrodków zdrowia mogą zatem wspierać rozwój infrastruktury stacji ładowania samochodów elektrycznych, instalując takie urządzenia na terenie zarządzanych przez nich nieruchomości;
• operatorzy sieci stacji ładowania – sukcesywne rozwijanie infrastruktury publicznych ładowarek EV to kierunek, w którym naturalnie powinni dążyć wszyscy operatorzy działający w tym sektorze;
• deweloperzy, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe – rozwój elektromobilności z pewnością będzie wspierało umożliwienie korzystania z ładowarek EV w miejscu zamieszkania nie tylko właścicielom domów jednorodzinnych, ale także mieszkańcom osiedli składających się z budynków wielorodzinnych, przed którymi parkuje każdego dnia wiele aut. Deweloperzy i zarządcy nieruchomości powinni zatem zainteresować się instalacjami ładującymi pojazdy elektryczne, szczególnie, że nowelizacja Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych reguluje ich obowiązki w tym obszarze.

Stacja ładowania samochodu elektrycznego – cena

Ceny stacji ładowania samochodów elektrycznych tak, jak w przypadku wielu innych urządzeń uzależnione są od szeregu czynników. W przypadku ogólnodostępnych stacji ładowania koszty inwestycji będą najczęściej sporo wyższe niż te związane z instalacja prywatnej ładowarki na przykład na terenie domu jednorodzinnego. Wynika to choćby z faktu występowania różnic w parametrach takich urządzeń oraz ich docelowego przeznaczenia i sposobu użytkowania. Jakie czynniki zatem mogą wpływać na cenę stacji ładowania samochodów elektrycznych? Należą do nich takie aspekty, jak:

• przeznaczenie stacji ładowania EV – ogólnodostępne ładowarki są droższe od tych do użytku prywatnego;
• rodzaj ładowarki – stacje ładowania mogą oferować szybkie ładowanie prądem stałym DC lub wolniejsze ładowanie prądem przemiennym AC. Szybkie ładowarki będą oczywiście droższe od tych, które ładują baterie zdecydowanie dłużej;
• moc ładowania – im wyższa moc ładowania tym ładowarka będzie droższa, gdyż oferuje wówczas krótszy czas ładowania (w zależności od możliwości samochodu). Droższe są często również urządzenia oferujące regulację mocy, a co za tym idzie dostosowanie jej poziomu do instalacji i potrzeb właściciela pojazdu;
• konstrukcja – najczęstszymi postaciami, pod jakimi występują ładowarki EV są wallbox (skrzynka na ścianie), ładowarka mobilna do przewożenia w samochodzie lub stacje ładowania w postaci zabudowanych dystrybutorów. Każda z tych konstrukcji będzie miała oczywiście wpływ na cenę urządzenia;
• materiał obudowy – do budowy ładowarek EV wykorzystywane są różne materiały. Najczęściej jest to tworzywo sztuczne ABS, szkło, stal, czy aluminium. Zastosowanie konkretnego materiału w połączeniu z ciekawym designem z pewnością wpływają na koszt produkcji ładowarki;
• ilość gniazd/wtyczek – ładowarki typu “double” oferujące możliwość jednoczesnego ładowania dwóch pojazdów są droższe niż urządzenia wyposażone w pojedyncze gniazdo lub wtyczkę;
• wbudowane zabezpieczenia – do najczęściej zabudowywanych w ładowarkach zabezpieczeń należy czujnik wykrywający upływ prądu stałego 6 mA DC. Każde dodatkowo wbudowane zabezpieczenie może wpływać na cenę końcową urządzenia;
• dodatkowe funkcje – ładowarki EV mogą oferować dodatkowe funkcje, które podnoszą komfort ich użytkowania. Należą do nich na przykład czytnik kart umożliwiający kontrolowanie dostępu do ładowania, wbudowany wyświetlacz ułatwiający sterowanie ładowarką, zdalne zarządzanie ładowaniem (funkcja opóźnionego startu), czy fizyczne zabezpieczenia przed nieuprawnionym użyciem;
• producent – na cenę urządzeń, w tym także stacji ładowania samochodów elektrycznych zawsze w pewnym stopniu wpływa renoma producenta, a co za tym idzie często jakość samego produktu.

Poniżej prezentujemy zestawienie cen rynkowych przykładowych modeli ładowarek do samochodów elektrycznych z podziałem na ich rodzaje i przeznaczenie. Prezentowane ceny to wartości uśrednione na podstawie ofert zebranych z popularnych sklepów internetowych i serwisów aukcyjnych:

Zarówno w przypadku inwestorów komercyjnych, jak i prywatnych wybór konkretnego modelu stacji ładowania EV nie powinien być dyktowany jedynie ceną. Zawsze należy wziąć pod uwagę indywidualne potrzeby użytkowników, możliwości instalacji oraz oczywiście aspekty związane ze zwrotem z inwestycji w takie urządzenie. Przed decyzją zakupową warto przeanalizować wszystkie wymienione wyżej czynniki mogące wpływać na cenę stacji ładowania EV i rozważyć, które z nich są w danym przypadku priorytetowe, a z których można zrezygnować, obniżając tym samym koszt początkowy inwestycji.

Porównanie kosztów ładowania samochodu elektrycznego na stacji a w domu

Aktualne ceny prądu to oczywiście kluczowy czynnik w rozważaniach na temat opłacalności ładowania samochodów elektrycznych z instalacji domowej w porównaniu z kosztami korzystania z publicznej ładowarki. Zważywszy na fakt zapowiadanych podwyżek cen prądu, które mogą się okazać najbardziej dotkliwe od wielu lat, tym istotniejsza wydaje się analiza porównawcza obu przypadków. Obecnie możemy jednak opierać się na pewnych danych dotyczących cen prądu we wrześniu 2022 roku, gdyż nie znamy ich realnego kształtu na rok 2023. Nie trzeba jednak prowadzić szczegółowych bilansów, aby zauważyć, że ładowanie samochodu elektrycznego z instalacji domowej jest obecnie bardziej opłacalne niż korzystanie z sieci publicznych stacji ładowania. Posłużmy się przykładem ładowania kilku popularnych modeli samochodów elektrycznych.

*Zasięg WLTP (Worldwide Harmonized Light vehicles Test Procedure, cykl znormalizowany: 57% tras miejskich, 25% tras podmiejskich, 18% tras na autostradzie) w wersji Zoe E-Tech elektryczne Life wyposażonego w obręcze 15; Źródło: renault.pl

Dla obliczeń przyjęliśmy obowiązujące obecnie (wrzesień 2022) uśrednione ceny za kWh energii elektrycznej. W przypadku ogólnodostępnych stacji ładowania koszty wahają się w granicach od 1 zł do 1,7 zł za kWh AC (w tabeli przyjęto 1,50 zł). W przypadku domowych instalacji funkcjonujących na zasadach określonych w taryfie G11, przyjęta została natomiast uśredniona kwota 70 groszy za kWh. Zestawione w powyższej tabeli dane są oczywiście bardzo orientacyjne, a ich realne wartości zależą od wielu czynników takich, jak:

• cennik operatora ogólnodostępnej stacji, z której korzysta kierowca;
• to czy kierowca zdecyduje się na ładowanie w trybie AC, czy DC (różnice w cenie za kWh);
• dodatkowa miesięczna, stała opłata abonamentowa u operatora sieci publicznych stacji ładowania;
• operator i taryfa obowiązująca w odniesieniu do domowej instalacji;
• korzystanie z instalacji 1-fazowej lub 3-fazowej (różnice w opłatach stałych).

Jak obniżyć koszty ładowania samochodu elektrycznego w domu?

Pomimo tego, że jak wynika z zaprezentowanego porównania, ładowanie samochodu elektrycznego w domu jest bardziej opłacalne niż korzystanie w tym celu z ogólnodostępnych stacji, to istnieją sposoby na to, aby koszty domowego ładowania jeszcze obniżyć. Pierwszym z nich jest oczywiście podłączenie ładowarki EV do instalacji fotowoltaicznej. Zaletą tego rozwiązania jest nie tylko zredukowanie kosztów ładowania praktycznie do zera, ale także podniesienie poziomu autokonsumpcji energii elektrycznej wytwarzanej przez fotowoltaikę i tym samym obniżenie wolumenu nadwyżki prądu oddawanego do sieci. Drugim sposobem jest korzystanie z taryfy umożliwiającej ponoszenie niższych opłat za kWh prądu w określonych przedziałach godzinowych i na przykład w weekendy (taryfa G12w). Ładowanie samochodu elektrycznego w tych okresach dodatkowo obniża koszty tego procesu, a co za tym idzie ogólnej eksploatacji pojazdu.

Jak wybrać domową stację ładowania do samochodu elektrycznego?

Wybór domowej ładowarki do samochodu elektrycznego powinien zostać poprzedzony dokładnym researchem rynku oraz w miarę możliwości konsultacją ze specjalistą. Choć domowe stacje ładowania EV nie należą do szczególnie skomplikowanych urządzeń, to posiadają cechy i funkcjonalności, które w przypadku niektórych użytkowników mogą być kluczowe, a w przypadku innych – zupełnie niepotrzebne, a nawet niekompatybilne. Aspekty, na które warto zwrócić uwagę podczas wyboru domowej stacji ładowania to między innymi:

• możliwości domowej instalacji elektrycznej – może się okazać, że do efektywnego wykorzystywania mocy ładowarki konieczne będzie wystąpienie o rozszerzenie warunków przyłączeniowych lub modyfikacja instalacji;
• moc ładowarki oraz maksymalna moc, z jaką można ładować samochód – moc ładowarki musi być skorelowana z mocą, jaką można ładować dany pojazd elektryczny. Choć ładowarki oferujące większą moc (11-22 kW) są droższe od słabszych alternatyw, to pozwalają znacznie skrócić czas ładowania, co będzie szczególne istotne w obliczu ograniczeń, jakie obowiązują w przypadku niektórych modeli pojazdów;
• sposób montażu ładowarki – kolejnym aspektem, jaki warto wziąć pod uwagę przed zakupem domowej ładowarki EV, są jej możliwości instalacyjne. Zazwyczaj ładowarki typu wallbox można instalować na ścianie budynku lub na dedykowanym słupku. Warto przemyśleć, jaki sposób instalacji będzie optymalny w przypadku konkretnej nieruchomości;
• zabezpieczenia przed nieuprawnionym użyciem – nie wszystkie nieruchomości o wolnostojącej lub na przykład szeregowej zabudowie posiadają ogrodzenie bądź inne ograniczenia uniemożliwiające zaparkowanie pojazdu w ich pobliżu. Wówczas przydaje się fizyczne zabezpieczenie ładowarki EV, które nie pozwoli na korzystanie z niej nieuprawnionym osobom;
• zabezpieczenia wbudowane i dodatkowe – jednym z najważniejszych aspektów w kontekście domowych ładowarek, jest bezpieczeństwo ich użytkowania i ograniczenie ryzyka wystąpienia awarii instalacji elektrycznej. Wybierając konkretne urządzenie, trzeba zatem sprawdzić jakie zabezpieczenia zabudował w nim producent, a jakie są konieczne do zapewnienia po stronie instalacji. Przyłącza musi oczywiście wykonać elektryk legitymujący się odpowiednimi uprawnieniami;
• wbudowany licznik energii – bardzo przydatna funkcja w kontekście kontrolowania zużycia energii przeznaczonej na ładowanie pojazdów. Dobrze jeżeli ładowarka posiada wówczas wbudowany wyświetlacz prezentujący dane, choć nie jest to konieczność;
• komunikacja i zdalne sterowanie – komfort użytkowania domowej ładowarki EV może zapewnić komunikacja za pomocą WiFi, Bluetooth lub 4G. Dzięki tym funkcjonalnościom możliwe staje się zdalne sterowanie i konfigurowanie ustawień ładowarki;
• ilość i rodzaj gniazd/wtyczek – w zależności od modelu auta, może ono potrzebować mniej lub bardziej standardowego typu gniazda/wtyczki. Rozbieżności można oczywiście zniwelować za pomocą odpowiedniego kabla lub przejściówki, jednak warto mieć ten aspekt na uwadze, podobnie jak kwestię ilości pojazdów, które jednocześnie można podpiąć do ładowania (jeżeli w domu jest więcej niż jeden pojazd elektryczny, warto pomyśleć o ładowarce typu “double”).

Dopłaty do stacji ładowania samochodów elektrycznych

Rozwój elektromobilności, szczególnie w kontekście polskich kierowców hamowany jest przez zjawisko zwane “range anxiety”, czyli lęk wywołany brakiem dostatecznego zasięgu. Chodzi tu oczywiście o kwestię niedostatecznej ilości ogólnodostępnych stacji ładowania, które mogłyby zapewnić kierowców, że w przypadku wyczerpującej się w aucie elektrycznym baterii będą w stanie zasilić ją w odpowiednim momencie. Sytuacja ta sprawia, że choć ilość inwestycji w samochody elektryczne i prywatne stacje ładowania sukcesywnie rośnie, to zainteresowanie tym obszarem jest mniejsze od oczekiwanego. Aspektem, który zazwyczaj mobilizuje zarówno prywatnych, jak i komercyjnych inwestorów do zwiększenia dynamiki rozwoju wybranego rynku, są systemowe dofinansowania i dopłaty. Od 7 stycznia 2022 roku w Polsce ruszył I Nabór wniosków w ramach programu priorytetowego „Wsparcie infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych i infrastruktury do tankowania wodoru” – budowa stacji ładowania o mocy nie mniejszej niż 22 kW, innej niż ogólnodostępna stacja ładowania (Źródło: www.gov.pl). Nabór ten zakończył się 31.03.2022 r. i obecnie trwa weryfikacja złożonych wniosków.

W ramach wspomnianego wyżej programu dofinansowanie w formie dopłat ma pokrywać maksymalnie do 25% kosztów kwalifikowanych budowy stacji ładowania o mocy nie mniejszej niż 22 kW, a budżet projektu opiewa na kwotę do 70 mln zł. Wsparcie ma w założeniu rozszerzyć infrastrukturę o 17 tys. punktów ładowania samochodów elektrycznych i 20 stacji wodoru. Ważnym wyróżnikiem w programie jest fakt, że o dopłaty można się starać w przypadku planów budowy stacji innych niż ogólnodostępne. Czy oznacza to, że dofinansowania do stacji ładowania obejmą zakup prywatnych ładowarek? Niestety nie. Beneficjentami rządowego programu dopłat mogą być obecnie:

• jednostki samorządu terytorialnego;
• przedsiębiorcy posiadający siedzibę swojej działalności na terenie Polski;
• rolnicy indywidualni;
• wspólnoty mieszkaniowe;
• spółdzielnie.

13 grudnia 2021 do 28 lutego 2022 roku trwał natomiast nabór wniosków do programu dofinansowań dla OSD o nazwie Rozwój infrastruktury elektroenergetycznej na potrzeby rozwoju stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Łączny budżet w tym projekcie ma wynosić 1 mld zł. Plany dofinansowania do zakupu prywatnych ładowarek EV, a więc często takich, których moc nie przekracza 22 kW, były przekazywane do wiadomości publicznej już w 2020 roku. Jeszcze w styczniu 2022 roku informowano, że takie dopłaty będą udostępnione w ramach czwartej edycji programu Mój Prąd. Obecnie wiadomo jednak, że w kwietniu b.r. nie przeznaczono jeszcze środków na ten cel i nie ma niestety oficjalnych informacji o planach uruchomienia takiego wsparcia.

Domowa ładowarka do samochodu elektrycznego – dlaczego warto ją posiadać?

Inwestycja w zakup i montaż ładowarki do samochodu elektrycznego w domu niesie ze sobą wiele korzyści. Warto popularyzować wiedzę na ich temat, aby użytkownicy pojazdów elektrycznych i hybrydowych mogli podjąć optymalną da nich decyzję. Do korzyści posiadania domowej stacji łądowania EV należą:

Licznik elektromobilności, czyli jaka będzie przyszłość branży?

Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Paliw Alternatywnych celem monitowania dynamiki rozwoju rynku samochodów elektrycznych i stacji ładowania uruchomił “Licznik elektromobilności”. W ramach tej inicjatywy każdego miesiąca od 2019 roku publikowane jest zestawienie danych dotyczących przyrostu liczby zarejestrowanych osobowych samochodów elektrycznych, innych pojazdów elektrycznych lub wodorowych oraz rozwoju sieci stacji ładowania EV z podziałem na ich rodzaje i miasta, w których są instalowane. Według wspomnianego raportu wraz z końcem sierpnia 2022 roku zarejestrowanych było 52 011 elektrycznych samochodów osobowych, przy czym udział pojazdów typu PHEV (Plug-in Hybrid) w tej sumie to 26 462, natomiast pojazdów BEV (Battery) 25 549. Od stycznia do lipca łączna liczba pojazdów elektrycznych wzrosła natomiast o 15 364 sztuk.

Licznik elektromobilności – Sierpień 2022; Źródło: pzpm.org.pl

W odniesieniu do rozwoju infrastruktury stacji ładowania wiemy natomiast, że obecnie na terenie Polski funkcjonują 2427 ogólnodostępne stacje ładowania (4659 punktów dostępowych), z czego 72% stanowią wolne stacje ładowania prądem przemiennym AC, a 28% szybkie stacje ładowania prądem stałym DC. Miasta, które przodują w liczbie zainstalowanych stacji ładowania EV to Warszawa, Gdańsk i Katowice. Przy określaniu dynamiki wzrostu rynku elektromobilności warto także brać pod uwagę aspekty składające się na określenie współczynnika VRI (ang. vehicle to refueling index). Należą do nich:

1. Poziom udziału samochodów elektrycznych w rynku
2. Liczba rejestracji tych pojazdów na jednego mieszkańca
3. Udział sprzedaży samochodów elektrycznych
4. Podział na ładowarki wolne i szybkie (AC i DC)

W początkowej interpretacji współczynnik VRI sprowadzano jedynie do ilości samochodów elektrycznych przypadających na ilość punktów ładowania. W tym kontekście Polska wypadała całkiem obiecująco już w 2020 roku, kiedy to Europejskie Obserwatorium Paliw Alternatywnych EAFO podało, że na jeden punkt ładowania przypadało wówczas 7 pojazdów czysto elektrycznych. Taki sam wynik miały Niemcy oraz Czechy. Okazało się jednak, że na wskaźnik VRI trzeba spojrzeć znacznie szerzej, aby uzyskać pełen obraz dynamiki rozwoju rynku elektromobilności, a także wziąć pod uwagę indywidualne uwarunkowania dla każdego kraju. Dla przykładu: Polska posiada bardzo dobre wyniki w zakresie średniej odległości pomiędzy punktami ładowania DC na autostradach. Jeżeli jednak weźmiemy pod uwagę stosunek długości autostrad w Polsce do tych użytkowanych np. w Niemczech, to dane te stają się zdecydowanie mniej obiecujące. Znaczącą rolę w rozwoju polskiej elektromobilności będą z pewnością odgrywać inwestycje operatorów sieci stacji ładowania, o których informacje można znaleźć w naszej bazie wiedzy o stacjach ładowania.