Instytut Paliw i Energii Odnawialnej

Instytut Paliw i Energii Odnawialnej (IPiEO)

Instytut Paliw i Energii Odnawialnej (IPiEO) istniał w latach 2006-2010, a przedmiotem jego działalności były głównie prace badawcze i rozwojowe związane z tematyką OZE. Czym jeszcze zajmował się Instytut Paliw i Energii Odnawialnej i co sprawiło, że był on wówczas wiodącą jednostką naukowo-badawczą?

Instytut Paliw i Energii Odnawialnej (IPiEO) - powstanie

Instytut Paliw i Energii Odnawialnej (IPiEO) został utworzony na mocy rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 8 listopada 2006 roku. Przez wiele lat siedziba Instytutu znajdowała się w Warszawie, a przedmiotem jego zainteresowania, było przede wszystkim prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych w zakresie wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, stanowiących praktycznie niewyczerpalne źródło energii. Wraz bowiem z rozwojem technologii i gospodarki, rośnie zapotrzebowanie na prąd, który byłby nie tylko tani w produkcji, ale i nie przyczyniał się do zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Zatem, coraz więcej krajów na świecie, w tym i Polska, inwestuje w odnawialne źródła energii, które są nie tylko przyszłością energetyki, ale i motorem napędowym rozrastania się rynku pracy i rozkwitu gospodarki.

Jest to tym ważne, że nasz kraj już od wielu lat jest jednym z największych emitentów dwutlenku węgla. Wynika to z obszernej analizy przeprowadzonej przez brytyjską stronę internetową Carbon Brief specjalizującą się w nauce i polityce dotyczącej zmian klimatycznych. Jak się bowiem okazuje, w tym niechlubnym zestawieniu Polska zajmuje 17. miejsce, generując od 1850 roku (w efekcie spalania paliw kopalnych z obecnego terytorium) 28,1 mld ton CO2:

najwięksi emitenci CO2

Analiza dotycząca tego, które kraje są historycznie odpowiedzialne za zmiany klimatu (lata 1850 - 2021). Podsumowanie to dotyczy paliw kopalnych i cementu (kolor szary) oraz użytkowania gruntów i leśnictwa (kolor zielony). Źródło: Analiza Carbon Brief z danych liczbowych z Global Carbon Project, CDIAC, Carbon Monitor, Our World in Data, Houghton and Nassikas oraz Hansis et al.

Instytut Paliw i Energii Odnawialnej - prowadzone prace

Instytut Paliw i Energii Odnawialnej był swego czasu wiodącą jednostką naukowo-badawczą.

Zaangażowanie IPiEO w energetykę odnawialną na polskim rynku

Do głównych jej zadań należało prowadzenie badań naukowych, jak również prac rozwojowych i wdrażanie nowych technologii w obszarze wykorzystywania OZE. Dotyczyły one m.in. biokomponentów, biopaliw ciekłych oraz środków smarowych. W tym przede wszystkim oceny ich jakości, przystosowywania wyników do wdrażania w przemyśle i transporcie oraz określania zagrożeń ekologicznych wynikających z ich stosowania. Co więcej, prace te dotyczyły także:

  • opracowywania i wdrażania technologii wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych oraz nowych technik wytwarzania biokomponentów, paliw ciekłych, biopaliw ciekłych i środków smarowych, dodatków uszlachetniających do paliw ciekłych;
  • prowadzenia badań naukowych i podejmowania działalności w zakresie zbiórki i regeneracji olejów przepracowanych;
  • prowadzenia badań naukowych w zakresie magazynowania, transportu i dystrybucji biokomponentów, paliw ciekłych, biopaliw ciekłych i środków smarowych;
  • upowszechniania wyników prowadzonych badań naukowych i prac rozwojowych.

Przy czym wśród przyczyn, dla których IPiEO zajmowało się biopaliwami ciekłymi stosowanymi w transporcie, znalazły się te związane m.in. z:

  • bezpieczeństwem energetycznym;
  • ochroną środowiska poprzez zmniejszenie nadmiernej emisji gazów przez transport;
  • tym, że stanowiły one nowy atrakcyjny sektor biznesu oraz miejsce w usługach i rolnictwie;
  • powstawaniem w 2000 roku ustawy o biokomponentach;
  • tym, że Polska była opóźniona w rozwoju biopaliw ciekłych, które stanowiły wówczas zbyt niski udział w bilansie paliw transportowych (co wiązało się z sankcjami Komisji Europejskiej).

Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej a przemysł motoryzacyjny

Zakresem działań Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej objęte były również inne działania związaną z przemysłem motoryzacyjnym, takie jak, chociażby te związane z:

  • konstruowaniem oraz wykonywaniem prototypów pojazdów, ich zespołów, osprzętu oraz aparatury i urządzeń badawczych;
  • homologacją i certyfikacją wyrobów motoryzacyjnych w zakresie uzyskanych uprawnień;
  • prowadzeniem prac badawczych dotyczących m.in. komponowania benzyn, olejów napędowych i opałowych, czy też doboru dodatków uszlachetniających. Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej zajmował się także opracowywaniem technologii produkcji olejów silnikowych, przekładniowych samochodowych, przekładniowych przemysłowych, hydraulicznych, sprężarkowych, turbinowych, ochronnych, jak również innych cieczy smarujących.

Instytut Paliw i Energii Odnawialnej - pozostałe obszary prowadzonej działalności

Eksperci, zatrudnieni w Instytucie Paliw i Energii Odnawialnej prowadzili liczne prace naukowe - badawcze i rozwojowe, które związane były z szeroko rozumianą tematyką odnawialnych źródeł energii. Często także we współpracy nie tylko z innymi ośrodkami badawczymi, z kraju i całej Europy (gdzie miejsce miała wymiana specjalistów, udział w seminariach, czy konferencjach i szkoleniach), ale i przedsiębiorstwami energetycznymi oraz produkcyjnymi, zainteresowanymi wykorzystaniem energii odnawialnej.

Co więcej, Instytut Paliw i Energii Odnawialnej służył pomocą administracji rządowej i jednostkom samorządu terytorialnego w kształtowaniu strategii i prawa regulującego wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Polsce. Ponadto IPiEO prowadził też działalność uzupełniającą, zwłaszcza w zakresie:

  • szkolenia, informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej, wynalazczości oraz ochrony własności przemysłowej;
  • transferu wiedzy naukowej;
  • realizacji programów pilotażowych;
  • wdrażania nowoczesnych rozwiązań technicznych;
  • przygotowania planów inwestycyjnych.

Należy tu również podkreślić, że do Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej należało również Laboratorium Badawcze (LB), w ramach którego działało sześć pracowni. Realizowane w nich były badania dotyczące m.in. biokomponentów, biopaliw, paliw, LPG (skroplonego gazu petrochemicznego, gazolu), środków smarowych oraz kolektorów słonecznych. Ponadto Laboratorium Badawcze posiadało też:

  • wdrożony system jakości zgodny z normą PN-EN ISO/IEC 17025;
  • certyfikat nr AB 279 przyznany przez Polskie Centrum Akredytacji (PCA);
  • Ruchome Laboratorium Kontrolne do badania LPG, które działało w ramach Samodzielnej Pracowni Analiz Instrumentalnych (pobierało ono próbki zgodnie z opracowaną w IPiEO normą ZN/MG/CN-18). Celem tego mobilnego laboratorium była szybka i solidna weryfikacja jakości produktu i możliwość wykonania tych badań bez konieczności transportu próbek do laboratorium.

Ruchome Laboratorium Kontrolne

Źródło: Kontrola w praktyce. Sposoby wykrywania paliwa niewłaściwej jakości Panel I, Andrzej Kulczycki Instytut Paliw i Energii Odnawialnej

W strukturze organizacyjnej Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej wyodrębniona była także Jednostka Certyfikująca Wyroby (biokomponenty i paliwa). Prowadziła ona nie tylko bezstronną i niezależną działalność, ale i stosowała w procesie certyfikacji politykę jakości opartą na księdze jakości oraz procedurach (wszystko zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 45011:2000). IPiEO pełnił również funkcję koordynatora Polskiej Platformy Technologicznej Biopaliw i Biokomponentów, której cele sfokusowane były na:

  • budowaniu strategii rozwoju nowoczesnych technologii wytwarzania oraz stosowania biokomponentów i biopaliw;
  • kreowaniu polityki i prawodawstwa służących pobudzaniu innowacyjności przemysłu i transportu.

Instytut Paliw i Energii Odnawialnej - najważniejsze fakty

Warte przypomnienia jest też, że Instytut Paliw i Energii Odnawialnej był również Instytucją Wdrażającą w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, którego zadaniem (zarówno pierwszej, jak i drugiej odsłony) było dążenie do zrównoważonego rozwoju gospodarki i zwiększenia konkurencyjności, poprzez wsparcie rozwoju infrastruktury technicznej w Polsce. Wysokość zarezerwowanych na ten cel środków wynosiła 1.762,31 mln euro. Przeznaczone one były na działania, które miały na celu wzrost energii elektrycznej i cieplnej ze źródeł odnawialnych.

W ich zakres wchodziły m.in. inwestycje związane z instalacją ekologicznych kolektorów słonecznych i pomp ciepła, które w 2010 roku stanowiły jedynie ok. 1 proc. sprzedaży wszystkich urządzeń grzewczych (był to wynik o wiele słabszy niż w innych krajach europejskich, takich jak chociażby Szwajcaria, Norwegia, czy Szwecja, gdzie ich sprzedaż zajmowała w tym czasie już kilkadziesiąt procent całej dystrybucji). Wówczas Instytut Paliw i Energii Odnawialnej był odpowiedzialny za ogłaszanie konkursów i nabór wniosków w ramach dodatkowego finansowania na odnawialne źródła energii. Natomiast beneficjentami regionalnych programów operacyjnych mogły zostać m.in. jednostki samorządu terytorialnego i administracji publicznej, instytucje ochrony zdrowia oraz małe, średnie i dużych przedsiębiorstwa. Obszary wsparcia dotyczyły zaś:

  • zmniejszenia emisyjności gospodarki - poprzez wytwarzanie energii z OZE i jej wykorzystanie w przedsiębiorstwach, sektorze publicznym i mieszkaniowym, a także poprawa efektywności energetycznej (dotacje otrzymały inwestycje związane z budową farm wiatrowych, biogazowni, elektrowni biomasowych, farm fotowoltaicznych, elektrowni geotermalnych czy elektrowni wodnych);
  • adaptacji do zmian klimatu, w której zakres wchodził rozwój infrastruktury środowiskowej, ochrona i zahamowanie spadku różnorodności biologicznej oraz poprawa jakości środowiska miejskiego.

Instytut Paliw i Energii Odnawialnej był również organizatorem konkursów na dofinansowanie m.in.

  • produkcji biopaliw;
  • budowę zakładów produkujących wiatraki i elektrownie wodne;
  • urządzeń do produkcji biomasy, biogazu, wiatraków, małych elektrowni wodnych do 10 MW i ciepła, przy wykorzystaniu biomasy oraz energii geotermalnej i słonecznej (fotowoltaika).

Dotacje te pochodziły ze środków unijnych, a występować o nie mogli przedsiębiorcy, jednostki samorządu terytorialnego, kościoły, kościelne osoby prawne oraz ich stowarzyszenia i inne związki wyznaniowe.

IPiEO - co się z nim stało?

Otóż, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2010 roku IPiEO został zlikwidowany. Jak się okazało, bezpośrednią przyczyną takiego postępowania były nieprawidłowości wykazane przez Najwyższą Izbę Kontroli, dotyczące polityki finansowej Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej, a także zadłużenie, które uniemożliwiało jego dalszą działalność. Po likwidacji IPiEO został wraz z pracownikami, majątkiem oraz wszystkimi prawami i obowiązkami, włączony do Przemysłowego Instytutu Motoryzacji z siedzibą w Warszawie. Z kolei od 1 kwietnia 2019 roku Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Motoryzacji (Łukasiewicz - PIMOT) jest częścią Sieci Badawczej Łukasiewicz, będącej trzecią największą siecią badawczą w Europie. Ten projekt, o dużym potencjale komercyjnym, dostarcza obecnie atrakcyjne, kompletne i konkurencyjne rozwiązania biznesowe w obszarach:

  • biomedycyny;
  • chemii;
  • automatyki;
  • teleinformatyki;
  • materiałów;
  • zaawansowanego wytwarzania.

Sieć badawcza Łukasiewicz to obecnie aż 26 instytutów badawczych zlokalizowanych w 12 polskich miastach, stanowiących tę część nauki, która pracuje dla przedsiębiorczości i wspiera rozwój polskich firm.

Komentarze dołącz do rozmowy
guest
0 komentarzy
najnowszy
najstarszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments