Dlaczego należy myć panele fotowoltaiczne?
Pozyskiwanie energii słonecznej za pomocą instalacji fotowoltaicznej, a więc domowej mikroelektrowni, ma sens jedynie wtedy, kiedy generuje istotne oszczędności dla użytkownika systemu. Optymalnie skonfigurowana instalacja, dobrana i zamontowana przez doświadczonego instalatora (patrz: ranking firm fotowoltaicznych), powinna poprzez swoją wydajność zapewnić inwestorowi zwrot z przedsięwzięcia na przestrzeni od 5 do 8 lat. Istnieją jednak czynniki, które mogą znacznie wydłużyć ten czas, a jednym z nich są zanieczyszczenia osiadające na panelach fotowoltaicznych i powodujące spadki ich wydajności. Przeprowadzone na przestrzeni lat testy wykazały, że na przykład cząstki PM2.5 czy PM10, z których w dużej mierze składa się smog, mogą obniżać wydajność instalacji fotowoltaicznej nawet o 30 proc.!
Jeszcze do niedawna producenci paneli słonecznych utrzymywali, że czyszczenie paneli fotowoltaicznych nie przynosi żadnych korzyści dla efektywności ich działania, a może je jedynie uszkodzić. Twierdzono, że preparaty, którymi pokryte są panele przy udziale deszczu, doskonale poradzą sobie z wszelkimi zanieczyszczeniami. Już 20 lat temu wielkie elektrownie fotowoltaiczne instalowane np. w Niemczech, zaczęły wykazywać jednak znaczne straty w wydajności, a jako przyczynę tego stanu rzeczy zdiagnozowano właśnie zanieczyszczenia zalegające na powierzchni paneli słonecznych. Kolejne badania prowadzone w krajach o najgorszej jakości powietrza, jak np. Indie, tylko potwierdziły wysnute wcześniej wnioski. Choć obecnie, w szczególności chińscy producenci prześcigają się w produkcji samoczyszczących modułów, to nadal wielu użytkownikom “zielonej energii” pozostaje mechaniczne zadbanie o czystość, a tym samym wydajność instalacji.
Panele fotowoltaiczne – kiedy poddać je czyszczeniu?
Mycie paneli fotowoltaicznych można wykonywać prewencyjnie, a więc w ustalonych odstępach czasu lub doraźnie, czyli w momencie zauważenia strat w uzysku energii. Zdecydowanie bardziej korzystnym dla kieszeni inwestora rozwiązaniem jest cykliczne czyszczenie paneli PV np. dwa razy w roku – wiosną i latem. Wiosną warto usunąć z instalacji zalegające liścieczy naloty spowodowane sadzą z kominów. Jesienią, warto usunąć zanieczyszczenia pozostałe np. po żniwach na terenach wiejskich. Jeśli chodzi o porę dnia, to czyszczenie paneli fotowoltaicznych najlepiej przeprowadzać wczesnym rankiem lub późnym popołudniem (wieczorem). Mycie paneli fotowoltaicznych w pełnym słońcu może doprowadzić do uszkodzenia, na wskutek szoku termicznego.
Warto pamiętać, że w zależności od technologii, w jakiej moduły zostały wykonane oraz od ich jakości zależy, jak efektywnie będą w stanie pozyskiwać energię, nawet w warunkach częściowego zacienienia. Może się zatem okazać, że straty w wydajności będą zauważalne dopiero wielu miesiącach, bądź latach funkcjonowania instalacji. Jeżeli jednak dodać do siebie wszystkie te kWh, które utracono przez ten czas, to moment osiągnięcia zwrotu z inwestycji, może się odsunąć.
To, kiedy należy myć panele fotowoltaiczne uzależnione jest także od indywidualnych warunków klimatycznych, geograficznych czy urbanistycznych, w jakich pracuje dana instalacja. Gospodarstwa lub przedsiębiorstwa korzystające z “zielonej energii” i położone w mniejszych miejscowościach o wysokiej jakości powietrza, z pewnością rzadziej będą zmuszone do inwestowania w mycie paneli fotowoltaicznych. Jeżeli jednak moduły słoneczne pozyskują energię w zagłębiu przemysłowym lub okolicy, w której inne gospodarstwa domowe są ogrzewane za pomocą przestarzałych instalacji, bądź pieców tzw. kopciuchów, to zanieczyszczenia osiadające na ogniwach będą wymagały częstszego usuwania.
Czym myć panele fotowoltaiczne?
To, czym należy myć panele fotowoltaiczne zależy w dużej mierze od stopnia i rodzaju zanieczyszczeń. Do czyszczenia paneli fotowoltaicznych o niskim stopniu zabrudzenia może wystarczyć tylko woda – ale tylko zdemineralizowana lub deszczówka! Woda z kranu czy studni może przyczynić się do naniesienia osadów wapiennych i żelazowych.
Do bardziej zanieczyszczonych modułów (np. pokrytych ptasimi odchodami czy żywicami) warto już rozważyć płyn do mycia paneli fotowoltaicznych.
Uwaga! Nie powinno się myć paneli fotowoltaicznych myjką, pod wysokim ciśnieniem, gdyż może to doprowadzić do mikropęknięć.
Płyn do mycia paneli fotowoltaicznych
Jeśli chodzi o płyny do mycia paneli fotowoltaicznych, to warto wybierać jedynie dedykowane środki. Nie wolno używać zadnych silnych detergentów, a w szczególności nie należy stosować żadnych proszków lub innych, ściernych substancji myjących (past, mydeł etc.). Mogą one bowiem zmatowić powierzchnię modułów, zmniejszając produkcję, bądź też mogą rozszczelnić ramę modułów.
Szczotka do mycia paneli fotowoltaicznych – jaka powinna być?
Ważne są również narzędzia, które zostaną użyte do mycia modułów. Jaka szczotka do mycia paneli fotowoltaicznych będzie odpowiednia? Powinny to być możliwie najbardziej miękkie gąbki lub szczotki, które zminimalizują ryzyko uszkodzenia powierzchni paneli.
Coraz częściej, na rynku można znaleźć rozwiązania dedykowane instalacjom solarnym, np. szczotki o specjalnej konstrukcji (umożliwiającej np. podłączenie lancy wodnej), oferowane z kijami teleskopowymi o różnej długości. Dzięki nim, możemy skutecznie wyczyścić moduły, nienarażając się jednocześnie na niebezpieczeństwo upadku.
Uwaga! Dobrze, jeśli narzędzia do mycia paneli fotowoltaicznych są wykonane z materiałów nieprzewodzących (np. plastiku). Dzięki temu, w razie uszkodzenia systemu PV minimalizujemy ryzyko porażenia.
Mycie paneli fotowoltaicznych – samodzielnie czy profesjonalnie?
Instalacja fotowoltaiczna ma za zadanie przynieść inwestorowi uniezależnienie od podwyżek cen prądu, a tym samym zauważalne oszczędności w jego domowym budżecie. Czy samodzielne mycie paneli fotowoltaicznych nie będzie jednak działaniem sabotującym wydajnie działanie instalacji? Jeżeli zostanie ono przeprowadzone umiejętnie i przy użyciu profesjonalnych środków oraz narzędzi, to ryzyko uszkodzenia, a tym samym zmniejszenia efektywności systemu, nie powinno być szczególnie wielkie. Tym niemniej wielkopowierzchniowe instalacje, montowane w trudno dostępnych dla laika miejscach, często wymagają zatrudnienia specjalistów, którzy profesjonalnie poradzą sobie z wszelkimi zanieczyszczeniami.
Z usług firmy warto skorzystać także wtedy, kiedy mycie paneli fotowoltaicznych zostało przez właściciela zaniedbane, na ich powierzchni zalegają trudno usuwalne osady, czy nawet porosty lub wtedy, gdy instalacja została położona nieprawidłowo i istnieje spore ryzyko jej uszkodzenia.
Sposoby profesjonalnego mycia paneli fotowoltaicznych
Użytkownicy instalacji fotowoltaicznych rozważając zlecenie mycia paneli profesjonalnej firmie, często zastanawiają się nad tym, jakich technik czyszczenia używają specjaliści i czy rzeczywiście warto w nie zainwestować. Celem przybliżenia inwestorowi tych aspektów warto wyodrębnić dwa podstawowe sposoby mycia modułów słonecznych, które stosują specjalizujące się w tym firmy:
system jonowo – kationowy – pozwala usunąć do 99,9 proc. zanieczyszczeń. Filtrowanie w tym systemie jest nieograniczone, natomiast częstotliwość wymiany złoża żywicowego zależy od twardości wody;
system odwróconej osmozy – mniej efektywny sposób mycia polegający na filtrowaniu wody przez filtr membranowy. Pozwala usunąć od 95 do 98 proc. zanieczyszczeń, a koszty eksploatacyjne są znacznie wyższe niż w przypadku systemu jonowo-kationowego.
Jakich narzędzi specjaliści używają w swojej pracy? Przede wszystkim są to filtry, szczotki stałe lub obrotowe, wysięgniki modułowe lub teleskopowe, a przy większych powierzchniach specjalnie dostosowane podnośniki samochodowe, a nawet roboty czyszczące. Firmy myjące panele fotowoltaiczne mają zatem dużą przewagę technologiczną i sprzętową nad użytkownikiem instalacji, który decyduje się na samodzielne utrzymanie jej w czystości.
Ile kosztuje mycie paneli fotowoltaicznych?
Średni koszt mycia paneli fotowoltaicznych na polskim rynku wynosi ok. 8 zł za metr kwadratowy powierzchni instalacji. Oznacza to, że za jeden moduł trzeba zapłacić ok. 15 zł. Istnieją oferty tańsze, jednak warto w tej kwestii zwrócić uwagę na doświadczenie i technologię stosowaną przez firmę czyszczącą.
Podstawowym czynnikiem decydującym o tym, że osoby korzystające z pozyskiwania energii za pomocą instalacji fotowoltaicznej, wybierają samodzielne mycie paneli fotowoltaicznych, jest oczywiście konieczność uiszczenia zapłaty za taką usługę firmie zewnętrznej. Jak się okazuje, koszty skorzystania z profesjonalnego czyszczenia modułów nie są tak wysokie, jak można przypuszczać. Cena mycia instalacji fotowoltaicznej dla przeciętnego gospodarstwa domowego wyniesie ok. 150 zł. Jeżeli ceny te zestawi się z potencjalnymi stratami, jakie może spowodować nieumiejętne mycie paneli lub całkowite zaniedbanie tej kwestii, to wynagrodzenie za pracę specjalistów nie wydaje się szczególnie obciążające dla inwestora.
Czyszczenie paneli fotowoltaicznych – jakie korzyści?
Pomimo oczywistych korzyści, jakie niesie ze sobą mycie paneli fotowoltaicznych, niektórzy nadal podnoszą argumenty przemawiające za zgubnym wpływem czyszczenia ogniw na ich wydajność. Rzeczywiście, zbyt częste lub nieumiejętne usuwanie zanieczyszczeń może uszkodzić konstrukcję ogniw. Jeżeli jednak całą procedurę przeprowadza się z zachowaniem odpowiednich odstępów czasu i dbałością o bezpieczeństwo, to mycie paneli może przynieść ze sobą jedynie korzyści w postaci:
wyeliminowania strat w uzysku mocy,
usunięcia lub zapobiegnięcia uszkodzeniom paneli,
przyspieszenia zwrotu z inwestycji,
przedłużenia żywotności paneli,
działania z korzyścią dla estetyki instalacji.
Już w 2003 pojawiły się pierwsze zalecenia dotyczące mycia paneli fotowoltaicznych celem uniknięcia strat w pozyskiwanej energii słonecznej. Liczne testy i badania wskazują, że zaniedbania w obszarze czystości instalacji mogą prowadzić jedynie do finansowych strat związanych nie tylko z mniejszą wydajnością modułów, ale także koniecznością ich wymiany wskutek niewykrytych w porę uszkodzeń.
