Czyszczenie klimatyzacji - jak często?

Dlaczego trzeba czyścić klimatyzację?

Specyfika tego, jak działa klimatyzacja domowa (na przykład typu split) sprawia, że w instalacji dochodzi z czasem do gromadzenia się zanieczyszczeń w poszczególnych jej elementach. Choć nowoczesne urządzenia wyposażane są coraz częściej w funkcję samoczyszczenia, to nigdy nie zastąpi ona w pełni rezultatów, jakie daje mechaniczne czyszczenie filtrów, wentylatora, czy rur w instalacji. Dlaczego jednak dbanie o czystość klimatyzacji jest tak istotne?

W instalacji klimatyzacji dochodzi w uproszczeniu do skraplania i parowania czynnika chłodniczego wskutek wymiany ciepła pomiędzy jednostką zewnętrzną i wewnętrzną systemu. Większość montowanych obecnie klimatyzacji oczyszcza dodatkowo powietrze w pomieszczeniach dbając jednocześnie o prawidłowy poziom jego nawilżenia. Wszystko to sprawia, że w układzie klimatyzacji oraz wymiennikach ciepła mogą tworzyć się warunki zbierające zanieczyszczenia, ale także sprzyjające rozwojowi pleśni i drobnoustrojów.

Czym grozi nieczyszczona klimatyzacja domowa?

Niektórzy inwestorzy rozważający zakup i montaż klimatyzacji w bloku lub domu jednorodzinnym obawiają się tego, czy klimatyzacja jest zdrowa dla organizmu człowieka. Okazuje się, że jak najbardziej tak. Co więcej, prawidłowo funkcjonująca instalacja może wspomagać zdrowie osób borykających się z chorobami sercowo-naczyniowymi lub schorzeniami dróg oddechowych. Jest jednak jeden warunek: klimatyzacja musi być regularnie czyszczona, odgrzybiana i serwisowana. Istnieje bowiem sporo negatywnych konsekwencji zaniedbania tych działań. Należą do nich między innymi:

• Ryzyko rozwoju w wilgotnym środowisku pleśni, grzybów i drobnoustrojów, które wraz z wydmuchiwanym przez klimatyzator powietrzem mogą oddziaływać na układ oddechowy domowników. Jest to szczególnie niebezpieczne w przypadku osób chorujących na astmę lub borykających się z innymi problemami w tym obszarze;
• Gromadzenie się bakterii w nieczyszczonej klimatyzacji, które wraz z uwolnieniem do krążącego w pomieszczeniach powietrza mogą stać się przyczyną powstawania zupełnie nowych schorzeń u domowników, w tym stanów zapalnych dotykających różnych układów i narządów;
• Nieprzyjemny, uciążliwy zapach z klimatyzacji to znak, że wymaga ona natychmiastowego przeglądu i czyszczenia. Choć zaleca się, aby serwis klimatyzacji wykonywać w podobnych odstępach czasu, to wydobywająca się z urządzenia nieprzyjemna woń najczęściej świadczy o szybszym niż dotychczas nagromadzeniu zanieczyszczeń lub o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu klimatyzatora;
• Wyższy pobór prądu przez klimatyzację może świadczyć o jej zanieczyszczeniu uniemożliwiającym efektywne funkcjonowanie instalacji na podstawie dotychczasowych parametrów poboru energii elektrycznej. Przy obecnych cenach prądu i widmie nadchodzących w tym obszarze podwyżek, chęć zaoszczędzenia na serwisie klimatyzacji może mieć całkiem odwrotne skutki;
• Ryzyko trwałych awarii systemu klimatyzacji to kolejna z możliwych konsekwencji użytkowania zanieczyszczonej klimatyzacji. Gromadzony latami brud na poszczególnych podzespołach instalacji może doprowadzić do ich przeciążenia i w rezultacie awarii. Konieczność wymiany uszkodzonych elementów często okazuje się mniej opłacalna niż regularne serwisowanie urządzeń;
• Głośniejsza niż zazwyczaj praca klimatyzacji najczęściej zwiastuje problemy związane z zanieczyszczeniem składających się na nią układów (filtrów, wentylatorów itp.). Brak komfortu akustycznego na przykład podczas snu powinien skłonić użytkowników klimatyzacji do jej wyczyszczenia.

Samodzielne czyszczenie klimatyzacji - jak to robić?

Wbrew przekonaniom niektórych konsumentów, klimatyzacja to urządzenie, które należy regularnie konserwować i oczyszczać przede wszystkim we własnym zakresie. Profesjonalne odgrzybianie klimatyzacji wykonywane przez specjalizującą się w tym zakresie firmę wymagane jest najczęściej raz w roku przed sezonem letnim lub w razie wystąpienia czynników sugerujących konieczność przeprowadzenia serwisu. Samodzielne czyszczenie klimatyzacji nie jest więc opcją, ale obowiązkiem każdego użytkownika, któremu zależy na efektywnym działaniu instalacji bez ryzyka rozprzestrzeniania się w domowym powietrzu szkodliwych dla zdrowia drobnoustrojów. Istnieje kilka sposobów i zasad, według których należy przeprowadzać samodzielne czyszczenie klimatyzacji:

• Wszelkie prace konserwacyjne w zakresie czyszczenia klimatyzacji domowej przeprowadza się na urządzeniu odłączonym od źródła zasilania;
• Czyszczenia najczęściej wymagają filtry, które należy wyjąć po uprzednim ostrożnym demontażu obudowy jednostki wewnętrznej. Jeżeli filtry są jednorazowe należy je wymienić (o czym najczęściej informuje czujnik zużycia filtra). W przeciwnym razie filtr można umyć pod bieżącą wodą z dodatkiem delikatnego detergentu pamiętając o jego bardzo dokładnym spłukaniu;
• Do ostatniego płukania filtra przed ponownym umieszczeniu go w klimatyzatorze warto użyć środka antybakteryjnego przeznaczonego do tego typu urządzeń. Po osuszeniu filtr należy ostrożnie zamontować z powrotem w parowniku;
• Konserwacji wymaga także jednostka zewnętrzna (jeżeli jest częścią instalacji). Przede wszystkim należy regularnie czyścić tacę, na której gromadzą się skropliny i zadbać o zahamowanie rozwoju pleśni, grzybów i bakterii w tym miejscu. Jak to zrobić? Można zastosować środek bakteriobójczy w postaci tabletki. Oczywiście musi to być środek dedykowany klimatyzatorom, który nie wpłynie negatywnie na funkcjonowanie skraplacza;
• Jednostkę zewnętrzną warto także spryskać środkiem myjącym na bazie zasad i kwasów, aby zapobiegać rozwojowi drobnoustrojów i oczyścić urządzenie, które z racji umiejscowienia na zewnątrz budynku narażone jest na bardziej intensywne zabrudzenia niż jednostki wewnętrzne klimatyzacji. Trzeba na tym etapie zadbać o zabezpieczenie skóry i oczu przed kontaktem z substancjami czyszczącymi;
• Po ponownym złożeniu jednostki wewnętrznej należy przetrzeć obudowę i wylot urządzenia usuwając zgromadzony na nich kurz. Co niezwykle ważne - czynność tę należy wykonywać za pomocą delikatnych środków czyszczących, aby ich pozostałości przenoszone przez powietrze nie drażniły dróg oddechowych domowników. Kurz z obudowy parownika można usuwać nawet co kilka dni dlatego warto używać delikatnych ściereczek, które zminimalizują ryzyko uszkodzenia.

Odgrzybianie klimatyzacji w domu - na czym polega?

Choć pojęcia te często używane są zamiennie, to czyszczenie klimatyzacji nie zawsze jest tożsame z jej odgrzybianiem. Druga z tych czynności wymaga bowiem zastosowania specjalistycznych środków eliminujących niebezpieczne dla zdrowia grzyby, pleśnie i inne drobnoustroje. W literaturze fachowej pojawiają się co prawda wzmianki o możliwości samodzielnego wykonania odgrzybiania klimatyzacji za pomocą odpowiedniego do tego celu preparatu. Ze względu na ryzyko dostania się środka do oczu i na skórę zalecane jest wówczas stosowanie rękawic i okularów ochronnych, a jeszcze częściej zlecenie odgrzybiania klimatyzacji profesjonalnej firmie.

Co ważne wiele firm instalujących klimatyzację zajmuje się także ich serwisowaniem. Ważne, aby wybrać doświadczonych fachowców legitymujących się niezbędnymi uprawnieniami. W jaki jednak sposób mogą oni pozbyć się grzybów z klimatyzacji? Na przykład poprzez:

• Zastosowanie specjalistycznego chemicznego preparatu w aerozolu (na przykład w postaci pianki), który wyposażony jest w odpowiedni aplikator pozwala dotrzeć do wybranych części parownika. Stosowane w tym zabiegu środki wymagają gruntownego przewietrzenia pomieszczeń, w których były wykorzystywane . Osoby postronne nie powinny także przebywać w tych pomieszczeniach dopóki ryzyko dostania się cząsteczek preparatu do ich dróg oddechowych nie minie. Specjaliści muszą poinstruować swoich klientów w tym zakresie.

Ozonowanie klimatyzacji domowej

Odgrzybianie klimatyzacji domowej można wykonać również w zabiegu wykorzystującym do tego celu ozon, a więc gaz o silnych właściwościach utleniających, bakteriobójczych i antyseptycznych. Aspekty te sprawiają, że ozon znajduje zastosowanie w czyszczeniu i dezynfekowaniu wielu instalacji, pomieszczeń, ale także przedmiotów, które ciężko byłoby wyczyścić w inny sposób. Ozonowanie klimatyzacji przeprowadza się zarówno w biurowcach, jak i domach oraz mieszkaniach. Przygotowanie pomieszczenia do ozonowania wymaga najczęściej usunięcia z niego roślin domowych, żywności, zaizolowania kratek wentylacyjnych i otworów drzwiowych. W pomieszczeniach nie mogą także przebywać osoby postronne i zwierzęta. Ozon wykazuje silne właściwości grzybobójcze, bakteriobójcze i w dużym stężeniu może być szkodliwy dla organizmów żywych.

Ozonowanie klimatyzacji odbywa się za pomocą specjalnego generatora ozonu, który rozszczepia cząsteczki tego gazu na pojedyncze atomy powodujące utlenianie związków chemicznych, a tym samym odgrzybianie instalacji. Cały proces trwa zazwyczaj około godziny, ale jest to oczywiście uzależnione od ilości jednostek zewnętrznych, czy indywidualnych aspektów związanych z konstrukcją klimatyzacji. Ozonowanie to jeden z najskuteczniejszych sposobów na pozbycie się grzybów, pleśni, bakterii, a także nieprzyjemnych zapachów wydostających się z klimatyzatora.

Czyszczenie klimatyzacji metodą ultradźwiękową

Metodą odgrzybiania klimatyzacji szeroko stosowaną na przykład w klimatyzacjach samochodowych, jest wykorzystywanie ultradźwięków do usuwania grzybów, bakterii, kurzu czy przykrych zapachów. Okazuje się, że ultradźwiękami o częstotliwości 1,7 MHz można równie skutecznie odgrzybiać i oczyszczać klimatyzację domową. Jest to metoda, którą wykonują specjaliści za pomocą urządzenia generującego ultradźwięki o pożądanej częstotliwości. Wcześniej na klimatyzator rozpylany jest środek o właściwościach antybakteryjnych, grzybobójczych i antyalergicznych, który następnie pod wpływem wygenerowanych ultradźwięków zamienia się w mgiełkę wnikającą do wnętrza instalacji. Jest to tak zwana nebulizacja. Cały proces w zależności od konstrukcji klimatyzacji trwa zazwyczaj około 40 minut do godziny.

Zaletą czyszczenia klimatyzacji metodą ultradźwiękową jest jej skuteczność. Odświeżone powietrze pozbawione zarodków pleśni, grzybów czy bakterii pozwala korzystać z zalet klimatyzacji domowej bez obaw o jej ewentualny, negatywny wpływ na zdrowie. Metoda ultradźwiękowa eliminuje 99,99% wirusów zgodnie z normą EN14476 i redukuje namnażanie się kolejnych drobnoustrojów przez następne pół roku, co pozwala znacznie dłużej cieszyć się czystą klimatyzacją aż do przeprowadzenia kolejnego zabiegu odgrzybiania instalacji.

Odgrzybianie klimatyzacji - jak często?

Czysta klimatyzacja, w której elementach nie zalegają kurz, drobnoustroje, grzyby i pleśń to gwarancja bezpiecznego użytkowania instalacji. Niestety wielu użytkowników klimatyzacji traktuje obowiązek jej okresowego czyszczenia oraz odgrzybiania jako opcję, którą można wielokrotnie odsuwać w czasie. Okazuje się jednak, że istnieją wytyczne wskazujące na to, jak często należy czyścić oraz odgrzybiać klimatyzację domową:

• Samodzielne czyszczenie klimatyzacji najlepiej wykonywać przynajmniej raz w miesiącu (niektóre źródła podają raz na 3 miesiące). Przecieranie obudowy i otworów wylotowych parownika można oczywiście przeprowadzać podczas każdorazowego sprzątania mieszkania, szczególnie jeżeli intensywnie się w nim kurzy. Przy zachowaniu środków ostrożności i stosowaniu delikatnych akcesorów myjących, częste czyszczenie klimatyzacji może mieć tylko pozytywne skutki;
• Odgrzybianie klimatyzacji przez wyspecjalizowaną w tym obszarze firmę należy zlecać przynajmniej raz w roku przed sezonem letnim. Co ważne, jeżeli użytkownik korzysta z ogrzewania domu klimatyzacją, serwis instalacji powinien wykonać także przed sezonem grzewczym. Na częstotliwość odgrzybiania klimatyzacji będą wpływać także czynniki indywidualne związane z trybem użytkowania instalacji, jego intensywnością, a także kontrakcją instalacji i specyfiką nieruchomości.

Czyszczenie klimatyzacji - cena

Samodzielne czyszczenie klimatyzacji, które jest niezwykle istotne w kontekście utrzymywania urządzenia w dobrej kondycji nie wymaga dużych nakładów finansowych. W czynnościach tych można bowiem użyć odkurzacza, wody, delikatnych detergentów i ściereczek z mikrofibry. Czyszczenie jednostki zewnętrznej może wymagać zainwestowania kilkudziesięciu złotych w specjalne środki myjące, czy tabletki hamujące rozwój pleśni w tacy na skropliny. W przypadku profesjonalnego odgrzybiania klimatyzacji domowej należy przygotować się na na stępujące koszty:

• 200 - 300 zł za serwis klimatyzacji wraz z odgrzybianiem za pomocą preparatu piankowego, wyczyszczeniem filtrów i wymianą filtrów jednorazowych;
• 200-500 zł za serwis klimatyzacji z odgrzybianiem za pomocą ozonowania lub metody ultradźwiękowej.

Jak dbać o klimatyzację w domu?

Klimatyzacja to ten rodzaj instalacji, który do prawidłowego działania wymaga poświęcania uwagi ze strony użytkowników. Choć w bieżącym funkcjonowaniu klimatyzacja jest raczej bezobsługowa (nie licząc sterowania), to raz na jakiś czas trzeba skontrolować jej stan. Samodzielne czyszczenie klimatyzacji powinno wpisać się w rutynę domowych porządków. Warto pamiętać, że inne urządzenia oczyszczające, czy schładzające powietrze również wymagają okresowego czyszczenia filtrów czy łopat wentylatora i klimatyzacja nie stanowi w tym kontekście wyjątku. Szczególnie ważne jest to w pomieszczeniach o dużym nasileniu zanieczyszczeń

Zdrowie i dobre samopoczucie domowników to wystarczające argumenty dla wydania kilkuset złotych raz w roku celem usunięcia bakterii, grzybów i pleśni z instalacji klimatyzacji. Cena montażu klimatyzacji, jak i koszt samego urządzenia powinny dodatkowo skłonić jego użytkowników do prewencyjnego dbania o efektywność jego działania. Zlecając odgrzybianie instalacji nie warto także szukać oszczędności w wyborze niedoświadczonego serwisu, gdyż może to zaowocować nieprzewidzianymi wydatkami.