Audyt efektywności energetycznej - Kto wykonuje? Jaki koszt?

Audyt efektywności energetycznej - czyli co?

Audyt efektywności energetycznej to opracowanie, które zawiera szczegółowe badanie stanu technicznego oraz ilości energii zużywanej przez budynek, urządzenie techniczne czy też instalację. Audyt efektywności energetycznej zawiera również listę działań, których wdrożenie może poprawić otrzymane wyniki. Wykaz prac uzupełnia się o rachunek potencjalnych oszczędności energetycznych oraz analizę ich opłacalności ekonomicznej.

Audyt efektywności energetycznej jest pewnym rodzajem audytu energetycznego. Kluczowym celem tworzenia audytów efektywności energetycznej jest wskazanie możliwości przeprowadzenia optymalizacji energetycznej, w analizowanym obszarze. Ze względu na swoją uniwersalność, badanie efektywności energetycznej należy do najpopularniejszych usług doradztwa energetycznego.

Audyt efektywności energetycznej - rozporządzenie i ustawa

Audyt efektywności energetycznej to istotne narzędzie, które może służyć wielu różnym celom związanym z optymalizacją energetyczną. Stąd też ustawodawca zdecydował się sformalizować zakres i zasadę jego funkcjonowania. Definicję pojęcia “audyt efektywności energetycznej”, a także podstawowe warunki związane z jego przeprowadzeniem zostały określone w ustawie o efektywności energetycznej. Uzupełnieniem tego aktu prawnego jest Rozporządzenie Ministra Energii w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii. W tym dokumencie można znaleźć szczegółowe wytyczne, m.in. co do zawartości audytu efektywności energetycznej czy metod jego przeprowadzania, ale także przykładowe dokumenty - np. kartę audytu efektywności energetycznej.

Rodzaje audytów efektywności energetycznej

Wspominaliśmy, że audyty efektywności energetycznej są uniwersalne. Mogą obejmować różne obszary energetyczne, dotyczyć różnych podmiotów, a także mogą służyć różnym celom szczegółowym (choć wspólne dla nich wszystkich jest dążenie do oszczędności energetycznej). W związku z tym, pod względem zakresu audytu, można wyróżnić kilka typów audytów efektywności energetycznej, np.:

• audyt efektywności energetycznej przedsiębiorstwa - to specyficzna analiza przeprowadzana przez firmy, które chcą pozyskać dodatkowe środki na realizację przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej, w ramach tzw. białych certyfikatów.
• audyt efektywności energetycznej instalacji oświetlenia, nazywany również audytem oświetlenia. Sprawdza on, ile energii można zaoszczędzić usprawniając instalacje oświetleniowe w domach, firmach czy np. w systemach oświetlenia ulicznego.
• ocena efektywności energetycznej kotłów - swego rodzaju audytem efektywności energetycznej jest również okresowa ocena efektywności energetycznej kotłów, która sprawdza, czy działają one z maksymalną skutecznością i są eksploatowane zgodnie z wytycznymi.
• ocena efektywności energetycznej urządzeń chłodniczych - działa na podobnych zasadach, co ocena efektywności kotłów. Jej celem jest weryfikacja, czy urządzenia i instalacje chłodzące nie marnują energii.
• audyt sprężonego powietrza -w firmach bardzo popularny jest również audyt efektywności energetycznej instalacji wykorzystujących sprężone powietrze. Jest to jeden z najdroższych nośników energii w firmach, dlatego kontrola efektywności może przynieść ogromne oszczędności - energetyczne i ekonomiczne.

Audyty efektywności energetycznej a ich cel

Warto jeszcze dodać, że to nie jedyny podział audytów efektywności energetycznej. Ustawa o efektywności energetycznej uwzględnia podział audytów energetycznych, ze względu na cel.

• Audyty efektywności energetycznej przygotowywane przed realizacją przedsięwzięcia - to podstawowy dokument, który opracowuje się, w celu uzyskania tzw. białego certyfikatu.
• Audyty efektywności energetycznej po realizacji zadań z zakresu efektywności energetycznej, weryfikujące osiągnięcie wyznaczonych celów - również związane z tzw. białymi certyfikatami. Przedstawia się je Prezesowi URE po realizacji zadań.

Audyty efektywności energetycznej a audyt energetyczny

Choć w istocie audyt efektywności energetycznej jest jednym z rodzajów audytu energetycznego (w ujęciu ogólnym), często tego i innym pojęć używa się zamiennie. Nie zawsze jest to jednak zasadne.

Badania efektywności energetycznej przeprowadza się dla konkretnych obszarów/przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej (przykład to audyt oświetlenia czy audyt sprężonego powietrza). Audyty energetyczne są zwykle bardziej kompleksowe - przykładem może tu być audyt energetyczny przedsiębiorstwa, który powinien obejmować minimum 90% zużycia wszystkich nośników energii.

Kto może wykonać audyt efektywności energetycznej?

Analiza zagadnień z zakresu poprawy efektywności energetycznej wymaga szerokiej i specjalistycznej wiedzy. Audytorzy efektywności energetycznej muszą dokonywać zaawansowanych obliczeń dotyczących m.in. zużycia energii, sprawności urządzeń czy instalacji. Muszą również posiadać wiedzę z zakresu budownictwa czy odnawialnych źródeł energii.

Przepisy polskiego prawa jasno określają, kto może legalnie wykonywać audyty efektywności energetycznej. Zgodnie z art. 25 ust. 5, audyt efektywności energetycznej może wykonać osoba, która:

• dysponuje co najmniej 2-letnim, praktycznym doświadczeniem zawodowym związanym z audytowanym obiektem, urządzeniem lub instalacją (w zakresie obsługi, montażu, eksploatacji), albo
• ukończyła studia (na poziomie magistra lub magistra inżyniera wraz ze studiami podyplomowymi) związane z efektywnością energetyczną, OZE, elektrotechniką czy budownictwem energooszczędnym.

Wykształcenie to jednak nie wszystko. Równie istotne jest praktyczne doświadczenie, zdobyte podczas realizacji audytów energetycznych. Szukając wykonawcy audytu efektywności energetycznej warto zatem postawić na sprawdzonego partnera. Znajdziecie takiego, korzystając z naszego rankingu firm doradztwa energetycznego.

Co zawiera audyt efektywności energetycznej?

Zawartość audytu efektywności energetycznej określa wspomniane już wcześniej Rozporządzenie Ministra Energii w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii. Zgodnie z nim, bez względu na to, czy audyt dotyczy obiektu, urządzenia technicznego czy instalacji, składa się z kilku części:

• Karty audytu - czyli dokumentu podsumowującego cały audyt. Znajdziemy w nim dane na temat na temat przedmiotu audytu (w tym informacje o jego zakresie, dacie przeprowadzenia czy przedsięwzięciach służących poprawie efektywności energetycznej), jak również wyliczenia dotyczące planowanych oszczędności energii;
• Listy materiałów źródłowych - dokumentów, opracowań i innych, na których opierał się audyt;
• Bieżącej oceny stanu technicznego i analizy zużycia energii - badanie przeprowadza się na podstawie m.in.: tzw. inwentaryzacji technicznej, czyli opisu technicznego przedmiotu audytu (np. budynku, instalacji, urządzenia), zawierającego m.in. jego charakterystykę, ogólne parametry techniczne. Oprócz tego, w audycie efektywności energetycznej uwzględnia się wyniki pomiarów (lub szacunki) związane z zużyciem energii oraz wskazuje się czynniki, które mogą wpływać na konsumpcję energii (np. kwestie związane z budową i eksploatacją budynku, intensywności oświetlenia etc.). Na podstawie uzyskanych informacji przeprowadza się szczegółową analizę sytuacji zastanej, na podstawie której planuje się działania modernizacyjne;
• Spis działań, które doprowadzą do poprawy efektywności, wraz z opisem usprawnień, które wprowadzą. Lista powinna być uzupełniona o wyliczenia dotyczące efektów energetycznych i ekonomicznych oraz uzasadnienie, dlaczego akurat te konkretnie zadanie warto przeprowadzić. Audyty, które dotyczą zadań planowanych, powinny też zawierać różne warianty ich realizacji wraz z oceną opłacalności ekonomicznej i energetycznej. W ocenie opłacalności uwzględnia się m.in. koszty inwestycyjne, prognozowane ceny energii lub jej nośników, a także m.in. przewidywany okres zwrotu z inwestycji.

Audyt efektywności energetycznej - zakres merytoryczny

Pod względem merytorycznym, badanie efektywności energetycznej skupia się na dwóch kwestiach:

• zużyciu energii - w audycie dokonuje się obliczeń różnych kategorii energii - energii użytkowej Eu (bezpośrednio zużywanej przez urządzenie czy instalację), energii końcowej Ek (doprowadzanej do budynku, uwzględniającej straty związane ze sprawnością instalacji) oraz energii pierwotnej Ep (całkowitej energii, uwzględniającej również straty związane z produkcją i przesyłem do miejsca konsumpcji). Obliczeń dokonuje się dla stanu bieżącego oraz planowanego do osiągnięcia, po przeprowadzeniu modernizacji.
• efekcie ekologicznym - w audycie efektywności energetycznej oblicza się również poziom korzyści środowiskowych. W tym celu mnoży się wartość zaoszczędzonej energii pierwotnej przez odpowiednie wskaźniki emisji, publikowane przez KOBiZE (Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami.

W audytach efektywności energetycznej służących pozyskaniu tzw. białych certyfikatów ważnym elementem jest również wyliczona oszczędność energii, podana w jednostce “toe/rok” (tona oleju ekwiwalentnego na rok). Parametr ten jest podstawą do wyliczenia ilości przyznanych świadectw efektywności energetycznej (białych certyfikatów).

Audyt efektywności energetycznej  - przykład

Choć przepisy prawa regulują zawartość audytu efektywności energetycznej, ostateczny wygląd dokumentu może się różnić, m.in. od tego, jakich programów informatycznych używa audytor. Wspólna dla każdego opracowania powinna być jednak wspomniana już karta audytu efektywności energetycznej. Przykład takiego dokumentu, pochodzący z rejestru świadectw efektywności energetycznej URE znajdziecie poniżej:

Źródło: Rejestr Świadectw Efektywności Energetycznej URE

Warto pamiętać, że nie jest to jednak cały audyt efektywności energetycznej, a jedynie podsumowanie najważniejszych informacji z nim związanych.

Audyt efektywności energetycznej - cena. Ile może wynieść?

Audyty efektywności energetycznej to specjalistyczne opracowania, których cena jest ustalana indywidualnie. Zwykle jednak koszt audytu efektywności energetycznej  waha się od kilkuset złotych (małe, proste przedsięwzięcia) do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych (rozbudowane projekty dla odbiorców biznesowych). W przypadku analiz, których celem są białe certyfikaty - cena audytu efektywności energetycznej jest obliczana jako procent wartości uzyskanych certyfikatów energetycznych.

Co wpływa na cenę audytu efektywności energetycznej? Czynników może być wiele, jednak wśród nich najważniejsze to:

• cel przeprowadzenia,
• zakres wykonywanych analiz,
• stopień skomplikowania audytu,
• doświadczenie i cennik firmy doradztwa energetycznego.

Pamiętajmy jednak, że korzyści płynące z audytu efektywności energetycznej znacznie przewyższają jego koszt. Co zyskujemy?

Korzyści z wykonania audytu efektywności energetycznej

W czasach, gdy ceny energii dynamicznie rosną, osiągając rekordowe wyniki, audyt efektywności energetycznej jest sposobem na osiągnięcie różnych zysków:

Ograniczenie zużycia energii i związanych z tym kosztów - nadrzędnym celem audytu efektywności energetycznej jest ograniczenie konsumpcji energii, pod różnymi postaciami. Badanie to pozwala bowiem zlokalizować obszary wymagające modernizacji i wskazuje opłacalne ekonomicznie działania usprawniające. Mniejsze zużycie prądu, ciepła czy sprężonego powietrza to realnie niższe koszty obsługi obiektów, urządzeń czy instalacji. Wynikające z tego oszczędności będą odczuwalne przez lata i pomogą poradzić sobie w trudnych czasach kryzysu.

Pozytywny wpływ na środowisko naturalne -  poprawa efektywności energetycznej bezpośrednio przekłada się na zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko naturalne. W Polsce energia (elektryczna, cieplna) wciąż w dużej mierze pochodzi z nieodnawialnych źródeł. Im mniej jej zużywamy, tym mniej szkodzimy otoczeniu.

Większa konkurencyjność dla firm - energia i jej nośniki należy do najbardziej kosztownych aspektów prowadzenia działalności gospodarczej. Ograniczenie kosztów w tym obszarze przełoży się na poprawę ogólnej sytuacji przedsiębiorstwa i umocni jego pozycję w odniesieniu do konkurencji.

Dodatkowe środki na modernizacje dla firm -  przeprowadzenie audytu efektywności energetycznej przedsiębiorstwa pozwala ubiegać się o dodatkowe środki przyznawane za tzw. białe certyfikaty. Pozwalają one obniżyć koszty inwestycji, co sprawia, że zyskujemy dwa razy -  dzięki uzyskanym oszczędnościom i mniejszym wydatkom na optymalizację.

Audyt efektywności energetycznej jest zatem rozwiązaniem, na którym zyskują wszyscy. By jednak tak się stało, musi zostać przeprowadzony z należytą starannością, przez osoby posiadające odpowiednie kompetencje i doświadczenie.