Pozyskiwanie energii z OZE staje się w Polsce coraz bardziej opłacalne
Odnawialne źródła energii stanowią ważny element współczesnego budownictwa jednorodzinnego. Wpływ na to ma nie tylko zwiększająca się z roku na rok świadomość ekologiczna Polaków, którzy są coraz bardziej odpowiedzialni za środowisko naturalne, ale również możliwość znacznego zredukowania kosztów związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Niewątpliwie przyczynia się do tego możliwość ubiegania się o dofinansowanie na różnego rodzaju inwestycje proekologiczne, zarówno dla osób prywatnych jak i firm.
Zgodnie z zaleceniami UE, do końca 2020 roku udział produkcji energii odnawialnej w pełnym bilansie energetycznym Polski powinien wynieść 15 proc. W związku z tym, inwestycje w odnawialne źródła energii podlegają dofinansowaniu ze środków unijnych. Zainteresowani mogą korzystać z takich programów wsparcia jak m.in. Mój Prąd, Czyste Powietrze, Agroenergia (przeznaczony dla rolników), czy Energia Plus (przeznaczony dla przedsiębiorców), w ramach których można wnioskować o dofinansowanie zakupu i montażu nowych instalacji fotowoltaicznych i pomp ciepła.
Fotowoltaika - coraz więcej Polaków inwestuje w energię słoneczną
W ostatnich kilku latach obserwuje się prawdziwy boom na fotowoltaikę. Według danych Polskich Sieci Energetycznych, moc zainstalowana w roku 2020 paneli PV w stosunku do roku ubiegłego wzrosła o 176 proc. W 2019 roku przyłączono do sieci ponad 104 tys.mikroinstalacji PV o łącznej mocy przekraczającej 680 MWp. Natomiast tylko w pierwszym kwartale 2020 roku przybyło 42 tysiące nowych mikroinstalacji. Obecnie w Polsce funkcjonuje już 262.300 instalacji prosumenckich o łącznej mocy wynoszącej 1.724,9 MW. Duży wpływ na rozwój fotowoltaiki w kraju miało wejście w życie nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii, wprowadzającej szereg istotnych zmian w systemie wsparcia dla energii elektrycznej wytwarzanej z instalacji PV.
Ponadto, do tak dużego zainteresowania związanego z montażem paneli fotowoltaicznych przyczyniła się wprowadzona w 2019 roku ulga termomodernizacyjna budynków jednorodzinnych oraz program Mój Prąd, dzięki któremu uzyskać można wsparcie 4.000 zł do instalacji PV. Sfinansować założenie paneli fotowoltaicznych można także korzystając z kredytu na fotowoltaikę, który w swojej ofercie ma wiele banków. A co z korzyściami płynącymi z posiadania instalacji PV? Otóż system fotowoltaiczny jest nie tylko całkowicie bezpieczny dla otoczenia, ale i dzięki darmowej energii ze słońca pozwala cieszyć się niewielkimi rachunkami, co jest szczególnie ważne ze względu na rosnące ceny prądu.
Jednak decydując się na fotowoltaikę trzeba pod uwagę wziąć to, że największe natężenie promieniowania słonecznego występuje w okresie letnim (osiągać może wtedy wartość nawet 1.000 W/m² powierzchni). Natomiast już podczas jesiennych i zimowych miesięcy, będzie znacznie mniejsze (wyniesie maksymalnie 500 W/m² w słoneczny dzień, w pochmurny zaś tylko ok 150 W/m²). Jak widać instalacja PV najwięcej prądu produkuje zatem od kwietnia do września (do nawet 70 proc.), co nie pokrywa się największym zapotrzebowaniem gospodarstwa na energię elektryczną.
Jak magazynować energię elektryczną?
Niedopasowanie to jednak można poprawić na trzy sposoby:
- pierwszy z nich polegać będzie na jej magazynowaniu za pomocą coraz wydajniejszych i dostępnych dla każdego magazynów energii. Urządzenia te umożliwiają przechowywanie energii wyprodukowanej przez instalację PV, dzięki czemu jest się odpornym na wszelkie anomalie pogodowe, awarie zasilania, czy inne niespodziewane wydarzenia. Magazyny energii bowiem umożliwiają zarówno firmom, jak i gospodarstwom domowym osiągnąć nawet 90-proc. samowystarczalność energetyczną (jeśli nie wiecie jak wybrać najlepszy akumulator do fotowoltaiki, to zapraszamy do naszego rankingu magazynów energii);
- drugi sposób to tzw. net-metering (wprowadzanie nadwyżek energii do sieci elektroenergetycznej). Dzięki korzystnym przepisom prosumenckim można przekazać nadmiar wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną energii do operatora, a następnie otrzymać opust. Korzystać z systemu opustów może każdy, kto jest prosumentem;
- trzeci sposób natomiast, polega na maksymalnym zwiększeniu zużycia prądu w okresie, kiedy nasłonecznienie jest największe, programując na określony czas działanie urządzeń elektrycznych (takich jak np. pralka czy zmywarka), dzięki czemu będą one pracować pod naszą nieobecność. Jednak to nie wszystko, zwiększyć bieżącą konsumpcję energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej pozwala również pompa ciepła, co jest o wiele korzystniejsze niż system opustów, dlaczego? Ponieważ wytworzony prąd można wykorzystać 1:1, a nie 1:0,8 lub 1:0,7.
Pompa ciepła - mniejsze rachunki za ogrzewanie i gorącą wodę nawet o 80 proc.
Coraz większą popularność zyskują również pompy ciepła, które są nowoczesnymi i ekologicznymi urządzeniami, pozwalającymi zmniejszyć rachunki za ogrzewanie i gorącą wodę nawet o 80 proc. Zgodnie z raportem PORT PC, rok 2019 był już dziewiątym z rzędu rokiem, w którym odnotowano w Polsce znaczący wzrost sprzedaży pomp ciepła. W efekcie czego w tym czasie w polskich domach było już zainstalowanych łącznie 128 tys. pomp ciepła (pracujących zarówno na potrzeby c.o. i c.w.u., jak i pompa ciepła do c.w.u.). Pompy ciepła służą zarówno do ogrzewania pomieszczeń i przygotowania ciepłej wody użytkowej, jak i do chłodzenia podczas letnich miesięcy. Co ważne, urządzenie te można zamontować zarówno w nowym, jak i modernizowanym budynku (sprawdź kiedy pompa ciepła może współpracować z grzejnikami).
Dzięki temu, że pompy ciepła korzystają z odnawialnych i darmowych źródeł energii (takich jak powietrze, grunt i woda) czyni je najtańszymi obecni źródłami energii grzewczej. W sprzedaży dostępne są obecnie pompy ciepła powietrzne, które cieszą się w Polsce największym zainteresowaniem, ze względu na ich atrakcyjną cenę i prosty montaż. Jednak przy wielu zaletach, urządzenie te wykazuje najmniejszą sprawność działania (największa przypada na okres od wiosny, aż do jesieni). Większość standardowych modeli pracuje wydajnie do momentu, gdy na zewnątrz temperatura nie osiągnie -15ºC.
Najbardziej efektywna i niezależna od zewnętrznych warunków pogodowych jest pompa ciepła gruntowa, jednak przez wysoki koszt i dość skomplikowane prace gruntowe decyduje się na nią mniej osób. Trzecim, pośrednim rozwiązaniem jest natomiast pompa ciepła wodna, która generuje mniejszy koszt inwestycyjny niż gruntowa pompa ciepła, jednak wymaga odpowiednich warunków, które spełniają tylko niektóre działki budowlane.
Dlaczego inwestując w pompę ciepła warto też pomyśleć o fotowoltaice?
Pomimo tego, że pompy ciepła korzystają z odnawialnych źródeł energii, to czynnikiem niezbędnym do ich działania jest dostarczenie im energii elektrycznej. Urządzenie to jest bowiem w stanie, w sprzyjających warunkach czerpać z otoczenia ok. 75 - 80 proc. energii potrzebnej do ogrzania pomieszczeń. Jednak pozostałe 20 - 25 proc.energii musi zostać dostarczone jej w postaci prądu, który jest niezbędny do prawidłowej pracy jej części, jaką jest sprężarka. Kwestią problemową więc są nie tylko względy ekologiczne (w Polsce aż 75 proc. prądu pochodzi z węgla), ale również ekonomiczne, z roku na rok bowiem rachunki za prąd są coraz wyższe. Idealnym rozwiązaniem jest wtedy zasilanie pompy ciepła z instalacji fotowoltaicznej, na co decyduje się coraz więcej osób.
Drugą kwestią, która skłania wielu posiadaczy fotowoltaiki ku temu właśnie rozwiązaniu jest maksymalne wykorzystanie zalet systemu PV. Jak już wiemy, największą sprawność ma on w okresie letnim, kiedy to zapotrzebowanie na energię elektryczną jest najmniejsze. Efektywność działania ogniw fotowoltaicznych spada natomiast w okresie jesienno-zimowym, kiedy to nasłonecznienie jest najmniejsze. Dzięki jednak obowiązującym przepisom, ich posiadacze mogą oddawać nadwyżkę produkowanego latem prądu do sieci, a następnie odbierać, w zależności od mocy mikroinstalacji 70 lub 80 proc. (odpowiednio dla instalacji powyżej 10 kW i do 10 kW), tej wartości za darmo, w ramach net-meteringu. Przykładowo więc, jeśli do sieci oddane zostało 1.000 kWh energii, to zimą można bez opłat pobrać z niej 800 kWh. Dzięki uzyskanej w ten sposób energii można taniej zasilać pompę ciepła w sezonie grzewczym.
Ponadto pompa ciepła do c.o. która służy także do podgrzewania wody użytkowej lub pompa wyłącznie do c.o. pozwala na skuteczne wykorzystywanie energii elektrycznej na bieżąco. Fotowoltaika z pompą ciepła pozwala bowiem zwiększyć stopień wykorzystania na własne potrzeby całej wyprodukowanej przez panele fotowoltaiczne energii elektrycznej. Co sprawia, że inwestycja w oba te urządzenia jest jeszcze bardziej opłacalna, ponieważ inwestor nie ponosi w takim przypadku strat związanych z oddawaniem nadmiaru prądu do sieci.
Pompa ciepła i fotowoltaika - to najbardziej ekonomiczny i ekologiczny duet
Nie powinien zatem dziwić fakt, że coraz więcej osób stawia na tak zgrany duet, jakim jest połączenie pompy ciepła z fotowoltaiką, która produkuje darmowy prąd z energii Słońca. Wybór tego właśnie rozwiązania pozwala nie tylko na zaspokojenie zapotrzebowania na ogrzanie wnętrza domu oraz wody użytkowej, ale i na energię elektryczną. Ponadto, pompa ciepła z fotowoltaiką przynosi wymierne korzyści nie tylko w sezonie grzewczym, ale i w pozostałych miesiącach roku, dlaczego? Ponieważ latem pompa ciepła zasilana energią wyprodukowaną przez panele PV może pracować nie tylko na potrzeby przygotowywania c.w.u., ale i skutecznie chłodzić pomieszczenia w upalne dni. Dzięki czemu można zapewnić sobie komfortową temperaturę w domu praktycznie przez cały rok (grzanie zimą, a chłodzenie latem), dbając o środowisko naturalne i wykorzystując do tego zasilana prądem solarnym.
W wyniku inwestycji w fotowoltaikę i pompę ciepła ogrzewanie nieruchomości staje się praktycznie bezobsługowe i mniej zależne od dostaw energii z zewnętrznych źródeł. Jest to również inwestycja w spokojną przyszłość. Nie sztuką jest bowiem jak to się często powtarza wybudować dom, sztuką jest go utrzymać. Oczywiście, zwrot całej instalacji może potrwać lata (okres ten skrócić można korzystając z dofinansowania na pompę ciepła i dofinansowania na panele fotowoltaiczne). Świadomy inwestor jednak powinien myśleć przyszłościowo, a koszt inwestycji w najnowszą technologię - fotowoltaikę i pompę ciepła szybko zwróci się na na starość (na emeryturze nie trzeba będzie się martwić opłacaniem rachunków za energię i ogrzewanie).
Fotowoltaika i pompa ciepła - na co zwrócić uwagę przy wyborze?
Dobierając moc instalacji PV w swoim domu, pod uwagę trzeba wziąć wiele czynników, w tym m.in.:
- ilość zużywanego w ciągu roku prądu;
- dostępną powierzchnię wymaganą do zamontowania paneli fotowoltaicznych;
- warunki techniczne określające możliwość podłączenia do sieci;
- całkowity koszt takiej inwestycji.
Dzięki zainstalowaniu w fotowoltaikę można znacznie zmniejszyć wysokość rachunków za prąd, ważne jest jednak, aby dobór odpowiedniej mocy został właściwie obliczony. Najczęściej popełnianym przez inwestorów błędem jest montaż paneli fotowoltaicznych o mocy 3 - 4 kWp, dlaczego? Ponieważ odpowiadają one wyłącznie potrzebom energii elektrycznej i stanowią ok. 30 proc. kosztów energii dla całego budynku. A co w przypadku ogrzewania budynku? W końcu stanowi ono największy koszt jego utrzymania (średnio jest to ok. 65 - 75 proc. ponoszonych kosztów). Tak ważne jest zatem zaplanowanie takiej mocy ogniw fotowoltaicznych, aby zrównoważyć energię cieplną - energią elektryczną.
Kolejną istotną sprawą, jest dobór odpowiedniego urządzenia grzewczego. Najbardziej opłacalnym rozwiązaniem w zastosowaniu z fotowoltaiką jest pompa ciepła. Warto tu podkreślić, że na tym etapie planowania istotny jest wybór doświadczonej firmy instalacyjnej. Ponieważ tylko dzięki temu będziemy mieć nie tylko gwarancję odpowiedniego montażu systemów, ale i profesjonalne doradztwo. Wybór odpowiedniej pompy ciepła zależeć będzie bowiem od jej parametrów technicznych, wyposażenia i funkcjonalności oraz doświadczenia producenta. Ponadto, wpływ na jej wydajność będzie miało to, skąd będzie ona pobierać ciepło: z powietrza, gruntu czy wody.
Pompa ciepła - fotowoltaika - cena
Przyjrzyjmy się zatem temu, ile kosztować będzie nas pompa ciepła, panele fotowoltaiczne oraz oba te urządzenia:
Pompa ciepła - jaki koszt?
Ciężko jest jednoznacznie określić koszty związane z tym, jakie inwestor poniesie z tytułu zakupu pompy ciepła. Różnić się będą one bowiem w zależności od tzw. źródła dolnego i powierzchni domu:
- najtańszym rozwiązaniem jest pompa ciepła powietrzna, której koszt wynosić może od 16.000 - 35.000 zł (doliczyć do tego trzeba montaż i dodatkowe akcesoria);
- najdroższym typem urządzenia jest pompa ciepła gruntowa, której szacunkowy koszt całkowity wynieść może ok. 40.000 - 50.000 zł (plus koszt realizacji dolnego źródła).
W naszym zestawieniu przedstawimy porównanie szacowanego czasu zwrotu inwestycji dla domu o powierzchni 120 m² (przy zapotrzebowaniu cieplnym 6 kW i przy cenie energii elektrycznej wynoszącej 0,65 zł/kWh) w system fotowoltaicznym dla układu:
Powietrzna pompa ciepła plus dedykowany mocowo system fotowoltaiczny
Roczne zapotrzebowanie na energię elektryczną konieczną do pracy powietrznej pompy ciepła to 2.066 zł (3.178 kWh x 0,65 zł). Roczne zużycie energii wynosi 6.167 kWh - 4.016 zł, w tym:
- ogrzewanie domu i wody: 3.178 kWh x 0,65 zł = 2.066zł/rok
- pozostałe cele: 3.000 kWh x 0,65 zł = 1.950 zł/rok
Gruntowa pompa ciepła plus dedykowany mocowo system fotowoltaiczny
W przypadku natomiast gruntowej pompy ciepła, roczne zapotrzebowanie na energię elektryczną konieczną do jej pracy wynosi: 1.882 zł (2.896 kWh x 0,65 zł). Roczne zużycie energii wynosi 5.895 kWh - 3.832 zł, w tym:
- ogrzewanie domu i wody: 2.896 kWh x 0,65 zł = 1.882 zł/rok
- pozostałe cele: 3.000 kWh x 0,65 zł = 1.950 zł/rok
Instalacja fotowoltaiczna - jaki koszt?
Tak jak wspomniane było to wcześniej, również koszt instalacji, zależny jest od wielu czynników w tym, mocy instalacji i jej umiejscowienie oraz rodzaju urządzeń. W obu przypadkach dla nieruchomości o powyższym zapotrzebowaniu na energię elektryczną, zaleca się montaż instalacji PV o mocy 6 kW, która wyprodukuje w ciągu 12 miesięcy ok. 5.800 kWh (zagwarantuje to nam w skali roku ok. 3.480 zł oszczędności). Koszt instalacji fotowoltaicznej 6 kW wraz z montażem wynosi ok 31.634 zł brutto, wliczając 8 proc. VAT (w przeliczeniu na 1 kW daje to 5.272 zł).
Pompy ciepła i fotowoltaika - koszt
Koszt kompletnego systemu zależy od wyboru urządzenia i ewentualnych opcji dodatkowych może się znacznie różnić. Zakładając jednak:
- zakup i montaż pompy ciepła powietrznej - cena ok. 38 tys. zł
- zakup i montaż instalacji PV o mocy 6 kW - cena 31.634 zł,
- łączny koszt zakupu oraz montażu pompy ciepła i fotowoltaiki wyniesie 69.634 zł brutto.
Pompa ciepła i fotowoltaika jest w perspektywie czasu najbardziej opłacalną opcją. W ciągu bowiem 25 lat umożliwia zaoszczędzenie nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Łączne rachunki za prąd na potrzeby ogrzewania dla omawianego przykładu wyniosą w tym czasie zaledwie ok. 240 zł na rok (co miesięcznie daje 20 zł). Zwrot kosztów montażu fotowoltaiki nastąpi natomiast w okresie 7 - 8 lat. Po tym zaś czasie, cała energia elektryczna wykorzystywana w domu będzie darmowa.
Koszt pompy ciepła i fotowoltaiki można obniżyć
Oczywiście duże koszty początkowe mogą zniechęcić wiele osób rozważających zakup pompy ciepła i paneli fotowoltaicznych. Jednak nie powinno być to przeszkodą, ponieważ można je obniżyć korzystając np. z usług jednego wykonawcy (wielu instalatorów fotowoltaiki instaluje też pompy ciepła). Istnieją liczne dofinansowania na inwestycje OZE (zarówno w postaci pożyczek, jak i dotacji), dzięki którym zainteresowani mogą uzyskać dodatkowe wsparcie finansowe w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Jedną z nich jest np. program “Czyste Powietrze”, w ramach którego inwestor może otrzymać do 5.000 zł dofinansowania na instalację fotowoltaiczną oraz do nawet 45 proc. wartości powietrznej pompy ciepła o podwyższonej klasie energetycznej A++ (maksymalnie 13.500 zł). Również banki chętnie finansują tego rodzaju inwestycje, nie ma więc problemu z uzyskaniem niskooprocentowanego kredytu.
Fotowoltaika i pompa ciepła - jakie korzyści?
Wśród głównych korzyści, które przynieść może montaż pompy ciepła i fotowoltaiki wymienić można:
prestiż i wzrost finansowy wartości inwestycyjnej domu
indywidualny wkład w likwidację smogu i walkę z globalnym ociepleniem klimatu
uniezależnienie się od rosnących cen energii elektrycznej w przyszłości
inwestycja w spokojną przyszłość
dopasowanie wydajności sprężarki do bieżącej produkcji energii elektrycznej
brak kosztów inwestycyjnych, dotyczących komina, kotłowni i magazynu opału
brak problemów z podłączeniem do sieci gazowniczej lub ciepłowniczej i związanych z tym kosztów
prosty montaż i wygodna obsługa systemu
większy komfort życia mieszkańców domu
ograniczone do minimum rachunki - koszty ogrzewania, przygotowywania ciepłej wody i chłodzenia budynku mogą wynieść nie więcej niż 20 zł miesięcznie
Jak więc widać, duet fotowoltaika i pompa ciepła jest rozwiązaniem bardzo korzystnym nie tylko dla naszego portfela, ale i dla środowiska (wytwarzanie energii cieplnej i elektrycznej z OZE nie wiążę się z emisją szkodliwych substancji). Ponadto wyprodukowaną przez panele PV energię elektryczną można również wykorzystać do zasilania stacji ładowania samochodu elektrycznego, co pozwala na bezemisyjnie i praktycznie darmowe przemieszczanie się.
mam instalacje foto woltaiczna 4,5 kw , mam pytanie czy jest mozliwosc zamontowania pompy ciepła . jezeli nie prosze o info jakie inne rozwiązanie . Pozdrawiam
Ciekawe…. Zrwot kosztów pompy i paneli FV po 7-8 latach? Ciekawe jak autor to obliczył…. Skoro łączny koszt zakupu oraz montażu pompy ciepła i fotowoltaiki wyniesie 69.634 zł brutto, a instalacja PV o mocy 6 kW, która wyprodukuje w ciągu 12 miesięcy ok. 5.800 kWh (zagwarantuje to nam w skali roku ok. 3.480 zł oszczędności) każdy rok to oszczednosc około 3500 zł, tak więc zainwestowane początkowo 70.000 zwróci się nam po 20 latach… Proszę o wyjaśnienie jeśli źle liczę.