Podwyżki cen prądu dla domu: 2021-2024
Poniżej znajdziecie wykres obrazujący podwyżki cen prądu dla domu w latach 2021 - 2024. Przedstawione dane pochodzą z taryf G, zatwierdzonych przez URE (sprzedawcy: Enea, Energa, Tauron, PGE) oraz taryf firmy E.ON (dawniej Innogy). Ceny taryfowe porównujemy na tym wykresie do indeksu TGeBASE_WAv, czyli średniej miesięczna cena prądu z Towarowej Giełdy Energii.
Uwaga! Poniższe ceny dotyczą stawek niezamrożonych, czyli tych, które obowiązywałyby, gdyby nie zamrożenie cen prądu.
Jak możecie zobaczyć, ceny prądu w taryfie G11 nie są bezpośrednio powiązane z sytuacją cenową na giełdzie. Dzieje się tak dlatego, że zgodnie z aktualnym sposobem ustalania cen dla gospodarstw domowych (taryfy URE), sprzedawcy energii nie mają możliwości uwzględniania dynamiki zmienności cen giełdowych oraz aktualnej sytuacji gospodarczej w taryfach. W efekcie, z jednej strony odbiorcy końcowi później odczuwają podwyżki cen prądu, ale z drugiej nie korzystają przy spadkach cen prądu na giełdzie.
Pamiętaj: poniższy wykres to porównanie ceny z taryfy G11 (energii czynnej) - bez kosztów i opłat dystrybucyjnych - do giełdowej ceny energii. Chcemy w ten sposób pokazać, że ceny "samego prądu" są oderwane od tego ile on faktycznie kosztuje.
Poniżej znajdziecie tabelę, która przedstawia szczegółowe dane na temat wzrostu cen prądu w ofertach pięciu czołowych sprzedawców - taryfa G11, za lata 2021 - 2024. Jak możecie zobaczyć, przejście od cen zamrożonych do cen taryfowych, które czeka nas 01.07.2024 roku, może być dla wielu sporym szokiem. Podwyżki w tym okresie sięgną od ok. 80% (taryfy: Enea, Energa, Tauron, PGE) do ok. 250% (E.ON).
Nie inaczej sytuacja wygląda w przypadku taryf dwustrefowych. Poniższych wykres prezentuje podwyżki cen prądu w odniesieniu do tego samego źródła danych, ale z uwzględnieniem taryfy G12.
Podwyżki cen prądu dla domu: ceny całkowite (energia czynna i opłaty dystrybucyjne)
Choć podwyżki cen na giełdzie z opóźnieniem wypływają na podwyżki cen prądu dla gospodarstw domowych, to w ostatecznym rachunku mają kluczowy wpływ na wzrosty cen. Poniżej możecie znaleźć wykres prezentujący podwyżki cen prądu dla domu, uwzględniające zarówno energii czynnej, jak i opłaty dystrybucyjne, za lata 2003 - 2024.
Poniższe ceny wyznaczone zostały dla profilu odbiorcy o profilu: zużycie roczne - 2000 kWh, układ 1 fazowy, okres rozliczeniowy 1 miesiąc, z uwzględnieniem 23% podatku VAT oraz z akcyzą 5 PLN od MWh energii czynnej.
Zobacz również: aktualne ceny prądu.
Podwyżki cen prądu dla firm: 2021-2024
Poniżej prezentujemy wykres ukazujący jak kształtowały się podwyżki cen prądu dla firm w latach 2021 - 2024. Analiza obejmuje ceny prądu z taryfy C od pięciu największych sprzedawców, tj. Enei, Energi, Taurona, PGE i firmy E.ON (poprzednio Innogy) oraz, ponownie, dane z Towarowej Giełdy Energii (średnie miesięczne ceny sprzedaży).
Uwaga! Poniższe ceny prądu to ceny niemaksymalne, czyli ceny, po których sprzedawcy prądu rozliczaliby energię, gdyby nie obowiązywało zamrożenie cen prądu.
W modelu cenowym dla przedsiębiorstw, ceny energii elektrycznej nie podlegają bezpośredniej kontroli przez URE, co oznacza, że teorii mogłyby one szybciej reagować na zmiany cen na giełdzie energii. W praktyce jednak, podwyżki cen prądu zachodzą podobnie jak w przypadku gospodarstw domowych. Różnica polega jedynie na tym, że nie ogranicza ich decyzja URE.
Na kolejnym wykresie prezentujemy dane dotyczące podwyżek cen prądu dla firm, w taryfach dwustrefowych C12. Również i w tym przypadku, ceny prądu nie zachowują korelacji z giełdowym indeksem cenowym.
Przyczyny podwyżek cen prądu w Polsce
Poniżej znajdziecie przegląd głównych czynników wpływających na podwyżki cen energii:
Niestabilność na rynkach surowców
Konflikt Rosji z Ukrainą wprowadził znaczące zakłócenia na światowych rynkach surowców, zwłaszcza gazu i węgla, co bezpośrednio przekłada się na wzrost cen energii elektrycznej. Zawieszenie dostaw gazu z Rosji do krajów UE jeszcze bardziej pogłębiło kryzys energetyczny, podnosząc ceny energii. W tej sytuacji niepewność dostaw i wzrost cen surowców energetycznych na rynku światowym bezpośrednio wpływają na koszty produkcji prądu w Polsce.
Polityka monetarna
Polityka monetarna prowadzona przez główne banki centralne, takie jak FED w USA i Narodowy Bank Polski, charakteryzująca się niskimi stopami procentowymi i tzw. "dodrukiem pieniądza", napędzała inwestycje i zwiększała popyt na energię. To przekłada się na wzrost cen energii, ponieważ luźna polityka pieniężna zwiększa ilość pieniądza w obiegu, co może prowadzić do ogólnego wzrostu cen, w tym energii.
Ceny uprawnień do emisji CO2
UE dąży do redukcji emisji CO2, co znajduje odzwierciedlenie w wysokich cenach uprawnień do emisji CO2. Te rekordowe ceny, przekraczające 100 euro za tonę, bezpośrednio wpływają na koszty produkcji energii, szczególnie tej wytwarzanej z węgla. Polska, z dominującym udziałem węgla w miksie energetycznym, jest szczególnie narażona na te koszty, co przekłada się na wyższe ceny prądu dla konsumentów.
Rosnące zapotrzebowanie na energię
Wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną, napędzany m.in. przez rozwój technologiczny i zwiększenie zamożności społeczeństw, generuje dodatkową presję na ceny energii. Dynamiczny rozwój przemysłu, zwłaszcza w krajach takich jak Chiny, zwiększa globalne zapotrzebowanie na surowce energetyczne, co przekłada się na wyższe ceny na rynkach światowych.
Koszty krajowego węgla
Cena węgla kamiennego w Polsce znacząco wzrosła, z poziomu 242 zł za tonę w styczniu 2022 roku do 628 zł za tonę we wrześniu tego samego roku. Ten wzrost cen węgla bezpośrednio wpływa na koszty produkcji prądu, ponieważ węgiel jest kluczowym surowcem dla polskiej energetyki.
Koszty wytworzenia energii elektrycznej
Wzrost taryf dystrybucyjnych, zaakceptowany przez Urząd Regulacji Energetyki, pozwala na finansowanie inwestycji w modernizację sieci dystrybucyjnych. Jest to kluczowe dla stabilności dostaw energii, ale również przekłada się na wyższe rachunki dla konsumentów, zwiększając koszty dostępu do energii.
Brak węgla kamiennego i awaryjność elektrowni
Ograniczenia w produkcji elektrowni węglowych oraz ich wysoka awaryjność obniżają bezpieczeństwo energetyczne i wpływają na ceny energii.
Opodatkowanie energii elektrycznej
W Polsce, podatki i opłaty stanowią około 49% końcowej ceny prądu dla gospodarstw domowych, z czego prawie połowę stanowi podatek VAT. Jest to jedna z najwyższych stawek opodatkowania energii elektrycznej w Unii Europejskiej, co bezpośrednio przekłada się na wyższe ceny dla konsumentów.
Brak tzw. hedge'owania
Brak hedgowania, czyli zabezpieczenia przed ryzykiem zmian cen na rynku energii, może mieć istotny wpływ na podwyżki cen prądu w Polsce. Hedgowanie to strategia finansowa stosowana przez przedsiębiorstwa energetyczne (oraz inne podmioty), aby zabezpieczyć się przed niekorzystnymi wahaniami cen surowców, w tym energii elektrycznej. W kontekście rynku energetycznego, hedgowanie pozwala na ustalenie ceny zakupu lub sprzedaży energii w przyszłości, zmniejszając niepewność i ryzyko finansowe związane z przyszłymi zmianami cen.
