Ustawa antysmogowa - co to jest i gdzie obowiązuje?

Co to jest ustawa antysmogowa?

Uchwały antysmogowe to lokalne akty prawne mające na celu poprawę jakości powietrza poprzez regulację emisji zanieczyszczeń ze źródeł ciepła o mocy do 1 MW.

Zakazują one użytkowania bezklasowych oraz niskoklasowych pieców na paliwa stałe i wprowadzają obowiązek stosowania urządzeń grzewczych z certyfikatem ekoprojektu (ecodesign). Określają także okres przejściowy na dostosowanie się do tych regulacji. Ponadto mogą one wyznaczać rodzaje lub jakość paliw, które będą dopuszczone do stosowania lub których użytkowanie jest zakazane (jak i sposób lub cel wykorzystania paliw), a także okres obowiązywania ograniczeń lub zakazów w ciągu roku.

Jakie piece obejmuje ustawa antysmogowa?

Ustawa antysmogowa obejmuje głównie piece i kotły na paliwa stałe, które nie spełniają określonych norm emisji i efektywności. W szczególności:

• Kotły pozaklasowe: Typ urządzeń wycofywanych w pierwszej kolejności. Są to kotły na paliwa stałe, takie jak węgiel czy drewno, które nie spełniają żadnych norm europejskiej klasyfikacji urządzeń grzewczych. Można je poznać po braku  specjalnej tabliczki znamionowej, określającej klasę efektywności energetycznej. Te urządzenia cechują się wysokimi emisjami zanieczyszczeń.
• Kotły klasy 3 i 4: Typ urządzeń wycofywanych po zakończeniu się okresu przejściowego. Uchwała antysmogowa zakazuje użytkowania kotłów klasy 3 i 4, które emitują więcej zanieczyszczeń niż kotły klasy 5.
• Piece kaflowe i kominki: W niektórych regionach uchwały antysmogowe mogą również dotyczyć tradycyjnych pieców kaflowych i kominków, chyba że zostaną wyposażone w urządzenia redukujące emisje (np. elektrofiltry).

Uchwała wymaga stosowania jedynie urządzeń grzewczych 5 klasy, z certyfikatem ekoprojektu. Certyfikat ten gwarantuje, że dany kocioł spełnia wysokie normy emisji zanieczyszczeń i efektywności energetycznej, co minimalizuje jego wpływ na środowisko.

Koniecznie sprawdź, do kiedy musisz wymienić piec: Do kiedy trzeba wymienić piec? Sprawdź terminy

Gdzie obowiązuje ustawa antysmogowa?

Ustawy antysmogowe aktualnie obowiązują w 14 województwach:

• śląskie;
• małopolskie;
• pomorskie;
• kujawsko - pomorskie;
• wielkopolskie;
• dolnośląskie;
• mazowieckie;
• lubuskie;
• opolskie;
• podkarpackie;
• zachodniopomorskie;
• świętokrzyskie;
• łódzkie;
• lubelskie.

Do 2024 roku obowiązku wymiany kopciuchów wciąż nie wprowadziło województwo warmińsko-mazurskie oraz podlaskie.

Źródło: czystepowietrze.gov.pl

Wpływ na jakość powietrza i zdrowie publiczne

Wprowadzenie tych ograniczeń ma na celu znaczną poprawę jakości powietrza w polskich miastach, które od lat zmagają się z problemem smogu.

Główną przyczyną jego powstawania jest „niska emisja”, pochodząca głównie ze spalania węgla i drewna w gospodarstwach domowych:

Źródło emisji pyłu PM 10 (źródło: polskialarmsmogowy.pl na podstawie Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami, dane za rok 2017)

Oczekuje się, że zmniejszenie emisji szkodliwych substancji przyczyni się do poprawy zdrowia publicznego i zwiększenia świadomości ekologicznej wśród mieszkańców.

Warto podkreślić, że wraz z wprowadzeniem ustaw antysmogowych, w Polsce uruchomiono szereg programów dofinansowań do wymiany pieca. Dzięki nim możliwe jest zminimalizowanie obciążeń związanych z restrykcjami środowiskowymi.

FAQ - ustawa antysmogowa

1. Jakie konsekwencje grożą za nieprzestrzeganie ustawy antysmogowej? Nieprzestrzeganie przepisów ustawy antysmogowej może skutkować karami finansowymi, które mogą wynieść nawet 5.000 zł.
2. Jakie paliwa są zakazane przez ustawę antysmogową? Ustawa antysmogowa zakazuje spalania paliw niskiej jakości, takich jak muły i flotokoncentraty węglowe, węgiel brunatny oraz wilgotne drewno. Zalecane są paliwa bardziej ekologiczne, takie jak gaz ziemny, biomasa czy certyfikowane ekogroszki.
3. Jak mogę sprawdzić, czy mój kocioł spełnia wymagania ustawy antysmogowej? Aby sprawdzić, czy kocioł spełnia wymagania ustawy antysmogowej, należy zwrócić uwagę na jego klasę oraz posiadanie certyfikatu ekoprojektu. Informacje te znajdują się zazwyczaj w dokumentacji technicznej urządzenia lub można je uzyskać od producenta. 
   
4. Czy mogę nadal używać starego kotła, jeśli tylko zmodernizuję go, by spełniał nowe normy? Modernizacja starego kotła, aby spełniał nowe normy, może być możliwa, ale zależy to od specyfikacji urządzenia. Niektóre kotły można doposażyć w urządzenia filtrujące i ograniczające emisję, jednak często bardziej opłacalnym i ekologicznym rozwiązaniem jest zakup nowego kotła z certyfikatem ekoprojektu.
5. Jakie są główne cele wprowadzenia ustawy antysmogowej? Głównymi celami ustawy antysmogowej są poprawa jakości powietrza, redukcja emisji szkodliwych substancji, takich jak pyły zawieszone i tlenki azotu, oraz ochrona zdrowia publicznego. Długoterminowym celem jest również zmniejszenie wpływu na zmiany klimatyczne poprzez redukcję emisji gazów cieplarnianych.