rekuperacja w domu

Zalety i wady rekuperacji w domu

Rekuperacja często jest przedstawiana jako klucz do zdrowego i oszczędnego domu, który rozwiązuje problemy z wentylacją i wysokimi rachunkami za ogrzewanie. I choć rzeczywiście, systemy rekuperacji oferują wiele korzyści, nie oznacza to, że są pozbawione wad. W artykule omówimy plusy i minusy rekuperacji.

Zalety i wady rekuperacji w domu

Zalety rekuperacji Wady rekuperacji
Efektywna wentylacja i poprawa jakości powietrza Koszt instalacji i eksploatacji systemu
Oszczędności na ogrzewaniu i oknach Możliwe problemy z hałasem z urządzeń
Redukcja wilgoci i pleśni w pomieszczeniach Zależność od ciągłego dostępu do energii elektrycznej
Możliwość filtracji powietrza zewnętrznego
Regulacja intensywności wentylacji w zależności od potrzeb
Większy komfort w budynku
Możliwość zamontowania w starym budynku

Zalety rekuperacji

Omówmy każdą z zalet wykorzystywania rekuperacji w domu.

Efektywna wentylacja i poprawa jakości powietrza

Podstawową i najważniejszą korzyścią wynikającą z posiadania rekuperacji jest ciągła wymiana zużytego powietrze na świeże, przy jednoczesnym odzyskiwaniu energii cieplnej, która bez rekuperacji byłaby tracona. Inaczej niż w przypadku wentylacji grawitacyjnej (która niemal wcale nie działa wiosną, latem i jesienią) rekuperacja działa niezależnie od warunków atmosferycznych panujących na zewnątrz.

Czy to ważne? Niezmiernie! Niewłaściwa wentylacja w domu, oprócz wilgoci i pleśni może doprowadzić do tzw. syndromu chorego budynku (SBS – Sick Building Syndrome). Do najczęstszych objawów syndromu zalicza się: zaburzenia pamięci i koncentracji, zmęczenie, powtarzające się zawroty i bóle głowy, nudności, czy problemy z oddychaniem.

Oszczędności na ogrzewaniu i nie tylko

Inną, podstawową zaletą rekuperacji jest to, że w odróżnieniu od tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej, odzy­­­sku­­­je ona część cie­­­pła, obniżając tym samym zapotrzebowanie energetyczne. Sprawność odzysku ciepła z wentylacji w najlepszych rekuperatorach może wynosić nawet 95%, co przekłada się na obniżenie kosztów ogrzewania. Oszczędności te wynosić mogą nawet 50-60 proc. w skali rocznej, w porównaniu do wentylacji grawitacyjnej, która zimą usuwa dużą część ciepła.

Oszczędności na ogrzewaniu, to jednak niejedyne zyski, jakie przynosi rekuperacja. Nie można tu również zapominać o innej ważnej kwestii, a mianowicie - mniejsze zapotrzebowanie energetyczne domu związane z rekuperacją, to również niższy koszt zakupu urządzenia grzewczego. Dotyczy to przede wszystkim mocy pompy ciepła, która może być znacząco mniejsza (oszczędności mogą sięgać nawet ok. 20.000 zł). Dodatkowo ograniczyć można również np. ilość pętli do ogrzewania podłogowego, czy grzejników.

Ci, którzy są na etapie projektowania lub budowy domu powinni też pamiętać, że decydując się na mechaniczną wentylację z odzyskiem ciepła, można również obniżyć koszty wyposażenia budynku. Jak?

Po pierwsze, można zrezygnować z części kominów wentylacyjnych i kominków dachowych. Po drugie, dom z rekuperacją nie wymaga już tak częstego wietrzenia, co oznacza, że nie trzeba montować droższych, otwieranych okien (są one o kilkadziesiąt procent droższe niż okna nieotwierane).

Możliwość filtracji powietrza zewnętrznego

Zaletą montażu rekuperacji jest też dodatkowe oczyszczanie nawiewanego powietrza (dzięki filtrom zainstalowanym w centrali) z kurzu, alergenów, wirusów, bakterii, pleśni, grzybów, roztoczy, spalin, czy smogu. To ogromna korzyść dla osób cierpiących na choroby układu oddechowego czy alergików. Poziom oczyszczenia powietrza zależy od klasy zastosowanych filtrów.

skuteczność zatrzymywania zanieczyszczeń przez filtry do rekuperacji

Tabela przedstawiająca skuteczność zatrzymywania zanieczyszczeń przez filtry poszczególnych klas – im bardziej intensywny zielony kolor listka, tym wyższa skuteczność filtracji. Źródło: Filtryaero.pl

Regulacja intensywności wentylacji w zależności od potrzeb

Centrala wentylacyjna z odzyskiem ciepła, umożliwia kontrolowanie ruchu powietrza nawiewanego i usuwanego z pomieszczeń. Rekuperator może być skonfigurowany wedle potrzeb użytkowników i zapotrzebowania budynku. Mogą oni m.in.

  • zwiększyć intensywność przewietrzania, w sytuacji gdy jest potrzeba odprowadzenia większej ilości wilgoci i zapachów np. podczas gotowania w kuchni lub też gdy w domu przebywają goście;
  • zmniejszyć intensywność przewietrzania w czasie, gdy ilość osób w budynku jest mniejsza niż zazwyczaj lub podczas nieobecności domowników (rekuperacja posiada opcję “Nieobecność”, która pozwala na wentylowanie pomieszczeń na najniższym poziomie).

Większy komfort w budynku

Ponadto do zalet wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła należy też:

  • brak przeciągów (nie ma już potrzeby intensywnego przewietrzania);
  • brak insektów latem (okna mogą być wówczas zamknięte bez ryzyka powstania zaduchu);
  • brak wilgoci czy pleśni w budynku, co przyczynia się do dobrego samopoczucia mieszkańców i poprawia ich komfort życia;
  • utrzymanie wilgotności na optymalnym poziomie jest też ważny dla dróg oddechowych, skóry i oczu;
  • brak zaparowanych okien i luster po kąpieli;
  • szybkie usuwanie nieprzyjemnych zapachów (rekuperacja neutralizuje zapachy związane m.in. z gotowaniem i dymem tytoniowym, czy też te pochodzące od zwierząt domowych);
  • to, że dzięki dobrej cyrkulacji powietrza szybciej schnie pranie i świeżo umyte podłogi.

Możliwość zamontowaniu w starym budynku

Rekuperacja montowana jest najczęściej w nowych budynkach. W takim przypadku wykonanie wentylacji z odzyskiem ciepła jest tańsze i łatwiejsze. Nie oznacza to jednak, że rekuperacja w starym domu nie jest możliwa. Nic nie stoi bowiem na przeszkodzie jej montażu.

W domach już zamieszkałych najczęściej instalowane są sufitowe rekuperatory powietrza, które nierzadko są również umieszczane na podłodze na poddaszu lub strychu (w celu większej wygody użytkowania instalacji). Jeśli jednak inwestor nie chce przeprowadzać gruntownego remontu, to może rozważyć zakup rekuperatora decentralnego, który jest alternatywą dla scentralizowanej wentylacji z rekuperacją. Wykorzystywane wówczas mniejsze jednostki, instalowane są w pomieszczeniach bezpośrednio w ścianie zewnętrznej budynku. Ich montaż nie wymaga już tak dużego nakładu pracy, jak w przypadku centralnej wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła i stosuje się go wszędzie tam, gdzie ograniczone są możliwości zamontowania choćby prostej instalacji wentylacyjnej.

Bonusowa zaleta rekuperacji - wspiera działanie klimatyzacji

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, dzięki wymiennikowi ciepła zamontowanemu w rekuperatorze, podgrzewa nawiewane powietrze zimą, ale może też ograniczyć jego nagrzewanie latem.

Jednak należy pamiętać, że rekuperacja nie jest ani systemem klimatyzacji ani ogrzewania, albowiem nie gwarantuje możliwości ustawienia konkretnych parametrów temperaturowych powietrza. Nie zmienia to jednak faktu, że dzięki rekuperacji klimatyzacja będzie mogła szybciej i łatwiej schłodzić pomieszczenie. Chcecie wiedzieć więcej? Sprawdźcie: Rekuperacja z klimatyzacją – czy warto?

Wady rekuperacji w domu

Rekuperacja, podobnie jak każde inne rozwiązanie, nie jest pozbawione pewnych wad, o których warto wiedzieć przed podjęciem decyzji o jej montażu. Poniżej możecie znaleźć omówienie najważniejszych minusów rekuperacji.

Koszt instalacji i eksploatacji systemu

Cena to jedna z podstawowych wad rekuperacji. W zależności od budynku, jej koszt może wynieść od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Ile dokładnie? Sprawdźcie: Koszt rekuperacji. Przy czym nakłady na rekuperację można obniżyć dzięki różnym dotacjom. Zobaczcie, na jakie wsparcie możecie liczyć: Dofinansowanie do rekuperacji

Wydatki związane z zakupem i montażem rekuperacji, to jednak nie jedyny koszt, na który musi być przygotowany jej użytkownik. Pod uwagę trzeba bowiem wziąć koszty eksploatacji rekuperacji związane m.in. z:

  • większym zużyciem energii elektrycznej;
  • technicznymi przeglądami serwisowymi, które są warunkiem koniecznym do prawidłowego funkcjonowania systemu wentylacji mechanicznej oraz bezpieczeństwa i stabilności układu (zapobiegają awariom i zwiększają żywotność instalacji).
  • cykliczną wymianą filtrów, po to aby w pełni cieszyć się korzyściami jakie daje rekuperacja. Filtry w rekuperatorze należy wymieniać co około 3 miesiące (w okresach silnego zapylenia powietrza zewnętrznego natomiast raz w miesiącu). To, ile przyjdzie nam za nie zapłacić zależy od producenta i ich klasy;
  • czyszczeniem instalacji rekuperacji, regularnemu czyszczeniu powinna być poddawana zarówno centrala i przewody wentylacyjne – nawiewne i wywiewne. Najlepiej czynności te wykonywać co 4-5 lat.

Zależność od ciągłego dostępu do energii elektrycznej

Rekuperacja wymaga stałego dostępu do energii elektrycznej, aby działać prawidłowo. W przypadku przerw w dostawie prądu, system wentylacji przestaje działać, co może prowadzić do problemów z jakością powietrza w domu. Przy czym jego przepływ nie jest całkowicie zablokowany - po prostu spada skuteczność wentylacji.

Jednym z rozwiązań jest zainstalowanie systemu awaryjnego zasilania (UPS-a lub generatora prądu), który zapewni ciągłość działania rekuperacji podczas krótkotrwałych przerw w dostawie prądu.

Komentarze dołącz do rozmowy
guest
1 Komentarz
najnowszy
najstarszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments
Sylwia
Sylwia
2024-11-07 22:32

Pomimo wskazania w artykule zalety oszczędności na budowie tradycyjnych szybów kominowych, czy okien otwieranych – nie zalecałabym całkowitej rezygnacji w tych elementów. Energia elektryczna dziś jest, jutro może jej nie być, wówczas przebywanie we własnym mieszkaniu / domu może być bardzo niezdrowe, o ile nie niebezpieczne.