Czy faktycznie pojawi się zakaz kotłów gazowych?
Zaktualizowana dyrektywa EPBD koncentruje się na promowaniu budynków zeroemisyjnych (ZEB) i zwiększeniu udziału odnawialnych źródeł energii (OZE), ale nie wprowadza zakazu kotłów gazowych. Kotły gazowe będą mogły nadal funkcjonować zarówno w nowych, jak i modernizowanych budynkach, zwłaszcza jako część systemów hybrydowych, współpracujących z OZE (np. z pompami ciepła, kolektorami słonecznymi, biogazem).
Skąd informacje o zakazie stosowana kotłów gazowych?
Błędne informacje o zakazie stosowania kotłów gazowych w Unii Europejskiej może wynikać z niezrozumienia przepisów przegłosowanej w marcu 2024 roku nowelizacji dyrektywy EPBD. Dokument wzywa do stopniowego wycofywania kotłów działających wyłącznie na paliwa kopalne do 2040 roku, jednakże dopuszcza możliwość zastąpienia tych paliw przez paliwa odnawialne jak biometan czy biopropan. Przy czym w dokumencie pojawiło się wyraźne rozróżnienie między urządzeniem a paliwem. Innymi słowy, zakazany będzie gaz, jako paliwo kopalne, a nie kocioł gazowy, jako urządzenie.
O ostatecznej metodzie wycofania paliw kopalnych z ogrzewania do 2040 roku, będą samodzielnie decydować poszczególne kraje. Co więcej, dokładna definicja "kotła na paliwo kopalne" zostanie dopiero opracowana przez UE, co pozwoli jednoznacznie określić, jak będą traktowane kotły na gaz.
Czy przez zakaz ogrzewania gazem będzie trzeba wymienić kocioł?
Właściciele istniejących domów, zasilanych gazem nie zostaną zmuszeni do wymiany źródła ciepła. Pod warunkiem, że ich kocioł będzie w stanie korzystać z paliwa z domieszką biokomponentów.
Biogaz jest paliwem postrzeganym przez Unię Europejską, jako OZE (odnawialne źródło energii). Pod względem technicznym, kotły gazowe nie powinny mieć problemów z przestawieniem się na biopalowo, pod kilkoma warunkami. Przede wszystkim, biogaz musi być odpowiednio oczyszczony i odsiarczony. Obecność siarki i innych zanieczyszczeń w biogazie może prowadzić do korozji i uszkodzenia elementów kotła. Ponadto, skład chemiczny biogazu powinien być stabilizowany, aby zapewnić równomierną jakość paliwa, co jest kluczowe dla efektywnego i bezpiecznego działania kotła.
Wyjątki od zakazu ogrzewania gazem
Należy podkreślić, że przepisy dyrektywy EPBD, m.in. te związane z zakazem stosowania paliw kopalnych nie obejmą bezwzględnie wszystkich budynków. Wyłączeniu podlegają m.in.:
- budynki historyczne,
- kościoły,
- domki letniskowe,
- stodoły i budynki wykorzystywane na potrzeby rolników,
- warszataty.
Źródło: consilium.europa.eu
Dlaczego wprowadzono zakaz ogrzewania gazem?
Decyzje Unii Europejskiej dotyczące ogrzewania są odpowiedzią na konieczność redukcji emisji gazów cieplarnianych i efektywniejszego zarządzania zasobami energetycznymi. Budynki odpowiadają za 40% całkowitego zużycia energii i 36% emisji CO2 w Unii Europejskiej. Stąd ogromny nacisk na przyspieszenie procesu dekarbonizacji sektora budowlanego, poprzez wprowadzenie przepisów promujących technologie zeroemisyjne. Poprawa efektywności energetycznej budynków jest kluczowym elementem strategii "Fit for 55", mającej na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku, względem poziomów z roku 1990.
Od kiedy będzie zakaz ogrzewania gazem?
Według przyjętej dyrektywy EPBD, harmonogram wprowadzania nowych przepisów przedstawia się następująco:
- Od 1 stycznia 2025 roku powinny zostać wstrzymane możliwości uzyskania dopłat na samodzielne kotły gazowe (czyli takie, które działają wyłącznie na paliwo kopalne). Jednocześnie dopuszczalne będzie dotowanie rozwiązań wykorzystujących gaz przy znacznym udziale OZE (np. hybrydowe pompy ciepła lub połączenia "piec na gaz i kolekory słoneczne"). Warto zauważyć, że w Polsce zakaz dotowania kotłów na paliwo kopalne zaczął częściowo obowiązywać już od początku 2022 roku. Wtedy to wstrzymano dofinansowania na kotły na węgiel np. w Czystym Powietrzu.
- Od 1 stycznia 2030 roku nowe budynki będą musiały być zeroemisyjne, co oznacza, że nie będą mogły korzystać z samodzielnych kotłów gazowych zasilanych paliwami kopalnymi.
- Do 2040 roku państwa członkowskie powinny zadbać o wycofywanie z rynku samodzielnych kotłów gazowych zasilanych paliwami kopalnymi. Przy czym zapis ten stanowi niewiążącą rekomendację. O szczegółach wycofywania kotłów na paliwa kopalne będę decydowały poszczególne kraje.
- Do 2050 roku wszystkie budynki w Unii Europejskiej muszą mieć charakter bezemisyjny.
Podsumowując, unijne regulacje mają na celu przyspieszenie przejścia na zrównoważone źródła energii w sektorze budowlanym. Wprowadzane zmiany są elementem szerszej strategii, która obejmuje rozwój technologii odnawialnych oraz hybrydowych systemów grzewczych. Dyrektywa EPBD odgrywa tu rolę katalizatora transformacji, nie będąc jednocześnie bezpośrednim aktem prawnym zakazującym korzystania z kotłów gazowych.
