W Polsce nastąpił wzrost ilości instalacji OZE
Według GUS, na koniec 2020 roku udziału energii ze źrodeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto, wyniósł 16,3% (wzrost o 0,76%). Na koniec 2020 roku instalacje OZE w Polsce miały łączną moc 9.979,176 MW (blisko 10 GW). To wzrost o ponad 800 MW rok do roku.
Łączna moc instalacji OZE w Polsce - wg stanu na 31.12.2020 rok (opracowanie: enerad.pl, źródło URE)
Drogi Czytelniku, jeśli chciałbyś odświeżyć podstawy wiedzy o OZE oraz definicję - sprawdź koniecznie Co to jest OZE :)
Zwiększyła się też produkcja energii z OZE
Kolejny rok z rzędu w Polsce mogliśmy obserwować wzrost produkcjie energii z odnawialnych źródeł. Przy czym najbardziej spektakularny z nich odnotowała w 2020 roku fotowoltaika (zwłaszcza prosumencka), dostarczając do systemu o 176% więcej energii rok do roku. Kolejne miejsca zajęły:
- współspalanie biomasy z węglem (wzrost o 20%);
- biogazownie (wzrost o 10%);
- elektrownie wodne (wzrost o 8%);
- elektrownie wiatrowe (wzrost o 4%);
- biomasa (wzrost o 4%).
Ponadto częściej (o 16%) w 2020 roku wykorzystywane były też elektrownie wodne szczytowo-pompowe, które są największymi w Polsce magazynami energii (wszystko przez zwiększony udział zmiennych źródeł energii, które operator systemu przesyłowego musiał częściej bilansować zmagazynowaną energią).
Energia odnawialna w Polsce - które instalacje OZE produkują najwięcej energii?
Według danych Urzędu Regulacji Energetyki, na koniec 2020 roku, w Polsce najwięcej energii odnawialnej produkowały instalacje wykorzystujące energię wiatru (6.347,111 MW) i instalacje wykorzystujące biomasę (1.512,885 MW). Następne w kolejności były: instalacje wykorzystujące hydroenergię (976,047 MW), instalacje wykorzystujące energię promieniowania słonecznego (887,434 MW) i instalacje wykorzystujące biogaz (255,699 MW):
Moc zainstalowana (MW) w poszczególnych rodzajach instalacji OZE wg stanu na 31.12.2020 rok (opracowanie: enerad.pl, źródło: URE)
Należy tu jednak zaznaczyć, że realnie na drugim miejscu powinna zostać zakwalifikowana fotowoltaika. Dlaczego? Ponieważ według danych Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE) moc fotowoltaiki w polskim systemie elektroenergetycznym wyniosła 1 grudnia 2020 roku dokładnie 3.661,7 MW z uwzględnieniem mikroinstalacji PV, których w swoim corocznym zestawieniu nie uwzględnił jednak Urząd Regulacji Energetyki. Dane opublikowane przez URE dotyczą bowiem tylko tych instalacji OZE, które uzyskały:
- koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej;
- wpis do rejestru działalności regulowanej prowadzonego przez prezesa URE (rejestru wytwórców energii w małej instalacji);
- wpis do rejestru działalności regulowanej prowadzonego Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (rejestr wytwórców biogazu rolniczego).
Natomiast w zakresie mikroinstalacji, dane podane przez URE, dotyczą wyłącznie tych z nich, które wytwarzają energię elektryczną objętą systemem świadectw pochodzenia, systemem taryf gwarantowanych albo aukcyjnym systemem wsparcia. Oznacza to zatem, że Urząd Regulacji Energetyki nie bierze pod uwagę w tym zestawieniu ani mikroinstalacji prosumenckich korzystających z systemu opustów ani tych instalacji, których właściciele sprzedają nadwyżki energii.
W Polsce prawdziwy boom przeżywa fotowoltaika
Już na koniec 2020 roku moc zainstalowanej fotowoltaiki wzrosła o 259%, osiągając poziom 3,96 GWp. Liczba prosumentów w ciągu ostatniego roku wzrosła natomiast o blisko 300.000 do poziomu ponad 457.000. Co przyczyniło się do takich efektów?
Pierwszy impuls w kierunku rozwoju fotowoltaiki w Polsce nastąpił w 2016 roku, kiedy to ustalony został system opustów, który sprawił, że instalacje PV zaczęły być opłacalne również dla klientów indywidualnych. W kolejnych latach rosła liczba inwestorów zainteresowanych własną instalacją fotowoltaiczną. Przy czym nie bez znaczenia był tutaj również wzrost cen prądu, różnego rodzaju zachęty w postaci dotacji do OZE ze środków unijnych i krajowych oraz kolejna nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii, która przyznała status konsumenta także przedsiębiorcom
Rok 2020 przyniósł również dynamiczny wzrost rynku pomp ciepła w Polsce
Należy tu również podkreślić, że coraz więcej właścicieli instalacji fotowoltaicznych decyduje się na montaż pompy ciepła. Dlaczego? Ponieważ panele fotowoltaiczne i pompa ciepła to połączenie idealne, które jest obecnie najbardziej ekologicznym i ekonomicznym pod względem rocznych kosztów eksploatacyjnych systemem grzewczym (rachunki za ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej można wówczas zminimalizować praktycznie do zera). Popularność w Polsce pomp ciepła, które wykorzystują nieograniczone źródła energii, zawartej w powietrzu, gruncie czy wodzie, znacząco wzrosła.
Jak wynika z danych PORT PC, tylko od 2017 rynek pomp ciepła typu powietrze/woda wzrósł ponad 5 krotnie, przy czym najbardziej spektakularne wzrosty sprzedaży pomp ciepła typu powietrze woda osiągnięto w 2020 roku (sprzedano wówczas 42.000 sztuk tych urządzeń grzewczych, co stanowi wzrost o +108% w stosunku do wyniku z 2019 roku). Łącznie zaś (zarówno powietrznych pomp ciepła, jak i pomp ciepła gruntowych oraz pomp ciepła do cwu) sprzedano w Polsce w 2020 roku ok. 56,5 tys. sztuk. Co oznacza, że liczba pomp ciepła do ogrzewania budynków po raz pierwszy nie tylko przekroczyła liczbę sprzedanych kotłów węglowych w 2020 roku w Polsce, ale i przykładowo liczbę sprzedanych pomp ciepła w Wielkiej Brytanii w tym samym roku.
Sprzedaż różnych typów pomp ciepła w Polsce w latach 2010-2020 (źródło: PORT PC)
Wpływ na to ma nie tylko wielozadaniowość tych urządzeń, ale ich wysoka sprawność i mała awaryjność.
Istotny czynnik stanowi również możliwość znacznego obniżenia kosztów całego przedsięwzięcia poprzez skorzystanie z ulgi termomodernizacyjnej i różnego rodzaju dofinansowania na pompę ciepła (w tym programu Czyste Powietrze).
Ponadto ogromne znaczenie dla rozwoju rynku pomp ciepła w naszym kraju ma także zapowiedź w projekcie Długoterminowej Strategii Renowacji z lutego 2021 roku, dotycząca odejścia od stosowania źródeł opartych na gazie ziemnym przy renowacji budynków mieszkalnych i niemieszkalnych do 2030 roku. Co ważne, pompa ciepła z rekuperacją i fotowoltaiką pozwala również spełnić wprowadzone w styczniu 2021 roku wymogi wynikające z nowych warunków technicznych 2021.
Udział węgla w miksie energetycznym spadł w Polsce do rekordowo niskiego poziomu
Rosnący udział OZE w miksie energetycznym, powoli acz systematycznie wypiera paliwa kopalne. Zgodnie z danymi, które opublikowane zostały przez Agencję Rynku Energii i następnie przeanalizowane przez portal WysokieNapiecie.pl, w 2020 roku zużycie energii elektrycznej w Polsce spadło kolejny rok z rzędu (o 2%, czyli 3,5 TWh, do 171 TWh). W efekcie tego zmniejszyła się również krajowa produkcja energii elektrycznej (o 3,8%, czyli 6,2 TWh, do 157,7 TWh). Największy spadek, podobnie zresztą, jak w 2019 roku odnotowały elektrownie i elektrociepłownie opalane węglem kamiennym (o 9%) i brunatnym (o 8%). W efekcie tego, udział węgla kamiennego w produkcji prądu spadł w 2020 roku do 46%, natomiast udział węgla brunatnego skurczył się do 24%:
Udział poszczególnych źródeł energii w produkcji prądu w Polsce - luty 2021 (opracowanie: enerad.pl, na podstawie danych ARE)
Tak więc łącznie, najbardziej emisyjne źródła węglowe odpowiadały za 70% krajowej generacji prądu, co oznacza najniższy od 1918 roku łączny udział węgla w produkcji prądu w Polsce. Dla przypomnienia, jeszcze w 1990 roku wynosił on 98%, a w 2010 roku - 90%. Wciąż rośnie za to produkcja energii elektrycznej i ciepła z gazu ziemnego, bowiem bloki opalane tym paliwem dostarczyły w 2020 roku do systemu elektroenergetycznego o 12% więcej prądu niż przed rokiem.
Źródła energii elektrycznej w Polsce - luty 2021 (opracowanie: enerad.pl, na podstawie danych ARE)
