Klimakonwektor do pompy ciepła – dlaczego to dobry wybór?

Jakie ogrzewanie sprawdza się w przypadku niskotemperaturowego źródła?

Obecnie domy budowane i konstruowane są w taki sposób, aby były jak najbardziej przyjazne, nie tylko dla samych mieszkańców, ale i dla środowiska naturalnego. Zarówno domy energooszczędne jak i pasywne wyposażone są więc w jak najbardziej optymalne oszczędne systemy ogrzewania. Do najpopularniejszych i jednocześnie najwydajniejszych należy ogrzewanie niskotemperaturowe (low temperature heating), będące ogrzewaniem wodnym, w którym woda grzewcza (zasilająca), w przeciwieństwie do tradycyjnych systemów wysokotemperaturowych (70 – 80°C), ma temperaturę wynosząca 30 – 55°C. Należy tu jednak podkreślić, że instalacja grzewcza oparta o niskotemperaturowe źródło ciepła (jakim może być kocioł na biomasę, kocioł gazowy kondensacyjny, lub też coraz częściej pompa ciepła), będzie działać prawidłowo jeżeli zostanie spełniony warunek dotyczący m.in. odpowiedniej izolacji cieplnej. Ogrzewanie bowiem takie sprawdza się w budynkach, w których zapotrzebowanie na ciepło jest niższe od 40 W/m2.

Do tego, aby uzyskać oszczędności na ogrzewaniu i zredukować koszty eksploatacyjne dobrze jest uwzględnić kompleksowe rozwiązania. A więc, nie tylko niskotemperaturowe źródło ciepła, czy wysokiej jakości materiały izolacyjne, ale i odzysk ciepła z usuwanego powietrza (rekuperacja), a także zastosowanie odpowiedniego systemu odbioru ciepła, czyli nowoczesnych grzejników. W tym ostatnim przypadku bowiem niższa temperatura wody zasilającej oznacza w praktyce, że do uzyskania odpowiedniego komfortu cieplnego konieczne jest zwiększenie ich powierzchni. Z niskotemperaturowym źródłem ciepła współpracować może zatem:

• ogrzewanie płaszczyznowe (podłogowe, ścienne lub sufitowe) stosowane do tej pory najczęściej. Do największych zalet systemu powierzchniowego należy jego niewidoczne, estetyczne wykonanie (i tym samym możliwość wygodnej aranżacji wnętrz), niższy koszt zużycia energii oraz równomierne rozprowadzanie ciepła w pomieszczeniu i mniejsze unoszenie kurzu w powietrzu. Płaszczyznowe systemy grzewcze, z których największą popularnością cieszy się ogrzewanie podłogowe, posiadają także wady. Wśród nich wymienia się chociażby dużą bezwładność systemu (tym samym jego słabą regulacyjność), ograniczoną moc grzewczą przypadającą na powierzchnię podłogi, a także ich trudniejsze zastosowanie w już istniejących budynkach;
• instalacja grzejnikowa – pod warunkiem jednak prawidłowego doboru grzejników niskotemperaturowych, które muszą być poprawnie zwymiarowane, po to by miały odpowiednio dużą powierzchnię wymiany ciepła (znane są one pod takimi nazwami jak np. grzejniki LTH lub grzejniki dużego formatu). Na rynku dostępne są zarówno grzejniki specjalnie przystosowane do pracy w instalacji niskotemperaturowej, jak i uniwersalne urządzenia płytowe, które sprawdzą się pod warunkiem ich prawidłowego doboru i wymiarowania. Do głównych zalet tego rozwiązania należy m.in. mniejsze zużycie energii (o ok. 30 proc. w porównaniu z tradycyjnymi wysokotemperaturowymi grzejnikami), wysoka efektywność powierzchni wymiany ciepła oraz równomierne rozprowadzanie ciepła w pomieszczeniu. Ponadto na szczególną uwagę zasługują grzejniki niskotemperaturowe z wentylatorem, które szybciej reagują na wprowadzane przez użytkownika zmiany ustawień (w pomieszczeniu prędzej robi się ciepło). Natomiast do wad instalacji grzejnikowej zalicza się przede wszystkim nieco większy koszt związany z ich nabyciem oraz to, że zajmuje ona dużą powierzchnię, przez co na grzejniki trzeba przeznaczyć większą ilość przestrzeni.

W instalacjach grzewczych można także łączyć ogrzewanie podłogowe z grzejnikami niskotemperaturowymi. Przy czym rozwiązania te mogą być różne. Przykładowo:

• przeważającym emiterem ciepła są grzejniki. Ogrzewanie podłogowe wspomaga je wtedy w wybranych pomieszczeniach, takich jak np. pokój dziecka czy sypialnia;
• przeważające jest ogrzewanie podłogowe. Wówczas grzejniki wspomagają dostarczanie ciepła do pomieszczeń w okresach szczytowego zapotrzebowania na ciepło (stosuje się je wtedy, gdy np. na podłodze położone jest naturalne drewno, które może nadmiernie izolować ogrzewanie podłogowe od pomieszczenia);
• ogrzewanie podłogowe ustawione jest na stałą temperaturę podstawową, natomiast zainstalowane ogrzewanie grzejnikowe zapewnia „dogrzanie” do optymalnej temperatury 20°C. Rozwiązanie takie jest doskonałe na miesiące przejściowe, gdy między dniem i nocą są znaczne wahania temperatur (w dzień jest zbyt ciepło na uruchomienie ogrzewania podłogowego, natomiast w chłodniejsze noce można ogrzać pomieszczenia włączając grzejniki).

Klimakonwektor do pompy ciepła

O ogrzewaniu płaszczyznowym i grzejnikach słyszał chyba każdy, nie wszyscy jednak wiedzą, że w połączeniu z niskotemperaturowym źródłem ciepła, dobrze sprawdzają się też klimakonwektory (fan-coils), które zwane są również grzejnikami rewersyjnymi. Od dawna są one stosowane w budownictwie, wcześniej jednak montowano je w przestrzeniach publicznych (pomieszczeniach biurowych, zakładach przemysłowych, galeriach handlowych, czy urzędach). Jednak za sprawą ciągle udoskonalonej technologii (w tym obniżenia poziomu hałasu) coraz częściej z powodzeniem stosuje się w budynkach mieszkalnych.

Urządzenie to na pierwszy rzut oka wygląda jak klimatyzacja, wielki kaseton lub też nowoczesny kaloryfer (w zależności od tego na jaki rodzaj urządzenia się zdecydujemy). Główną jego zaletą są niewielkie rozmiary, estetyka i wielofunkcyjność. Ponieważ tym, co wyróżnia klimakonwektory nad klasycznymi grzejnikami, jest możliwość ich wykorzystania także do chłodzenia pomieszczeń latem. Jednak, aby było to możliwe konieczne jest zastosowanie jako źródła ciepła tzw. rewersyjnej pompy ciepła. Obecnie już większość tych ekologicznych urządzeń może pracować zarówno w trybie ogrzewania, jak i chłodzenia. Warto więc rozpatrzyć zakup klimakonwektora, jako górnego źródła ciepła w sytuacji gdy podjęliśmy decyzję o montażu pompy ciepła. Ponieważ to właśnie z nią klimakonwektory mają najbardziej optymalne warunki dla pracy (połączenie to daje pożądaną temperaturę przy znacznych oszczędnościach energii). Natomiast w przypadku innych źródeł ciepła, konieczne jest zamontowanie urządzenia współpracującego przy schładzaniu (np. agregatów wody lodowej).

Jeśli do tego zainwestujemy również w fotowoltaikę czy też inne urządzenie wykorzystujące OZE, to wówczas koszty ogrzewania i schładzania pomieszczeń przez system pompy ciepła i klimakonwektorów będzie ograniczony do minimum, a zwrot nakładów związanych z tym przedsięwzięciem znacznie szybszy, niż przy innych tego typu rozwiązaniach (warto też rozważyć wyposażenie domu w systemem rekuperacji, więcej na ten temat w art. Pompa ciepła z rekuperacją i fotowoltaiką). Zanim jednak zdecydujemy się na zakup klimakonwektora, dobrze zapoznać się z zasadami jego działania, efektywnością pracy i ceną urządzenia na rynku polskim.

Co to jest klimakonwektor i jak działa?

Klimakonwektory, podobnie jak zresztą grzejniki, są urządzeniami podłączonymi do instalacji wodnej centralnego ogrzewania. Jednak różnią się od nich tym, że przepływ powietrza wokół lameli okalających wymiennik wymuszony jest przez wbudowany wentylator (wypychający ciepłe lub chłodne powietrze do pomieszczenia). Dzięki temu zarówno ciepło, jak i chłód odbierane są dużo szybciej i efektywniej, przez co natychmiast trafiają do pomieszczenia. Klimakonwektory ponadto posiadają tacę ociekową i system odprowadzania skroplin, co umożliwia im pracę w trybie chłodzenia. Te wysokiej klasy urządzenia służące do utrzymania w pomieszczeniu zaprogramowanej temperatury, w okresie chłodów pełnią więc funkcję grzejnika, zaś w cieplejsze dni klimatyzatora zapewniającego przyjemny chłód.

Należy tu jednak podkreślić, że klimakonwektory są wymiennikami ciepła (w dużym uproszczeniu stanowią połączenie grzejnika z klimatyzatorem), wymagają zatem podłączenia zarówno do instalacji grzewczej, jak i do klimatyzacji (same w sobie nie są bowiem źródłem ciepła czy chłodu).

Klimakonwektor – elementy składające się na jego budowę

Jeśli chodzi natomiast o budowę klimakonwektora wentylatorowego, który jest obecnie stosowany najczęściej, to na jego główne elementy składają się:

• obudowa (z izolacją akustyczną oraz termiczną);
• filtr powietrza;
• wentylator lub wentylatory (promieniowe czy też poprzeczne), które rozprowadzają obrobione termicznie powietrze;
• zestaw zaworów regulacyjnych z siłownikami;
• silniki elektryczne do napędu wentylatorów;
• wymiennik ciepła (jeden lub więcej), do którego dostarczany jest czynnik chłodząco – grzewczy;
• tacka skroplin usytuowana pod wymiennikiem (chłodnicą i zaworami), ponieważ w trakcie pracy tych urządzeń może dochodzić do wykraplania wilgoci.

Ponadto, aby klimakonwektor mógł pracować niezbędne są także:

• elementy nastawcze – żaluzje, przepustnice, osprzęt hydrauliczny (zawory odcinające, zawory regulacyjne wymienników, przyłącza);
• elementy sterujące (termostaty, regulatory).

Klimakonwektory – rodzaje

Ze względu na sposób montażu, na rynku można znaleźć kilka typów klimakonwektorów. Urządzenia te różnią się między sobą miejscem instalacji (podłoga, sufit, ściana), a także obszarem zastosowania. Są to:

• klimakonwektory uniwersalne, które najczęściej stosowane są w budynkach mieszkalnych. Zalicza się do nich klimakonwektor przypodłogowy (ten montowany pionowo najczęściej stosuje się w domach jednorodzinnych) i klimakonwektor podstropowy. Różnią się one między sobą jedynie sposobem odprowadzania skroplin;
• klimakonwektory kasetonowe, które są najczęściej używane w przestrzeniach użyteczności publicznej oraz w budynkach biurowych (tam zwykle są sufity podwieszane, nad którymi się je montuje). W porównaniu z pozostałymi pracują najgłośniej, jednak są od nich dużo mniejsze;
• klimakonwektory podłogowe, stosowane są przede wszystkim w pomieszczeniach, w których akustyka odgrywa ważną rolę (czyli w aulach, salach widowiskowych, ale również w prywatnych domach, np. w sypialni). Klimakonwektory podłogowe wyposażone są w silniki elektryczne o niskim zużyciu energii i montowane są w specjalnie wykonanym zagłębieniu, gdzie przykryte są kratką nawiewną zlicowaną z podłogą (może być ona wykonane z aluminium, drewna czy stali nierdzewnej);
• klimakonwektory kanałowe, które stosowane są głównie w pokojach hotelowych (zamontowane w sieci kanałów wentylacji mechanicznej lub w przestrzeni sufitu podwieszanego), a więc wszędzie tam, gdzie wymagana jest najwyższa estetyka);
• klimakonwektory ścienne, które swoim wyglądem przypominają jednostki wewnętrzne najpopularniejszych klimatyzatorów typu split. Najczęściej instalowane są na ścianie pod sufitem, w pomieszczeniach, w których jest do zagospodarowania przestrzeń na ścianie.

W zależności natomiast od konstrukcji, urządzenia te dzieli się na:

• klimakonwektory wentylatorowe posiadają wentylator, który przefiltrowane powietrze nawiewa na wymiennik ciepła i kieruje je do pomieszczenia. W pracy klimakonwektory wentylatorowe korzystają z zewnętrznego źródła ciepła (obieg wody grzewczej) oraz zewnętrznego źródła zimna (obieg wody lodowej);
• klimakonwektory indukcyjne używane są w systemach klimatyzacyjnych do indywidualnej regulacji temperatury powietrza w poszczególnych pomieszczeniach, nie mają jednak wentylatora. Ich zadaniem jest również dostarczanie świeżego powietrza, chłodzenie oraz możliwość ogrzewania. W tym przypadku przepływające przez dysze klimakonwektora powietrze pierwotne zasysa z pomieszczenia (efekt indukcji) powietrze wtórne, które przed wymieszaniem się z powietrzem pierwotnym przepływa przez baterię lamelową. Tam w zależności od wymagań, następuje podgrzanie lub ochłodzenie powietrza, które następnie przez kratkę wpływa do pomieszczenia.

Natomiast ze względu na liczbę wymienników, klimakonwektory dzieli się na:

• klimakonwektory dwururowe (z jednym wymiennikiem), które są wystarczające do pomieszczeń mieszkalnych. Posiadają one dwa przyłącza wodne (zasilanie i powrót). Instalacja dwururowa może pracować w trybie chłodzenia lub ogrzewania i jednocześnie jest najprostszą i najtańszą na rynku;
• klimakonwektory czterorurowe (z dwoma wymiennikami ciepła – chłodnicą i nagrzewnicą oraz czterema przyłączami wodnymi). Klimakonwektor czterorurowy, w zależności od potrzeb pracuje w trybie chłodzenia lub ogrzewania, a cała instalacja jest droższa w porównaniu z dwururową (nie ma potrzeby stosowania jej w domach jednorodzinnych).

Klimakonwektory – najskuteczniejsza metoda chłodzenia pomieszczeń

Praca pompy ciepła w trybie chłodzenia nie zawsze jest możliwa z tradycyjną instalacją grzejnikową, a to ze względu na ryzyko kondensacji pary wodnej zawartej w powietrzu. W wielu natomiast sytuacjach do chłodzenia pomieszczeń możliwe jest wykorzystanie instalacji podłogowej, bowiem duża powierzchnia wymiany ciepła w tym przypadku pozwala na zasilenie jej czynnikiem o temperaturze minimalnie wyższej od aktualnej temperatury rosy (z reguły 18 – 20°C). Należy tu jednak zaznaczyć, że stosowanie takiego rozwiązania będzie wymagało nieustannej kontroli wilgotności pomieszczenia. Ponadto ze względu na niedużą możliwą do wykorzystania moc chłodniczą z takiej instalacji, na pewno nie będzie ona w stanie zastąpić nam profesjonalnego systemu klimatyzacji (możliwe będzie jedynie uzyskanie niewielkiego obniżenia temperatury w domu).

Warto wówczas pomyśleć o klimakonwektorach, które nie tylko dają możliwość pełnego wykorzystania potencjału pompy ciepła, ale i pozwalają uniknąć stosowania dodatkowych, kosztownych urządzeń. W końcu klimat się ociepla, co dobrze widać również w Polsce – letnie miesiące są coraz trudniejsze do wytrzymania, a korzystanie z wiatraków, czy wentylatorów jest wtedy dość kosztowne (szczególnie gdy ceny prądu drastycznie rosną). Klimakonwektory stanowią więc idealne uzupełnienie tradycyjnych systemów grzewczych w domu, ale nie tylko, mogą one bowiem samodzielnie ogrzewać i chłodzić budynek. Jednak tak najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest łączenie systemu ogrzewania podłogowego z klimakonwektorami. Dlaczego? Ponieważ ogrzewanie płaszczyznowe pozwala na dostarczenie ciepła przy najwyższej sprawności pompy ciepła, zaś klimakonwektory umożliwiają błyskawiczne nagrzanie lub schłodzenie pomieszczeń.

Klimakonwektor do domu jednorodzinnego

Do domów jednorodzinnych zdecydowanie najlepsze są klimakonwektory indukcyjne. Jednak ze względu na ich wysoki koszt, w poszczególnych pomieszczeniach stosuje się odmienne rozwiązania:

• zarówno w salonie, sypialni, jak i pokoju dziecięcym, oprócz klimakonwektora indukcyjnego najlepiej jest zamontować systemy kanałowe, które są nie tylko niewidoczne, ale i ciche (o ile to jednak możliwe, ich budowę warto przewidzieć już na etapie planowania inwestycji);
• w małych pomieszczeniach użytkowych warto rozważyć montaż klimakonwektorów przysufitowych, ściennych, bądź kasetonowych. Nie zajmują one bowiem dużo miejsca i nie zaburzą ładu przestrzennego;
• w miejscu gdzie natomiast brak jest możliwości montażu klimakonwektora ściennego lub sufitowego (np. w pomieszczeniach na poddaszu), dobrze sprawdzi się klimakonwektor przypodłogowy.

W każdym pomieszczeniu doskonale swoją rolą spełniać będą też klimakonwektory przypodłogowe, które wyglądają jak zwykłe grzejniki konwekcyjne. Warto jednak pamiętać o tym, że aby cieszyć się komfortem termicznym przez cały rok, dobrze jest dokładnie zaplanować zarówno rozmieszczenie klimakonwektorów, jak i dobrać ich moc i wydajność. O ile nagrzewanie, stosuje się w każdym pomieszczeniu mieszkalnym, o tyle już chłodzenie nie musi odbywać się w całym budynku. Ponadto dobrze jest też wziąć pod uwagę możliwość wspomagania klimakonwektorów ogrzewaniem podłogowym (można zaoszczędzić na kosztach zakupu tych urządzeń gdyż w zupełności wystarczą wówczas tańsze klimakonwektory dwururowe grzejące lub chłodzące). Na polskim rynku działa wiele autoryzowanych przedstawicielstw wiodących, światowych producentów klimakonwektorów, w związku z tym, wybranie tego odpowiedniego nie powinno stanowić większego problemu.

Klimakonwektor – cena

To, ile przyjdzie nam zapłacić za klimakonwektor z montażem, zależeć będzie od kilku czynników, w tym od jego mocy grzewczej i mocy chłodzenia (w urządzeniach tego typu obie te wartości nie są takie same), producenta i zastosowanych rozwiązań. Dlatego też, ceny klimakonwektorów mieszczą się w przedziale od 1.500 do 7.000 zł. W przypadku opcji ogrzania/ochłodzenia takich pomieszczeń jak salon czy sypialnia (o powierzchni ok. 25 m2) doskonale sprawdzi się urządzenie o mocy ok. 3,5 kW. Wówczas cena klimakonwektora ze średniej półki i jego montaż to wydatek rzędu 2.500 – 4.000 zł.

Klimakonwektor do pompy ciepła – zalety

Klimakonwektory odpowiadają za utrzymanie konkretnej temperatury – zarówno ciepłej, jak i chłodnej, dostosowując ją w ten sposób do warunków zewnętrznych. Główne zalet tych urządzeń związane są z tym, że:

• są one przyjazne alergikom, w przeciwieństwie bowiem do np. ogrzewania podłogowego sprawiają, że kurz nie unosi się stale w powietrzu (wyposażone są one też w specjalne filtry jonizacyjne). Klimakonwektory wspomagają zatem oddychanie i chronią przed infekcjami bakteryjnymi, czy grzybowymi;
• spełniają kilka różnych funkcji, odpowiadają nie tylko za chłodzenie, ale i dodatkowo za ogrzewanie. Dlatego też, jeśli w cieplejsze dni trzeba schłodzić pomieszczenia, a zimą je ogrzać (np. z powodu braku grzejników), to wówczas klimakonwektor będzie znacznie lepszym wyborem niż np. klimatyzacja;
• zużywają niewiele prądu, przez co mogą doskonale zastępować domowe energochłonne wentylatory i być funkcjonalne przez cały rok. Zwłaszcza w połączeniu klimakonwektorów z pompą ciepła, zarówno ogrzewanie, jak schładzanie pomieszczeń jest tańsze i bardziej przyjazne środowisku (nie ma także produktów ubocznych w postaci pyłów, popiołów i innych odpadów). Ponadto w przeciwieństwie do klimatyzatora, klimakonwektor ogrzewa i chłodzi powietrze za pośrednictwem wody, a nie freonów, których emisja do atmosfery powoduje niszczenie warstwy ozonowej;
• zajmują mało miejsca, ponieważ zazwyczaj są wbudowane w ściany lub sufity (mając nawet tylko 13 cm grubości). Ponadto klimakonwektory są łatwe w montażu, w ich przypadku nie jest wymagana budowa specjalnej instalacji;
• wyróżniają się nowoczesnym i uniwersalnym designem, a każdy szczegół tych urządzeń dopracowywany jest z odpowiednią starannością;
• dzięki temu, że działają na zasadzie wymiany ciepła z otoczeniem poprzez wentylatory, a powietrze schładzają poprzez skraplanie wilgoci, są bardziej przyjazne środowisku;
• steruje się nimi za pomocą pilota – dzięki czemu można regulować temperaturę klimakonwektora nie odrywając się od codziennych czynności;
• urządzenia te dobrze działają zarówno na zasilaniu niskotemperaturowym (pompa, ciepła, kocioł gazowy kondensacyjny), jak i wysokotemperaturowym (kocioł gazowy, olejowy, a nawet centralne ogrzewaniem w bloku);
• wyróżniają się szybkością działania (efekt działania klimakonwektora odczuwalny jest niemal natychmiast), która przewyższa w tym względzie zarówno grzejniki konwekcyjne, ogrzewanie podłogowe, jak i klimatyzatory schładzające pomieszczenia;
• termoregulatory wmontowane w tych urządzeniach pozwalają na bardzo dokładne programowanie temperatury (bez ryzyka przegrzania i to przy znacznych oszczędnościach);
• można dzięki nim uzyskać efekt mikroklimatu sprzyjającego jego użytkownikom (czyli komfortu termicznego, wilgotnościowego, a także wysokiego stopnia oczyszczania powietrza z toksyn, alergenów, czy pyłów);
• urządzenia te bardzo dobrze sprawdzają się np. między sezonami, kiedy jest za ciepło na uruchomienie ogrzewania podłogowego. W tym czasie bowiem w ciągu dnia klimakonwektor gromadzi ciepło na przednim panelu, natomiast wieczorem, gdy temperatura spada, nagromadzone w ten sposób ciepło po włączeniu nawiewu błyskawicznie rozchodzi się po pomieszczeniu (co istotne, nie następuje wtedy gwałtowny wzrost poboru energii elektrycznej, nie ma też efektu przegrzania, jak w przypadku tradycyjnych grzejników);
• idealnie sprawdzą się z pompą ciepła w domu modernizowanym, w którym instalacja grzewcza oparta jest na tradycyjnych grzejnikach (grzejących w temperaturach rzędu 50-kilku stopni Celsjusza), a nie ma tam możliwości wykonania wodnego ogrzewania podłogowego.

Klimakonwektor do pompy ciepła – wady

Do wad klimakonwektorów należy m.in.

• hałas, należy tu jednak podkreślić, że jeszcze do niedawna były one znacznie głośniejsze, natomiast w urządzeniach najnowszej generacji problem ten już raczej nie występuje. Aby zapobiec takiemu uniedogodnieniu w sypialni, warto rozważyć budowę systemu kanałowego, podłogowego, czy też zastosowanie klimakonwektorów indukcyjnych (mają one mniej wentylatorów);
• konieczność oczyszczania i wymiany filtrów, ponieważ zakurzone utrudniają przepływ powietrza, co powoduje głośniejszą pracę klimakonwektora. Jednak kurz i pyłki to nie wszystko. Podczas chłodzenia wydziela się wilgoć, co oznacza pojawianie się w tacy ociekowej dobrych warunków do rozwoju drobnoustrojów. Takie zaniedbanie w regularnym czyszczeniu wnętrza klimakonwektora może skutkować nie tylko niedostatecznym filtrowaniem, ale również nieprawidłową pracą, szybszym zużyciem oraz częstszymi awariami. Do tego brak serwisowania może zwiększyć pobór energii i przyspieszyć zużycie poszczególnych elementów (zaleca się serwisowanie klimakonwektora dwa razy do roku);
• podłączenie klimakonwektorów chłodzących do kanalizacji lub montaż tacek skraplających, na których gromadzić się będą skropliny wytwarzane podczas schładzania;
• wciąż wysoka cena tych urządzeń (zwłaszcza klimakonwektorów indukcyjnych).