Czyste Powietrze to prawdziwy program. Bywa jednak, że wykorzystują go oszuści
Program Czyste Powietrze to prawdziwy program dofinansowań na efektywność energetyczną, uruchomiony w 2018 roku. Przewiduje on dotacje m.in. na wymianę źródła ciepła, zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej, zakup i montaż rekuperacji czy ogólną termomodernizację domu. Operatorem (wykonawcą) programu Czyste Powietrze jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), który swoje obowiązki realizuje z pomocą:
- Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚIGW),
- gmin (ok. 85% samorządów podpisało umowy, zgodnie z którymi pośredniczą one we wnioskowaniu o dotację Czyste Powietrze);
- wybranych banków - w programie istnieje bowiem możliwość wykorzystania dofinansowania jako spłaty zaciągniętego kredytu. Kredyt Czyste Powietrze uruchomił m.in. Alior Bank, BOŚ Bank, BNP Paribas, Credit Agricole, Banki Spółdzielcze z Grupy BPS czy Banki Spółdzielcze SGB.
Zwiększenie kwot dofinansowań w Czystym Powietrzu w 2023 roku sprawiło, że zainteresowanie tą formą wsparcia znacząco wzrosło. To niestety, przyciągnęło nierzetelne osoby i firmy, które powołując się na program chcą zwiększyć swoje zyski.
Czyste Powietrze - oszuści coraz bardziej kreatywni
Schemat działania oszustwa na Czyste Powietrze może być różny. W kilku województwach, m.in. w województwie pomorskim, wielkopolskim, kujawsko-pomorskim, małopolskim oszuści korzystali z podobnych metod.
Część nieuczciwych firm, powołując się na współpracę z NFOŚiGW, WFOŚiGW, Unią Europejską (!) lub gminą próbuje wmówić mieszkańcom, że realizuje program antysmogowy, bo to by sprzedać im urządzenia grzewcze i/lub płatne usługi związane ze sporządzaniem wniosków do programu Czyste Powietrze.
Inni twierdzą, że są firmą “polecaną” przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska. Wykonanie usługi warunkują jednak przesłaniem kwoty dofinansowania bezpośrednio na swój rachunek.
Zdarza się, że oszuści, podając się za pracowników samorządu lub funduszu, próbują przeprowadzać “kontrole”, wyłudzając przy okazji ich dane osobowe.
To jedynie część pomysłów wykorzystujących jako wabik Czyste Powietrze - oszuści są niestety bardzo kreatywni i stosują coraz to nowsze sztuczki. Jak nie dać się na nie złapać?
Czyste Powietrze a oszuści. Jak nie dać się wprowadzić w błąd?
Oto kilka kwestii, o których warto pamiętać, gdy chcemy skorzystać z programu Czyste Powietrze:
- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, ale także Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz gminy zapewniają wyłącznie bezpłatną pomoc we wnioskowaniu o dotację Czyste Powietrze! Jeśli ktoś podaje się za reprezentanta, partnera czy pracownika tych instytucji i domaga się zapłaty za konsultację lub złożenie wniosku, mamy do czynienia z próbą wyłudzenia pieniędzy!
- Instytucje publiczne zajmujące się programem Czyste Powietrze nigdy nie wysyłają swoich przedstawicieli i pracowników “w teren”, by namawiali mieszkańców do skorzystania z dotacji.
- W przypadku, gdy jakakolwiek osoba podaje się za pracownika lub partnera NFOŚiGW, WFOŚiGW czy gminy, koniecznie potwierdźmy ten fakt, kontaktując się z odpowiednim organem.
- NFOŚiGW, WFOŚIGW czy gminy nigdy nie udzielają rekomendacji w zakresie wyboru firm świadczących usługi, na które można otrzymać dotację Czyste Powietrze. Jeśli wykonawca powołuje się na “współpracę” czy “partnerstwo” z NFOŚiGW lub innego typu podmiotami publicznymi, wprowadza Was w błąd!
- Ewentualne kontrole dotyczące realizacji programu Czyste Powietrze są zawsze wcześniej poprzedzone kontaktem telefonicznym lub mailowym, w celu umówienia dogodnego terminu. Próby wejścia na posesję pod pretekstem kontroli z Czystego Powietrza bez wcześniejszego kontaktu, należy traktować jako nieupoważnione.
- Środki z dotacji Czyste Powietrze nie muszą trafiać bezpośrednio na konto wykonawcy. Taką sytuację przewiduje jedynie wnioskowanie o dofinansowanie Czyste Powietrze z prefinansowaniem - skorzystanie z tej opcji nie jest jednak obowiązkowe.
Nie tylko na Czyste Powietrze - oszuści wymyślają własne programy
Warto mieć na uwadze, że niektóre firmy próbują niekiedy żerować na niepełnej wiedzy potencjalnych beneficjentów… wymyślając własne programy. Przykładem może tu być sławny już, ale nieistniejący program “Czysty Powiat”, do którego namawiała cyfrowa konsultantka (czyli nie kto inny jak bot) Klara Sobieraj. Na podobnej zasadzie “działał” wymyślony program “Ekologiczne Województwo” (notabene oba “programy” są wytworem wyobraźni osób pracujących w tym samym Call Center).
Sprytnie opracowane boty wydzwaniały do nieświadomych, a często zupełnie niezainteresowanych osób, informując o przysługującym im dofinansowaniu. Cel kontaktu był zawsze ten sam - wyłudzenie danych osobowych (m.in. imienia, nazwiska, telefonu, adresu). Dane te potem mogłyby zostać sprzedane zewnętrznym firmom, co z kolei wiązałoby się z kolejnymi telefonami.
Kilka zasad bezpiecznych inwestycji w OZE
Inwestycja w instalację fotowoltaiczną, pompę ciepła czy rekuperację może być jedną z najlepszych decyzji, jaką podejmiecie. By się tak jednak stało, musi być wpierw dobrze przemyślana. Oto jak nie stać się ofiarą oszustwa na Czyste Powietrze czy oszustwa na panele fotowoltaiczne.
- Nigdy nie podejmuj decyzji o zakupie pod wpływem chwili czy nacisku handlowca. Przed zawarciem umowy daj sobie przynajmniej kilka dni do namysłu.
- Jeśli umowa wywołuje presję czasu np. “ze względu na kończącą się promocję” - nie ryzykuj. To często wykorzystywany chwyt marketingowy, który ma pomóc w dobiciu interesu.
- Zawsze sprawdzaj firmę, z którą masz współpracować - m.in. w rejestrze KRS, CEIDG czy portalu podatkowym Ministerstwa Finansów (znajdziesz tam wykaz podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT). Sprawdź też, czy firma ma uprawnienia (np. SEP) czy akredytacje (przykładowo, gwarancja na pompy ciepła Panasonic uzależniona jest od posiadanej akredytacji).
- Nigdy nie wypłacaj całości z góry, ponieważ w przypadku jakichkolwiek problemów odzyskanie środków będzie trudne. Najlepiej, jeśli wykonawca akceptuje płatność “z dołu” (po wykonaniu usługi) lub wymaga jedynie niewielkiej zaliczki na produkty (wówczas należy zadbać by zostały do nas dostarczone).
- Informacji o dotacjach szukaj tylko w rzetelnych źródłach - na stronach rządowych (w ich adresie internetowym jest wówczas skrót “gov”), w gminach czy funduszach ochrony środowiska. Polecamy również nasze artykuły, które powstają wyłącznie w oparciu o oficjalne dokumenty programowe.
