Przykład cable poolingu i korzyści z jego wprowadzenia
Od momentu, gdy energia ze źródeł odnawialnych nabrała kluczowego znaczenia dla miksu energetycznego, firmy energetyczne podjęły intensywne działania na rzecz zielonej transformacji. Niemniej szybko pojawił się problem z brakiem przepustowości sieci, a z czasem stał się on coraz bardziej zauważalny.
Raport Client Earth z 2022 r. ujawnił, że w latach 2015–2021 operatorzy sieci dystrybucyjnych w Polsce wydali ponad 6 tys. odmów przyłączenia do sieci. Łączna moc instalacji wytwórczych, którym odmówiono przyłączenia, wynosiła ok. 30 GW. Liczba decyzji odmownych wynika głównie z nieodpowiedniego stanu sieci elektroenergetycznych.
Lekarstwem na tę przypadłość może być cable pooling, który umożliwia budowę kolejnych elektrowni słonecznych i wiatrowych i pozwala wykorzystać zdolność przesyłu energii – na przykład dla wcześniej zbudowanej elektrowni wiatrowej – do uruchomienia elektrowni fotowoltaicznej w tym samym miejscu.
Cable pooling z szeregiem zalet
Dzięki takiej metodzie można obciążyć całą sieć energetyczną, która ze względu na rosnące zainteresowanie Polaków odnawialnymi źródłami energii potrzebuje „oddechu” w najbliższej przyszłości.
Poza możliwością inteligentnej współpracy farm wiatrowych i słonecznych zaletą tego rozwiązania jest uproszczona logistyka – możliwość wykorzystania terenów obecnych farm wiatrowych pod instalacje fotowoltaiczne (PV). Dodatkowym atutem są ułatwienia formalno-prawne dla inwestorów zainteresowanych „zielonymi” technologiami.
Cable pooling obniża koszty taryf energetycznych, dzięki czemu konsumenci mogą nieco zaoszczędzić. Z kolei dzięki współdzieleniu infrastruktury operatorzy będą mogli zapewnić stabilne dostawy energii, pomimo rosnącej liczby źródeł energii i wynikających stąd wyzwań, takich jak długi czas oczekiwania i wysokie koszty przyłączenia do sieci.
Polskie prawo przyjaźniejsze cable poolingowi
Zgodnie z raportem PSEW i Politechniki Lubelskiej udostępnianie infrastruktury przyłączeniowej powinno poprawić efektywność wykorzystania istniejącej infrastruktury sieciowej, co umożliwi wzrost mocy odnawialnych źródeł energii. Autorzy zwracają jednak uwagę na konieczność wprowadzenia ujednoliconych ram prawnych dla cable poolingu.
Rząd od pewnego czasu pracuje nad stosownymi zmianami prawa, co zyskuje aprobatę zarówno w gronie ekspertów, jak i przedsiębiorców, którzy z tymi zmianami zetkną się najbardziej. Cable pooling wpisany w przyjaźniejsze ramy prawne otworzy drogę do wybudowania w Polsce wiatrowych i solarnych źródeł energii (o mocy przynajmniej 5–7 GW). I, co ważne, inwestorzy nie będą musieli oczekiwać na decyzje przyłączeniowe.
Może to przynieść nawet do 12 TWh tańszej zielonej energii na szczeblu krajowym. Czasami mówi się o jeszcze większym krajowym potencjale cable poolingu i wskazuje na wartość 25 GW nowych mocy.
