Do kiedy można palić węglem w Polsce?

Do kiedy można palić węglem w Polsce? Harmonogram wg. ustaw antysmogowych

Poniższa tabela przedstawia terminy wprowadzenia zakazu spalania węgla brunatnego (i jego pochodnych), węgla kamiennego o uziarnieniu poniżej 3 mm, mułów, flotokoncentratów (i pochodnych) oraz mokrej biomasy takiej jak np. mokre drewno o wilgotności powyżej 20%. Ograniczenia wprowadzają wojewódzkie ustawy antysmogowe.

W większości województw obowiązuje zakaz wykorzystywania paliw

Zakaz stosowania węgla w Polsce i Europie - przepisy unijne

W pośredni sposób zakaz stosowania paliw kopalnych, takich jak węgiel, wprowadza również tzw. dyrektywa EPBD (dyrektywa dotycząca efektywności energetycznej budynków) przyjęta przez Parlament Europejski w 2024 roku. Zgodnie z najnowszymi przepisami:

• od 2028 roku wszystkie nowe budynki publiczne muszą stać bezemisyjne lub zeroemisyjne. Nie będą mogły generować emisji CO2 w danej lokalizacji - co oznacza, że zakazane będę w nich paliwa kopalne.
• od 2030 roku - obowiązek bezemisyjności będzie dotyczył wszystkich nowych budynków (również mieszkalnych). Innymi słowy od 2030 roku w nowych budynkach nie będzie można montować kotłów na paliwa kopalne.
• do 2040 roku powinny zostać wycofane wszystkie samodzielne kotły na paliwa kopalne. W praktyce, do tego momentu kraje Wspólnoty powinny zadbać o zlikwidowanie kotłów działających wyłącznie np. na węgiel. Przy czym ten zapis z dyrektywy EPBD to zalecenie, a nie nakaz.

Zakaz palenia węglem - podstawy prawne

Na podstawie art. 96 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku o prawie ochrony środowiska sejmiki wojewódzkie mogą wprowadzać uchwały w celu zapewnienia poprawy jakości powietrza w regionie. To tzw. ustawy antysmogowe. Tego rodzaju rozporządzenia określają dopuszczalne rodzaje i jakość paliw używanych do ogrzewania oraz informacje, do kiedy można palić w tzw. kopciuchach (piecach bezklasowych). Uchwały wprowadzają też ograniczenia czasowe, obszarowe i związane z rodzajem instalacji grzewczej, co do rodzaju bądź jakości stosowanego paliwa.

Jakie ograniczenia wprowadzają ustawy antysmogowe? Do najważniejszych z nich należą:

• Zakaz stosowania paliw stałych: W strefach ochrony powietrza (ZOP) obowiązuje zakaz palenia w piecach domowych paliwami stałymi, takimi jak węgiel brunatny, muł węglowy czy paliwa biomasowe o niskiej jakości (np. węgiel drzewny z zanieczyszczeniami). Dozwolone jest natomiast stosowanie paliw stałych wysokopiennych, takich jak ekogroszek czy pellet.
• Nakaz wymiany kotłów: Właściciele kotłów niespełniających określonych norm emisyjnych są zobowiązani do ich wymiany na kotły spełniające wyższe standardy emisyjne. Terminy wymiany kotłów są zróżnicowane w zależności od strefy ochrony powietrza i rodzaju kotła.

Warto podkreślić, że dla większości osób korzystających z indywidualnego systemu grzewczego, to właśnie terminy związane z obowiązkiem wymiany pieca mają większe znaczenie niż terminy wprowadzenia zakazu palenia węglem.

Nie wiecie, do kiedy musicie wymienić piec? Koniecznie sprawdźcie nasz artykuł: Wymiana pieca - do kiedy? Poznaj terminy!

Dlaczego zakaz wejdzie w życie?

Proekologiczne inicjatywy związane z przechodzeniem na czystsze źródła ciepła są związane przede wszystkim z troską o środowisko. Eksperci szacują, że nawet 80% krajowej emisji pyłów to zanieczyszczenia z sektora komunalno-bytowego. Dobra jakość powietrza jest przedmiotem ciągłej dyskusji, gdyż polskie miasta regularnie zajmują w rankingach czystości powietrza jedne z najniższych miejsc w Europie. Zakaz spalania węgla ma wpłynąć też na obniżenie liczby zachorowań Polaków na nowotwory i inne choroby układu oddechowego. Szacuje się bowiem, że co roku z powodu zanieczyszczeń powietrza umiera w Polsce aż 100 000 osób!

Oczekuje się, że zakaz palenia w kopciuchach poskutkuje zmniejszeniem emisji gazów cieplarnianych. Odejście od węgla to element długoterminowej polityki rządu związanej z planami zbliżenia kraju do neutralności klimatycznej podyktowanej przez Europejski Zielony Ład i planowane wprowadzenie pakietu Fit for 55. Wymiana instalacji grzewczej jest jednak dużą inwestycją, na którą nie każdy może sobie pozwolić. Stąd też oprócz nakazów wprowadzono rozwiązania ułatwiające dostosowanie się do nich – ulgę termomodernizacyjną w podatku dochodowym oraz dopłaty w programie Czyste Powietrze. To jednak tylko część dostępnych form wsparcia. Sprawdźcie pełną listę: Dofinansowania do wymiany pieca

Co zamiast węgla i kopciucha?

Zakaz palenia węglem rodzi oczywiście pytania o najlepszy sposób ogrzewania domów. Opcji jest wiele, gdyż do wyboru macie kotły olejowe, piece gazowe i ogrzewanie elektryczne. Eksperci wskazują pompę ciepła jako najbardziej efektywne, a więc najbardziej ekologiczne rozwiązanie, zwłaszcza gdy wspiera ją instalacja fotowoltaiczna.

Nie macie pewności, jakie rozwiązanie będzie najlepsze w Waszym przypadku? Złóżcie zapytanie i skorzystajcie z pomocy ekspertów, którzy podpowiedzą Wam co wybrać.